شعار سال: داستان بسیار تلخ‌تر از همیشه بود، نارنجکی که پشت نیمکت ذخیره‌های تیم تراکتورسازی تبریز برخورد کرد؛ در کنار تاسف‌آور بودن این اتفاق، باید به جمله «خوشبختانه به کسی آسیب نرسید» هم اشاره کرد. تلخ‌تر از همیشه برای اینکه نماینده فیفا هم در ورزشگاه حضور داشت؛ آنهم در شرایطی سعودی‌ها حواشی منفی بسیاری را علیه میزبانی کشورمان ایجاد کرده‌ و احمد الخمیس دبیرکل فدراسیون فوتبال بصورت رسمی اعلام کرده تیم‌های عربستانی به هیچ وجه در ایران بازی نمی‌کنند و اگر AFC به این مساله اصرار بورزد، این تیم‌ها از لیگ قهرمانان آسیا کنار می‌کشند.

این نارنجک در روزهایی منفجر شد که به خاطر اتفاقات منا و حادثه برای سفارت عربستان، اختلاف بین سران سعودی و ایران و جوسازی‌ها علیه میزبانی کشورمان در لیگ قهرمانان آسیا افزایش یافته و عربستانی‌ها حضور مدیران امنیتی یوفا و AFC را مشکوک و شبهه انگیز خواندند، اتفاق ورزشگاه آزادی با توجه به اینکه قرار است روز ۱۵ مارس (۲۵ اسفندماه) در مورد محل برگزاری بازی تیم‌های ایرانی و عربستانی تصمیم گیری شود، خروجی مثبتی برای فوتبال ایران نخواهد داشت.

مهدی تاج رئیس سازمان لیگ به عنوان یکی از اصلی‌ترین مسئولان این اتفاق با تاکید بر اینکه به مقامات فیفا اعلام کرده که پرتاب نارنجک در همه جای دنیا وجود دارد، به این تخلف اینگونه واکنش نشان داد: «این را باید نیروی انتظامی پاسخگو باشد که با تمام تمهیدات ویژه خود و بازرسی بدنی، باز هم شاهد پرتاب نارنجک هستیم؛ اتفاقی که می‌تواند حتی جان بازیکنان و تماشاگران را مورد خطر قرار دهد.» برانکو هم با اشاره به خاطره بازی ایران - کره‌شمالی، تاکید کرد:« هیچکس دوست ندارد این مسائل در ورزشگاه‌ها بوجود آید اما متاسفانه همه جای دنیا این اتفاقات رخ می‌دهد. این یک استثناست و نباید به آن پرداخته شود.»

اتفاق ورزشگاه آزادی یکی از چند اتفاق تلخ سال‌های گذشته فوتبال‌مان است که شاید تبعات جانی نداشت اما قطعا تبعات منفی بین‌المللی به همراه دارد. اینکه چه کسی مقصر است و انگشت اتهام به سوی چه کسی گرفته می‌شود، بماند اما امیدوارم تبعات این بازی باعث محرومیت تیم‌های باشگاهی ایران از میزبانی رقابتهای لیگ قهرمانان آسیا خصوصا برابر تیم‌های عربستانی نشود...

*دربی ۷۹؛ تلخ‌ترین تقابل فوتبالی

پرحاشیه‌ترین بازی و یا بهتر بگوییم دربی فوتبال ایران روز نهم دی‌ماه سال ۱۳۷۹ و با قضاوت «یانگ جو کیم» داور کره‌ای در ورزشگاه آزادی برگزار شد. نیمه نخست بازی تنها یک حاشیه بزرگ داشت؛ آنهم حضور هاشمی‌نسب در خط حمله آبی‌ها. در دقیقه ۵۹ نیمه دوم پرسپولیسی‌ها با ضربه بهروز رهبری‌فرد از نقطه پنالتی نخستین گل خود را به ثمر رساند. نیمی از ورزشگاه غرق شادی شد و صدای نارنجک‌ها فضا را آلوده کرد. هنوز ۱۰ دقیقه از این گل نگذشته بود که استقلالی‌ها روی ضربه ایستگاهی محمد نوازی که با اشتباه احمدرضا عابدزاده همراه شد، به گل تساوی رسیدند.

بازی متشنج بود اما همچنان در جریان بود تا اینکه در دقیقه ۸۵ ارسال نیکبخت واحدی با ضربه سر مهدی هاشمی‌نسب و درحالیکه عابدزاده پایش لیز خورده و به زمین افتاده بود، به گل دوم آبی‌ها تبدیل شد. شادی عجیب و غریب و بی‌هوش شدن هاشمی‌نسب حتی صدای علی پروین را هم درآورد اما این گل بیشتر از دو دقیقه بیشتر دوام نیاورد، زیرا علی کریمی با یک ضربه قیچی برگردان، برومند را ناکام و خوشحالی‌های استقلالی‌ها را به کامشان تلخ کرد.

سکوهای متشنج و حرکات عجیب در زمین بازی منتظر یک جرقه بود تا ورزشگاه لبریز از تماشاگر را منفجر کند که حرکت زشت پرویز برومند و کوبیدن با ضربه مشت به صورت پایان رافت، خاکستر زیر آتش را روشن کرد. درحالیکه داور کره‌ای بازی را متوقف کرد و به دروازه‌بان استقلال کارت قرمز نشان داد، در سوی دیگر زمین، استیلی و نوازی به جان هم افتادن و مهدی تارتار هم با پرشی بلند، با کف استوک به کمر نوازی کوبید. همی آنطرف‌تر بهروز رهبری‌فرد با فرزاد مجیدی و علی‌ سامره درگیر شد تا همه فوتبال را فراموش کرده و به فکر جدا کردن طرف‌های این منازعه باشند.

تعدادی از تماشاگران هم با پرتاب نارنجک و ریختن به زمین بازی، فضا را متشنج‌تر کردند؛ هرچند بازی با همان نتیجه ۲ بر ۲ تمام شد اما درگیری‌ها به بیرون ورزشگاه کشیده و آسیب‌های جدی به اتوبوس‌های شرکت واحد و راننده‌های آنها وارد شد. کمیته انضباطی فدراسیون فوتبال، بلافاصله بعد از پایان مسابقه پرویز برومند را به مدت ۱۸ ماه از فعالیت‌های فوتبال محروم که بعدها به ۱۲ ماه تقلیل یافت، استیلی و نوازی هر یک سال، مهدی تارتار ۶ ماه، بهروز رهبری‌فرد ۴ ماه، ناصر ابراهیمی مربی پرسپوبیس ۶ ماه، ولی صالح‌نیا مربی بدنساز استقلال ۲ ماه و علی سامره و فرزاد مجیدی هر کدام دو هفته محروم شدند که بعدها جریمه‌های آنها کمتر شد ولی خاطره آن اتفاق تلخ همچنان در ذهن اهالی فوتبال باقی‌مانده است.

*ورزشگاه متقی؛ سقفی که فرو ریخت

شانزدهم اردیبهشت‌ماه سال ۱۳۸۰، میزبانی دیدار شموشک نوشهر با پرسپولیس در جام حذفی با تصمیم مسئولان استانی به ورزشگاه متقی ساری سپرده شد، درحالیکه دیگر ورزشگاه استان در قائمشهر با توجه به میزبانی دیدار نساجی با استقلال، شرایط بهتری داشت. هواداران فوتبال از شهرها و روستاهای مختلف استان مازندران خود را به ساری رسانده بودند كه بازیكنان محبوب‌شان را از نزدیك ببینند؛ حتی خرید بلیت با قیمت ۲ هزار تومان هم مانع حضورشان در ورزشگاه نشد تا ازدحام بسیاری برابر درهای ورزشگاه ایجاد شود. حواشی ساعت ۱۵ هم درهای ورزشگاه باز شد تا بیش از دو برابر گنجایش سکوها، تماشاگر وارد شود.

برای کمتر شدن فشارها، برخی تماشاگران روی دیوارها و سقف ورزشگاه رفتند و فارغ از توجه به اتفاق‌های این اقدام، به تماشای بازی پرداختند. در همان ابتدای نیمه دوم که بازی با دو گل سهراب انتظاری به سود شموشک در جریان بود، فشار به ستون‌ها و تیرچه‌ها باعث شد ناگهان سقف ورزشگاه فرو ریزد؛ صحنه‌ای که تلویزیون هم برای لحظه‌ای آن را نشان داد و دیگر هیچ... حادثه تلخ ساری در نهایت ۲ کشته، ۲ نفر قطع نخاع و حدود ۲۹۰ مجروح به همراه داشت؛ آسیب دیدگانی که همچنان مورد بی‌توجهی قرار دارند.

آن روزها هرکسی دیگری را مقصر این اتفاق جلوه می‌داد؛ فدراسیون می‌گفت نیروی انتظامی مقصر است، نیروی انتظامی هم تربیت بدنی استان را عامل فاجعه خواند و فائقی می‌گفت صفایی فراهانی باید دیه بدهد؛ اتفاقی که بازتاب بین‌المللی بسیاری پیدا کرد و حتی پيتر ولاپان دبيركل وقت AFC اعلام کرد تراژدی ساری دليلی است تا آسيا، كنترل و توسعه امكانات لازم برای تماشاگران را جدی بگيرد.

*بازی با کره‌؛ نارنجکی که ایران را محروم کرد

یکی از تلخ‌ترین اتفاقات ملی برای فوتبال ایران، در روز ۲۱ آبان‌ماه سال ۸۲ رخ داد؛ آنهم در جریان بازی برگشت تیم ملی فوتبال کشورمان با کره‌شمالی از مرحله انتخابی مسابقات جام ملت‌های آسیا ۲۰۰۴ - چین. آن بازی در حضور بیش از ۳۵ هزار تماشاگر و با قضاوت «حاجی خضر» از سوریه در نیمه نخست بدون گل به پایان رسید. در دقیقه ۵۸ علی دایی از روی نقطه پنالتی قفل دروازه‌ کره‌ای‌ها را شکست تا تیم ایران از میهمانش پیش بی‌افتد.

تماشاگران که به خاطر اعتراض‌های عجیب و غریب کادرفنی کره‌شمالی بعد از ورود محرم نویدکیا به زمین مسابقه بسیار عصبانی بودند، بعد از گل دایی بر تشویق‌های خود اضافه کرده و ۷ دقیقه بعد از روی همین خوشحالی، نارنجکی را به زمین مسابقه پرتاب کرده که نزدیک بازیکن کره‌ای منفجر و باعث آسیب دیدگی این بازیکن شد. بلافاصله بعد از آن اتفاق، سرمربی کره تیمش را از زمین بیرون کشید و به درخواست مسئولان برگزاری مسابقه و داور برای ادامه مسابقه توجه نکرد تا بازی نیمه تمام شود.

تمام اتفاقات آن دیدار بلافاصله توسط مسئولان AFC مورد ارزیابی قرار گرفت و هرچند آنها رای به پیروزی ۳ بر صفر ایران دادند اما تیم ملی را به برگزاری یک مسابقه بدون تماشاگر محکوم کردند. البته بازیکن کره‌ای دچار آسیب دیدگی خاصی نشد ولی آن اتفاقات تبعات بدی برای فوتبال ایران داشت و درنهایت سختگیری‌های پلیس و نیروهای امنیتی را شدت بخشید.

*ورزشگاه فولادشهر؛ سربازی که نابینا شد

هرچند هشت سال از آن اتفاق تلخ گذشته است اما وقتی صحبت از رویارویی سپاهان با پرسپولیس پیش می‌آید، ناخودآگاه یاد سرباز احمدی در دل‌ها زنده می‌شود؛ سرباز وظیفه‌ای که در جریان دیدار دو تیم در دور رفت هفتمین دوره لیگ برتر، به خاطر برخورد نارنجک به صورتش، چشمان خود را از دست داد و نابینا شد.

آن مسابقه در روز دهم دی‌ماه سال ۸۶ برگزار شد و پرسپولیس با هدایت افشین قطبی برابر میزبانش سپاهان با سرمربیگری لوکا بوناچیچ قرار گرفت. بازی بسیار حساس بود و سپاهان در نهایت با گل‌های محمد نصرتی (۳۶- گل به خودی ) و عماد رضا (۴۱) برابر تک گل دقیقه ۸۱ عباس آقایی مقابل پرسپولیس پیروز شد اما مهمترین و تلخ‌ترین رویداد آن بازی، پرتاب نارنجک از سوی هواداران سپاهان به سمت محل استقرار تماشاگران پرسپولیس بود که باعث مجروحیت شدید محمد احمدی سربازی وظیفه شد.

مراحل درمان این سرباز نتیجه بخش نبود و متاسفانه چشم راستش بطور کامل تخلیه شده و چشم چپش هم تنها نور را تشخیص می‌دهد. بعد از آن اتفاق تلخ بازهم هر مسئولی سعی می‌کرد، ارگان‌های دیگر را زیر سوال ببرد اما آنچه مهم بود از دست رفتن بینایی یک جوان که اسیر ندانمکاری‌های تماشاگرنماها و مدیران ذیربط شد.

بعد از آن اتفاق کمیته انضباطی فدراسیون فوتبال به خاطر آنکه این نارنجک از سمت سکوهای هواداران منتسب به باشگاه سپاهان اصفهان به سوی هواداران تیم پرسپولیس که سرباز احمدی هم آنجا مستقر بود، پرتاب شده بود، تیم فوتبال سپاهان را به کسر ۵ امتیاز محکوم کرد. همچنین این باشگاه اصفهانی به سه ماه محرومیت از انجام بازی‌های خانگی و پرداخت حدود ۷۰۰ میلیون ریال جریمه نقدی محکوم شد.

*دیدار با ژاپن؛ عیدی که عزا شد

بازی حساس و سرنوشت‌ساز ایران با ژاپن در مرحله انتخابی جام جهانی ۲۰۰۶ آلمان ساعت ۱۸ روز پنجم فروردین‌ماه سال ۸۴ در ورزشگاه آزادی برگزار شد؛ آنهم با حضور ۱۰۰ هزار تماشاگر و قضاوت شمس‌المائدین داور سنگاپوری. شرایط بازی به سود ایران بود و وحید هاشمیان بعد از بازگشت دوباره به تیم ملی، در دقیقه ۲۴ هفتمین گل ملی خود را به ثمر رساند تا نیمه نخست با برتری تیم ملی کشورمان به پایان برسد.

حملات ژاپنی‌ها برای جبران گل خورده در نیمه دوم سرانجام نتیجه داد و آنها در دقیقه ۶۶ توسط فوکونیشی گل تساوی را به پایان رساندند اما این پایان کار نبود زیرا ۹ دقیقه بعد با پاس در عمق زیبای مهدی مهدوی‌کیا و ارسال بلند علی کریمی، وحید هاشیمان مهاجم وقت بایرن مونیخ با ضربه سری دیدنی دروازه ژاپن را باز کرد. چند دقیقه بعد هاشمیان فرصت هت‌تریک در آن بازی را داشت اما این اتفاق رخ نداد تا در نهایت تیم ملی با این برتری ارزشمند ۲ بر یک مقابل ژاپن، گامی بلند به سوی رسیدن به جام جهانی ۲۰۰۶ بردارد.

تماشاگران که در روزهای نخست سال جدید به خاطر این پیروزی بسیار خوشحال بودند، قصد بازگشت سریع‌تر شهرهای و منازل خود را داشتند اما ازدحام مقابل درهای خروجی و بسته شدن برخی از مسیرها باعث کشته و زخمی شدن برخی از هواداران فوتبال شد تا تلخی‌های این اتفاق، لذت آن پیروزی بزرگ را خیلی زود به فراموشی بسپارد.

دوباره کمیته‌های مختلف برای بررسی دلایل این اتفاق و مقصران آن تشکیل شد اما موضوع مهم، مرگ ۷ تماشاگر و زخمی شدن ۳۹ هوادار دیگر بود. بعد از آن اتفاق دردناک و فراموش نشدنی، فیفا فدراسیون فوتبال ایران را به پرداخت جریمه نقدی هم محکوم کرد تا یک برد شیرین، پایان تلخ و خاطرات فراموش نشدنی را برای علاقمندان به این رشته به همراه داشته باشد.

*اتفاقات تلخ؛ خاطراتی که فراموش نمی‌شود

در سال‌های اخیر فوتبال ایران همواره با چالش‌های فرهنگی و اخلاقی روبرو بوده است؛ اتفاقاتی که از درون یا بیرون اصل این رشته پرطرفدار و تقریبا موفق را هدف گرفته و به آن لطمات بزرگی وارد کرده‌اند. گاهی عوامل بیرونی از جمله تصمیم‌های غیر منطقی و یا قضاوت‌های اشتباه باعث این ناهنجاری‌ها شده و در مواردی دیگر اشتباه در برنامه‌ریزی و مدیریت مسابقات از داخل و خارج، زمینه بروز اتفاقات تلخ و فراموش نشدنی را فراهم کرده است.

درگیری بازیکنان ایران با جمال الشریف داور سوری دیدار با ژاپن در جام ملت‌های ۱۹۹۲ که باعث محرومیت مجتبی محرمی، فرشاد پیوس، مرتضی کرمانی‌مقدم، نادر محمدخانی و جمشید شاه‌محمدی شد، درگیری رحمان رضایی و علی بداوی در جریان دیدار با عمان در جام ملت‌های ۲۰۰۴ چین، محرومیت محسن قهرمانی بعد از داستان کارت به کارت، سقوط تیم شهرداری تبریز از لیگ برتر به دسته اول به خاطر تبانی و مسائل پشت پرده، شکسته شدن سر حسین فرکی با پرتاب سنگ تماشاگران در بازی فولاد با پرسپولیس، کتک زدن داور در مسابقات مختلف داخلی که بازتاب‌های بین‌المللی بسیاری داشت و ... برخی از این اتفاقات تلخ در سال‌های اخیر فوتبال داخلی و ملی ایران بود.

اما آنچه این روزها دوباره شاهد رخ دادن آن در میادین ورزشی هستیم، پرتاب نارنجک در ورزشگاه‌ها است؛ اتفاقی که در جریان بازی پرسپولیس با تراکتورسازی دوباره بازتاب بین‌المللی پیدا کرد. در بازی این تیم تهران با سایپا هم شاهد پرتاب نارنجک بودیم، در آن بازی نارنجک میان تماشاگران خورد اما کسی آسیب ندید اما در دیدار با نماینده تبریز، آسیب بین‌المللی به فوتبال ایران زد.

نارنجک‌ها چگونه به ورزشگاه آورده می‌شوند، پرسشی است که از سال‌ها پیش تاکنون مطرح است و اگر تدابیر خاصی از سوی مسئولان ذیربط برای جلوگیری از این اتفاق درنظر گرفته نشود، شاید فاجعه دیگری را برای فوتبال ایران رقم بزنند...

با اندکی اضافات و تلخیص برگرفته از خبرگزاری مهر، تاریخ انتشار 18 اسفند 1394، کد مطلب: 3574790 : www. mehrnews.com