شعار سال: استقبال گسترده گردشگران و شهروندان تهرانی از مکان‌های تاریخی، تفریحی و زیارتی. در ایام نوروز به‌قدری بود که ظاهرا شهرداران مناطق مختلف در اندیشه استمرار بخشیدن به این روند هستند البته حضور میلیونی گردشگران و شهروندان در ابتدای سال97 در برخی از مکان‌ها مانند برج میلاد، پل طبیعت، خیابان 30تیر، پیاده‌راه ابریشم و... اتفاقی بود که برخی از مناطق با برنامه‌‌ریزی ویژه نوروز به آن رسیدند. اکنون با قرار گرفتن در نیمه سوم فروردین‌ماه و عبور از حال‌وهوای نوروز، تعداد مخاطبان مکان‌های تاریخی و تفریحی هم مانند سال‌های گذشته کاهش یافته است.

البته با ورود به 6‌ماه نخست سال، گرم‌‌شدن هوا و پیش‌رو‌بودن تعطیلات تابستانی باید منتظر استقبال گردشگران و شهروندان از مکان‌های تاریخی و تفریحی بود، به‌خصوص شهروندان که بدون خروج از تهران، در کمترین زمان و با هزینه پایین می‌توانند در فصل بهار و تابستان از زیبایی و امکانات مراکز تفریحی و گردشگری تهران بهره ببرند. به نظر می‌رسد که مسئولان مناطق مختلف برای استمرار روندی که در ایام نوروز سبب شگفتی خیلی‌ها شد، برای 6‌ماه دوم سال نیز برنامه‌هایی خواهند داشت و قرار است با تداوم حضور مردم در مکان‌های تاریخی و تفریحی پایتخت همچنان از گردشگران و شهروندان پذیرایی کنند.

نقش تعیین‌کننده اراضی عباس‌آباد

اگر در یک دهه گذشته احتمال می‌رفت اراضی عباس‌آباد به مرکز اداری تهران تبدیل شود، اکنون این اراضی به محلی استراتژیک برای گردشگری و گذران اوقات فراغت مردم بدل شده است. گستردگی و تنوع بوستان‌ها و موزه‌ها اهمیت اراضی عباس‌آباد را بیشتر کرده است. چنان‌که در آمارهای منتشرشده از مکان‌های پُربازدید تهران در 13روز نخست فروردین امسال، اراضی عباس‌آباد از پُربازدیدترین محل‌های پایتخت بود.

ظاهرا بعد از گذشت 2هفته از فروردین مسئولان این منطقه برای اینکه از حال‌وهوای نوروز فاصله بگیرند، وقفه‌ای در فعالیت‌های خود در این ایام به‌وجود آورده‌اند؛ این موضوعی است که سیدمحمدحسین حجازی، مدیرعامل شرکت نوسازی اراضی عباس‌آباد عنوان می‌کند و به همشهری می‌گوید: «در ایام نوروز با نگاهی که اراضی عباس‌آباد به حوزه گردشگری و فرهنگی داشته، خوشبختانه با حضور خانواده‌هایی از طبقات مختلف فرهنگی در این منطقه روبه‌رو شدیم. تنوع برنامه‌ها با استقبال شهروندان و گردشگران روبه‌رو شد». او درباره چگونگی استقبال مردم از اراضی عباس‌آباد عنوان می‌کند: «ما رویکردمحور پیش رفتیم و به همین دلیل، امسال بالای یک میلیون نفر مخاطب داشتیم. البته اراضی عباس‌آباد به‌طور کلی گردشگرمحور است». حجازی تاکید می‌کند: «بعد از یک وقفه کوتاه و با یک برنامه‌ریزی دوباره باید بتوانیم از مخاطبان بسیاری در اراضی عباس‌آباد پذیرایی کنیم».

مدیرعامل شرکت نوسازی اراضی عباس‌آباد در ادامه از برنامه‌های این شرکت در ایام شعبانیه خبر می‌دهد و می‌گوید: «اراضی عباس‌آباد از سال گذشته شورای گردشگری تشکیل داده است. این شورا توانسته بستر مناسبی را در بخش‌های خصوصی فراهم کند و امیدواریم برنامه‌هایی که جنبه گردشگری و توریستی دارند تا قبل از ماه رمضان اجرایی شوند».

بوستان‌های نوروز و طالقانی

بوستان نوروز با اینکه در قسمت جنوبی پارک آب‌وآتش قرار دارد، هنوز مانند این پارک مورد استقبال مردم قرار نگرفته است. این مسئله به بهره‌برداری از بوستان در 12فروردین سال 92 برمی‌گردد و احتمالا این بوستان هم مانند بوستان‌های دیگر اراضی نقش ویژه‌ای در جذب مخاطب خواهد داشت. حجازی بر این باور است که در ماه‌های پیش‌رو یکی از اهداف شرکت نوسازی اراضی عباس‌آباد، جذب مخاطب برای بوستان نوروز است. او در این رابطه عنوان می‌کند: «تمرکز ما روی بوستان‌هایی است که مردم به حضور در آنجا اقبالی نشان نداده‌اند؛ مثلا بوستان نوروز یکی از این بوستان‌هاست و ما برای این بوستان برنامه داریم. پارک طالقانی را هم قبل از سال جدید تحویل گرفتیم و قصد داریم در این پارک با برنامه‌‌ریزی، کارهای جمعی انجام دهیم. در این حالت، خانواده‌ها آشنایی بیشتری با پارک طالقانی پیدا می‌کنند و پارک به جایی برای تفریح آنها تبدیل می‌شود. قصد داریم کارهای شاخصی انجام دهیم و از این کارهای دم‌دستی که در برخی از مناطق می‌بینید، در پارک طالقانی نخواهید دید.

از آنجا که رویکرد عباس‌آباد رویکردی ملی است و با نگاه به برخی از موضوعات بین‌المللی است، حتما برنامه‌های مناسبی درنظر گرفته خواهد شد».

پارک طالقانی برخلاف بوستان نوروز قدمت زیادی در تهران دارد. پارک طالقانی که بهره‌برداری از آن پیش از انقلاب آغاز شده است، پیش‌تر به نام «تپه عباس‌آباد» و «تپه‌های داوودیه» معروف بود. جالب اینکه این پارک در دهه 70به خاطر علاقه علی پروین- سرمربی وقت پرسپولیس- به تمرین تیمش در تپه‌های داوودیه بسیار مورد توجه بود. اکنون با فاصله گرفتن از آن سال‌ها، مدیرعامل شرکت نوسازی اراضی عباس‌آباد برنامه‌ای برای جذب مخاطب در پارک طالقانی دارد. او می‌گوید: «برنامه‌های ما نسبت به برنامه‌های ایام نوروز دچار تغییراتی خواهد شد.

با وجود این، هنوز برنامه‌های اراضی عباس‌آباد به‌طور کامل مشخص نشده و مطمئنا با نهایی‌شدن برنامه‌ها این موضوع رسانه‌ای خواهد شد. با این حال، ما در 6‌ماه اول سال از مخاطبان در فضای باز استقبال خواهیم کرد. در 6‌ماه دوم سال رویکرد مسئولان اراضی عباس‌آباد تغییر می‌کند.

به این ترتیب که با رویکرد جدید علاوه بر نمایشگاه،‌ برنامه‌های مختلف نمایشی هم در اراضی عباس‌آباد برگزار خواهیم کرد». حالا این پرسش مطرح است که آیا احتمال دارد تعداد مخاطبان اراضی عباس‌آباد در ماه‌های پیش‌رو بیشتر از نیمه نخست فروردین‌ماه باشد؟‌ حجازی چنین تصوری ندارد؛ «در ایام نوروز مخاطبان ما بیشتر از شهرستان‌ها بودند و به همین دلیل، شناخت زیادی از اراضی عباس‌آباد نداشتند. اما ما الان در حال جذب مخاطبان تهرانی هستیم و با توجه به نیازمندی‌های شهروندان در تهران باید بتوانیم ارتباط درستی با مخاطبان برقرار کنیم».

برخی از مکان‌های اراضی عباس‌آباد شامل پل طبیعت، بوستان آب‌وآتش، باغ کتاب، باغ موزه دفاع‌مقدس، آسمان‌نما و... است.

سیاست خیابان سی‌‌تیر

خیابان 30تیر در منطقه 12تهران در ایام نوروز به یکی از پُربازدیدترین محله‌های تهران بدل شده بود. به‌نظر می‌رسد این روند با گرم شدن هوا استمرار داشته باشد. این خیابان که به‌عنوان خیابان ادیان نیز شناخته می‌شود، به خاطر قرار داشتن 15موزه در اطراف آن نقش ویژه‌ای در جذب گردشگر در این منطقه ایفا می‌کند. پیمان حسین‌محسنی، شهردار منطقه 12به همشهری می‌گوید: «ما هیچ‌گاه برنامه‌های گردشگری تاریخی در بافت منطقه را قطع نکرده‌ایم. این برنامه‌ها همچنان ادامه دارند.

گذر گردشگری امامزاده یحیی(ع)، باب‌همایون و خیابان 30تیر بخشی از بافت تاریخی این منطقه است. این اماکن نه‌تنها در ایام عید که در طول سال فعالند. اتفاقا در فصول تابستان و پاییز مهمانان بسیاری از آمریکا و کشورهای اروپایی برای بازدید از این اماکن به این منطقه می‌آیند؛ این فرایندی همیشگی است. گردشگران و شهروندان تهرانی هم معمولا از این مکان‌ها استقبال می‌کنند البته در مقایسه با ایام نوروز مخاطبان به نسبت کمتر می‌شوند ولی ما برنامه‌هایی برای استمرار حضور مخاطبان در منطقه غرب تهران خواهیم داشت.»

خیابان 30تیر و باب همایون علاوه بر روز، شب هنگام نیز پذیرای مخاطبان است؛ موضوعی که محسنی هم به آن اشاره می‌کند ولی بر این باور است که در طول شبانه‌روز بهتر است برای ساعاتی این دو گذر بسته شود. او برای حرفش دلایلی هم دارد؛ «ساعت یک بامداد که تقریبا خدمات این دو خیابان تمام می‌شود و خیابان‌ها بسته می‌شوند تا ساعت 7صبح کار نظافت خیابان باب‌همایون و 30تیر انجام می‌شود. تمیز نگه‌داشتن آنها برای ارائه خدمات به مردم قطعا اهمیت دارد».

پیاده‌روی شبانه در تهران از مباحث مهمی است که باید مورد توجه قرار گیرد؛ موضوعی که مدیرعامل شرکت نوسازی اراضی عباس‌آباد هم روی آن تاکید دارد. حجازی نیز عنوان می‌کند: «می‌توانیم در اراضی عباس‌آباد گردشگری شبانه داشته باشیم. برنامه ما این است که محتوای اراضی عباس‌آباد را غنی‌تر کنیم تا شهروندان خود را با این رویکرد وفق دهند.»

احیای دروازه غار

دروازه غار و دروازه حضرت عبدالعظیم(ع) برای ارائه خدمات به گردشگران و شهروندان در منطقه 12مورد بهره‌برداری قرار گرفت. این دو دروازه پیش از این و در ایام نوروز از مکان‌های دیدنی پایتخت نبودند ولی اکنون این دو دروازه‌ قدیمی پس از احیا به جاذبه‌های گردشگری تهران اضافه شده‌اند. شهردار منطقه 12 در این‌باره می‌گوید: «دروازه غار و دروازه حضرت عبدالعظیم‌حسنی، 2 دروازه قدیمی شهر تهران هستند. دروازه‌غار در میدان شوش و دروازه حضرت عبدالعظیم در خیابان شوش قرار دارد. این دو دروازه دقیقا با مقیاس یک‌/یکم به همان شکل قبلی (یعنی کاشی‌ها، ابعاد و... )احیا شده و در معرض بازدید عموم قرار می‌گیرد و آماده ارائه خدمات به شهروندان است. واقعیت این است که این دروازه‌ها‌ نوستالژیک، تاریخی و ارزشمندند. ما از هنرمندان، اصحاب رسانه و دیگر کسانی که به هویت فرهنگی و ایرانی علاقه دارند، دعوت می‌کنیم در این اماکن حضور یابند و امیدواریم این محل‌ها به پاتوقی برای هنرمندان و علاقه‌مندان فرهنگ و معماری تبدیل شوند.»

با همه اینها، در مناطق دیگر نیز مسئولان در تلاشند از نیمه نخست فروردین‌ماه عبور کنند و با برنامه‌ریزی اجازه ریزش گردشگران را در مکان‌های تاریخی و تفریحی ندهند. اینکه این رویکرد تا چه اندازه می‌تواند تأثیرگذار باشد، در ماه‌های پیش‌رو مشخص خواهد شد.

سایت شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از روزنامه همشهری ، تاریخ انتشار 22 فروردین 97، کدمطلب:11823، www.newspaper.hamshahri.org