شعار سال: در شرایطی که ابهامات جدی در خصوص سوزاندن این حجم از حلال‌های کلردار و خطر فاجعه زیست محیطی به واسطه آن وجود دارد، ظاهرا همه مقدمات برای انجام این کار فراهم آمده، حتی صدور مجوز این اقدام توسط متولیان حفاظت محیط زیست کشورمان!

 اخیراً برنامه‌ریزی‌هایی برای انتقال پسماند‌های کلردار شرکت‌های پتروشیمی استان خوزستان، به استان مرکزی صورت گرفته. پسماند‌هایی در حجم سه یا چهار هزار تن که بناست است در مجتمع فن‌اوری زیست زباله ساوه امحا شود. اما آیا این پسماند‌های خطرناک که امحائشان مستلزم فراهم آوردن شرایطی خاص از جمله کوره‌هایی با دمای دستکم ۱۲۰۰ درجه است، در ساوه، بر اساس اصول محیط زیست خواهند سوخت؟

با توجه به اینکه سوخت غیراصولی محلول‌های کلردار در دمایی پایین‌تر از ۱۲۰۰ درجه سانتی‌گراد به تولید دو ترکیب خطرناک یعنی دی‌اکسین‌ها و فوران‌ها منجر می‌شود، تسنیم، پرسش‌هایی را با مدیرکل حفاظت محیط زیست استان مرکزی در میان گذاشت.

رضا میرزایی، مدیرکل حفاظت محیط زیست استان مرکزی در این باره می‌گوید: سه هزار تن حلال کلردار که پسماند پتروشیمی غدیر در استان خوزستان است بناست به منظور امحا توسط مجتمع فن‌آوری پسماند زیست ساوه، به استان منتقل شود. اداره کل حفاظت محیط زیست استان مرکزی، پس از بررسی و تایید رعایت ضوابط محیط زیستی توسط مجتمع فن‌آوری پسماند زیست ساوه، برای امحای این سه هزار تن حلال کلردار توسط این مجتمع مجوز صادر کرده است و این پسماند در دمای ۱۲۰۰ درجه سانتی‌گراد سوزانده خواهد شد.

این در حالی است که علی مریدی، سرپرست دفتر آب و خاک سازمان حفاظت محیط زیست، مجتمع فن‌آوری پسماند زیست ساوه، را فاقد شرایط لازم برای امحای زباله‌های حاوی کلر دانسته و به «تابناک» می‌گوید: پروانه بهره‌برداری از این مرکز صادر شده، اما نه برای سوزاندن پسماند‌های حاوی کلر چرا که امحای پسماند‌های حاوی کلر مستلزم فراهم کردن دمایی بین ۱۲۰۰ تا ۱۴۰۰ درجه سانتی‌گراد است در حالی که کوره جامدسوز مجتمع مذکور، دمایی کمتر از ۶۰۰ درجه سانتی‌گراد را فراهم می‌کند که برای سوزاندن زباله‌های بدون کلر مناسب است و کوره مایع‌سوز آن فاقد پنل پایش و علائم نشاندهنده خروجی و دما است.

سرپرست دفتر آب و خاک سازمان حفاظت محیط زیست یادآور می‌شود: سوختن پسماند‌های آلی کلردار منجر به تولید ۱۷ ماده سمی می‌شود. مجموع این ۱۷ ترکیب کلر که تحت عنوان دی‌اکسین‌ها و فوران‌ها شناخته می‌شوند نباید از دو دهم نانوگرم بر مترمکعب بیشتر باشد و این امر محقق نمی‌شود مگر با شکستن حلقه‌ها و پیوند ترکیبات کلر در دمای بالای ۱۲۰۰ درجه.

مریدی در پاسخ به اینکه چرا برای سوخت غیراصولی سه هزار تن حلال کلردار، در کوره‌هایی فاقد شرایط لازم، مجوز صادر شده می‌گوید: بر اساس تفویض اختیار‌های اخیر، ادارات کل استانی، می‌توانند مجوز‌هایی از این دست را صادر کنند، اما در صورتی که چنین مجوزی صادر شده باشد، ستاد به منظور جلوگیری از آلایندگی شدید محیط زیستی ورود خواهد کرد.

گفتنی است، برخی پسماند‌های حاصل از واحد‌های پتروشیمی از مهمترین و خطرناک‌ترین نوع پسماند‌های صنعتی به شمار می‌روند. ضایعات اتیلن دی کلراید یا EDC که محصول فرایند پتروشیمی‌های استان خوزستان هستند هم از این قاعده مستثنی نبوده و از قابلیت ایجاد آلودگی در آب‌های جاری، منابع آب زیرزمینی و خاک‌های کشاورزی برخوردارند. این مواد در صورت سوختن غیر اصولی، آلودگی شدید هوا را سبب خواهند شد. بدون تردید در صورت عدم کنترل و مراقبت‌های ویژه، محصولات کشاورزی استان دچار آلودگی شدید شده و احتمال بروز بیماری‌های لاعلاج مانند انواع سرطان‌ها دور از انتظار نخواهد بود. این گونه از پسماند‌ها بر اساس قانون باید توسط تولید کنندگان پسماند کاملا تحت کنترل و مدیریت قرار گیرند.

از سوی دیگر، هرگونه فعالیت در خصوص امحا، بی‌خطر سازی و سوزاندن این گونه از پسماند‌ها زیر نظر سازمان حفاظت محیط زیست انجام می‌شود. فعالیت‌هایی که متاسفانه در صورت سوء مدیریت و عدم گزینش صحیح سایت‌های زباله‌سوزی، می‌تواند به بستری برای سوء استفاده مالی این مراکز و مهم‌تر از آن بروز فجایع محیط زیستی بینجامد. یعنی پسماند‌های کلردار به جای آنکه به صورت اصولی امحا شوند یا در کوره‌های غیرتخصصی به صورت غیر اصولی سوخته و آلایندگی جبران‌ناپذیری ایجاد می‌کنند یا طی فرآیند‌هایی غیرمجاز و خطرآفرین با مازوت ترکیب شده، به سوختی غیرمجاز تبدیل می‌شوند تا به کشورهایی، چون افغانستان قاچاق شوند.

حالا باید منتظر ماند و دید آیا این چند هزار تن، پسماند کلردار حاصل از فعالیت‌های پتروشیمی در استان خوزستان، به ساوه خواهند رسید تا پس از سوختن غیراصولی در مجتمعی فاقد معیار‌های لازم، فاجعه‌ای محیط زیستی را رقم زند یا مجوز صادر شده لغو خواهد شد.

سایت شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از سایت خبری تابناک ، تاریخ انتشار 18 مرداد 97، کدمطلب: 823604، www.tabnak.ir