شعار سال: در شرايطي که
محيط زيست همواره مورد بيمهري قرار گرفته، حمايت و توجه به حيوانات بيشتر از ديگر
حوزهها ناديده گرفته شده است. نه تنها به قدر کافي ديده نشده که آنجا هم که ديده
شده با برخوردهاي احساسي، غيرعلمي و غيرتأثيرگذار همراه بوده است. وقتي صحبت از
حقوق حيوانات به ميان ميآيد، بسياري از عوام و حتي بخش قابلتوجهي از کوشندگان
مدني و محيط زيست با بيتفاوتي از کنار آن ميگذرند و ميگويند در اين وضعيت
اقتصادي و اجتماعي يا در ميان معضلات بزرگ محيط زيست، موضوعاتي مهمتر از حقوق حيوانات
براي صرف وقت يا انرژي وجود دارد.
همين بيتوجهيها به وضعيت حيوانات باعث شده که بنا بر گفته کارشناسان
بيش از 95 درصد جمعيت حيات وحش کشور نابود شود. گونههايي مثل شير و ببر براي هميشه
منقرض شده و يوز ايراني در لبه انقراض قرار داشته باشد. رتبه سوم جهاني در قاچاق
حياتوحش باشيم. باغوحشها و مراکز نگهداري از حيوانات در کشورمان به شکنجهگاه
تبديل شده باشد. گره معضل شکار و شکارچي همچنان بازنشده باقي مانده باشد. پرندگان
مهاجر در شمال و جنوب کشور قتلعام شوند و حيوانات شهري نظير گربه و سگ با مشکلات
فراواني براي زيستن روبهرو باشند.
البته بيتوجهي به حقوق حيوانات صرفا مختص به ايران نيست، آنچنان که
مردم جهان سالانه حدود 60 ميليارد حيوان را (به جز ماهيها، حيوانات دريايي و حشرات)
ميخورند. اين به واقع نسلکشي و حيوانخواري عظيم که محصول افزايش جمعيت بشر و
پيشرفت صنعت دامپروري است، هزينه بسياري بر محيط زيست و زندگي بشر تحميل کرده به
شکلي که امروزه صنعت دامپروري جزء متهمان اصلي بحرانهايي همچون نابودي جنگلها،
نابودي منابع آبي، توليد گازهاي گلخانهاي، گرمايش جهاني، فرسايش خاک و گسترش
بيماريهاي فراگير جهاني است.
لزوم توجه به حقوق حيوانات از ديدگاه اخلاقي و فلسفي نيز قابلبحث است آنچنان
که فعالان اين حوزه معتقدند تصور انسان از برتربودن نسبت به حيوان، نگاه کالاگونه،
مالکانه و استثماري نسبت به حيوانات ريشه در تفکري دارد که نژادپرستي، بيتوجهي به
حقوق زنان، کارگران و کودکان را ميتواند توجيه و عملي کند.
گوشزدکردن موضوعات مرتبط با حقوق حيوانات ضمن کمک به حيوانات، شرايط
زيست انسانها را نيز ارتقا ميبخشد چراکه بيترديد جامعهاي که در آن به حقوق حيوانات
احترام گذاشته شود، جاي بهتري براي زندگي خواهد بود. مردمان جامعهاي که به
حيوانات احترام ميگذارند، قطعا با يکديگر مهربانتر هستند، حافظ طبيعت هستند و در
مصرف منابع و انرژي وسواس بيشتري به خرج ميدهند.
شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از روزنامه شرق، تاریخ انتشار 30 مرداد 97،شماره: 3226