شعار سال: در همین راستا عباس پاپی‌زاده، نماینده مردم دزفول در مجلس شورای اسلامی می‌گوید: پیش از پیوستن ایران در هر توافقی باید تمام تبعات آن بررسی شود. توافق‌نامه دوطرفه است و پیوستن به هر توافق‌نامه‌ای باید دارای مزایایی برای ما باشد. عضو کمیسیون کشاورزی و منابع طبیعی در مجلس شورای اسلامی با اشاره به این‌که توافق‌نامه پاریس به بحث‌های محیط‌زیستی اشاره دارد، ادامه می‌دهد: در ظاهر مفاد خوبی برای این توافق‌نامه در نظر گرفته ‌شده و نکات مهمی درباره حفظ محیط‌زیست مطرح‌ شده است؛ اما ماجرا این است که کشوری مانند آمریکا که از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان گازهای گلخانه‌ای است، پس از روی کار آمدن ترامپ از این توافق‌نامه خارج‌شده و روسیه نیز آن را تا سال ۲۰۳۰ به تأخیر انداخته است. از سوی دیگر برخی از کشورهای اروپایی نیز این توافق‌نامه را چندان مفید نمی‌دانند و پیوستن به آن را منتفی کردند. نماینده مردم دزفول در مجلس شورای اسلامی در ادامه تصریح می‌کند: مسأله این‌جاست که پیوستن ایران به این توافق‌نامه بیش از ۶۰ میلیارد دلار هزینه دارد و سوال این‌جاست که این هزینه را چه کسی و از چه منابعی می‌خواهد تأمین کند. این در حالی است که اقتصاد ما با مشکل روبه‌رو است و تحمیل این رقم نیز می‌تواند این اقتصاد را بیمارتر کند و تأثیر منفی بر آن داشته باشد و اگر بناست رشدی در اقتصاد رخ دهد قطعاً آن را با کندی روبه‌رو می‌کند. وی در ادامه تصریح می‌کند: یکی از مفادی که در این توافق‌نامه به آن اشاره‌ شده این است که هزینه تأمین انرژی توسط مردم باید تأمین شود و این موضوع سبب می‌شود هزینه‌های آب، برق و گاز برای مردم بسیار بالا برود. پاپی‌زاده با اشاره به این‌که با یک مثال این موضوع روشن‌تر می‌شود، عنوان می‌کند: در حال حاضر هزینه هر کیلومتر برق که در نیروگاه سیکل ترکیبی تولید می‌شود برای ما حدود ۸۰ تومان هزینه دارد؛ اما پیوستن به توافق پاریس ما را به‌سمت تولید برق با انرژی خورشیدی سوق می‌دهد؛ این درحالی است که اگر سوخت فسیلی را کنار بگذاریم و قرار باشد برق را با انرژی خورشیدی تولید کنیم حدود ۵۰۰ تا ۷۰۰ تومان تمام می‌شود و با یک حساب سرانگشتی می‌توانیم به این نتیجه برسیم که هزینه مصرف برق بیش از هشت‌برابر می‌شود و این قیمت قطعاً بار سنگینی به دوش مردم خواهد بود. وی در ادامه خاطرنشان می‌کند: اما نکته دیگری که باید به آن توجه کرد این است که هر توافقی که قرار است به‌صورت ملی صورت گیرد ابتدا باید در مجلس مطرح و بررسی‌های لازم بر روی آن انجام شود و پس‌از آن‌که با قانون و مصالح مردم همخوانی داشته باشد اجازه اجرای آن از سوی نمایندگان داده شود. اما متأسفانه بخش‌هایی از این توافق‌نامه بدون آن‌که در مجلس مطرح شود اجرایی شده است. نماینده مردم دزفول در مجلس شورای اسلامی با اشاره به این‌که در دوره تحریم‌ها قرار داریم و ورود تکنولوژی جدید برای کنار گذاشتن انرژی فسیلی تقریباً برای ما غیرممکن است، ادامه می‌دهد: هیچ فعالیتی در راستای انرژی پاک در کشور صورت نمی‌گیرد و به نظر می‌رسد در این شرایط لزومی برای ورود به این توافق‌نامه نداریم.

توافق پاریس نباید بدون مصوبه مجلس امضاء می‌شد

جبار کوچکی‌نژاد، سخنگوی فراکسیون محیط‌زیست مجلس، با بیان این‌که دولت به‌صورت غیررسمی و بدون مصوبه مجلس معاهده پاریس را امضاء و اجرا کرده است، گفت: سازمان محیط زیست باید در این خصوص به مجلس توضیح دهد. جبار کوچکی‌نژاددرباره الحاق ایران به معاهده پاریس گفت: معاهده پاریس یکی از کنوانسیون‌های ظالمانه‌ای است که به کشور ما تحمیل شده و مشکلات اساسی برای کشور ما ایجاد خواهد کرد. نماینده مردم رشت در مجلس شورای اسلامی ادامه داد: دولت به‌صورت غیررسمی این معاهده را امضاء و اجرا کرده است؛ مثل لایحهCFTوFATFکه قبل از تصویب در مجلس، دولت اقدام به اجرای داوطلبانه آن کرد، این اقدام دولت تخلف آشکار است. وی ادامه داد: الحاق این کنوانسیون صنعت و محیط‌زیست ما را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد. آمریکا و روسیه از این کنوانسیون خارج شده‌اند؛ اما دولت دوازدهم به‌صورت داوطلبانه و بدون مصوبه مجلس اقدام به اجرای این کنوانسیون کرده است. سخنگوی فراکسیون محیط‌زیست مجلس با اشاره به بررسی این کنوانسیون در فراکسیون گفت: رئیس سازمان محیط‌زیست باید درباره اجرای این کنوانسیون با وجود عدم تصویب آن در مجلس توضیح دهد.

یک توافق‌نامه جهانی

نورمحمد تربتی‌نژاد، نماینده مردم گرگان در مجلس شورای اسلامی می‌گوید: توافق‌نامه پاریس از سوی شورای نگهبان به مجلس بازگشت و تلاش کردیم به‌همراه کارشناسان این حوزه موانعی را که شورای نگهبان مطرح کرده بود، برطرف کنیم. وی با اشاره به جلسه هفته گذشته کمیسیون کشاورزی آب و منابع طبیعی که با حضور مسئولان ارشد سازمان محیط‌زیست برگزار شد، ادامه می‌دهد: در لایحه موافقت‌نامه پاریس شورای نگهبان اعلام کرده بود که بندهای ۸ و ۹ ماده ۴ و بند ۱۱ ماده ۱۳ کامل نیست و باید پیوست‌های این قانون برای بررسی الحاق شود. به‌همین دلیل بنا شد سازمان محیط‌زیست مفاد پیوست‌ها را تهیه و آن را به کمیسیون کشاورزی تحویل دهد تا ما آن را در اختیار شورای نگهبان قرار دهیم. نماینده مردم گرگان در مجلس شورای اسلامی در ادامه تصریح می‌کند: لایحه توافق‌نامه پاریس یک موضوع جهانی است که به تغییرات آب و هوایی و اقلیمی جهان اشاره دارد و تمام کشورهایی که این توافق‌نامه را امضاء می‌کنند باید بسته به شرایط اقتصادی کشورشان تلاش کنند که میزان تولید گازهای گلخانه‌ای را کاهش دهند تا به این طریق میزان حرارت کره‌زمین کم شود. وی با اشاره به این‌که این توافق‌نامه می‌تواند به سود ما باشد، تصریح می‌کند: درصورتی‌که ایرادات این لایحه برطرف شود و شورای نگهبان آن را تأیید کند ایران رسماً عضو این کنوانسیون می‌شود و باید مفاد آن را رعایت کند.

زمینه کاهش مصرف سوخت‌های فسیلی فراهم شود

محمدرضا تابش، رئیس فراکسیون محیط‌زیست و توسعه پایدار مجلس شورای اسلامی، نیز در این‌خصوص می‌گوید: توافق پاریس تعهدی بین‌المللی است که به موضوع تغییرات اقلیمی اشاره دارد و هدفی که دنبال می‌کند این است که کشورها نسبت به تغییرات اقلیمی و تهدیدات آب و هوایی که می‌تواند زندگی همه انسان‌ها را تحت تأثیر خود قرار دهد بی‌تفاوت نباشند. نماینده مردم اردکان در مجلس شورای اسلامی در ادامه خاطرنشان می‌کند: از مجموع ۱۹۷ عضو کنوانسیون ۱۴۸ کشور که ایران نیز عضو آن است توافق کرده‌اند که با کاهش مصرف سوخت‌های فسیلی تلاش کنند دمای جهانی را به زیر دو درجه سانتی‌گراد کاهش دهند؛ زیرا افزایش این دما می‌تواند خطرات جدی زیست‌محیطی به‌دنبال داشته باشد. وی با اشاره به این‌که باید زمینه‌های کاهش مصرف سوخت‌های فسیلی کاهش پیدا کند، می‌گوید: باید همه سازمان‌ها در کنار هم قرار گیرند تا بتوانیم در کشور خود به بحث محیط‌زیستی توجه بیش‌تری داشته باشیم، به‌همین منظور قرار است با سارمان‌های متولی ازجمله وزارت امورخارجه، نفت و صنعت و همچنین سازمان محیط‌زیست جلساتی داشته باشیم تا راه‌های اجرایی شدن این توافق‌نامه را بررسی کنیم.

باید ابتدا در مجلس بررسی می‌شد

علی ابراهیمی، نماینده مردم شازند در مجلس شورای اسلامی، هم از منتقدان این توافق است و یکی نقدهای خود را عدم بررسی قسمت‌هایی از آن در مجلس عنوان می‌کند. وی معتقد است قسمتی از این معاهده توسط وزارت خارجه و با هماهنگی با سازمان محیط‌زیست صورت گرفته است، درحالی‌که این موضوع باید در مجلس مطرح می‌شد و توافق‌نامه‌ای که از کانال مجلس عبور نکند نمی‌تواند قابل‌اجرا باشد. عضو کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی در این‌خصوص می‌گوید: این معاهده را پذیرفتیم؛ اما مسأله این‌جاست که پذیرش ما 100 درصدی نبوده؛ زیرا پذیرش کامل آن محدودیت‌هایی را برای ما ایجاد و رشد اقتصادی ما را با موانع روبه‌رو می‌کند. وی با اشاره به این‌که درست است که ما از گازهای فسیلی استفاده می‌کنیم؛ اما میزان ایجاد گازهای گلخانه‌ای ما به‌اندازه کشورهای دیگر نیست، ادامه می‌دهد: بسیاری از کشورهای پیشرفته که عامل اصلی ایجاد گازهای گلخانه‌ای هستند از پذیرش این توافق‌نامه سرباز زده‌اند و در واقع این توافق‌نامه برای کشورهایی مطرح می‌شود که نقش کم‌تری در این آلودگی‌ها دارند و این موضوع قابل‌قبول نیست؛ زیرا کشورهایی که نقش مهمی در تولید گازهای گلخانه‌ای دارند یا اصلاً این توافق‌نامه را نپذیرفتند یا این‌که آن را به‌صورت نسبی قبول کرده‌اند. دو کشور بزرگی که نقش مهمی در تولید گازهای گلخانه‌ای داشته‌اند، به‌راحتی از زیر بار این معاهده خارج شده شده‌اند. آمریکا که آن را نپذیرفت و روسیه هم اجرای آن را به ۱۲ سال آینده موکول کرده است. ابراهیمی با اشاره به این‌که تمام معاهدات بین‌المللی باید از کانال مجلس رد شود، ادامه می‌دهد: برطبق قانون معاهدات اول باید در مجلس بررسی و بعد امضاء شود؛ اما این معاهده توسط وزارت خارجه به امضاء رسیده و بعد به مجلس آمده است و به‌هرحال تا زمانی‌که در مجلس به تصویب نشود قابل‌اجرا نیست.

اگر این توافق‌نامه اجرا نشود به ضرر ما است

احمدعلی کیخا، رئیس کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی مجلس می‌گوید: اگر ایران به این معاهده نپیوندد، پرونده ما در شورای امنیت گشوده شده و برای پیگیری مطالبات زیست‌محیطی با مشکل روبه‌رو می‌شویم. نماینده مردم زابل در مجلس شورای اسلامی در ادامه می‌افزاید: یکی از مواردی که بحث الحاق به این توافق‌نامه را جدی می‌کند این است که کشورها تا چه میزان گازهای گلخانه‌های تولید می‌کنند و تا چه میزان نیز تغییرات اقلیمی بر روی آن کشورها تأثیر می‌گذارد. اگر به سیر تغییرات اقلیمی در کشور نگاهی بیندازیم متوجه می‌شویم که کشور ما از تغییرات اقلیمی به‌شدت متأثر می‌شود و از سوی دیگر نیز یکی از تولیدکنندگان گازهای گلخانه‌ای به‌حساب می‌آییم. وی با توضیح این‌که به‌دلیل این‌که ایران در شرایط جغرافیایی ویژه‌ای قرارگرفته است از تغییرات اقلیمی ضرر می‌کند و ایجاد خشک‌سالی‌ها در قسمت جنوبی ایران نتیجه این تغییر اقلیم است، خاطرنشان می‌کند: باید بتوانیم در بازار جهانی این خسارت را جبران کنیم. کیخا با اشاره به این‌که وزیر امورخارجه در نامه‌ای از نمایندگان مجلس خواسته است که به الحاق ایران به این معاهده رأی دهند، تصریح می‌کند: در این نامه عنوان ‌شده است که عدم پیوستن ایران مطالبات حقوق مردم را سخت و پرونده ایران را در شورای امنیت باز می‌کند. وی به ایرادی که برخی از نمایندگان به این معاهده وارد می‌کنند و آن‌هم خروج آمریکا از این تعهدنامه است، اشاره کرده و ادامه می‌دهد: آمریکا نقش تعیین‌کننده در این معاهده ندارد و خروجش از این توافق‌نامه نباید بهانه‌ای برای خروج سایر کشورها باشد. براساس مفاد این تفاهم‌نامه هر کشوری براساس شرایطی که دارد مجبور است هزینه‌هایی برای کاهش میزان گازهای گلخانه‌ای بپردازد و آمریکا نیز رتبه اول را در تولید این آلودگی زیست‌محیطی دارد و باید هزینه‌ای چند برابر کشورهای دیگر پرداخت کند، به همین دلیل بود که از پذیرش آن سرباز زد؛ درحالی‌که نمی‌داند شاید در کوتاه‌مدت هزینه‌ای داخلی‌اش کم شود، اما در درازمدت وضعیت زیست‌محیطی کشورش هزینه‌های بیش‌تری را برایش تحمیل می‌کند. رئیس کمیسیون آب، منابع طبیعی و کشاورزی مجلس شورای اسلامی یادآور می‌شود: شورای نگهبان ایراداتی را به این به قانون وارد کرده است که تلاش می‌کنیم این ایرادات برطرف شود و دوباره آن را به شورای نگهبان برگردانیم.

کاهش و مدیریت گازهای گلخانه‌ای عزم جهانی می‌طلبد

رئیس اندیشکده اقلیم و آمایش سرزمین نیز با اشاره به این‌که در زمینه تأثیر تغییر اقلیم بر ایران تحقیقات جامع، دقیق و آکادمیک انجام نشده است، گفت: پذیرش توافق‌نامه پاریس در شرایط فعلی هزینه‌های سنگینی را بر اقتصاد کشور تحمیل خواهد کرد. حسن لشکری، عضو هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی و رئیس اندیشکده اقلیم و آمایش سرزمین،با اشاره به این‌کهپدیدهتغییر اقلیم یک واقعیت غیر قابل انکار در میان اکثر اقلیم‌شناسان جهان است،گفت: صرف‌نظر از پذیرش هر یک از نظریه‌های اقلیمی در مورد تغییر اقلیم (سرمایش یا گرمایش جهانی) تغییر اقلیم یک واقعیت اقلیمی است که توجه جدی تمام مردم و مسئولان را در سطح جهانی، منطقه‌ای و محلی می‌طلبد. وی ادامه داد: این تغییر تمام ابعاد جوامع بشری را تحت تأثیر قرار خواهد داد و به‌طور قطع این تغییر می‌تواند آثار متفاوتی را در مناطق جغرافیایی مختلف به‌دنبال داشته باشد. تغییر در مقادیر دما، دماهای حدی، بارش، شدت و مدت بارش‌ها، جریان‌های هوایی، رطوبت، امواج گرم و سرد نامتعارف، طوفان‌های تندری کم‌سابقه و بسیاری نابه‌هنجاری‌های اقلیمی از آثار مترتب این تغییر اقلیمی خواهد بود و از همین رو سازگاری با شرایط اقلیمی جدید اقتضائات خود را می‌طلبد. وی یادآور شد: اتخاذ تدابیر مناسب برای سازگاری مطلوب، به‌موقع و متناسب با شرایط هر محیط جغرافیایی نیازمند مطالعات تخصصی و فنی است. رئیس اندیشکده اقلیم و آمایش سرزمین خاطرنشان کرد: باید توجه داشته باشیم که هر تغییری در هریک از عناصر جوی از جمله دما در گردش سیاره‌ای اقلیم اثر گذاشته و علاوه بر تأثیرات جهانی دارای تأثیر منطقه‌ای و محلی نیز است. به‌عبارت دیگرتغییر اقلیم در مناطق مختلف کشور ایران نیز اثرات متفاوتی خواهد داشت، لذا باید بپذیریم که تدابیر، راهکارها و اقدامات در مناطق مختلف کشور باید متناسب با ویژگی‌های جغرافیایی همان منطقه و محل باشد. به گفته این کارشناس، این اقدامات زمانی ثمربخش، موثر و نتیجه‌بخش خواهد بود که مطالعات تخصصی به‌وسیله اهل فن و متخصصان باتجربه انجام شود. لشکری در ادامه تصریح کرد: بنابراینهرگونه تصمیمی در پیوستن یا عدم پیوستن به هر کنوانسیون یا توافق‌نامه‌ بین‌المللی باید بر اساس شناخت دقیق از شرایط کشور و پتانسیل‌ها و نقاط قوت و ضعف محیطی و اقلیمی کشور باشد. وی ادامه داد: اطلاع‌داشتن مسئولان سیاسی و امنیتی کشور در مذاکرات بین‌المللی و اتخاذ تصمیمات هوشمندانه و هم‌جهت با سیاست‌های کلان کشور و رهنمودهای مقام معظم رهبری بسیار موثر خواهد بود. این اقلیم شناس برجسته با بیان این‌که متاسفانه در این زمینه تحقیقات جامع، دقیق و آکادمیک انجام نشده و از نتایج تحقیقات دانشگاهی استفاده مناسبی نشده است، اظهار داشت:با یک جستجوی ساده متوجه خواهیم شد که منصوبین در مسند مراکز و موسسات مرتبط با تغییر اقلیم افرادی غیرمتخصص و بعضاً ناآگاه به علم آب و هواشناسی هستند. وی افزود: برای سامان‌بخشیدن به این وضعیت نامطلوب و توجه جدی به پدیده بسیار با اهمیت تغییر اقلیم دعوت و دلجویی از متخصصان اقلیم‌شناسی و به‌کار گیری افراد باتجربه، دلسوز و فارغ از تعصبات و گرایشات سیاسی مهم است. لشکری پیشنهاد کرد یک مرکز یا موسسه تحقیقاتی با مشارکت حداکثری اقلیم شناسان باتجربه از اساتید و فارغ‌التحصیلان زبده این علم از سراسر کشور در دفتر فناوری‌های ریاست جمهوری ایجاد شود تا عاقلانه‌ترین تصمیم در این باره اتخاذ شود. رئیس اندیشکده اقلیم و آمایش سرزمین بررسی واقعیت‌های گرمایش جهانی و میزان اثرپذیری مناطق مختلف کشور از این پدیده، مطالعه تغییرات اقلیمی حادث شده در هریک از مناطق اقلیمی کشور به صورت یک مطالعه یکپارچه و جامع، مطالعه میزان اثرپذیری هریک از عناصر اقلیمی از پدیده تغییر اقلیم، رصد مداوم پدیده تغییر اقلیم در سراسر کشور، مطالعه تأثیر پدیده تغییر اقلیم بر روی هریک بخش‌های سلامت، کشاورزی، صنعت، حمل و نقل، دفاع و امنیت، گردشگری و... را از مهم‌ترین سرفصل‌های قابل ملاحظه دانست. وی تصریح کرد: مطالعه و ارائه راهکارهای عملی برای سازگاری و کاهش اثرات نامطلوب ناشی از تغییر اقلیم و استفاده بهینه از آثار مثبت آن در توسعه اقتصادی کشور است و این مرکز می‌تواند با پوشش و حمایت از تحقیقات دانشگاهی آن‌ها را هدفمند و کارآمد کند. لشکری افزود: در عین حال به عنوان یک مرکز مستقل و فارغ از گرایشات سیاسی به مسائل اساسی اقلیمی کشور پرداخته و این علم را همانند بسیاری از علوم دیگر به تولید دانش فنی و بازدهی اقتصادی برساند. وی در پاسخ به این سوال کهآیا الحاق به توافق‌نامه بین‌المللی پاریس می‌تواند به بهبود یا تغییر روند اقلیمی (گرمایش زمین)کمک کند و آیا گرمایش زمین از نظر شما پذیرفته شده است،پاسخ داد: هوا برخلاف بسیاری از عناصر و پدیده‌های دیگر در مالکیت سرزمینی هر کشور قرار ندارد و دخل و تصرف در آن در اختیار مردم و حکومت آن کشور نیست. رئیس اندیشکده اقلیم و آمایش سرزمین با بیان این‌که هوا و هر آنچه که در درون آن است، قابلیت جابه‌جایی از کشوری به کشور دیگر و کل سیاره را دارد و بخار آب، دی‌اکسید کربن و همه گازهای دیگر که در هر منطقه‌ای تولید و منتشر می‌شود، می‌تواند تمام سیاره زمین را درنوردد، خاطرنشان کرد: بنابراین کنترل، کاهش و مدیریت گازهای گلخانه‌ای یک عزم جهانی را می‌طلبد.

شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از روزنامه سبزینه، تاریخ انتشار 21 آذر 97، شماره: 59013