غفلت از آموزش و پرورش بومی

در راهکار 5-5 سند تحول بنیادین آموزش و پرورش به لزوم تألیف اختصاصی حداقل 10 درصد و حداکثر 20 درصد محتوای درسی هر استان با توجه به ویژگی‌های بومی استان‌های مختلف پرداخته شده است. اگر معتقدیم سراسر ایران سرای من است، چرا نباید همه کودکان ایران‌زمین از ویژگی‌ها و تفاوت‌های قومی، زبانی، مذهبی و جغرافیایی کل کشور مطلع شوند؟ آیا بلوچ فقط باید راجع به بلوچ بداند؟ نیاز به شناخت کُرد ندارد؟ آیا ترک احتیاج به شناخت لر ندارد؟ آیا فارس باید فقط خود را بشناسد؟ نیاز به شناخت سایرین ندارد؟ آیا کودک شهری نباید با واقعیت‌های زندگی هم‌وطن روستایی و عشایر خود باخبر شود؟

شعار سال: آیا دانش‌آموز مسلمان ما نباید بداند که ایران در طول تاریخ مکان امنی برای مسیحیان، کلیمی‌ها و زرتشتی‌ها بوده است و او نیز باید از فرهنگ مدارا و هم‌زیستی با مردمانی با آیین‌ها و باورهای متفاوت که در تمدن ایرانی وجود داشته است، پاسداری کند؟ نخستین پیمان‌نامه حقوق بشر 539 سال قبل از میلاد حضرت مسیح به فرمان کوروش روی استوانه‌ای سفالی نوشته شد. در بخشی از پیمان‌نامه حقوق بشر کوروش آمده است: «تا روزی که من زنده هستم و مزدا فرمانروایی را به من ارزانی می‌دارد دین و آیین ملت‌هایی را گرامی خواهم داشت و نخواهم گذاشت که زیردستان من دین و آیین ملت‌هایی را که من پادشاه آنها هستم یا ملت‌های دیگر را کوچک شمارم یا به آنها توهین کنم». به نظر شما روح حاکم بر محتوای آموزشی ما از سنت پسندیده نیاکان ما پاسداری کرده است؟ چه باید کرد؟ راهکار چیست؟

1- مشارکت فعال معلم‌ها در تهیه مواد درسی یا محتوای درسی. همه می‌دانیم کمتر کسی به اندازه معلم نسبت به دانش‌آموز خود شناخت دارد. اگر آموزگار بر اساس شناخت و تجربه خود از واقعیت‌های بومی در کنار مؤلفان متخصص ما دست به تهیه محتوای آموزشی بزند، مطمئنا نتیجه واقعی‌تر و عادلانه‌تر خواهد بود.

2- دوزبانگی در آموزش رسمی. سال‌هاست پژوهش‌های یونسکو نشان داده است آموزش به زبان مادری در کنار آموزش به زبان رسمی کشور حداقل در دوره دبستان مانع ترک تحصیل شده و منجر به بالارفتن اعتمادبه‌نفس، عزت نفس و حس تعلق در بین کودکان شده است.

3- به جای تألیف کتاب‌های خاص برای استان‌ها یا تخصیص چند درصد از کتاب به مسائل استانی، پیشنهاد می‌شود کتابی با نام سرزمین ما ایران برای همه دانش‌آموزان تهیه شود. این کتاب می‌تواند دانش‌آموزان را در سراسر کشور با تاریخ، زبان، آیین، ادیان، خوراک، پوشاک، ادبیات، فولکلور و موسیقی اقوام مختلف آشنا کند. این کتاب می‌تواند به وحدت در عین کثرت ما ایرانیان بپردازد و به کودکان ما بیاموزد که قدرت و ثروت ما در گوناگونی ماست. شنیدن روایت‌های مختلف و آشناشدن با صداهای متفاوت نه‌تنها دانش‌آموز ما را توانمند می‌کند، بلکه او را در مسیر عدالت‌جویی و مسئولیت‌پذیری در قبال جمع راهنمایی می‌کند. شناخت درست دیگری منجر به احترام و مسئولیت‌پذیری در مقابل وی می‌شود. اگر دیگری را دیدیم و او را به رسمیت شناختیم، دیگر نمی‌توانیم در مقابل آنچه بر او می‌گذرد، ساکت و بی‌تفاوت باشیم. سکوت و بی‌تفاوتی اغلب راه را برای پذیرش و عادت به بی‌عدالتی هموار مي‌كند.

سایت شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته روزنامه شرق تاریخ انتشار 7 بهمن 97، کدخبر: 214542، www.sharghdaily.ir