بیانیه اتحادیه اروپا در حالی دیروز انتشار یافت که ابزار حمایت از مبادلات تجاری (اینس‌تکس) که روز پنجشنبه ۱۱ بهمن ماه به طور رسمی اعلام شد، دقیقاً مشخص نیست چه زمانی آغاز به کار خواهد کرد. خبرگزاری رویترز عنوان کرده عملیاتی شدن چنین سازوکاری ماه‌ها به طول خواهد انجامید.

اروپایی ها حدود 9 ماه بعد از خروج آمریکا از برجام و بازگشت تحریم ها جهت اقناع ایران به انجام تعهداتش در برجام از چنین سازوکاری رونمایی کرده اند.

بر اساس بیانیه 3 کشور اروپایی(فرانسه، آلمان و انگلیس)، اینس‌تکس در سطح محدودی فعالیت خواهد کرد و از این رو صراحتاً می توان گفت ظرفیت و قابلیت های این پروژه جهت مقابله با تحریم ها به شدت اندک و ناچیز است. به عبارتی بهتر اصولاً اینس تکس جهت مسائل دارویی، تجهیزات پزشکی و غذایی با حفظ و رعایت تحریم ها است.

مسئله ای که کمتر به آن توجه شده این است که بر اساس گفته مقامات آمریکایی در ماه های آینده موج جدیدی از فشارها جهت کاهش صادرات نفتی ایران آغاز خواهد شد که مشخص نیست در آن صورت همین کانال محدود نیز چگونه کار خواهد کرد. موضوع دیگر تاکید کشورهای اروپایی به مسائل منطقه ای، دفاعی و لوایح مرتبط با FATF است که به مثابه ورود متغییرهای جدید و پیچیده تر شدن مذاکرات و رایزنی ایران و اروپا است.

در این صورت مشخص نیست با گسترده تر شدن موضوعات در دستور کار البته به ضرر ایران، سرانجام مذاکرات چگونه خواهد شد. این در حالی است که از ابتدای شروع مذاکرات ایران و اروپا بحث بر سر این بود بجای ماندن تهران در برجام، منافعش به گونه ای تامین شود.

کلاً به نظر می رسد ایران در دو جبهه آمریکا و اروپا درگیر شده است. آمریکای ترامپ که با بازگشت تحریم ها و به راه انداختن جنگ اقتصادی، تبلیغاتی و روانی در پی فروپاشی یا فرسایش جدی قدرت ایران در حوزه های مختلف است. اروپایی ها نیز در قالب منجی بی خاصیت برجام صرفاً به فکر مهار و محدود کردن مولفه های قدرت ایران هستند و در این بین برای راضی نگه داشتن تهران اندک امتیازاتی( به میزانی که واشنگتن عصبانی نشود) نیز تدارک دیده اند.

با توجه به این وضعیت، اینس تکس نه ابزاری اقتصادی جهت مقابله با تحریم ها و رفع نیازهای ایران بلکه سازوکار سیاسی جهت نمایش تعهد اروپا به حفظ برجام در ازای افزایش فشارها در زمینه های منطقه ای و دفاعی به تهران است.

شعارسال، با اندکی تلخیص و اضافات بر گرفته از جامعه خبری تحلیلی الف ، تاریخ انتشار: 16 بهمن 1397 ، کدخبر: 3971115249 ، www.alef.ir