شعار سال: چند‌ماه بعد از انجام توافق‌های دوجانبه میان بانک مرکزی ایران و عراق، ایران تلاش‌های تازه‌ای را برای حل محدودیت‌های ارزی که در نتیجه تحریم‌های آمریکا به وقوع پیوسته، آغاز کرده است. این تلاش‌ها عمدتا مبتنی بر تاسیس بانک‌های مشترک و انعقاد پیمان‌های پولی دوجانبه با شرکای تجاری است. مذاکرات مختلفی میان ایران و شرکای تجاری‌اش ازجمله کره، هند، چین، روسیه، ترکیه و برخی دیگر از کشور‌ها در جریان است. جالب اینکه همزمان با تلاش‌های ایران برای انعقاد قرارداد‌های پولی دوجانبه برخی دیگر از کشور‌های منطقه هم بعد از سال‌ها تلاش، اقدامات عملی را در این زمینه آغاز کرده‌اند و همین چند روز پیش چین و روسیه هم هرکدام در نتیجه اهداف خاص خودشان برای انعقاد یک پیمان پولی دوجانبه میان یکدیگر به توافق رسیدند.

همه اینها به این دلیل است که آمریکا از طریق سیطره دلار به‌طور مستقیم بر اقتصاد همه کشور‌های دنیا اثر می‌گذارد؛ به همین دلیل و در نتیجه فقدان واحد پولی مشترک منطقه‌ای، نظیر یورو، در آسیا و سایر نقاط جهان و صدماتی که کشورها از سلطه دلار پذیرفته‌اند پیمان‌های پولی دوجانبه در حال گسترش است.

نشانه‌های روسی و هندی

بر همین اساس ایران هم برنامه جدیدی را برای کاهش سطح تحریم‌های بانکی و همینطور کاهش نقش دلار در اقتصاد آغاز کرده و تاکنون توافق‌هایی برای انعقاد پیمان‌های پولی با کشور‌های عراق، ترکیه، چین، هند و روسیه انجام شده و مذاکراتی برای ترمیم روابط پولی- مالی با کره‌جنوبی، آغاز شده است.

بر همین اساس هفته گذشته روزنامه هندی پرینت نوشت: دولت هند درنظر دارد تا در سریع‌ترین زمان ممکن، با ایران برای ازسرگیری واردات نفت مذاکره کند و به‌دنبال پرداخت پول نفت ایران به روپیه است. 2منبع آگاه در دولت هند گفته‌اند دولت نارندرا مودی تمایل دارد واردات نفت هند را از ایران از سربگیرد و به‌دنبال راه‌هایی است تا با دور زدن تحریم‌های آمریکا، پرداخت‌ها را به روپیه هند انجام دهد. همزمان با این تحول یک دیپلمات روس هم اعلام کرده؛ مسکو در حال رایزنی با کشورهای اروپایی برای ملحق شدن به سازوکاری است که اروپایی‌ها برای تسهیل تجارت با ایران تاسیس کرده‌اند. ولادیمیر چیزوف، نماینده دائم روسیه در اتحادیه اروپا در گفت‌وگو با خبرگزاری اینترفاکس گفته است: روسیه در حال گفت‌وگو با کشورهای اروپایی برای همکاری در سازوکار موسوم به اینستکس است. او گفته: روسیه طرح‌های خود را برای راه‌انداختن این ابزار کنار نگذاشته‌ است.

بانک مشترک ایران و ترکیه

گام دیگر ایران برای دور زدن تحریم‌ها به تاسیس بانک مشترک ایران و ترکیه و همچنین استفاده از پیمان پولی بین 2کشور بازمی‌گردد.

در همین رابطه به‌تازگی محمد فرازمند، سفیر ایران در ترکیه در گفت‌وگو با یکی از شبکه‌های تلویزیونی این کشور اعلام کرده است: ایران و ترکیه روی یک مکانیسم جدید معامله کار می‌کنند که 2کشور را در برابر فشار تحریم‌های آمریکا مقاوم می‌کند. به‌گفته سفیر ایران در ترکیه بخشی از این سازوکار در حال راه‌اندازی است و قرار است پول قرارداد گازی بین 2کشور با ارز 2کشور و غیراز دلار پرداخت شود. اما رضا کامی، رئیس اتاق مشترک بازرگانی ایران و ترکیه معتقد است: لازمه این کار این است که بانک‌های مرکزی برای مدت معینی نوسانات نرخ ارز را به شکلی برای فعالان اقتصادی تضمین کنند زیرا هم لیر ترکیه و هم ریال ایران دارای نوسان زیادی هستند. جمشید عدالتیان یک کارشناس اقتصادی هم اعتقاد دارد: بانک مشترک ایران و ترکیه به شکل اینستکس است و بدون اینکه عملکرد تجاری داشته باشد عمدتا کارکرد مبادلات تهاتری دارد.

ادامه فعالیت بانک کونلون چین

همگام با زمزمه‌های انجام توافق با ترکیه برسر پیمان پولی و تاسیس بانک مشترک نایب‌رئیس اتاق بازرگانی ایران هم از آغاز به‌کار بانک کونلون چین خبر داده است. پدرام سلطانی‌ در پست توییتری‌اش نوشت: بانک کونلون چین اعلام کرده تا پایان سال‌جاری میلادی معاملات بانکی خود را با ایران، تنها با استفاده از یوان چین و با رعایت کامل تحریم‌های آمریکا درخصوص کالاها، اشخاص، شرکت‌های حمل‌ونقل و بانک‌ها، ادامه خواهد داد. کونلون تنها بانک چینی است که با ایران کار می‌کند. این بانک در طول ماه‌های گذشته محدودیت‌هایی را برای تجار ایرانی به‌وجود آورده بود اما به‌نظر می‌رسد این محدودیت‌ها در پی سفر مقامات ایرانی به چین رفع شده و حتی این بانک در پی تاسیس شعبه در تهران است.

با این حال مجیدرضا حریری، نایب‌رئیس اتاق بازرگانی مشترک ایران و چین می‌گوید: اگرچه تحریم‌های آمریکا از اردیبهشت‌ماه پارسال مقداری در روابط بانکی ایران با کونلون تأثیر گذاشت اما هیچ‌گاه این روابط قطع نشد.

احتمال گشایش کانال بانکی با کره‌جنوبی

عبدالناصر همتی در سفر به سئول با رئیس بانک مرکزی کره‌جنوبی دیدار کرده و خواستار اقدام جدی مسئولان کره در حل مشکلات بانکی 2کشور شده است. رئیس‌کل بانک مرکزی در این دیدار از کاهش حجم مبادلات اقتصادی 2کشور از سال گذشته میلادی که عمدتا تحت‌تأثیر تحریم‌های آمریکا بوده انتقاد کرده و با طرح مشکلات بانکی طرفین به‌ویژه همکاری نکردن بانک‌های کره‌جنوبی درخصوص استفاده از منابع بانک مرکزی ایران، خواستار اقدام جدی مسئولان کره در حل هرچه سریع‌تر مشکلات شده است. همتی همچنین با اشاره به تأثیر منفی مشکلات بانکی بر روابط 2کشور که به‌دلیل محافظه‌کاری بیش از حد طرف کره‌ای ممکن است ایجاد شود، ابراز امیدواری کرد که این موضوع هرچه سریع‌تر حل شود. لی، رئیس بانک مرکزی کره‌جنوبی نیز از نحوه عمل بانک‌های کره‌ای که عمدتاً به‌دلیل نگرانی آنها به‌خاطر اعمال جریمه آمریکاست، ابراز تأسف و اعلام کرده؛ تمام تلاش خود را برای پیگیری و حل موضوع به‌کار خواهد برد. همچنین هونگ نام کی، معاون نخست‌وزیر کره‌جنوبی هم در دیدار جداگانه‌ای به همتی گفته است: ما هم از وضع پیش آمده در روابط بانکی 2کشور و مشکلاتی که برای صادرکنندگان کره‌ای و واردکنندگان ایرانی پیش آمده است ناراحتیم و با توجه به اینکه روابط ایران و کره‌جنوبی را بسیار مهم تلقی می‌کنیم، تمام تلاش خود را برای رفع مشکل به‌کار می‌گیریم.

سایت شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از روزنامه همشهری ، تاریخ انتشار 18خرداد 98، کد خبر: 57767، www.newspaper.hamshahri.org