هیچ وقت نمیذاریم این اتفاق بیفته هیچ وقت

مازندران یک پارچه می ماند. خاک میخوریم ولی خاک نمی دهیم.

من کتاب تاریخ گیلان خودزکو و تاریخ دارالمرز گیلان رابینو را مطالعه کردم که هردو زمان قاجار نوشته شدند و آنجا آمده مرز گیلان و مازندران در دوران قاجار رودخانه سرخانی و دالخانی هست که تا به امروز هم پا برجاست در کتاب تاریخ الجایتو که زمان
مغول نوشته شده هم مرز گیلان و مازندران رودسر ذکر شده و آمده حدود گیلان از هوسم یعنی رودسر تا دولاب یعنی فومن هست و پس از آن هم سرزمین تالش هست باز هم عقب تر بریم مولف کتاب تاریخ گیلان و دیلمستان یعنی ظهیرالدین مرعشی هم مرز گیلان و مازندران را ملاط لنگرود ذکر کرده و ملاشیخعلی گیلانی هم مرز مازندران و گیلان را ملاط لنگرود ذکر کرده و هوسم یعنی رودسر را بخشی از مازندران ذکر کرده و ایشان حد مازندران را از دینار جاری یعنی جاجرم خراسان تا ملاط لنگرود که روستایی در شرق لنگرود هست دانسته و هوسمی مورخ دیگه در کتاب الابانه مرز مازندران را از داهستان تا سفیدرود دانسته و گیلان را از سفیدرود تا فومن دانسته و یا مثلا مولف کتاب طرائف المقال طبرستان را شامل دو سرزمین مازندران و گیلان دانسته و مورخ دیگر یعنی محمد طوسی جورخ قرن پنجم طبرستان را از داهستان و گرگان تا آران و قفقاز دانسته و کل شمال را طبرستان دانسته که این مرز ها مربوط به دوران حکونت شاه غازی و ملک اردشیر باوندی طبرستان هست که بر گیلان و دیلم و گرگان و سمنان و ری هم حکم میراندند ولی تا قبل از اینکه دیلمیان توسط سادات کیایی قتل عام شوند سرزمینی به نام دیلم در کوهستان سه هزار تنکابن تا کوهستان رودبار وجود داشت که امروز تات ها و گالش ها و کردها در آن سکونت دارند و این منطقه بین مازندران و گیلان قرار داشت که از قرن پنجم استقلال خود را از دست داد و به طبرستان پیوست البته گیلان در سده های اولیه تحت تسلط دیلمیان بود و سرزمین دیلم به دو بخش جلگه ای یعنی گیلان و بخش کوهستانی یعنی دیلم اصلی تقسیم میشد و حمزه اصفهانی مورخ قرن سوم سرزمین دیلم را بخشی از طبرستان معرفی میکند ولی اصولا طبق کتاب هایی که زمان ساسانیان توسط سبئوس و موسی خورنی نوشته شده سه سرزمین مازندران و گیلان و دیلم مجزا بودند و این سه سرزمین با نام های تپورستان و گیلان و دلوم شناخته میشدند و حتی در کتیبه های ساسانی هم پتشخوارگر مجزا از دیلم بود ولی مورخین اسلامی در سده های اولیه طبرستان و پتشخوارگر را یکی میدانستند و یا مانند ابن فقیه پتشخوارگر را بخشی از طبرستان میدانستند ولی مورخینی مانند ابن اسفندیار پتشخوارگر را شامل سرزمین های گرگان و داهستان و قومس و ری و طبرستان و گیلان و دیلم و آذربایجان میدانستند که این نواحی توسط موسی خورنی کپکوه نامیده میشد و خود کپکوه در دوران ساسانی به طبرستان و گیلان و دیلم و آذربایجان و آران و ارمنستان و گرجستان میشد ولی گرگان بخشی از آن نبود و گرگان جز خراسان محسوب میشد اصطخری و ابن رسته دو مورخ قرن سون هم کلا طبرستان و دیلم را جدا معرفی کرده اند و طبرستان را شامل شهرهای تمیشه و نامیه و ساری و مامطیر (بابل) و آمل و ناتل (نور) و رویان (کجور) و چالوس و کلار (کلاردشت) دانستند و نواحی غربی تر یعنی شهسوار و رامسر را جز دیلم دانستند و دیلم را به دو منطقه جلگه یعنی گیلان و کوهستان یعنی دیلم اصلی (دیلم خاصه) تقسیم کردند ولی سرزمین دیلم از پنجم رو به انزوا رفت و ابتدا توسط باوندیان طبرستان و حاکمان رستمدار یعنی نوشهر و چالوس فتح شد و بعدها نیز دیلم زیر سلطه سادات کیایی ملاطی رفت و در ادامه سرزمین دیلم بین سه استان مازندران و گیلان و قزوین تقسیم شد یعنی منطقه تنکابن و رامسر و رودسر و املش و سیاهکل و رودبار و الموت بخشی از دیلم بودند که الان در سه استان قرار دارند و در کتاب دارالمرز گیلان گفته شده اکثر دیلمیان در جنگ با سادات کیایی کشته شدند ک بسیاری به سمت طارم زنجان رفتند و بازماندگان دیلم امروزه در جند روستای سیاهکل ساکنند و در همین کتاب آمده خانات گیلان مهاجرانی از گسکر و اشکورات و قزوین و تالش به منطقه دیلمان آوردند و در دوران های بعد نیز مهاجران کرد و ترک هم وارد خاک دیلم شدند بنابراین مرز فعلی گیلان و مازندران حدود دویست ساله که رودخانه سرخانی هست هرچند در دوران پهلوی اول از سال ۱۳۱۳ تا سال ۱۳۱۶ منطقه رودسر و املش و رانکوه به مازندران الحاق شد و سپس از سال ۱۳۱۶ تا منطقه تنکابن به استان اول الحاق شد و در سال ۱۳۲۳ منطقه تنکابن از استان اول به استان دوم الحاق شد و در نهایت در دهه سی پس از جدایی استان های مرکزی و قزوین از استان اول این استان که شامل گیلان و زنجان میشد گیلان نام گرفت و بعدها زنجان از گیلان جدا شد و استان دوم پس از جدایی تهران و قم استان دوم این استان مازندران نام گرفت و مازندران شامل کاشان و سمنان و گرگان (گلستان) میشد که بعدها کاشان به اصفهان پیوست و سمنان و گلستان هم از مازندران جدا شدند و مازندران به مرز های دوران قاجار برگشت که از حدود مازندران جر کلباد یعنی گلوگاه شروع میشد و رودخانه سرخانی که مرز بین رامسر و چابکسر هست شامل میشد کهن ترین سند سرزمین های شمالی مربوط به کتزیاس مورخ دوره هخامنشی هست که سرزمین های شمالی را در دوران لشکرکشی آشوریان به ایران شامل سه سرزمین هیرکانی و تپوری و کادوسی میداند و آریان و کنت کورس دو مورخ یوناتی در نقل جنگ های یونانیان و هخامنشیان سرزمین هاش شمالی را شامل هیرکانی و تپوری و ماردی (آماردی) و کادوسی میداند و میگوید سرزمین ماردی به سرزمین تپوری الحاق شد و تحت حاکمیت فرادات فرمانده تپوری ها در آمد و استرابون یه چهار قوم تپوری و ماردی و کادوسی و کرتی سخن میگوید و سرزمین های شمالی را بخشی از ماد معرفی میکند که در کتیبه های آشوری هم شمال ایران بخشی از سرزمین مادهای دوردست دانسته شده و از آن با نام های تپوش آری و پتوش آری یاد شده که احتمالا همان پتشخوارگر هست و استرابون پتشواری را نام کوه های البرز میدانست که در سرزمین های راگا (ری) و تپوری (مازندران) و خاراکس (گرمسار) در نزدیکی آن بودند که پولیبیوس کوه های جنوبی دریای هیرکانی یعنی کوه های البرز را کوه های تپوری مینامد و به مردمان الیمایی (دیلمی) در نزدیکی کادوسیان (تالش ها) اشاره میکند و استرابون جغرافیدان دوره اشکانی اقوام خطه البرز را شامل دربیک ها و داهه ها و هیرکانی ها و تپوری ها و آماردها و کادوسی ها و الیمایی میداند که این نواحی امروزه در سه استان گلستان و مازندران و گیلان خلاصه شدند که البته نام استان گیلان در دوران قاجار و اوایل دوره پهلوی استان گیلان و طوالش بود که نام طوالش که به معنی سرزمین تالش ها بود از نام استان گیلان برداشته شد و مرکز طبرستان در ابتدا آمل بود و بعدها ساری مرکز طبرستان شد هرچند طبرستان در دوره هایی مرکزش به شهرهایی مثل گرگان و رویان (کجور) و کلار (کلاردشت) هم انتقال یافت و مرکز گیلان ابتدا فومن بود و بعدها در دوران طولانی مدت شهر لاهیجان مرکز گیلان بود و پس از فتح لاهیجان به دست شاه عباس صفوی به مرور زمان شهر رشت مرکز گیلان شد و مرکز دیلم شهر شهرستان واقع در رودبار و همچین شهر طارم واقع در زنجان بود