شعار سال: قلعه اژدهاپیکر بر روی تپه‌ای در قسمت شمالی لار واقع‌شده است. با توجه به یافته‌های موجود، قدمت قلعه اژدهاپیکر به دوره پیش از اسلام می‌رسد و تا یک قرن پیش این قلعه مسکونی بوده است. قلعه اژدهاپیکر روی یک سطح مرتفع قرارگرفته و طول آن ۷۰۰ و پهنای آن ۱۷۰ متر است.

این قلعه از سه بخش دیوار سنگی محاطی، قلعه بالایی و میانی تشکیل‌شده است. به‌جز قلعه بالایی و بنای مشهور به قبر مادر نادرشاه، بقیه قسمت‌های قلعه ویران‌شده است.

قلعه شهر اژدهاپیکر که امروزه به آن قلعه اژدهاپیکر می‌گویند مجموعه‌ای از یک قلعه، یک برج، یک چاه با دیواره‌ای سنگی و با عمق بسیار و تأسیساتی نظیر آب‌انبارها و استحکامات نظامی بوده که امروزه خرابه‌هایی از آن‌ها باقی‌مانده است.

قلعه خشتی و ذوزنقه‌ای شكل شهر لار به اژدهاپیکر و بام این شهر معروف بوده که قلعه‌ای ساسانی است و در دوره‌های مختلف تاریخی از سكونتگاه‌های مردم لار بوده و در دوره پهلوی خالی از سكنه شده و تخریب می‌شود.

قلعه‌ اژدهاپیکر به دلیل اجرای نورپردازی به یكی از جاذبه‌های گردشگری شبانه شهر تبدیل‌شده استاین بنای تاریخی در سال ۸۲ به شماره ۱۵۰۷ در فهرست ملی به ثبت رسیده و هم‌اكنون می‌توان بقایایی از مسجد،‌حمام، مقبره، چاه آب سنگی و آب‌انبار را در آن دید.

سرپرست اداره میراث فرهنگی شهرستان لارستان در خصوص قلعه اژدهاپیکر گفت: این اثر باستانی به دلیل اجرای نورپردازی به یكی از جاذبه‌های گردشگری شبانه شهر تبدیل‌شده اما هنوز هم از تمامی ظرفیت‌های آن بهره نبرده‌ایم.

سیما علویه بابیان اینکه این قلعه باستانی قابلیت ثبت در فهرست جهانی را دارد، افزود: از این قلعه به‌عنوان بام لارستان یاد می‌شود و هم‌اکنون نیز طرح مطالعات و حفاظت و مرمت اثر با اعتبار ۸۰ میلیون تومان در دست اجراست.

وی بابیان این‌که مستند نگاری و مطالعات طرح رفع خطر اثر نیز در دستور كار است، بیان کرد: در حال حاضر این قلعه تاریخی دارای حریم مصوب است.

سرپرست اداره میراث فرهنگی شهرستان لارستان در خصوص راه دسترسی به این قلعه اظهار داشت: هم‌اكنون راه دسترسی قلعه جاده‌ای آسفالته بوده اما راه قدیمی آن پلكان‌های سنگی است كه می‌توان با احیای آن مسیر دسترسی مناسبی برای حضور گردشگران به قلعه فراهم كرد.

سرپرست اداره میراث فرهنگی شهرستان لارستان با اشاره به اینکه لایه‌نگاری و کاوش‌های باستان‌شناسی در این قلعه یكی از ضرورت‌ها به شمار می‌رود، تصریح کرد: با توجه به آثار کشف‌شده در محل و سازه موجود قدمت این قلعه به دوره ساسانیان و سلجوقیان می‌رسد.

وی اظهار داشت: دامنه پایین‌دست كوه كه قلعه بر فراز آن جای گرفته محیط مناسبی برای ایجاد فضای اقامتی–خدماتی البته با رعایت قوانین میراث فرهنگی است زیرا در حال حاضر هیچ‌گونه فضای رفاهی، خدماتی برای گردشگران در محل فراهم نیست.

وی در خصوص دلیل نام‌گذاری این قلعه به اژدها افزود: با توجه به بزرگی و وسعت زیاد قلعه و جای‌گیری آن بر فراز كوه این قلعه كه زمانی مسكونی-نظامی بوده به قلعه اژدهاپیکر شهرت یافته و همچنین در نزدیكی این قلعه مقبره‌ای وجود دارد كه به قبر «ننه نادر» یا مادر نادر معروف است.

سرپرست اداره میراث فرهنگی شهرستان لارستان بیان کرد: بنا بر افسانه‌ها و باورهای مردم زمانی كه اشرف افغان به دستور نادرشاه افشار به فارس حمله ور می‌شود مردم لار در نزدیكی قلعه این بنا را می‌سازند و نامش را مقبره مادر نادر می‌گذارند و برای امنیت شهر شایعه می‌کنند كه مادر نادرشاه فوت كرده و مردم به نشانه احترام به پادشاه مقبره وی را ساخته‌اند و این موضوع موجب می‌شود اشرف افغان لار را غارت نكند.

علویه بیان کرد: اطراف قلعه سکه‌هایی از دوره اشكانیان به‌دست‌آمده كه با توجه به این اشیای تاریخی می‌توان قدمت این مقبره یا قلعه را قبل از دوره ساسانیان دانست و قطعی شدن آن تنها با كاوش و لایه‌نگاری باستان‌شناسی میسر است.

مدیرکل میراث فرهنگی و گردشگری استان فارس نیز در خصوص ثبت جهانی این بنا گفت: ثبت جهانی یک بنا با ثبت ملی کاملا متفاوت است زیرا برای اینکه یک بنا ثبت جهانی شود باید ویژگی منحصربه‌فردی داشته باشد.

*پرونده ثبت جهانی قلعه اژدهاپیکر به سازمان میراث فرهنگی ارسال‌شده است

مصیب امیری افزود: ثبت جهانی قلعه اژدهاپیکر در یک پرونده به سازمان ارسال‌شده اما در حال حاضر اولویت به ثبت جهانی مجموعه ساسانی است که در این خصوص پرونده‌های مربوطه تکمیل و طی چند مدت آینده بازرسان یونسکو برای بازدید به فارس می‌آیند.

وی با تأکید بر اینکه در حال حاضر تمرکز بر روی ثبت مجموعه ساسانی است، تصریح کرد: هرساله سهم ایران برای ثبت جهانی تنها یک اثر است ازاین‌رو باید بنایی پیشنهاد شود که سهم ایران از بین نرود.

با اضافات و تلخیص برگرفته از وبسايت خبرگزاري مهر، تاریخ انتشار چهارشنبه ۲۲ مهر 1394، كد مطلب: 2940407: www.mehrnews.com