شعار سال: سازمانهای مردم نهاد یا (NGO) ها نامی است که زیاد به گوش می خورد و در کشورهای مختلف با توجه به فرهنگ های موجود در هر کشور حول محور های مختلف شکل می گیرد و بر اساس بر رسی های انجام شده توسط فردائی ها اکثر قریب به اتفاق مردم با این نهاد ها فقط از لحاظ نام آشنائی مختصری داشته و از نحوه بوجود آمدن این گونه نهاد های مردمی وقدرت مانور اینگونه تشکل ها اطلاع چندانی ندارند .

با عنایت به مطالب فوق بر آن شدیم تا اطلاعات جامعی از تعریف اینگونه تشکلها گرفته تا کارکرد واقدامات و شرایط و نحوه شکل گیری این سازمانها گزارشی تقدیم تا شاید کمکی باشد به افراد علاقمند به فعالیت های اجتماعی خصوصا جوانان پرتلاش ایران عزیز .

● تعریف سازمانهای مردم نهاد و یا (NGO) ها

سازمانی با شخصیت حقوقی مستقل، غیر دولتی، غیر انتفاعی و غیر سیاسی است که برای انجام فعالیت داوطلبانه با گرایش فرهنگی، اجتماعی، مذهبی، بشردوستانه و بر اساس قانونمندی و اساسنامه مدون، رعایت چارچوب قوانین موضوعه کشور و مفاد آیین نامه های اجرایی آن فعالیت می کند.

● ویژگی سازمانهای مردم نهاد (NGO) ها

۱. غیر دولتی بودن ((Non-Governmental: بدین معنی که تأسیس آنها بر اساس تصمیم دولتی و در چارچوب بودجه عمومی انجام نگیرد بلکه اشخاص حقیقی یا حقوقی خصوصی مؤسس آنها باشند، البته سازمانهای مردم نهاد و مجموعه دولت دارای ارتباط و اثرات دوجانبه می باشند.

۲. غیر انتفاعی بودن(Non-Benefite): بدین معنی که دست یافتن به درآمد و سود و انجام فعالیتهای تجاری و صنفی انتفاعی بمنظور تقسیم منافع بین اعضاء ، مؤسسان، مدیران و کارکنان هدف سازمان نباشد، هرچند که این ویژگی، سازمان مردم نهاد را از دست یابی به درآمد برای اداره امور خود باز نمی دارد.

۳. تمایل به استقلال: بدین معنی که سازمان مردم نهاد سعی می کند برای تحقق اهداف خود در چارچوب قوانین موضوعه تا حد ممکن از درجه استقلال بالایی

برخوردار باشد و زیر نفوذ صاحبان قدرت و یا گرایش های مختلف قرار نگیرد.

۴. خودجوشی و نیاز طبیعی: سازمانهای مردم نهاد بنابر نیاز طبیعی ناشی از شرایط فکری، محیطی، انگیزش ها، خصوصیت ها و آرمانهای مشترک افراد و جامعه، و به صورت داوطلبانه و خودجوش و بر اساس اصل آزادی اراده اشخاص تأسیس و اداره می شوند.

۵.غیر سیاسی بودن: اهداف غیر سیاسی در بردارنده فعالیتی است که مشمول ماده یک قانون احزاب نگردد.

● کارکرد سازمانهای مردم نهاد(NGO) ها :

۱) اطلاع رسانی و آگاه سازی عمومی (ارتباطات)

۲) جلب مشارکت مردمی (بسیج عمومی)

۳)جذب سرمایه ها و منابع کوچک مردمی (بسیج منابع)

۴) ایجاد، گسترش و تقویت هماهنگی بین دولت ومردم

۶) گسترش نظارت عمومی

۷) ارزیابی فعالیت ها

۸) افزایش بهره وری در استفاده از منابع

۹) هنجار سازی

از میان کارکردهای فوق سه موضوع ‹‹ جلب مشارکت مردمی ››، ‹‹ بسیج منابع ›› و ‹‹ نظارت و ارزیابی›› از اهمیت و جایگاه بالاتری برخوردار هستند.

● اهم اقدامات سازمانهای مردم نهاد(NGO) ها

▪ اقدامات اجرایی

۱) عضوگیری: رسمی و غیر رسمی

۲) برنامه ریزی و نظارت و ارزیابی

۳) بهره وری: منابع طبیعی و محیط زیست

۴) امور حمایتی: دستگیری از مستمندان، بیماران خاص

۵) درآمدزایی: خیریه، نمایشگاه، تحقیقات، انجام پروژه های مشترک، کمک ها( دولتی، مردمی، بین المللی)

۶) اطلاع رسانی: خبرنامه، پوستر، اطلاعیه، اینترنت و..

▪ فرهنگ سازی

۱) جلسه های مذهبی

۲) تبلیغات و هنر: تئاتر، موسیقی، نقاشی، فیلم و..

۳) ایجاد هویت: فردی و جمعی

۴) مسئولیت بخشی به مردم

۵) حفظ آثار باستانی و میراث فرهنگی

▪ آموزش عمومی

۱) شرکت در کنفرانسهای آموزشی

۲) برگزاری کارگاه و سمینارهای آموزشی

۳) تربیت نیروی متخصص

۴) بازدید : سفر تحقیقاتی، اردو

۵) سخنرانی عمومی و علمی

۶) مشاوره: کارکنان، مدیران ارشد، مردم

▪ پژوهش

۱) نیاز سنجی اجتماعی

۲) افزایش کارآیی

۳) معرفی نمونه ها

۴) روان کاوی نظرها

▪ ایجاد ارتباط با بخش های دولتی

۱)دادن مشورت و برگزاری جلسات مشترک

۲)انجام پروژه مشترک

۳)بیان اشکال ها و پیشنهاد در راستای بهبود امور

۴)نظارت و کنترل پروژه های دولتی

● شرایط اعضاء مؤسس سازمانهای مردم نهاد (NGO) ها

۱) تابعیت ایرانی و داشتن هیجده سال تمام

۲) دارا بودن صلاحیت تخصصی حداقل دو نفر از مؤسسان در خصوص موضوع فعالیت سازمان

۳) عدم عضویت در گروههایی که بر اساس رأی دادگاه صالح، محارب و معاند شناخته شده‌اند و نداشتن محکومیت موثر کیفری به نحوی که موجب محرومیت از حقوق اجتماعی شود.

● مراحل تأسیس و ثبت سازمانهای مردم نهاد (NGO) ها

۱) تعیین موضوع فعالیت مناسب برای سازمان با توجه به علاقه، دغدغه و توانمندیهای متقاضیان.

۲) تعیین نام برای سازمان مورد نظر از طریق سازمان ثبت اسناد و املاک.

۳) ارائه طرح مقدماتی تأسیس سازمان( شامل موضوع فعالیت، اهداف و روش اجرا) به استانداری و یا فرمانداریها جهت کسب موافقت اولیه و دریافت نمونه اساسنامه و فرمهای مورد نیاز.

۴) تکمیل و ارائه مدارک لازم به مرجع صدور پروانه فعالیت که مدارک شامل موارد زیر می باشد:

الف: فرم تقاضا‌نامه تکمیل شده

ب: مدارک هویتی اعضاء مؤسس شامل یک قطعه عکس و دو سری از تصویر صفحه اول شناسنامه

ج: گواهی عدم سوء پیشینه اعضاء مؤسس

د: اساسنامه سازمان در چهار نسخه (بصورت تایپی)

ه: فرم مشخصات فردی اعضاء مؤسس

و: صورتجلسات مجمع عمومی مؤسس و هیئت مدیره.

تبصره ۱: حداقل تعداد اعضاء مؤسس در سازمانهای با ساختار عضو پذیر( مجمع عمومی) پنج نفر و در سازمانهای با ساختار هیأت امنایی نه نفر می باشد.

تبصره۲: سازمانهای مردم نهادی که دارای گستره فعالیت در سطح یک محله یا شهرستان خاص هستند باید مراحل ثبت و تأسیس را از طریق فرمانداری مربوطه و سازمانهایی که دارای گستره فعالیت در سطح استان هستند باید مراحل را از طریق دفتر امور اجتماعی استانداری دنبال نمایند.

۵) دریافت و بررسی مدارک توسط کارشناس مربوطه در استانداری یا فرمانداریها و اجرای تشریفات اداری شامل استعلام از مراجع ذیربط، طرح موضوع در هیئت نظارت و در صورت تصویب صدور پروانه فعالیت.

۶) ارسال اصل پروانه فعالیت به انضمام دو نسخه از اساسنامه و صورتجلسات مجمع عمومی مؤسس و هیئت مدیره طی یک نامه اداری توسط مرجع صدور مجوز به سازمان ثبت اسناد و املاک جهت ثبت و آگهی تأسیس سمن مورد نظر.

هفت مرحله برای شبکه سازی در سازمان های مردم نهاد

تنوع مسائل، توان و منابع محدود و اثرگذاری کم، سمن‌ها را وادار به اشتراک منابع می‌کند تا بتوانند تاثیرات مدنظر خود را از طریق حضور در این شبکه اعمال کنند. در واقع به دلیل وابستگی متقابل نقش ذینفعان به هم و همچنین به دولت و حامیان مالی، شبکه سازی ابزاری مهم در سازمان های مردم نهاد است.

برای شبکه سازی در سازمانتان:

1️⃣پیش قدم شوید (ابتکار عمل را در دست بگیرید).

ممکن است توانایی شبکه‌سازی جزو ویژگی های شخصیتی شما نباشد در این صورت می توانید فرد با تجربه ای را به این منظور استخدام کنید. در شبکه سازی بهتر است از ظرفیت اعضای هیات مدیره نیز استفاده کنید. با انفعال و عدم ابتکار عمل،  اتفاقی در شبکه سازی نمی افتد.

2️⃣شرکت در رویداد ها

در طول سال رویدادهای متعددی در حوزه ی سازمان های غیر انتفاعی، تشکل ها، NGO ها و جامعه مدنی برگزار می شود. مشارکت در این رویدادها می تواند برای آینده شبکه سازی، ایجاد ارتباطات و مشارکتهای احتمالی بسیار مثمر ثمر باشد.

3️⃣ایجاد یک بانک اطلاعاتی از مخاطبین:

کارتهای مخاطبین و جزئیات تماس را جمع آوری کنید. در صورت ادامه حضور در برنامه ها و کنفرانس ها ، ملاقات ها و غیره ، این اطلاعات تماس گسترده تر می شود. با این اطلاعات ، یک بانک اطلاعاتی از مخاطبین ایجاد کنید.

4️⃣تبادل اطلاعات

اعضای شبکه و سایر ذینفعان را از اقدامات خود آگاه کنید.  این اطلاع رسانی می تواند از طریق ارسال نامه، گزارشهای خبری، تصاویر، گرافیک ، فیلم ، مصاحبه و .. اتفاق بیافتد. نداشتن اطلاعاتی برای به اشتراک گذاشتن به معنای عدم فعالیت است. بنابراین ، کار خود را به نوعی مستند و منتشر کنید! و ضمن حضور در یک رویداد، بروشورها و سایر مطالب تبلیغاتی را نیز همراه خود داشته باشید.

5️⃣خود را علاقه مند نشان دهید

در مورد کارهای سایر ذینفعان و فعالین آگاهی کسب کنید، در مورد آنها بخوانید، وب سایت ها و کانال هایشان را رصد کنید. به فعالیت‌ها و رویدادهای آنها علاقه نشان دهید و علایق آنها را به خاطر بسپارید.

6️⃣شبکه سازی خود را به صورت آنلاین و آفلاین انجام دهید.

اگرچه اینترنت و رسانه های اجتماعی شبکه سازی را آسانتر و سریعتر از همیشه انجام می دهند ، اما باید از جوانب مثبت و منفی آن آگاه باشید.
تفاوت حسی آشکاری در روش های آنلاین و آفلاین وجود دارد. به عنوان مثال، اگر مایل هستید شخص مهمی را برای یک رویداد دعوت کنید، قاعدتاً ترجیح خواهید داد که علاوه بر ارسال نامه و یا ایمیل ترتیب یک ملاقات حضوری و یا تماس تلفنی را نیز با فرد مورد نظر بدهید. بنابراین با توجه به موارد متفاوت، شیوه های ارتباط متفاوت را انتخاب کنید.

7️⃣در آخر ، به یاد داشته باشید که با  "انسان" سر و کار دارید

به یاد داشته باشید که هر بخش، سازمان یا صنعت ، از تعداد بسیاری عوامل انسانی تشکیل می شود.. بنابراین ، شبکه سازی تنها مبنای منطقی ندارد بلکه مبنای عاطفی نیز دارد.
بنابراین به افرادی که ملاقات می کنید روی خوش نشان دهید سعی کنید تماستان را با افراد حفظ کنید. ممکن است همه افرادی که برای شبکه سازی لازم دارید را دوست نداشته باشید، به اعمال خود مسلط باشید  و سعی کنید در رفتار خود جانب تعادل را نگه دارید.

سایت شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از سایت خبری آفتاب آنلاین ، تاریخ انتشار 5آذر88، کد خبر: 1259216512، www.aftabir.com