شعار سال: به نقل از سرویس بین‎المللی دستیابی و استفاده از بیوتکنولوژی کشاورزی (آیسا) ۲۶ کشور شامل پنج کشور توسعه یافته و ۲۱ کشور در حال توسعه در سال ۲۰۱۸ مجموعا ۱۹۱٫۷ میلیون هکتار را زیر کشت محصولات تراریخته بردند. این مقدار نسبت به سال گذشته ۱٫۹ میلیون هکتار افزایش داشت.

تداوم افزایش پذیرش محصولات تراریخته توسط کشاورزان جهان نشان می‎دهد این محصولات موفق شده‎اند به مدیریت چالش‎های جهانی از جمله گرسنگی، سوء تغذیه و تغییر اقلیم کمک کنند. محصولات تراریخته نسبت به محصولات غیرتراریخته با صفات برتری مانند عملکرد بیشتر، مقاومت بیشتر در برابر آفات، ارزش تغذیه‎ای بیشتر تولید شده‎اند و برای مقابله با چالش‎های جهانی نام برده ضروری هستند. در حال حاضر میلیون‎ها خانواده در سطح جهان از مشکلاتی همچون گرسنگی و سوء تغذیه رنج می‎برند. طبق گزارش سازمان ملل متحد در سال ۲۰۱۸ درباره امنیت غذایی و تغذیه در جهان، جمعیت انسان‎های گرسنه در سطح جهان در سه سال گذشته در حال افزایش بوده است. این تعداد برابر جمعیت انسان‎های گرسنه در دهه‎ی گذشته است؛ همچنین طبق گزارش جهانی بحران غذا در سال ۲۰۱۷ جمعیت افرادی که دچار گرسنگی و سوء تغذیه هستند در حال افزایش بوده است. تعداد این افراد در ۴۸ کشوری که در معرض خطر سوء تغذیه هستند یا در حال حاضر از آن رنج می‎برند، ۱۰۸ میلیون نفر است.

فناوری مهندسی ژنتیک و تولید محصولات تراریخته در همه‎ی جنبه‎های امنیت غذایی نقش داشته است. پیوستن کشاورزان به زنجیره‎ی کشاورزی مدرن به کمک فناوری تولید محصولات تراریخته به عنوان یک فناوری نو، افزایش عملکرد، کاهش هدررفت محصول و افزایش درآمد کشاورزان و روستائیان با کشت محصولات تراریخته و بهبود وضعیت اقتصادی آن‎ها به افزایش دسترسی به غذا کمک کرده است. زیست‎فناوری کشاورزی یکی از مهمترین ابزارهای علمی تامین امنیت غذایی است. نظارت و ارزیابی دقیق این محصولات باعث بهتر شدن وضعیت ایمنی غذا شده است.

محصولات تراریخته اولین بار در سال ۱۹۹۶ در سطح تجاری تولید شدند. با گذشت بیست و سه سال سطح زیر کشت این محصولات بیش از ۱۱۳ برابر شده است. از سال ۹۶ میلادی تا کنون مجموعا ۲٫۵ میلیارد هکتار زیر کشت این محصولات رفته است. این حقیقت فناوری تولید محصولات تراریخته را به سریعترین فناری پذیرفته شده توسط بشر تبدیل کرده است. امروز پذیرش محصولات تراریخته اصلی در ایالات متحده آمریکا، برزیل، آرژانتین، کانادا و هند، به عنوان کشورهایی که سابقه طولانی در تولید محصولات تراریخته دارند به نزدیک ۱۰۰ درصد رسیده است. این امر نشان می‎دهد محصولات تراریخته انتخاب کشاورزان برای تولید هستند.

تقاضای کشاوزان و مصرف کننده‎ها باعث شده است در سال ۲۰۱۸ محصولات تراریخته‎ی متنوع‎تری تولید و به بازار عرضه شوند. سیب‎زمینی تراریخته، نیشکر تراریخته، سیب تراریخته، کلزا تراریخته و آفتابگردان تراریخته از جمله محصولات تراریخته جدیدی هستند که در سال ۲۰۱۸ به بازار عرضه شده اند. سیب‎زمینی‎های تراریخته کبود و قهوه‎ای نمی‎شوند، بعد از سرخ شدن آکریلامید کمتری در آن‎ها ایجاد می‎شود و به بیماری بادزدگی مقاوم هستند. نیشکر تراریخته که به تازگی وارد بازار جهانی شده است ،مقاوم به حشرات آفت و متحمل به خشکی است. کلزای تراریخته جدید دارای مقادیر زیاد اولئیک اسید است.

در انتهای سال ۲۰۱۸ میلادی:

• ۹۱ درصد از کل سطح زیر کشت محصولات تراریخته در پنج کشور ایالات متحده آمریکا، برزیل، آرژانتین، کانادا و هند قرار داشت.
• سویای تراریخته بیشترین درصد پذیرش را نسبت به سایر محصولات تراریخته داشت و ۵۵ درصد از کل سطح زیر کشت محصولات تراریخته را در سطح جهان به خود اختصاص داد.
• سطح زیر کشت محصولات تراریخته‎ای که چند صفت به آن‎ها منتقل شده است، افزایش یافت و ۴۲ درصد از کل سطح زیر کشت محصولات تراریخته را در سطح جهان به خود اختصاص داد.
• کشورهای آمریکای لاتین ۷۹٫۴ میلیون هکتار را زیر کشت محصولات تراریخته بردند.
• مجموعا ۱۹٫۱۳ میلیون هکتار در ۹ کشور در آسیا و اقیانوسیه زیر کشت محصولات تراریخته رفت.
• اندونزی نیشکر متحمل به خشکی را کشت کرد. این محصول تراریخته با همکاری بخش خصوصی و دولتی تولید شده است.
• کشور پادشاهی اسواتینی، سوازیلند سابق، با تولید یک رقم پنبه تراریخته جدید مقاوم به آفت، به عنوان سومین کشور آفریقایی به جمع تولیدکنندگان محصولات تراریخته پیوست. سودان و آفریقای جنوبی دو کشوری هستند که پیش از اسواتینی کشت محصولات تراریخته را در آفریقا آغاز کردند.
• چهار کشور آفریقایی نیجریه، اتیوپی، کنیا و مالاوی، مجوز کشت پنبه تراریخته مقاوم به آفت را صادر کردند.
• دو کشور اروپایی پرتغال و اسپانیا ذرت تراریخته مقاوم به کرم ساقه‎خوار را کشت کردند.
• بخشی از کل سطح زیر کشت محصولات تراریخته به محصولاتی که برای اولین بار معرفی شدند اختصاص پیدا کرد. سیب زمینی تراریخته، سیب تراریخته، بادمجان تراریخته مقاوم به آفت، یونجه تراریخته حاوی لیگنین کمتر از جمله محصولات تراریخته جدید بودند که برای اولین بار بخشی از سطح زیر کشت محصولات تراریخته را به خود اختصاص دادند.
• محصولات تراریخته با صفات جدید به کشاورزان معرفی شدند. نیشکر تراریخته مقاوم به آفت و متحمل به علف‎کش، کلزای تراریخته با اولئیک اسید زیاد و آفتابگردان محصولات تراریخته جدید معرفی شده به کشاورزان بودند.
• برنج طلایی، برنج تراریخته بی تی، پنبه متحمل به علف‎کش و پنبه حاوی گوسیپول کم، محصولات تراریخته‎ای بودند که مجوزهای جدیدی برای مصرف به عنوان خوراک انسان و دام و فراوری دریافت کردند.
• پنبه تراریخته متحمل به علف‎کش، سویای تراریخته متحمل به علف‎کش، پنبه‎ی دارای گوسیپول کم، یونجه با لیگنین کم و متحمل به علف کش، کلزای حاوی امگا ۳ و چشم بلبلی مقاوم به آفت برخی از محصولات تراریخته‎ای بودند که مجوزهای جدیدی برای کشت آن ها صادر شد.

کشاورزان بیش از همه از افزایش مداوم پذیرش محصولات تراریخته در سطح جهان بهره‌مند. به گفته کشاورزان در کشورهای تولید کننده محصولات تراریخته استفاده از این فناوری برای کشت علاوه بر افزایش عملکرد، باعث کاهش مصرف سموم خطرناک آفت‎کش و علف‎کش شده است. شدت خسارت آفات در این کشورها به حدی بوده که کشاورزان تراریخته‎کار اذعان می‎کنند فناوری تراریخته باعث احیای تولید ارقام زراعی در حال نابودی شده است. کاهش هزینه های کشت یکی دیگر از دلایل محبوبیت این فناوری در میان کشاورزان بوده است.

شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از پایگاه اطلاع رسانی بیوتکنولوژی ایران، تاریخ 2 شهریور 98، کد مطلب: 16562: www.irbic.ir