شعارسال: مدیرعامل اتحادیه گل‌آذین استان چهارمحال‌وبختیاری درخصوص نقش اتحادیه‌ها و تعاونی‌ها در فروش محصولات اعضای خود اظهارداشت: تعاونی‌ها و اتحادیه‌ها باید در فروش محصولات اعضای خود نقش داشته باشند و در واقع متولی اصلی آن‌ها هستند که باید فروش محصولات اعضاء را انجام دهند، اما به‌دلیل یک‌سری مشکلات که در سیستم وجود دارد، این کار را نمی‌توانند انجام دهند؛ چراکه مدیران و اعضای تعاونی‌ها اغلب انتصابی هستند و نه انتخابی. به‌همین دلیل توانمندی لازم و کارآیی اجرایی چندانی ندارند و تنها اسم‌هایی روی کاغذ هستند. اگر توانمند باشند، باید بتوانند محصول و تولیدات زنبورداران را خریداری و سپس در بازار هدف عرضه کنند.

محسن اویسی  گفت: عرضه عسل زنبورداران کشور به‌میزان بسیار جزئی توسط اتحادیه‌ها و تعاونی‌ها صورت می‌گیرد، به‌طوری‌که شاید تنها یک یا دو شهر باشند که این کار را انجام می‌دهند؛ به‌عنوان مثال اتحادیه شهر نجف‌آباد با وجود این‌که عسل را با بسته‌بندی‌های مناسب ارائه می‌کند، به بن‌بست رسیده‌ و نتوانسته‌ کار چندان چشمگیری انجام دهد.

اویسی تصریح کرد: متولی تعاونی‌ها، سازمان تعاون روستایی است. این سازمان به‌دلیل این‌که آمار داشته باشد و درپی آن آمار میزان تولید در سطح کشور را ارائه دهد، اقداماتی انجام می‌دهد؛ اما بزرگ‌ترین ضعف این است که نظارت چندانی روی شرکت‌ها و مجموعه‌ تعاونی‌ها وجود ندارد و آماری که این تعاونی‌ها ارائه می‌دهند، صرفاً جهت دریافت تسهیلات است؛ یا این‌که قصد دارند به‌صورت اسمی تعدادی شرکت ثبتی در سیستم‌ آن‌ها وجود داشته باشد؛ بنابراین به‌دلیل نبود نظارت سیستمی اتحادیه‌ها در بحث خرید و فروش هم نمی‌توانند نظارتی مناسبی داشته باشند. این در شرایطی است که سازمان تعاونی روستایی از پروسه تولید تا مصرف باید بر کار اتحادیه‌ها و تعاونی‌ها نظارت داشته باشد.

وی ادامه داد: این عدم نظارت‌ها تا جایی پیش‌رفته است که افراد باوجود این‌که صاحب برند در این حوزه هستند، در سمت مدیران و اعضای هیئت مدیره اتحادیه‌ها قرار می‌گیرند و حتی به اتحادیه سراسری زنبورداری هم نفوذ پیدا می‌کنند که این امر مشکلات بسیاری را در صنعت زنبورداری به‌وجود آورده است.

برند «اکسیر» دست مافیای عسل را کوتاه می‌کند

اویسی درخصوص مدیران عامل و اعضای هیئت‌مدیره‌ای که خود دارای صاحب برند هستند، تأکید کرد: اگرچه براساس قانون افرادی که صاحب برند هستند، نمی‌تواند در سمت مدیرعامل یا عضو اتحادیه تعاونی قرار بگیرند، اما این مسأله به هیچ‌وجه رعایت نمی‌شود. وقتی سازمان تعاون روستایی بر این موضوع نظارت نمی‌کند، قطعاً صاحب برند بودن مدیران و اعضای اتحادیه‌ها در به فروش نرفتن محصولات نقش اساسی خواهد داشت؛ چراکه این افراد منفعت شخصی‌ خود را به منفعت اعضاء ترجیح می‌دهند. اگر مدیران و اعضای هیئت مدیره صاحب برند نباشند، قطعاً برای اعضای خود تلاش خواهند کرد و در کار فروش محصولاتشان سهیم خواهند شد.

وی با اشاره به فعالیت برند اکسیر تصریح کرد: اکسیر دست مافیا را کوتاه می‌کند، چراکه یک برند ملی تلقی می‌شود؛ یعنی سود سهامش در جیب زنبورداران می‌رود. به‌همین دلیل اغلب تعاونی‌ها و اتحادیه‌هایی که مدیران و اعضای آن‌ها برند شخصی دارند، با برند اکسیر مخالف هستند. وقتی زنبوردار در شهرها و استان‌ها بتواند محصولاتش را به‌راحتی به برند اکسیر بدهد، دست واسطه‌ها و مافیا کوتاه می‌شود. با این تفاسیر مسلم است که برخی تعاونی‌ها از حضور برندی مانند اکسیر استقبال چندانی نمی‌کنند. شخصاً یکی از طرفداران برند اکسیر هستم و امیدوارم این برند در سراسر کشور نفوذ پیدا کند.

اتحادیه‌ها موظفند در فروش محصولات به اعضای خود خدمات ارائه دهند

مدیرعامل اتحادیه زنبورداران استان همدان هم درخصوص نقش اتحادیه‌ها و تعاونی‌ها در فروش تولید عسل تولیدی اعضای اتحادیه اظهارداشت: اتحادیه‌ها در قالب آیین‌نامه و اساس‌نامه‌ای که دارند و در سراسر کشور این اساس‌نامه توسط مجلس شورای اسلامی تصویب شده‌است، موظفند در بحث فروش محصولات و تولیدات اعضاء، تأمین نهاده‌ها، حمایت‌های بیمه‌ای و موارد این‌چنینی به اعضای خود خدمات ارائه بدهند؛ به‌عنوان مثال در اتحادیه زنبورداری در قالب صندوق حمایت از توسعه زنبورداری کشور و همچنین صندوق توسعه کشاورزی استان همدان تسهیلاتی را دریافت می‌کنیم و این تسهیلات را به‌همراه سرمایه‌ای که در اختیار داریم، به ‌تعاونی‌ شهرستان‌های استان همدان می‌دهیم.

عبدالحمید قدرتی در گفت‌وگو با «سبزینه» گفت: به‌طور غیرمستقیم به تعاونی‌های استان خدمات ارائه می‌دهیم و آن‌ها هم با عرضه محصولات زنبورداران در فروشگاه‌ها به آنان کمک می‌کنند؛ به‌عنوان مثال امسال حدود یک‌هزار و 700 تن شکر سفید از طریق بخش‌های مختلف تهیه کردیم و در اختیار زنبورداران و اعضای خود قرار دادیم که این‌ها جزو وظایف تعاونی‌ها و اتحادیه‌ها محسوب می‌شود.

قدرتی با بیان این‌که اتحادیه‌های سراسر کشور از سال 1384 تشکیل‌ و موظف به فروش محصولات اعضای خود شده‌اند، تصریح کرد: درحال‌حاضر منابع مالی اتحادیه‌ها و تعاونی‌ها بسیار ضعیف است و سرمایه لازم را نداریم. همچنین تسهیلاتی هم که به ما می‌دهند، جوابگوی نیازها و درخواست‌ها نیست؛ بنابراین معتقدیم که هر استان باید یک شبکه تولید و توزیع بین تعاونی‌های خود داشته باشد تا بتواند درباره خریدو‌فروش عسل، موم، کندو و تمامی لوازم زنبورداری اقدام کند؛ البته صندوق حمایت از توسعه صنعت زنبورداری کشور چنین برنامه‌ای در سر دارد و می‌خواهد به ما کمک کند. ما نیز تقریباً نظر بخش خصوصی زنبورداری را جلب کرده‌ایم و درحال تشکیل زنجیره‌ای هستیم که بتوانیم از تولید تا مصرف به زنبورداران با حداقل هزینه‌ خدمات ارائه دهیم.

متأسفانه به زنبور و صنعت زنبورداری اهمیت چندانی داده نمی‌شود

وی در پاسخ به این پرسش که درحال‌حاضر چند درصد از کل عسل زنبورداران کشور توسط تعاونی‌ها و اتحادیه‌ها خریداری و در بازار عرضه می‌شود، گفت: آمار دقیقی در این‌خصوص وجود ندارد؛ اما تا جایی‌که اطلاع دارم، مقداری از عسل زنبورداران توسط صندوق حمایت از توسعه صنعت زنبورداری و مقداری از آن هم توسط تعاونی‌های استان‌ها خریدوفروش می‌شود که مقدار قابل‌ توجهی نیست.

مدیرعامل اتحادیه زنبورداران استان همدان افزود: نیاز به منابع مالی داریم که هنوز این منابع در اختیار تعاونی‌ها قرار نگرفته؛ بنابراین قدرت مالی چندانی نداریم. مسئولان به صنعت زنبورداری توجه چندانی ندارند، زیرا معتقدند مصرف عسل برای مردم چندان ضروری نیست. این درحالی‌است که ۷۰ درصد از بودجه کشور صرف تولید نهاده‌های دام و طیور می‌شود.

قدرتی ادامه داد: متأسفانه به زنبور و صنعت زنبورداری اهمیت چندانی داده نمی‌شود، درحالی‌که زنبورعسل در افزایش بهر‌ه‌وری محصولات کشاورزی بسیار با اهمیت است، به‌خصوص در بحث گرده‌افشانی که زنبورعسل به‌صورت رایگان گرده‌افشانی انجام می‌دهد و محصولات کشاورزی را شش تا هفت برابر افزایش می‌دهد؛ بنابراین مدیران بالادستی باید به زنبور و صنعت زنبورداری اهمیت بیش‌تری بدهند و در این خصوص سرمایه‌گذاری کنند تا به این ترتیب تعاونی‌ها و اتحادیه‌ها توانمند شوند و بتوانند نقش بیش‌تری در پویایی این صنعت ایفا کنند.

مدیرعامل اتحادیه زنبورداران استان همدان با بیان این موضوع که درحال‌حاضر در حوزه عسل برند چندان معروفی وجود ندارد، افزود: تعداد محدودی از مدیران و اعضای هیئت مدیره اتحادیه‌ها خود صاحب برند هستند، ولی با وجود این نمی‌توان مدعی شد که مدیران و اعضای هیئت مدیره‌ای که صاحب برند هستند، توجه بیش‌تری به فروش محصولات خود می‌کنند و به محصولات اعضاء و فعالیت اعضای اتحادیه خود توجه نمی‌کنند. شاید بتوان گفت مدیران و اعضای هیئت مدیره اتحادیه‌هایی که برخلاف قانون صاحب برند هستند، کارشان را به‌صورت امانت‌گذاری انجام می‌دهند؛ یعنی سرمایه آن‌چنانی ندارند که بخواهند فعالیت گسترده‌ای داشته باشند. این هم عمدتاً به این دلیل است که صنعت زنبورداری در ایران بسیار ضعیف است و جای کار زیادی دارد.

وی درخصوص برند اکسیر و میزان استقبال تعاونی‌ها از این برند نیز گفت: اکسیر، برند معتبری است و درخواست داریم که بتوانیم چند شعبه از اکسیر را در همدان دایر کنیم. اگرچه قیمت محصولات اکسیر بالاست، اما به‌دلیل این‌که کیفیت بالا و مشتریان زیادی دارد، درپی این هستیم که با همکاری صندوق حمایت از توسعه صنعت زنبورداری با این برند کار کنیم و بتوانیم در خرید و فروش عسل اعضاء نقش بیش‌تری داشته باشیم.

قدرتی ادامه داد: پررنگ شدن نقش اکسیر و استقبال همه‌جانبه تعاونی‌ها از این برند به زمان نیاز دارد؛ چراکه صندوق حمایت از توسعه زنبورداری کشور سابقه شش تا هفت‌ساله دارد و جا افتادنش زمان می‌برد. البته نباید این نکته را فراموش کنیم که تا پیش از انقلاب چیزی حدود ۶۰۰ تا ۷۰۰ هزار زنبور در کشور داشتیم، اما اکنون این رقم بسیار بیش‌تر شده است. با وجود این باز هم این صنعت پتانسیل رشد کردن را دارد و اگر مشکلات مالی تعاونی‌ها و اتحادیه‌ها برطرف شود، صنعت زنبورداری رشد خوبی خواهد کرد. مطمئن باشید اگر توان مالی تعاونی‌ها افزایش یابد، از برند اکسیر هم استفاده خواهند کرد؛ اگرچه اکنون هم به برند اکسیر از سوی تعاونی‌ها توجه ویژه‌ای می‌شود.

به گزارش «سبزینه»، مطابق اصلی که در اساس‌نامه تمام تعاونی‌ها به‌صراحت قید شده، مدیرعامل و اعضای هیئت مدیره تعاونی‌ها و اتحادیه‌ها نباید در فعالیتی که در رقابت با موضوع فعالیت اتحادیه و تعاونی است، مشغول به‌کار باشد. سازمان تعاون روستایی نیز با استفاده از همین بند قانونی در اساس‌نامه، آیین‌نامه‌ای را تحت‌عنوان آیین‌نامه نظارت بر کاندیداهای سمت مدیرعامل و اعضای هیئت مدیره تعاونی‌ها تهیه و در آن قید کرده فردی که می‌خواهد جهت مدیرعاملی یا اعضای یک تعاونی کاندیدا شود، نباید صاحب برند و دارای فعالیت در بازار باشد. با وجود این، صنعت زنبورداری کشور جزو صنایعی است که مدیران و اعضای هیئت مدیره تعدادی از اتحادیه‌ها و تعاونی‌های مربوطه‌اش خود دارای برند هستند. به گفته فعالان حوزه زنبورداری، این امر خوشایند نیست؛ چراکه معتقدند این افراد تا زمانی‌که منافع خودشان مطرح است، منافع اعضاء را در نظر نمی‌گیرند؛ بنابراین نمی‌توانند وظایف خود را به‌درستی انجام دهند و مسلماً صنعت زنبورداری از این مسأله متضرر خواهد شد. فعالان این حوزه معتقدند این اقدام یک قانون‌شکنی واضح است و عمده دلیل این قانون‌شکنی نیز عدم نظارت دستگاه‌های مربوطه است.

شعارسال، با اندکی تلخیص و اضافات بر گرفته از روزنامه سبزینه، تاریخ انتشار: 23 شهریور 1398 ، کدخبر: 74438،www.sabzineh.org