شعارسال: متن این بیانیه در ادامه می آید:

بنام خدای مهربانی که همه بندگانش را دوست دارد وحیات عزت مند و با کرامت برای همه آنها می خواهد.

در گذر ایام سال، زمان به 14 مرداد رسید . روزی که در خاطره ملت ایران از جهت صدور فرمان مشروطه روزی تاریخی و بیاد ماندنی است و هر ساله در چنین روزی دغدغه های مشروطه خواهان در این سرزمین و تجربیات تلخ وشیرین جنبش مشروطه بازخوانی می شود. در این روز رویداد دیگری نیز در سطح فراملی به وقوع پیوسته و آن تصویب سندی 25 ماده ای با عنوان اعلامیه حقوق بشر از دیدگاه اسلام مصوب کشورهای عضو سازمان کنفرانس اسلامی در 4 اوت 1990 میلادی/ مرداد 1369 شمسی است. امسال هشتمین سال است که روز یاد شده در تقویم ملی ایران با عنوان روز حقوق بشر اسلامی وکرامت انسانی درج شده چنانچه چند ماه قبل آن پیشنهاد این نامگذاری از سوی ایران به سازمان وقت کنفرانس اسلامی ارائه گردیده وتصویب شده است که همه کشورهای اسلامی این مناسبت را در تقویم ملی خود قرار دهند.

گرامیداشت روزی که با عنوان حقوق بشر و اسلام نامگذاری شده را به شکل های مختلف می توان به انجام رساند. می توان در این روز دیدگاههای اندیشه اسلامی در مورد حقوق بشر را بیان کرد و موجبات توجه افکار عمومی را به مبانی نظری حقوق بشر در اسلام جلب نمود.

می توان این مناسبت را فرصتی دانست برای نقد آسیبهای نظری و عملی حقوق بشر در سطح جهانی و نقدهای خود را از منظر ملی یا اسلامی بیان کرد.

این گونه مواجهه با روز حقوق بشر اسلامی اغلب در کشور ما تجربه شده و گاه باعث گردیده که از تریبون های عمومی مطالب تکراری سال قبل مجددا به افکار عمومی ارائه شود بی آنکه ارزیابی صورت گیرد که این گونه گرامیداشت روزی بنام حقوق بشر و اسلام چه بازخوردهایی نزد توده مردم دارد و آیا موجب جذب مخاطبان به مبانی بومی واعتقادی در زمینه حقوق بشر می شود و ثمرات عینی وکاربردی برای جامعه دربردارد یا صرفا مناسبتی است که از سوی برخی نهادهای رسمی گرامی داشته می شود بی آنکه ریشه های مردمی واجتماعی آن مورد توجه قرار گیرد؟

اما شکل دیگر گرامیداشت روز حقوق بشر اسلامی وکرامت انسانی می تواند این گونه باشد که در هر یک از کشورهای اسلامی دولتها و نهادهای حاکمیتی مختلف بر اساس شاخص های دقیق حقوقی واسلامی منطبق با کرامت انسانها گزارشات مستندی را ارائه کنند که در یک ساله گذشته برای رفع موارد نقض حقوق شهروندان خود وحقوق انسانها در سطح جهانی چه کرده اند و چه برنامه هایی دارند تا وضعیت رعایت حقوق شهروندان در سطح ملی وحقوق نوع بشر در سراسر جهان در آینده بهتر شود. طبیعتا در این وجه گرامیداشت روز یاد شده این امکان برای نهادهای مستقل و رسانه ها وعموم صاحبنظران و اقشار مختلف مردم فراهم می شود که بر اساس معیارهای اسلامی ارزیابی های خود را در مورد عملکرد نهادهای گوناگون از حیث رعایت حقوق انسانی بیان دارندو ودر فرایند مشارکتی موثر، شناخت خود از شاخص ها ومعیارهای اسلامی حقوق بشر را نیز ارتقا دهند و به خود ببالند که در فرهنگ دینی آنها به صورت همه جانبه به حقوق انسانی توجه شده است. در چنین وجهی هر ساله معلوم خواهد شد که در سطح ملی وجهانی چه افرادی بیشترین تلاشها را برای ارتقای حقوق انسانی مبذول داشته اند ومهم ترین افراد و نهادهای ناقض حقوق انسانی نیز شناخته خواهند شد و با مطرح شدن عملکردهای خلاف آنها نزد افکار عمومی شرمنده خواهند گردید و ناچار به اینکه روندهای اصلاحی را در مورد عملکردهای خود بکار گیرند.

بدیهی است اگر صاحب منصبان در کشورهای اسلامی به جای این گونه رویکردهای پاسخگویانه و مفید برای جامعه و در راستای باروری نظری وکاربردی اعلامیه حقوق بشر در اسلام مصوب 1990 میلادی، ترجیح دهند که صرفا یک سری کلیات نظری را تکرار کنند و هیچ اشاره ای به عملکردهای خود و مطالبات مردم ننمایند نه تنها روز حقوق بشر اسلامی روزی فرخنده برای مخاطبان تلقی نخواهد شد بلکه حتی این نگرانی وجود دارد که برخی افراد در کشورهای اسلامی یا خارج از آن با تحلیل نادرست، به اصل ارزشهای دینی در مورد حقوق انسان نیز نگرشی منفی یپدا کنند و داوری های نادرست ارائه نمایند.

کمیسیون حقوق بشر اسلامی ضمن تاکید بر ظرفیت های خوب این نامگذاری برای ارتقای حقوق انسانی در سطح ملی وجهانی، وظیفه خود می داند که در چنین روزی یاد آوری نماید که شهروندان کشورهای اسلامی مطالبات بر زمین مانده زیادی از جهت حقوق و آزادیهای انسانی دارند و متاسفانه اغلب کشورهای اسلامی پرونده عملکردی مناسبی از جهت پاسخگوئی به مردم خود ندارند و همین امر باعث شده که مراکز علمی وتخصصی اسلامی نیز در وضعیت انفعال قرار بگیرند، چرا که مخاطبان گوناگون وقتی عملکردهای نادرست صاحب منصبان منتسب به اسلام را می بینند، خیلی به خروجی نظری مراکز علمی اسلامی توجه نمی کنند و در چنین وضعیتی محققان و صاحبنظران ذیربط در شرائط مظلومیت جدی باید تلاش کنند تا دیدگاههای اسلامی را در رقابت با سایر مکاتب فکری مطرح ونقدهای خود بر دیگر مکاتب را ارائه نمایند.

بدیهی است اگر وضعیت به عکس شرائط کنونی باشد یعنی دولتهای اسلامی از جمله پیشگامان رعایت حقوق انسانی بوده و از نقد و نظرها استقبال کنند و همواره پاسخگوی عملکردهای خود در زمینه رعایت حقوق انسانی باشند و تلاش کنند تا همین اعلامیه اسلامی مصوب 1990 میلادی را به میثاق لازم الاجرا تبدیل کرده و به دقت در قبال اجرای آن نظارت پذیر باشند، مراکز علمی و نظری اسلامی نیز حضور موثر و پررنگی در ترویج ظرفیت های دینی در سطوح ملی و جهانی پیدا خواهند کرد و مخاطبان بسیاری به سراغ آنها خواهند آمد و نقدها بر مبانی نظری نادرست سایر مکاتب فکری یا انتقادات بر عملکردهای خلاف مدعیان بی عمل حقوق بشر در جهان معاصر، جدی گرفته خواهد شد و روند عدالت خواهی در سطح جهانی به صورت جدی تقویت خواهد گردید.

نظر به واقعیات یاد شده، کمیسیون حقوق بشر اسلامی از عموم کشورهای اسلامی از جمله مسئولان کشور عزیز خودمان انتظار دارد که این مناسبت را فرصتی برای ارتقای حقوق انسانی در جوامع خود و در سطح جهانی ببینند و به شدت کمسیون. از یاد نبریم که عموم مردم مسلمان در کشورهای اسلامی کم و بیش با مبانی قرآنی یا سیره پیامبر عظیم الشان اسلام(ص) یا نگرش امام علی (ع) به حقوق انسانی و سایر ذخائر فرهنگی بومی آشنایی دارند اما همواره این پرسش را مطرح می کنند که چرا این معیارهای قطعی بدرستی رعایت نمی شود و چرا اغلب موارد نقض حقوق مردم با توجیهات مختلف کوچک انگاشته می شود یا چون در سطح جهانی دیگران ظلم می کنند این توقع وجود دارد که کسی از وضع داخل نپرسد و ایراد و اعتراضی را نسبت به عملکردهای خلاف وارد نکند واگر ایرادی وارد کرد و تحول در عملکردها را مطالبه نمود، ناچار می شود هزینه های مختلف را تحمل کند.

روز حقوق بشر اسلامی فرصتی است تا همه مصمم تر شویم که در طول سال اولا نسبت به حقوق انسانی خود حساس تر شویم و اطلاعات ودانش خود را در این زمینه ارتقا دهیم و ثانیا با همدلی و همبستگی برای ارتقای حقوق انسانها تلاش کرده و آینده ای بهتر را برای جامعه خود و دیگر جوامع رقم زنیم . امید آنکه این فرصت عزم و تصمیم همه ما را برای طی این مسیر خداپسندانه و حق طلبانه تقویت نماید.

روابط عمومی کمیسیون حقوق بشر اسلامی ایران

با اندکی اضافات و تلخیص برگرفته از خبرگزاری آنا، تاریخ انتشار: 13مرداد1395، کدخبر: 128788: www.ana.ir