** بزرگترین نیروگاه خورشیدی جهان

خبرها حاکی است، اولین بخش بزرگترین نیروگاه پیشرفته خورشیدی در کشور آفریقایی مغرب (مراکش) آغاز به کار کرده است. این نیروگاه خورشیدی که «نور» نامگذاری شده است، در اولین مرحله 160 مگاوات برق تولید می کند. نیروگاه خورشیدی یاد شده در فاز اول در زمینی به مساحت 480هکتار و با شبکه ای از 500 هزار صفحه خورشیدی، احداث شده است.

با راه اندازی بخش های دیگر این نیروگاه عظیم، که به تدریج و طی سال های آینده صورت خواهد گرفت، قرار است ظرفیت تولید برق به 580 مگاوات برسد. در صورتی که تمامی بخش های نیروگاه نور راه اندازی شود، بزرگترین نیروگاه خورشیدی جهان خواهد بود و می تواند برق یک میلیون خانواده را تامین کند. بخش اول از نیروگاه نور با هزینه ای معادل یک میلیارد یورو احداث شده است و فاز دوم نیروگاه نیز 200 مگاوات، فاز سوم 150 مگاوات و فاز چهارم آن 60مگاوات برق تولید خواهد کرد.

مغرب در نظر دارد تا سال 2020 میلادی 2 گیگاوات از برق مصرفی خود را از طریق نیروگاه های خورشیدی تامین کند. ساخت این نیروگاه در راستای راهبرد مغرب برای تولید 42درصد انرژی مورد نیاز کشور از منابع تجدیدپذیر است و پس از تکمیل و راه اندازی، بزرگ ترین نیروگاه خورشیدی مبتنی بر فنآوری تمرکز نیروی خورشید در جهان خواهد بود.

وزیر محیط زیست مغرب در این رابطه می گوید: ما به این نتیجه رسیده ایم که تغییرات آب و هوایی فرصتی برای کشور ماست. جالب اینکه راه اندازی این نیروگاه ها این امکان را برای مغرب فراهم می کند تا از این کشور واردکننده، به فروشنده برق تبدیل شود.

** چین و انرژی های تجدیدپذیر

بررسی های پیمایشی 2 نهاد انگلیسی و آمریکایی نشان می دهد که چین با 89 میلیارد دلار سرمایه گذاری در بخش انرژی های پاک، در صدر کشورهای فعال در این زمینه قرارگرفته است.

پایگاه خبری سازمان جهانی توسعه ملل با انتشار گزارشی مبتنی بر تحقیقات پیمایشی وزارت توسعه بین الملل انگلیس و آژانس آمریکایی توسعه بین المللی، اعلام کرده است چین از میان 55 کشور پیشرفته جهان، با این میزان سرمایه گذاری در بخش انرژی های پاک توانسته است رکورددار سرمایه گذاری های توسعه ای در جهان باشد.

در این گزارش مستقل توسعه صنعتی سال 2015، تعهد دولت چین برای ایجاد کشوری بدون کربن یا با درصد کربن بسیار ناچیز، مورد تمجید گرفته و آمده است: چین طبق نمودار شاخص استانداردهای جهانی از صفر تا پنج، در سال 2015 با قرار گرفتن در جایگاه 29،2 این نمودار، گوی سبقت سرمایه گذاری توسعه ای در این زمینه را از دیگر رقبای خود ربوده است.

این گزارش بدون اشاره به جایگاه (رقم) اصلی دیگر کشورهای رقیب چین در این گونه سرمایه گذاری های توسعه ای همچون کشورهای پیشرفته اروپایی و آمریکا، می افزاید اگر چه چین در سال 2014 نیز در جایگاه 23،2 قرار داشت، دیگر کشورهای پیشرفته جهان همچنان با چین در این زمینه فاصله زیادی دارند.

بر اساس این گزارش، چین حتی موفق شده است به طور داوطلبانه ظرفیت تولید انرژی (برق) تجدیدپذیر خود را به حدی افزایش دهد که از استاندارد جهانی نیز بالا برود و حتی از فعالیت های مرتبط با مجموع 49 کشور زیر صحرای آفریقا مانند آفریقای جنوبی، نیجریه و کنیا پیشی بگیرد.

این گزارش از برزیل، شیلی، آفریقای جنوبی و هند به عنوان 4 کشور بعدی فعال در حوزه انرژی های پاک نام برده و اقدام های اساسی سال جاری چین در این زمینه را انقلابی در زمینه انرژی های پاک جهانی، توصیف کرده است. راهبرد رشد سبزتر و هوای پاکتر برنامه ای است که دولت چین برای شهرهای بزرگ و آلوده به خصوص شهر پکن دنبال می کند.

موضوع آلودگی هوا در بیشتر شهرهای چین که همه ساله تعداد بیماران تنفسی، قلبی و روحی و سقط جنین را در میان زنان افزایش می دهد، از جمله دغدغه های مقام ها و مردم این کشور در مسیر پرشتاب توسعه و صنعتی شدن محسوب می شود؛ دغدغه ای که جای آن در ایران خالی است!

کارشناسان چینی می گویند برای دستیابی به اهداف مبارزه با آلودگی هوا، این کشور باید تا سال 2030 میلادی حدود 1000 گیگاوات برق خورشیدی تولید کند. هر چند دستیابی به چنین آرمانی، فعلاً کمی بلندپروازانه به نظر می رسد. چینی ها گام را فراتر از گذشته اند و به ایران هم برای ساخت 600 مگاوات نیروگاه خورشیدی پیشنهاد داده اند. این در حالی است که مدیرعامل شرکت مادر تخصصی توانیر ظرفیت کنونی نصب شده کشور در بخش انرژی های تجدیدپذیر را فقط یک درصد سبد انرژی برشمرده و پیش بینی کرده است که در افق سال 1400 خورشیدی، ظرفیت تولید انرژی نیروگاه های تجدیدپذیر به 5000 مگاوات برسد.

** مزرعه شناور انرژی خورشیدی

ژاپن که به لحاظ وسعت خشکی محدودیت دارد، برای بهره برداری از انرژی خورشیدی و تبدیل آن به انرژی الکتریکی برای مصارف خانگی، ساخت بزرگترین مزرعه شناور انرژی خورشیدی در جهان را آغاز کرده است. شرکت الکترونیکی ژاپنی چند ملیتی «کیوکرا» مسئول ساخت این نیروگاه روی دریاچه سد «یاماکورا» است و پیش بینی می شود که به محض تکمیل آن در اوایل سال 2018 میلادی، برق مورد نیاز5000 خانوار را تامین کند.

در نیروگاه خورشیدی سد یاماکورا، بیش از 5000 پنل فوتوولتائیک در وسعتی بالغ بر 180 هزار مترمربع برپا می شود و به گفته کارشناسان، چالش اصلی در این زمینه دور نگه داشتن سیم کشی از آب و قرار دادن مبدل ها روی سازه های شناور است. ژاپن در راستای تلاش برای افزایش بهره برداری از انرژی های تجدید پذیر در پی واقعه فوکوشیما، تاکنون مزارع خورشیدی شناور متعددی ساخته است. تعطیلی تاسیسات هسته ای موجب وابستگی فزاینده ژاپن به واردات سوخت های فسیلی و کند شدن برنامه های این کشور برای کاهش انتشار آلاینده های هوا شده است.

** کاهش گازهای گلخانه ای

در حالی که کشورهای آسیایی از جمله حوزه جنوب شرقی آسیا استفاده از انرژی های تجدیدپذیر را در اولویت برنامه هایشان قرار داده اند، تقاضای بالای انرژی از جمله برق در این منطقه، بستر مناسبی برای سرمایه گذاری شرکت های معتبر بین المللی فراهم کرده است.

وزیر انرژی، فناوری های سبز و آب مالزی می گوید چالشی که کشورهای در حال توسعه با آن مواجه هستند، متعادل کردن هزینه های تولید برق و حفاظت از محیط زیست است و تکیه بر منابعی از قبیل سوخت های فسیلی ازجمله ذغال سنگ یکی از اصلی ترین دغدغه های کشورهای منطقه است که برق خود را از این روش تامین می کنند.

سرمایه گذاری ها در بخش انرژی های پاک توانسته است از سال 2005 میلادی تاکنون به کاهش گازهای گلخانه ای در منطقه شرق آسیا کمک کند و در ادامه این مسیر، کشورهای منطقه با سرمایه گذاری در بخش های انرژی های تجدیدپذیر، خواستار تداوم کاهش گازهای گلخانه ای هستند.

این قبیل اقدامات باعث شده است کشورهای جنوب شرق آسیا بتوانند در مقایسه با سایر کشورهای آسیایی، به استثنای چین، صنعت انرژی های تجدیدپذیر خود را توسعه دهند، به گونه ای که تولید انرژی های یاد شده در این کشورها می تواند تا سال 2035 میلادی به طور میانگین سالانه 7.1 درصد رشد داشته باشد.

از جمله مسائلی که باعث روند رو به رشد تولید انرژی از منابع تجدید پذیر شده است را می توان به قوانین موجود در کشورهایی از قبیل تایلند، فیلیپین و اندونزی نسبت داد که در مقایسه با برخی کشورهای دیگر و از جمله استرالیا، موفق تر عمل کرده اند.

اگر چه این کشورها از برخی منابع از قبیل تامین مالی در بخش پروژه های انرژی تجدیدپذیر رنج می برند، اما استفاده از منابع بین المللی از جمله راهکاری هایی است که می تواند مسیر دستیابی به موفقیت را برای آنها هموار سازد.جمعیت 600 میلیون نفری جنوب شرق آسیا و وجود ظرفیت های گوناگون برای تولید انرژی توسط سرمایه گذاران خارجی، این منطقه را به محیط مساعدی برای سرمایه گذاری شرکت های بین المللی تبدیل کرده است.

** در همسایگی ایران

مقامات دبی تمایل زیادی به انجام کارهای بزرگ دارند و اینک مشغول راه اندازی یک پروژه تازه تاسیس نیروگاه خورشیدی متمرکز هستند که 1000مگاوات برق را تا سال 2020میلادی و 5000مگاوات تا سال2030 تولید خواهد کرد. این پارک خورشیدی، بزرگترین نیروگاه تولید برق با استفاده از انرژی خورشیدی در جهان را در خود جای داده است و انتظار می رود فاز اول آن تا اواخر سال2020 یا اوایل 2021 به اتمام برسد. این نیروگاه توانایی آن را دارد تا به کاهش انتشار 6.5 میلیون تن کربن در سال از سوی امارات کمک کند.

** رکورد تولید در آمریکا

موسسه آمریکایی «جی تی ام» با انتشار گزارشی اعلام کرده است که نصب ایستگاه های تولید انرژی خورشیدی این کشور در 3 ماهه نخست سال جاری 24درصد افزایش یافته و موجب افزایش تولید و عرضه 14.5 گیگاوات از این نوع انرژی در بازارهای آمریکایی شده است.به موجب این گزارش، ایستگاه های تازه خورشیدی قادر بوده اند 64درصد از مجموع ظرفیت های تازه تولید نیرو در این کشور را پوشش دهند.

مؤسسه مزبور یادآور شده است که این افزایش و پیش بینی 20گیگاوات افزایش بیشتر تا سال 2021 میلادی سبب شده است قیمت عرضه این نوع انرژی در آمریکا در سه ماهه نخست سال تا 8 و 8دهم درصد کاهش پیدا کند.

«جی تی ام» افـزایش ایستـگاه های تولید را موجـب بالا رفتن نصب تجهیزات دریافت کننده انرژی های خورشیدی به میزان 34درصد برای

مصرف کنندگان شخصی و 36درصد برای مصرف کنندگان صنعتی برآورد کرده است.

براساس این گزارش، ساکنان ایالت کالیفرنیا تاکنون بالاترین میزان مصرف انرژی خورشیدی در این کشور را داشته اند و به دنبال آنها، ایالت های کارولینای شمالی، ماساچوست، نوادا و نیویورک در رده های دوم تا پنجم قرار گرفته اند.

** خانه سازگار با محیط زیست

یک زوج انگلیسی خانه ای سازگار با محیط زیست ساخته اند که شبیه به یک نیروگاه کوچک برق است و حتی می تواند برق تولید شده را به شبکه ملی صادر کند. این خانه واقع در«سامرست»، دارای 2 نوع نیروگاه خورشیدی است که یکی آب را گرم می کند و دیگری مجموعه ای از پنل های فتوولتائیک برای تولید برق است.

این پنل ها برق مورد نیاز خانه را تامین می کند و حتی امکان انتقال مازاد تولید آن به شبکه وجود دارد. فتووولتائیک از انواع سامانه های تولید برق از انرژی خورشیدی است.زوج انگلیسی در این خانه که از 6 سال قبل در آن ساکن هستند، همچنین یک سامانه بهره برداری از آب باران دارند که قطره قطره آب باران را در یک تانکر 5 هزارلیتری جمع و از آن برای مصارف غیرآشامیدنی استفاده می کند.

همین کاربرد به خودی خود 60درصد از هزینه قبض آب این خانه را کاهش داده است.این زوج از سازندگان سوئدی ایده گرفته اند و معتقدند که خانه آنها می تواند الگویی برای دیگران باشد.

این خانه که ساخت آن 2 سال طول کشید، فوق العاده عایق است، به طوری که در دیوارها و سقف آن از پنل های پلی استر به ضخامت10 اینچ استفاده شده است و از دیگر خصیصه های آن می توان به سیستم تهویه اشاره کردکه با خارج کردن هوای خانه، هوای تازه تزریق می کند.

به گفته کارشناسان، احداث خانه های جدید با این خصوصیات یا مشابه آن، نیاز به ایجاد نیروگاه های جدید برق را تا حد زیادی کاهش می یابد.

** ایجاد انگیزه برای سرمایه گذاران

احمد فیروزی مدیر اجرایی ستاد توسعه فناوری انرژی های تجدید پذیر معاونت علم و فناوری ریاست جمهوری می گوید: ایجاد انگیزه برای سرمایه گذاران حوزه فناوری های انرژی های تجدیدپذیر، ضرورتی انکارناپذیر است اما طی ماه های گذشته شاهد بودیم که با کاهش قیمت تضمینی خرید برق انرژی تجدیدپذیر، سرمایه گذاران آن از ادامه کارشان دلسرد شده اند.

وی می افزاید: در حوزه انرژی های تجدیدپذیر، حرکت دنیا دیگر به سمت حرکت های فانتزی و لوکس نیست و از سال2015 میلادی 164 کشور اقدام به برنامه ریزی های مشخص و مدون در این حوزه کرده اند.

وی رتبه کشورمان را در حوزه فناوری انرژی های تجدیدپذیر در دنیا77 اعلام می کند و می گوید: ستاد توسعه فناوری های انرژی های تجدیدپذیر از حدود 18 سال پیش در ایران ایجاد شده است و طبق آخرین آمارهای موجود تا پایان سال 1394 حدود 200 پروژه در این ستاد تعریف شده و مورد حمایت قرار گرفته که اکثریت حمایت ها با هدف توسعه دانش و فناوری بوده است.

** حمایت از شرکت های دانش بنیاد

مدیر اجرایی ستاد توسعه فناوری انرژی های تجدیدپذیر معاونت علم و فناوری ریاست جمهوری، می افزاید: در طول سال های گذشته بیشترین حمایت ها معطوف به مجموعه های دولتی بوده است، اما خوشبختانه با رویکردهای جدید دولت شاهد هستیم که این حمایت ها به سمت بخش خصوصی و شرکت های دانش بنیان سوق داده شده است.

وی راهبرد اصلی ستاد توسعه فناوری انرژی های تجدیدپذیر را فعال کردن ظرفیت های ویژه استانی اعلام می کند و می گوید: حمایت از طرح های ملی و استانی در دستور کار ما قرار دارد و تا سقف 50درصد از هزینه های پروژ ه ها، حمایت می شود.

فیروزی با اشاره به چشم انداز حوزه انرژی تجدیدپذیر کشور در سال1404 خورشیدی می گوید: ما به دنبال دستیابی به سهم 10درصدی نیروگاه های تجدیدپذیر نسبت به کل ظرفیت نیروگاهی نصب شده در کشور در سال 1404 و دستیابی به سهم 5.1 درصد حرارت تجدیدپذیر نسبت به کل حرارت مصرفی کشور در همان سال، عرضه صنعتی سوخت های زیستی در سبد سوخت کشور، به طوری که کل بنزین و نفت گاز مصرفی در ایران به صورت بنزین با مخلوط5 درصد اتانول زیستی و نفت گاز با مخلوط2 درصد گازوئیل زیستی باشد،

دستیابی به جایگاه اول منطقه در تولیدات علمی و فناورانه، قرار گرفتن در بین 5 کشور اول دنیا در تولیدات علمی و فناورانه، قرار گرفتن در میان 5 کشور برتر آسیا در تولیداتصنعتی بومی رقابت پذیر و افزایش میزان بومی سازی تجهیزات انرژی های تجدیدپذیر به میزان حداقل 80درصد ارزش تجهیزات نصب شده در سال1404 خورشیدی هستیم.

با اندکی اضافات و تلخیص برگرفته از روزنامه اطلاعات، صفحه 5 ، تاریخ انتشار: یکشنبه 24 مرداد 1395، شماره: 26511 .