شعار سال :بحران پیشامدی است که به صورت ناگهانی و گاهی فزاینده رخ می‌دهد و به وضعیتی خطرناک و ناپایدار برای فرد، گروه یا جامعه می‌انجامد. بحران باعث به وجود آمدن شرایطی می‌شود که برای برطرف کردن آن نیاز به اقدامات اساسی و فوق‌العاده است. بحران‌ها بر حسب نوع و شدت متفاوتند. بحران یک فشارزایی بزرگ و ویژه است که باعث در هم شکسته شدن انگاره‌های متعارف و واکنش‌های گسترده می‌شود و آسیب‌ها، تهدیدها، خطرها و نیازهای تازه‌ای به وجود می‌آورد. در شرایط بروز بحران مردم باید احساس کنند که یک دولتی وجود دارد که با توجه به وظایف قانونی، امکانات و منابع در اختیار به فکر ملت است، که تمام توانش را در مهار و برون رفت از شرایط بحرانی به کار می گیرد. تجارب بحران های پیشین با همه خسارت هایی که در پی داشته اند اما این فرصت را در اختیار دولتمردان و سیاستگذاران کشور قرار میدهند که برای بازگشت از سیاست ها و تصمیمات غلط خود راه حل های منطقی پیدا کرده و رویکردها و روش های ناصحیح گذشته را اصلاح نمایند
با این حال متاسفانه در شرایط حاضر علامتی که بتواند چنین پیامی را بدهد چندان وجود ندارد. و آنچه بیشتر رخ می نمایاند، بحران مدیریت است تا مدیریت بحران. لذا با علمِ به اینکه کارآمدی و اثربخشی در مدیریت بحران با اشکالات غیر قابل انکار مواجه بوده است، بهترین گزینه ای که می تواند راهکارِ پیش روی مسئولان قرار گیرد، تعیین نقطه_مرجع_استراتژیک بمنظور ایجاد مدیریت واحد و یکپارچه در شرایط بحران است. به بیان دیگر تا کشور فرمانده و مدیریت واحدی برای بحران نداشته باشد، بهم ریختگی در بهره گیری و بسیج امکانات، بخشی نگری، موازی کاری، اقدامات متضاد، هدر رفت منابع و... جزء لاینفک بحران در کشور ما خواهد بود. و توقع همدلی، همراهی، همکاری و مشارکت منسجم ملت با دولت راهِ درازی را پیشِ رو خواهد داشت.
نمونه بارز آن اعلام تعطیلی موقت مراکز آموزشی در بحران کرونا و گسیل عده ای از مردم در سفر تفریحی به استانهای شمالی. بگذریم از اینکه رییس دولت اعلام کرد که از شنبه همه روال های کشور عادی خواهد بود و فارغ از مسئولانه یا غیرمسئولانه بودن این اظهار نظر، با تشدید بحران مردم دچادر نوعی سردرگمی در باورمندی عمق بحران شدند و متاسفانه آنقدر پنجره های ساختمان اعتماد به دولت توسط خودِ دولتمردان شکسته شده که مردم توصیه ها و سخنان آنان را جدّی نمی گیرند یا سخت قبول می کنند. رییس دولت در رسانه ملی و برابر ۸۰میلیون نفر میگوید دلار گران نمیشود اما ناگهان دلار ۳هزار تومانی تا ۱۹هزار تومان افزایش پیدا می کند. وزیر صنعت میگوید مردم نگران نباشند قیمت خودرو را کنترل می کنیم ناگهان پراید ۵میلیونی به ۶۰میلیون میرسد. وزیر نفت میگوید فعلا برنامه ای برای افزایش نرخ بنزین نداریم، هفته بعد ناگهان بنزین با افزایش ۳۰۰درصدی مواجه میشود. وزیر مسکن و شهرسازی میگوید مردم نگران نباشند قیمت مسکن متعادل خواهد شد، به یکباره با افزایش سرسام آورد روند صعودی پیدا می کند. و غیره و غیره... حال ملت چه باید بکنند؟! ایراد از دولت است، از ملت است، از دشمن است، از عدم شفافیت است، از عدم درک درست مسئولان از شرایط است، واقعاً ایراد کجاست؟!
تجربیات کشور نشان داده که مهمترین دغدغه‌ های موجود در مدیریت بحران ایجاد هماهنگی و یکپارچگی میان تصمیم گیرندگان متعدد در مراکز مختلف است. در واقع این چالش دارای ابعاد و جنبه‌ های مختلفی است که می‌توان به عدم ایجاد هماهنگی، یکپارچگی و انسجام بین وزارتخانه ها، دستگاهها، سازمانها، نهادها و ارگان ها در ردهء ستادی از یک سو و عدم برقراری هماهنگی و انسجام بین نیروهای صف و عملیاتی و اجرائی از سوی دیگر اشاره نمود. جایی که تکثّر نقش­ ها، فعالیت­ ها، وظایف و کارکردها، ضرورت توجه به کانون هماهنگی را ورای سطح عملیاتی و اجرایی یعنی مراکز ستادی نشان می ­دهد. در این رابطه چاره کار را می­ توان در روش نقطه مرجع استراتژیک جستجو کرد. Strategic Reference Points این روش به عنوان الگویی قابل اعتماد و با انعطاف پذیری بالا مقبولیت بیشتری را در نظام بخشی، هماهنگی، هم افزایی، کارآمدی و اثربخشی در مدیریت بحران برخوردار است. و نقش قابل توجهی در اعتماد سازی و همراهی ملت با حاکمیت بخصوص در شرایط بحرانی کشور را در پی خواهد داشت.

 سیدجواد میرعرب

منبع :فضای مجازی