شعار سال: ایجاد امنیت روانی و مدیریت روانی جامعه در زمان بحران یکی از الزامات اساسی مدیریت چنین شرایطی است.

مدیریت بحران به عنوان یک دانش تخصصی زیر شاخه مدیریت امروزه پیشرفت بسیاری کرده است. مدیریت بحران به مجموعه‌ای از فعالیت‌ها، چاره جویی‌ها و دستورالعمل‌هایی اطلاق می‌گردد، که مدیریت یک سازمان، در چالش با بحران انجام می‌دهد و هدف آن کاهش روند، کنترل و رفع بحران است. بطور کلی مدیریت بحران به معنای سوق دادن هدفمند جریان پیشرفت امور، به روالی قابل کنترل و انتظار بازگشت امور در اسرع وقت، به شرایط قبل از بحران است.

مدیریت بحران دو مرحله اساسی پیشگیرانه و پس از وقوع دارد که عدم انجام هر یک از مراحل سبب امدادرسانی و کنترل بحران به صورت ناقص می شود.

اما نگاهی به مدیریت بحران سیل در کشورمان چند مرحله خاص را نشان می دهد. در وهله اول پیش بینی اوضاع بارش و ترسالی بعد از خشک سالی از جمله مواردی بود که تا حدودی از طریق مراجع ذی ربط در کشور پیش بینی شده بود.

کارنامه دولتمردان در مقابله با بحران سیل

مرحله دوم موضوع کنترل و پیشگیری از وقوع بحران سیل و کاستن از آسیب‌های احتمالی آن بود. متاسفانه در این مرحله دیده شد که برخی از مدیران خصوصا استانی و بومی در جایگاه خود مستقر نبود. نمونه بارز آن نیز غیبت استاندار گلستان در زمانی بود که شهر آق قلا زیر آب رفته بود و همه از جمله نمایندگان این استان به دنبال استاندار می گشتند تا تصمیمی جدی برای بهبود اوضاع شهر اق قلا بگیرند.

همچنین شهردار شیراز نیز در این میان در زمانی که اوضاع این شهر پس از بارش شدید باران بحرانی شد غیبت داشت. پس از این مشکلات و تشدید انتقادات افکارعمومی بود که رئیس جمهور برخی از مقامات بلند پایه دولت خود را به سمت شهرهای بحران زده گیسل داشت تا در سطح بالاتری این بحران‌ها مدیریت و کنترل شود.

موضوع دیگر در این حوزه عدم مدیریت یکپارچه و منسجم و همچنین عدم حضور مرجعی به نام سخنگو برای اطلاع رسانی و بعضا آموزش و آگاهی دهی به مردم برای دور ماندن از خطر احتمالی در چنین بحرانی است.

مدیریت بحران هم سخنگو ندارد

ایجاد امنیت روانی و مدیریت روانی جامعه در زمان بحران یکی از الزامات اساسی مدیریت چنین اوضاعی است. متاسفانه در این شرایط است که انواع و اقسام شایعات در بستر بی اطلاعی و نگرانی مردم رشد می کند.

روز دوشنبه بود که یکی از اعضای شورای شهر تهران در صفحه توئیتر خود با تولید نگرانی مطرح کرد که در راس ساعت  17  پایتخت توفان سختی در خواهد گرفت و مردم دراین ساعت از خانه های خود خارج نشوند. وی در این باره نوشت: «ساعت 17 امروز تهران توفان سنگینی را تجربه خواهد کرد. پیش از توفان از خودروها خارج شده باشید و در مکان‌های امن پناه بگیرید. از حضور در سازه‌های فلزی بی‌حفاظ و فضای باز خودداری کنید.»

اما برخلاف گفته «الهام فخاری» نه تنها توفانی درنگرفت بلکه بارش باران در شهر تهران چندان سنگین نبود. معلوم نیست که این عضو شورای شهر تهران از چه مرجع و منبعی برای مردم تولید نگرانی کرده است. همین مسئله به خوبی ضعف اطلاع رسانی دولت در امر مقابله با بحران و چندصدایی مراجع مختلف را نشان می دهد.

این در حالی است که دولت و مراکز مسئول بایستی یک سخنگو واحد برای مقابله و آگاهی دهی به مردم معرفی کند تا ضمن جلوگیری از شایعات مدیریت یکپارچه تری را در حوزه مقابله با بحران سیل در برخی از استان‌ها شاهد باشیم. وقتی به گفته خبرگزاری‌ها 20 استان کشور درگیر بارش شدید باران و سیل و خطرات احتمالی آن است انتخاب یک سخنگو برای اطلاع رسانی از وضعیت راه ها و جاده‌ها و مسیرها و ... در زمانی که بسیاری از مردم در سفر هستند و در ایام تعطیلات نوروز به سر می بردند مهمترین وجه مقابله با بحران است.

اگرچه ستاد مقابله با بحران به طور پیامکی سعی کرد مردم را در حوزه بحران سیل و عواقب آن با خبر کند اما این موضوع بعد از چند روزی که مردم از حال و روز برخی از هموطنان خود در استان گلستان و خراسان و... با خبر شدند، صورت گرفت. این درحالی است که تنها هشدار در حوزه اطلاع رسانی کافی نیست و بایستی آگاهی سازی و آموزش لازم در این حوزه انجام گیرد.

البته دولت چند ماهی است که حتی سخنگو هم ندارد و مردم در مشکلات اقتصادی و اجتماعی به دنبال کسب اطلاعاتی درباره آینده اقتصادی خود و کشورشان هستند. متاسفانه معضل عدم تعیین سخنگوی واحد برای از سر گذراندن و مدیریت یکپارچه بحران همچنان ادامه دارد و به نظر می رسد دولت در این عرصه باید بیشتر افکارعمومی را مورد توجه قرار دهد. 

شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از شبکه اطلاع رسانی راه دانا، تاریخ انتشار: 7 فروردین 1398، کدخبر: 1470844 ، www.dana.ir