شعار سال:عملیات نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران علیه پایگاه‌های هوایی عراق به نام الولید در منطقه اچ-3 که با نام عملیات اچ-3 نیز شهرت یافته است، یکی از بزرگترین و پیچیده ترین طرح های عملیاتی شده در نیروهای هوایی دنیا است. این عملیات افتخار آمیز در 15 فروردین ماه 1360و با شرکت هواپیماهای مختلف به انجام رسید.

 در سالروز وقوع این عملیات متهورانه و پیشرفته، گوشه هایی از نحوه وقوع آن عملیات و دیدار تاریخی تیم پرواز آن با امام خمینی(س) در تاریخ 18 فروردین 1360 یادآوری می کنیم.

عملیات اچ3 چگونه انجام شد؟

عنوان «حمله به H3»یا «حمله به الولید» برای نسل سوم انقلاب اسلامی چندان آشنا نیست؛ شاید این عبارت را فقط یکبار و آن هم در فیلم های سینمایی هفته دفاع مقدس در تلویزیون شنیده باشند و به این فکر نکرده باشند که آنچه در قاب شیشه‌ای دیده‌اند روزی در عالم واقع توسط خلبانان نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران به وقوع پیوسته است. عملیاتی که این خلبانان برای انجام آن، مسافتی سه برابر حد عادی را طی کردند و در مرز عراق و اردن، بیش از 48 هواپیما و تجهیزات نظامی پیشرفته رژیم بعث عراق را سرنگون کردند.
در همین رابطه سرتیپ دوم خلبان فرج الله برات پور، لیدر دسته پروازی عملیات اچ-3 می گوید: «آن عملیات در 15 فروردین 1360 انجام شد. این عملیات دو بار دیگر می‌خواست انجام شود که نشد؛ دفعه اول در آبان ماه 59 بود و به دلیل لو رفتن؛ در میانه انجام، متوقف شد. مرتبه دوم هم رهبری دسته با سرهنگ گلچین فرمانده پایگاه همدان و از بهترین خلبانان آن دوره بود. در مرحله سوم، شهید فکوری، بنده و سرهنگ گلچین و یکی دیگر از دوستان را خواست و گفت که این عملیات باید انجام شود.»
وی همچنین در رابطه با اهداف این عملیات اظهار داشت: «ما اطلاع پیدا کرده بودیم که عراق یک‌سری از هواپیماهای ساخت انگلیس با ارزش خود را در 3 پایگاه نزدیک مرز اردن مستقر کرده است تا در وقت لزوم از آنها استفاده کند. آن هواپیماها عبارت بود از هواپیمای استراتژیک توپولوف 22 که می‌توانست از بغداد برود و مشهد را موشک باران کند و برگردد، میگ 25، سوخو 24، میگ22 و... . ما برای این کار 2 هزار کیلومتر باید می‌رفتیم و 2 هزار کیلومتر هم برمی‌گشتیم؛ از طرفی در سوریه هم نمی‌توانستیم فرود بیاییم و باید برمی‌گشتیم. فرماندهان جنگ هم مخالف سوخت‌گیری در سوریه بودند و لذا باید در شرق و غرب عراق خودمان دو بار از هواپیمای مادر در ارتفاع پایین سوخت گیری می‌کردیم. در نهایت این عملیات حدود 450 دقیقه طول کشید و خدا را شاکریم که لطف او شامل حالمان شد و با وجود طی کردن این مسیر طولانی توانستیم دشمن را غافل‌گیر کنیم و تازه وقتی که آنجا را زدیم، عراق فهمید. البته یکی از هواپیماها با خلبانی شهید خزایی هنگام برگشت به دلیل مشکل فنی در تبریز فرود آمد.» !P1!
سرتیپ دوم خلبان احمد مهرنیا، یکی دیگر از اعضای این تیم پرواز نیز در بیان جزئیات بیشتر از این عملیات خارق العاده نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی، گفت: «هواپیماها ساعت 10.5 صبح بلند شدند و سوخت گیری ابتدا بالای دریاچه ارومیه انجام شد. سوخت گیری دوم در آسمان سوریه انجام گرفت و عملیات در خاک عراق آغاز شد. همزمان برای انحراف رادار‌ها و توجه ارتش عراق 3 فروند هواپیمای اف-5 از پایگاه هوایی تبریز برخاسته و پالایشگاه کرکوک را بمباران کردند. حجم آتش و دود توجه سیستم پدافند دشمن را به خود جلب کرد. ما برای این کار تیمی مسئولیت‌های مختلفی داشتیم و کار خود من مراقبت از تانکرهای سوخت رسان بالای دریاچه ارومیه بود. این هواپیماها هدف‌های خوب و قابل دسترسی برای دشمن هستند. ضمنا چند هواپیمای آماده در مرزها در پرواز بودند که اگر مشکلی پیش آمد مداخله کنند. هواپیمای دیگر این عملیات هواپیمای شنود بود که تمام اطلاعات دشمن را شنود می‌کرد و ما آمار انهدام 48 فروند هواپیما را نیز توسط همین هواپیما شنود کردیم.»
وی همچنین در مورد طراحی اولیه این عملیات نیز در مصاحبه ای اشاره نموده بود: «در واقع طراحی این عملیات را یک تیم طراح انجام داد که سرهنگ ایزدستا و سرهنگ هوشیار و سرهنگ قیدیان در آن نقش عمده‌ای داشتند و کار عملیاتی آن را نیز بیشتر سرهنگ ایزدستا و سرهنگ هوشیار انجام دادند. این عملیات یکی از بزرگترین و پیچیده ترین نقشه‌های حمله هوایی جهان را داشت، چنان که در رسانه‌ها و در میان خلبان‌های مختلف جهان بازتاب بسیار وسیعی داشت.»

دیدار خلبانان عملیات "حمله به اچ 3" با امام خمینی(س)

فرماندهان و خلبانان عملیات حمله به اچ 3، سه روز پس از انجام این عملیات صبح روز ۱۸ فروردین سال ۶۰ در جماران با امام خمینی(س) دیدار کردند. در این دیدار شهید فکوری وزیر دفاع و فرمانده نیروی هوایی و شهید چمران نماینده امام در شورای عالی دفاع حضور داشتند و سرهنگ فکوری هشت تن از خلبانان شرکت کننده در عملیات را خدمت حضرت امام معرفی کردند و خلبان براتعلی پور لیدر پروازی نیز شرح انجام عملیات را خدمت حضرت امام ارائه کرد.

حضرت امام خمینی(س) پس از استماع گزارشات مسئولین نیروی هوایی در این حلسه اظهار داشت: «من کم کم از بزرگی این عملی که آقایان انجام دادند و طرح ریزی که آقایان کردند، هرچه بیشتر صحبت شد بیشتر عمق مطلب را فهمیدم. این مسئله ثابت کرد که بحمد‌الله جوانان عزیز ما با اتکا به ایمان و خدا کارها را طوری انجام دادند که نظیر اعجاز بود و من اگر از دعا چیزی بالاتر می‌دانستم آن را به آقایان هدیه می‌کردم، لکن دعایی برای شما که من می‌کنم و کردم از همه هدیه‌ها بالاتر است. و من از خدای تبارک و تعالی می‌خواهم که شما آقایان در همه مراحل موفق باشید و کشور خودتان و اسلام عزیز را حفظ کنید و آن ریشه‌های فاسدی که در کشور هست، با جدیت خودتان از بین ببرید. و من از همه ارتش، چه نیروهای هوایی، چه نیروهای زمینی، و چه نیروهای دیگر، دریایی، از همه قوای مسلح، همیشه پشتیبانی کرده‌ام و می‌کنم و از قول ملت هم همین عمل را انجام داده و می‌دهم و شما را سزاوار این می‌دانم که ملت همه پشت سر شما و پشتیبان شماها باشند.»(1)

این دیدار برای حاضران دارای خاطرات جالبی نیز بود. سرتیپ دوم فرج الله برات پور در این زمینه در گفتگویی با پایگاه اطلاع رسانی و خبری جماران گفته است: «ایشان در جریان ماموریت‌ها بودند. ما روز 18 فروردین یعنی سه روز بعد از عملیات به دیدن امام رفتیم، بنده، شهید فکوری و سرهنگ بهرام هوشیار از طراحان عملیات در این دیدار حضور داشتیم. من در آن دیدار نقشه‌ای را باز کردم و محل رفت و برگشت و جزئیات عملیات را بر روی نقشه نشان دادم. ایشان خیلی خوشحال و شاد بودند و دعا کردند. حضرت امام در قلب ماست؛ علاقه به امام را بر اساس ظاهر افراد نمی‌توان تشخیص داد، بلکه این علاقه باید در قلب هرکس جای داشته باشد. من در آن دیدار جلوی پای ایشان نشستم و می‌خواستم عکس بگیرم که ایشان گفتند بیا کنارم بنشین و عکس بگیر. بعد از آن عکس تکی، بقیه هم آمدند و عکس دسته جمعی گرفتند. اما من اولین نفری بودم که در آن جمع روی ماه ایشان را بوسیدم. یکی از خلبانان حاضر در عملیات به نام آقای حیدر صفری همین دیروز به من گفت که حضرت امام به شهید بابایی گفته بودند که «من هرچه در مورد این عملیات بیشتر فکر می‌کنم، بیشتر به اهمیت آن پی می‌برم»
سرتیپ دوم مهرنیا، از دیگر اعضای تیم آن پرواز به یاد ماندنی نیز در رابطه با آن دیدار تاریخی با مرحوم امام خمینی، می گوید: «برنامه دیدار با امام، برنامه بسیار خوبی بود که برای ما ترتیب دادند. ما در دور روز، یعنی 17 و 18 فروردین ماه با امام دیدار داشتیم، شرح ماموریت دادیم و در آخر هم با ایشان عکس گرفتیم. من در آن موقع از خلبانان بسیار جوان بودم و به همین دلیل در ارائه گزارش نقشی نداشتم. خلبان‌های قدیمی‌تر ما مثل شهید فکوری و آقای برات پور گزارش‌هایی به حضرت امام ارائه و عملیات را شرح دادند. امام خوشحال بودند و صحبت هایی در همین مورد کردند که در کتابی که بنده نوشتم در کنار شرح عملیات و ثمرات آن درج شده است.»

(1) صحیفه امام، ج 18، صص 267-265

شعار سال،با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از پایگاه خبری تحلیلی جماران،تاریخ انتشار:18فروردین1391،کد خبر: 1386593،www.jamaran.news