شعار سال: انتقال آب از سرشاخههای کارون و دز به مناطق مرکزی و شرقی کشور سالهاست که از سوی موافقان و مخالفان این انتقال مورد نقد و بررسی قرار گرفته است. این انتقالها معمولاً با توجیههای مختلفی ازجمله آب اضافی موجود در رودخانههای استان، مشکل آب کشاورزی در مناطق دیگر کشور، توزیع یکسان آب در مناطق مختلف و همچنین جلوگیری از هدر رفت آب ورودی به استان صورت میگیرد؛ ولی در حوضه رودخانههای کارون، کرخه و دز که بحث انتقال مطرح شده است، آب اضافی وجود ندارد؛ ضمن اینکه بررسیهای زیستمحیطی این انتقال نیز انجام نشده است. دو استان لرستان و چهارمحالوبختیاری که سرچشمههای کارون و دز در آنجا قرار دارد، به هنگام انتقال باید رضایت بخش پاییندست یعنی خوزستان را جلب کنند و بنابراین انتقال آب از سرشاخهها از بعد جغرافیایی به خوزستان کاملاً مرتبط است.
یک فعال محیطزیست خوزستان نسبت به انتقال آب سرشاخههای رودخانه کارون و عواقب بسیار خطرناک این اقدام توسط مسئولان حوزه آب هشدار داد و گفت: انتقال آب رودخانه کارون به فلات مرکزی ایران 100 برابر از بیماری کرونا برای مناطق پاییندست خوزستان خطرآفرین و ویرانگر است.
مسعود کنعانی، معروف به خادمالنخیل، درباره انتقال آب سرشاخههای رودخانه کارون به فلات مرکزی ایران به ایلنا گفت: در صورت اجرایی شدن این طرح در استان خوزستان و شهرهای پاییندست آن ازجمله آبادان، خرمشهر، شادگان و دشت آزادگان شاهد شیوع انواع بیماری خواهیم بود. آلودگی آب، خاک و هوا باعث بیماریهای لاعلاج و انواع سرطانها در بین اهالی بومی منطقه میشود.
انتشار سموم موجود در آب، خاک و هوای خوزستان به انتقال آب مرتبط است
وی ادامه داد: سموم فراوانی که در آب، خاک و هوای مناطق پاییندست رودخانه کارون خوزستان وجود دارد، بهصورت مستقیم و غیرمستقیم به موضوع انتقال آب مرتبط است؛ بهطور مثال سرانه فضای سبز در شهر آبادان 5/2 متر است و در شهر کویری اصفهان که میخواهند آب خوزستان را به آنجا منتقل کنند، این سرانه 12 متر است؛ پس چگونه میتوان سلامتی مردم آبادان را نادیده گرفت، باید توجه داشت که آبادان دارای یک پالایشگاه فرسوده نیز است که انواع آلودگیها را در شهر منتشر میکند. تنها در صورتی آلودگی هوا قابل کنترل است که فضای سبزی وجود داشته باشد که آن نیز وابسته به وجود آب است.
کاهش سن ابتلا به سرطان و سکته در بین اهالی بومی
این فعال محیطزیست با اشاره به اینکه هر روز در استان خوزستان شاهد بروز انواع سرطان و سکته در بین مردم هستیم، گفت: بد نیست میانگین آمار سن متوفیان را مسئولان اعلام کنند تا همگان بدانند چه فاجعه انسانی درحال رخ دادن است.
کنعانی با بیان اینکه مسئولان باید با نگاهی اخلاقی به استان خوزستان توجه کنند، افزود: موضوع انتقال آب به معنای نابودی اقتصاد بومی منطقه و تشکیل کانونهای ریزگردی است که طی سالهای گذشته مسئولان محیطزیست مدعی بودند علت خارجی دارد و با سیل سال گذشته و تر شدن این کانونها خلاف این اظهارات بر همگان ثابت شد. سیل سال گذشته نشان داد که تمامی کانونهای ریزگرد درون استانی است و فقط شامل خوزستان نمیشود و 12 استان را درگیر این معضل میکند؛ چراکه این فاجعه زیستمحیطی مرز و زبان و قومیت نمیشناسد و به اعتقاد کارشناسان ریزگردها حاوی و حامل سموم خطرناکی هستند.
وی به سیل سال گذشته در استان خوزستان اشاره کرد و گفت: پارسال شاهد وقوع سیلی ویرانگر در استان بودیم که موجب تر شدن کانونهای ریزگرد شد؛ ولی این دلیلی برای انتقال آب کارون نمیشود و هرچند مردم متوجه نشدند که چرا این اتفاق رخ داد و زندگیشان نابود شد. حتی کمیته حقیقتیابی هم در این زمینه تشکیل نشد که ماجرای سیل بر همگان آشکار شود که آیا این سیل محصول یک اتفاق طبیعی بود یا خیر.
نابودی 7 میلیون نخل در خوزستان
این فعال محیطزیست با اشاره به نابودی هفت میلیون نخل درصورت انتقال آب سرشاخههای کارون در خوزستان تصریح کرد: شوری روزافزون زمینهای کشاورزی باعث نابودی باغها و نخیلات پاییندست رودخانه کارون شده است. پارسال باغداران توانستند فقط 30 درصد محصول خود را جمعآوریکنند که آن هم بهدلیل بیکیفیتی ارزش انتقال به بازار را نداشت و حتی به سختی توانستند پول کارگران را پرداخت کنند.
کنعانی گفت: وزیر نیرو باید بداند که مسئولان محلی با پروندهسازی برای کنشگران مدنی و دغدغهمندان به نوعی به مردم خوزستان دهنکجی میکنند؛ چراکه کشاورزان و دامداران زجر کشیده تنها از طریق فعالان مدنی و نمایندگان خود در مجلس شورای اسلامی میتوانند صدای خود را به مسئولان بالادست برسانند، نه آنهایی که وابسته به سازمان های دولتی هستند و با بذل و بخشش آب که مایه حیات منطقه استان خوزستان است، منطقه را به نابودی میکشند.
وی گفت: جلسات شورای عالی آب را مسئولان امر بدون حضور نمایندگان مردم خوزستان در مجلس شورای اسلامی و کنشگران تشکیل میدهند. بگذارید نمایندگان مردم حرف بزنند و این مشکل برطرف شود؛ چراکه ما صدای 80 هزار کشاورز و دامدار استان خوزستان هستیم.
این فعال محیطزیست با اشاره به ضربالمثل «چراغی که به خانه رواست، به مسجد حرام است»، تصریح کرد: خوزستان را فدای فلات مرکزی ایران نکنید؛ شاید طی سالهای آینده نیز با خشکسالی مواجه شویم. مردم خوزستان بهراحتی دست از مطالبات خود دست نخواهند کشید؛ چراکه معیشت و حیات آنها به آب بستگی دارد.
کنعانی در بخش دیگری از صحبتهایش به نابودی تالابهای بامدژ و منصوری نیز اشاره کرد و گفت: این تالابها روزگاری دارای آب فراوان بودند و سکونتگاه پرندگان و آبزیان محسوب میشدند، ولی اکنون بهدلیل بیآبی تبدیل به شورهزار شدهاند و همچنین در حد فاصل بین اهواز و آبادان در منطقه دارخوین که از شمال به تالاب بینالمللی شادگان، از جنوب به رودخانه بهمنشیر، از شرق به رودخانه کارون و از غرب به خلیجفارس متصل است، بهدلیل کمبود آب 100 هزار هکتار از زمینهای حاصلخیز آن خشک شده و به اعتقاد متخصصان پزشکی خاکی که نه از این تالابها، بلکه از تمامی تالابها حاوی اورانیوم برمیخیزد در بروز سرطان تأثیرگذار است.
وی با اشاره به آسیبهای انتقال آب رودخانه کارون گفت: این انتقال غیرکارشناسانه آسیبهای فرهنگی و اجتماعی بسیاری را ازجمله فقر، بیکاری و حاشیهنشینی درپی خواهد داشت.
شعارسال، با اندکی تلخیص و اضافات بر گرفته از روزنامه سبزینه، تاریخ انتشار: 26 فروردین 1399 ، شماره خبر: 1105 ، www.sabzineh.org