شعار سال:بیش از دو ماه است که ایران به‌صورت همه‌جانبه درگیر ویروس کروناست، بدون شک این بیماری به بسیاری از کسب و کارها آسیب‌هایی زیادی وارد کرده، طی این مدت ده‌ها هزار کشاورز به اشکال مختلف در ایران خسارت دیده‌اند. آن‌ها انتظار دارند در زمره شاغلانی قرار گیرند که بناست دولت از آن‌ها برای عبور از بحران حمایت کند.

تصویر گل‌هایی که پرپر و له می‌شوند، به‌دلیل آن‌که در روزهای شیوع کرونا مشتری ندارند، شاید به اندازه زنده به گور کردن جوجه‌های یک‌روزه تأثر برانگیز نباشد؛ اما به هر حال در کنار تصاویر مختلفی که این روزها در شبکه‌های اجتماعی هم‌رسانی می‌شوند، این تصاویر هم جزو تصاویر تلخ طبقه‌بندی شده‌اند. اگر کمی عمیق‌تر به ماجرا نگاه کنیم، تلخی آن بیش‌تر هم می‌شود؛ چراکه گل‌هایی که صاحبان آن‌ها به دست خود نابودشان می‌کنند، نوک کوه یخ بحرانی را نشان می‌دهد که این روزهای کشاورزان با آن دست و پنجه نرم می‌کنند. مثل شاغلان بخش‌های مختلف، کشاورزان نیز از شیوع کرونا به انحای مختلف زیان دیده‌اند. در این بین گلخانه‌داران، چه کسانی که گل‌های تزئینی پرورش می‌دهند و چه آن‌هایی که کاشت گلخانه‌ای خیار، گوجه، بادمجان و... دارند، بیش از سایر کشاورزان متحمل خسارت شده‌اند. آن‌ها اکنون با وام‌هایی که سر رسیدشان رسیده و با کارگرانی که حقوق خود را می‌خواهند، مواجهند. این درحالی است که خودشان با مشکل معیشتی رو‌به‌رو هستند.

کشاورزان چقدر زیان دیده‌اند و چه انتظاری دارند؟

در دو ماه اخیر که شیوع ویروس کرونا کسب‌و‌کار‌ها را دچار مشکل کرده‌، جسته و گریخته فعالان صنفی این بخش خواستار ارزیابی و جبران خسارت بخش کشاورزی شده‌اند.

چهاردهم اسفند سال گذشته قاسم سالاری، رئیس نظام صنفی کشاورزی کرمان، ایلنا گفت: اکنون مباحثی درباره کمک به کسب‌وکارهای مختلف زیان‌دیده از شیوع کرونا مطرح است. کشاورزان نیز به نوبه خود از این اتفاق ضرر کرده‌اند و باید درمورد بازپرداخت وام‌ها و مواردی از این قبیل معافیت‌هایی برای آن‌ها در نظر گرفت.

حدود یک ماه پس از آن، یعنی در ۲۸ فروردین امسال هم محمدجواد خاکزاد رستمی، رئیس نظام صنفی کشاورزی مازندران، گفت: دادن تسهیلات ارزان‌قیمت و امهال وام‌ها ازجمله حمایت‌هایی است که می‌توان انجام داد.

به نظر می‌رسد حمایت‌هایی نظیر تنفس در بازپرداخت وام‌های کشاورزی و برخی معافیت‌های ذکر شده، نظیر معافیت بیمه‌ای راهکار‌های مناسبی در شرایط کنونی باشند.

شیوع کرونا ۱۵۰ هزار شغل کشاورزی را به خطر انداخته است

هفتم اردیبهشت امسال نیز انتظارات کشاورزان در بحبوحه شیوع کرونا در نامه رئیس نظام صنفی کشاورزی و منابع طبیعی کشور به رئیس‌جمهور دسته‌بندی شد و مورد تأکید قرار گرفت.

محمدشفیع ملک‌زاده در این نامه با اشاره به این‌که شیوع کرونا ۱۵۰ هزار شغل کشاورزی را به خطر انداخته، خواستار تنفس شش‌ماهه در بازپرداخت وام‌ها، قبوض آب، برق گاز و تلفن و حق بیمه‌ها شده است.

او همچنین درخواست تخصیص اعتبار برای جبران خسارات کشاورزی با سود تک رقمی و بازپرداخت چند ساله، تخصیص کمک‌های بلاعوض، فروش اعتباری گاز و گازوئیل مورد نیاز واحد‌های کشاورزی، حذف موانع صادراتی محصولات کشاورزی و تأمین بسته‌های حمایتی شامل افزایش سقف اعتبارات فنی و آموزش را داده است.

کشاورزان و نوسانات قیمتی

از ابتدای اسفند سال گذشته، یعنی زمانی‌که اعلام شد کرونا در ایران شیوع یافته است، تاکنون محصولات مختلف بار‌ها دستخوش نوسانات قیمتی شده‌اند. نوسانات قیمتی فقط ویژه مواد و اقلام بهداشتی نبوده، بلکه قیمت اقلام غذایی ازجمله میوه‌‌ها بار‌ها بالا و پایین شده است. وقتی قیمت یک محصول کشاورزی بالا می‌رود، شاید به نظر بسیاری سود حاصل از آن نصیب کشاورزان می‌شود؛ اما واقعیت این است که دلالان از این نوسانات سود می‌کنند و ضرر آن به این شکل که بعد گرانی لجام‌گسیخته، برای تنظیم بازار عرضه زیاد می‌شود، متوجه کشاورزان می‌شود.

در واقع وقتی محصولی مثل خیار یا گوجه‌فرنگی گران می‌شود، تلاش‌هایی برای تنظیم بازار صورت می‌گیرد. از طرف دیگر تقاضا نیز خودبه‌خود کاهش می‌یابد که نتیجه آن ارزانی ناگهانی است، آنقدر که کشاورزان مجبور می‌شوند زیر قیمت محصولات‌ خود را به فروش برسانند تا مجبور به امحای آن‌ها نشوند.

اکبر باقری، رئیس نظام صنفی کشاورزی قزوین، می‌گوید: شیوع کرونا باعث کاهش مشتری برای برخی از محصولات کشاورزی ازجمله گل‌های زینتی و صیفی‌جات شده و به این ترتیب کشاورزان زیادی متضرر شده‌اند.

لزوم حمایت‌های کوتاه‌مدت و بلندمدت از کشاورزان

انتظارات کشاورزان برای گذر از بحران کرونا در نامه رئیس نظام صنفی کشاورزی و منابع طبیعی کشور فهرست شده است. رئیس نظام صنفی کشاورزی قزوین در این باره می‌گوید: بنابر این شد که روسای نظام صنفی کشاورزی در استان‌های مختلف برآورد کنند کدام دسته از کشاورزان و به چه میزان خسارت دیده‌اند تا متعاقب نامه رئیس نظام صنفی کشاورزی و منابع طبیعی آن را به اطلاع وزارت جهاد کشاورزی برسانیم.

او ادامه می‌دهد: مشاهدات نشان می‌دهد که به دلیل پایین آمدن خرید برخی از محصولات کشاورزی، کشاورزان خسارت‌های زیادی را متحمل شده‌اند. با این همه اطلاعات دقیق بعد از ارزیابی کامل به دست می‌آید.

باقری در جواب این سوال که آیا روسای نظام صنفی کشاورزی استان‌ها هم درباره راهکارهای جبران خسارت کشاورزان با رئیس نظام صنفی کشاورزی و منابع طبیعی هم نظر هستند یا موارد دیگری را هم پیشنهاد می‌کنند، می‌گوید: به نظر می‌رسد حمایت‌هایی نظیر تنفس در بازپرداخت وام‌های کشاورزی و برخی معافیت‌های ذکر شده، نظیر معافیت بیمه‌ای راهکار‌های مناسبی باشند. این حمایت‌ها در کوتاه‌مدت امکان‌پذیرند.

او درباره حمایت‌های بلندمدت مثل افزایش تعداد محصولاتی که خرید تضمینی می‌شود، عنوان می‌کند: درحال‌حاضر چند محصول محدود مثل گندم، جو و ذرت خرید تضمینی دارند. برای این‌که یک محصول در زمره محصولاتی قرار گیرد که خرید تضمینی می‌شوند، لازم است مراحلی طی شود. باید مجلس قوانینی را تصویب و به دولت ابلاغ کند و سازمان برنامه و بودجه برای آن بودجه‌ای در نظر بگیرد. به نظر نمی‌رسد در کوتاه‌مدت این کار درباره محصولات جدید شدنی باشد و تا زمانی‌که این مراحل طی شود، فصل برداشت محصولات کشاورزان تمام شده است.

در این بین گلخانه‌داران، چه کسانی که گل‌های تزئینی پرورش می‌دهند و چه آن‌هایی که کاشت گلخانه‌ای خیار، گوجه، بادمجان و... دارند، بیش از سایر کشاورزان متحمل خسارت شده‌اند. آن‌ها اکنون با وام‌هایی که سررسیدشان رسیده و با کارگرانی که حقوق‌ خود را می‌خواهند، مواجه هستند؛ این درحالی‌ست که خودشان با مشکلات معیشتی رو‌به‌رو هستند.

رئیس نظام صنفی کشاورزی قزوین با اشاره به زنده به گور کردن جوجه‌های یک‌روزه که در روزهای اخیر بسیار خبرساز شده، می‌گوید: دلیل چنین اتفاقی کاهش تقاضا بوده است؛ واقعیتی که درباره محصولات کشاورزی هم رخ داده. خوشبختانه تاکنون در حوزه کشاورزی شاهد امحای محصول نبوده‌ایم، اما کشاورزان برای سر پا ایستادن و تولید کردن، نیازمند حمایت‌های ویژه هستند.

ضرورت حفظ جایگاه کشاورزی

در چند سال اخیر و با تشدید تحریم‌ها علیه ایران بیش از پیش بر لزوم تولید داخلی به‌ویژه در مورد اقلام غذایی و استراتژیک تأکید شده است. کشاورزان اکنون رسالتی بیش از آنچه قبلاً به دوش داشته‌اند، برعهده دارند و بحران کرونا که خود مزید بر علت شده تا واردات و صادرات به مخاطره بیفتد، باز هم این نقش را پررنگ‌تر می‌کند. با وجود این خبری از حمایت نیست. انتظار کشاورزان این است که با توجه به حساسیت فعالیت آن‌ها توجه بیش‌تری به آن‌ها بشود. حمایت‌های کوتاه‌مدت برای سرپا نگه‌داشتن واحد‌های کشاورزی ضروری است، همان‌طور که باید به حمایت‌های بلندمدت عمق و شتاب بیش‌تری بخشیده شود.

شعار سال، با اندکی تخلیص و اضافات برگرفته ازروزنامه سبزینه ،تاریخ  8اردیبهشت 1399، کد خبر:83011،www.sabzineh.org