شعارسال:از آنجا که تدریس در شرایط عادی در مدارس هم برای آنها دشوار است، نام‌شان را دانش‌آموزان استثنایی گذاشته‌اند. دانش‌آموزانی که اگرچه اغلب به دلیل کمبود کتاب‌های تبدیل شده به خط بریل، صوت و... ، محدودیت مدارس و کمبود مربی با مشکل مواجه هستند اما کرونا آموزش آنها را سخت‌تر از همیشه کرده‌ است. آموزش مجازی پُر از نقص ارائه شده از سوی وزارت آموزش و پرورش در روزهای کرونازده به دانش‌آموزان، نه تنها نتوانسته است نیازهای آموزشی دانش‌آموزان معمولی را برطرف کند که برای بسیاری از دانش‌آموزان استثنایی عملا کاربردی نداشته؛ هرچند که رئیس سازمان آموزش و پرورش استثنایی از نصب و عضویت ۵۰،۷ درصد دانش‌آموزان استثنایی در شبکه شاد خبر داده است. با این حال در شرایطی که مدارس استثنایی همچنان علی‌رغم بازگشایی مدارس برای ارزیابی دانش‌آموزان،‌ تعطیل است، اما شیوه‌های دیگری برای‌ آموزش دانش‌آموزان استثنایی در پیش گرفته شده که ممکن است خطرات و دردسرهایی را برای دانش‌آموز، معلم و والدین آنها داشته باشد.

گرچه هستند کودکان و نوجوانان دارای معلولیتِ در سن تحصیل که به دلیل فقر و محرومیت از رفتن به کلاس‌های درس مخصوص به خود بازمانده‌اند،‌ اما براساس آنچه که رئیس سازمان آموزش و پرورش استثنایی اعلام کرده ۶۸ هزار و ۸۰۴ دانش‌آموز استثنایی در ایران وجود دارد که در سامانه سناد (سامانه دانش‌آموزی) ثبت شده‌اند. هرچند متولیان آموزش و پرورش این دانش‌آموزان از ارائه خدمات آموزشی از آموزش مجازی گرفته تا آموزش منزل به منزل و فرد به فرد در ایام تعطیلی مدارس در زمان شیوع بیماری همه‌گیر کرونا خبر داده‌اند اما باز هم آموزش این دانش‌آموزان با مشکلاتی اساسی مواجه است. دانش‌آموزان استثنایی معمولاً از خانواده‌های کم‌درآمد یا متوسط اجتماع‌ هستند که بار درمان و دشواری‌های زندگی کمر خانواده‌های‌شان را خم کرده است.

حالا اما با شرایط خاصی که کرونا برای وضعیت اقتصادی مردم ایران ساخته، از یک سو معیشت خانواده‌های دارای دانش‌آموزان استثنایی به خطر افتاده و از سوی دیگر با اضافه شدن بار نگهداری و آموزش از کودکان و نوجوانان معلول در نبود مدارس بر دوش خانواده، دغدغه‌هایی بیشتری برای والدین آنها به وجود آمده است. از سوی دیگردر خانه ماندن طولانی کودکان آن‌ها را عبوس و بهانه‌گیر و شیطنت‌های‌شان را بیشترکرده است. از سوی دیگر ترس از ابتلای کودکان معلول به کرونا دغدغه‌ دیگری را برای خانواده‌ها رقم زده و حضور معلمان در خانه‌های دانش‌آموزان استثنایی به دلیل کارآمد نبودن شبکه‌ شاد و آموزش‌های تصویری در تلویزیون و اعتماد به کادر آموزشی که تا پیش از این شناختی از آنها وجود نداشته، والدین و دانش‌آموزان استثنایی را با مشکلاتی همراه کرده است. به خصوص برای کودکان اوتیسم حالا که مدارس تعطیل شده‌اند، حضور معلمان در خانه می‌تواند اضطراب آنها را دوچندان کند. معلمانی که دانش‌آموزان اوتیسمی آشنایی با آنها ندارند و تا خو گرفتن با یکدیگر روزهای زیادی لازم است و این به معنای کند پیش رفتن روند تحصیل این دانش‌آموزان است. بنابراین نه تنها طرح آموزش آنلاین و مجازی به دانش‌آموزان استثنایی خانواده‌ها را به دردسر انداخته و برای بسیاری از دانش‌آموزان قابل استفاده نیست و البته هنوز وعده‌های مسئولان آموزش و پرورش استثنایی برای تهیه نسخه دانش‌آموزان استثناییِ شاد نیز محقق نشده است؛ بلکه با وجود آنکه مدارس استثنایی همچنان تعطیل است، طرح فرستادن خانه‌ به خانه‌ معلمان نیز دردسرهای خود را برای خانواده این دانش‌آموزان دارد. از جمله انتقال بیماری کرونا به کودکانی که رعایت نظافت برای آنها سخت است و بیشتر به والدین متکی است. حال اما با وجود این مشکلات در شرایطی که سال تحصیلی رو به اتمام است، بسیاری از خانواده‌های دانش‌آموزان استثنایی نگران این هستند که فرزندان‌شان نتوانند از پس امتحانات و ارزیابی‌های پایانی سال برآیند.

با این حال اما سیدجواد حسینی، رئیس سازمان آموزش و پرورش استثنایی معتقد است که آموزش و پرورش عملکرد نسبتا قابل قبولی برای آموزش کودکان استثنایی داشته است. او از اجرای ۳۲۰ هزار ساعت آموزش مجازی (منزل محور و فرد به فرد) توسط ۲۲ هزار و ۵۰۰ نفر از کادر اداری، مدیران و معلمان خبر داده و تشکیل ۱۰ هزار گروه مجازی در ۲ هزار مدرسه استثنایی و مدارس تلفیقی، ایجاد پایگاه و مدرسه مجازی در ۷ استان، تهیه و تدوین ۴ فیلم ۱۰۰ واژه و عبارت به زبان اشاره و آموزش و مشاوره از طریق مراکز راهنمایی و مشاوره و ۷۴۱ مرکز مشکلات ویژه یادگیری را از جمله فعالیت‌های آموزش و پرورش استثنایی در ایام کرونا عنوان کرده است. او همچنین، آموزش بیش از ۴۲ هزار دانش‌آموز تحت پوشش طرح تلفیقی- فراگیر، ایجاد پارلمان مجازی معلمان و پارلمان مشورتی مجازی اولیا، آموزش به ۹۰ هزار نفر از اولیا از طریق ۲۵ هزار ساعت مشاره تلفنی و برگزاری ۲ هزار و ۴۷۶ ساعت آموزش نکات بهداشتی را از دیگر فعالیت‌های این وزارتخانه عنوان کرده است.

حسینی با بیان اینکه پس از راه‌اندازی شبکه آموزشی شاد، تمرکز سازمان آموزش و پرورش استثنایی نیز بر ارائه آموزش‌ها در این شبکه قرار گرفت، اظهار کرد: کارگروهی در ستاد و آموزش و پرورش استثنایی برای نظارت، بهبود کمی و کیفی آموزش در شبکه شاد تشکیل شده است و در همین راستا ۵ استودیو ضبط فیلم و صدا در استان‌های کشور برای تولید محتوای آموزشی استاندارد راه‌اندازی شده است. رئیس سازمان آموزش و پرورش استثنایی با بیان آمار تحلیلی فعالیت آموزش و پرورش استثنایی در شبکه شاد گفته است: تمامی ۲ هزار و ۷۵۰ مدرسه استثنایی ثبت شده در سناد عضو شبکه شاد شده‌اند و ۴۴ هزار و ۷۶۰ معلم درس از ۶۰ هزار و ۹۵ معلم درس ثبت شده در سناد معادل ۷۳.۴ درصد معلم درس‌ها عضو شبکه شاد شده‌اند. براساس گفته‌های او، استان‌های خراسان شمالی، کرمانشاه، قم، بوشهر، چهار محال بختیاری و خوزستان به ترتیب بهترین عملکرد را در عضویت معلم درس در شبکه شاد داشته‌اند.

حسینی به تعداد کلاس درس‌های تشکیل شده در شاد اشاره کرده و گفته است: از ۱۱ هزار و ۳۵۶ کلاس درس ثبت شده در سناد، ۹ هزار و ۷۶۰ کلاس درس معادل ۸۵.۹ درصد در شاد تشکیل شده است و استان‌های خوزستان، همدان، البرز، قم، کرمانشاه و لرستان به ترتیب بهترین عملکرد در این زمینه را داشته‌اند. او گفته: از ۶۸ هزار و ۸۰۴ دانش آموز ثبت شده در سناد ۳۴ هزار و ۸۶۵ دانش‌آموز استثنایی معادل ۵۰،۷ درصد عضو شبکه شاد شده‌اند که استان‌های همدان، خوزستان، خراسان شمالی، لرستان و هرمزگان بهترین عملکرد را در این زمینه داشته‌اند.

به گفته رئیس سازمان آموزش و پرورش استثنایی، مدارس دوره اول و دوم متوسطه و دوره ابتدایی با حداکثر درصد به شبکه شاد پیوسته‌اند و دوره دوم متوسطه در مولفه‌های «کلاس درس» و «تعداد دانش‌آموز» رتبه اول را دارد که این نشان از اهمیت معلمان در ارائه خدمات آموزشی به دانش‌آموزان جهت شرکت در کنکور و دریافت دیپلم است. او همچنین گفته است: در بررسی متغیر دوره‌های تحصیلی، پایین‌ترین رتبه در تمامی مولفه‌ها به دوره اول متوسطه پیش حرفه‌ای تعلق گرفت. دوره ابتدایی به رغم کسب رتبه بالا در متغیر «معلم درس»، در متغیر «تعداد دانش‌آموز» عضو شبکه شاد رتبه پایین را دریافت کرد.

با وجود این آمارها از نحوه آموزش مجازی تا حضور در خانه‌های این دانش‌آموزان حال باید دید که این دانش‌آموزان به خصوص آنهایی که آزمون مهم و سرنوشت‌ساز کنکور 99 را در پیش دارند چه سهمی از پذیرش دانشگاه‌ها را به خود اختصاص می‌دهند.
 
 
شعارسال،با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته  از  روزنامه ابتکار   ،تاریخ انتشار:   13 خرداد 1399،کدخبر :   157176،www.ebtekarnews.com