شعار سال: در مقاله قبلی با نام «سیره مداراتی خمینی کبیر با مخالفان» نکاتی تقدیم خوانندگان و کاربران عزیز شد، در ادامه و تکمیل آن، هم اکنون سیاست تعدیلی آن سفر کرده را مرور میکنیم:
در هشت سال دفاع مقدس که حضرت امام خمینی از دولت وقت آقای میر حسین موسوی حمایت قاطع میکردند، بعضی از اعضای محترم جامعه مدرسین و نمایندگان مجلس به توجیه این که اوامر رهبری ارشادی است و نه مولوی به مخالفت جدی با آن دولت موضع میگرفتند و تعداد آنها در مجلس به ۹۹ نفر معروف شده بود. در این مقطع تاریخی، چون جریان چپ و اصلاح طلبان حاکم بودند و جناح راست و اصولگرایان در اقلیت، تنگنا و انزوا قرار داشتند و در میان مردم همواره مورد سوال و مؤآخذه قرار میگرفتند؛ حتی وقتی حضرت امام گاهی صحبت از «اسلام آمریکایی» میکردند مصداق بارزش در اذهان مردم همین مخالفان دولت تداعی میشد.
در پی آن یک روز جمعه مردم هجوم آوردند و از سخنرانی قبل از خطبههای نماز جمعه قم که توسط مرحوم آیت الله آذری قمی ایراد میشد مانع شدند؛ در مهدیه تهران سخنرانی آیت الله محمد یزدی را به هم زدند و ایشان را از منبر پایین آوردند. چون این دو بزرگوار از رهبران ۹۹ نفر در مجلس به شمار میآمدند. یک هفته در نماز جمعه قم، مردم طومار بلندی را امضا میکردند و در آن خواستار اخراج این دو نماینده از مجلس بودند.
اغلب طلاب جوان تحت تاثیر همین فضای موجود قرار گرفته، علیه جامعه مدرسین حرکتهای تندی داشتند و زیر بار برنامههای آنان نمیرفتند و در مقابلِِ جامعه مدرسین، به تشکیل «مجمع نمایندگان طلاب» اصرار میورزیدند. یادم هست آن ایام هر روز طلاب انقلابی!، بعد از اتمام درس مرحوم آقای آذری در مدرسه فیضیه، کنار حوض اطراف ایشان را میگرفتند و جر و بحث میکردند که گاهی به مراء، عصبانیت و پرخاش منتهی میشد.
در این میان حضرت امام خمینی سعی و تلاش میکردند نقاط ضعف هردو طرف را نقد و تعدیل کرده و آنها را مدیریت کنند و در نهایت طرفین را کنار هم و برای هم قرار بدهند. امام در دفاع از دولت با این که تشری به مخالفان زده و فرموده بودند: «شما نانوایی یک شهر را نمیتوانید اداره بکنید از جان این دولت چه میخواهید؟!» از سوی دیگر به طلاب جوان هم پیام و هشدار میدادند جذب جامعه مدرسین شوند و میفرمودند: «تندروی عاقبت خوبی ندارد و باعث شکست شده و شما را به دامن اسلامی آمریکایی سوق میدهد.» یعنی اگر خودتان را تعدیل نکنید به همان نقطه ضعفی گرفتار میشوید که امروز مخالفان خود را به آن متهم میکنید.
از سوی دیگر وقتی در اثر همین فضای موجود رهبران جناح مخالفِ دولت در مجلس، حضرات آیات: آذری قمی و محمد یزدی در انتخابات مجلس شورای اسلامی رای نیاوردند و به تعبیرآن روز، توسط مردم از مجلس اخراج شدند، امام در یک اقدام حمایتی و تعدیلی، طی حکمی آقای یزدی را به عضویت شورای نگهبان منصوب کردند و از آقای آذری قمی هم به گونه دیگر از قبیل کمک مالی در جهت تاسیس موسسه تحقیقاتی دلجویی نمودند. در همین حال از تشکیل و آغاز فعالیت مجمع نمایندگان طلاب جوان نیز حمایت همه جانبه کردند.
چون بخشی از روحانیون انقلابی به سبب اختلاف سلیقه از جامعه روحانیت مبارز جدا شده و تشکل جامعه روحانیون را تشکیل دادند، حضرت امام به این انشقاق نظر مثبت نشان دادند و سعی در تعدیل آن بر آمدند و طی نامهای چنین نوشتند:
«اگر آقایان از این دیدگاه که همه مىخواهند نظام و اسلام را پشتیبانى کنند به مسائل بنگرند، بسیارى از معضلات و حیرتها برطرف مىگردد ولى این بدان معنا نیست که همه افراد تابع محض یک جریان باشند. با این دید گفتهام که انتقاد سازنده معنایش مخالفت نبوده و تشکل جدید مفهومش اختلاف نیست. انتقاد بجا و سازنده باعث رشد جامعه مىشود. انتقاد اگر بحق باشد، موجب هدایت دو جریان مىشود. هیچ کس نباید خود را مطلق و مبرّاى از انتقاد ببیند. البته انتقاد غیر از برخورد خطى و جریانى است. اگر در این نظام کسى یا گروهى خداى ناکرده بىجهت در فکر حذف یا تخریب دیگران برآید و مصلحت جناح و خط خود را بر مصلحت انقلاب مقدم بدارد، حتماً پیش از آنکه به رقیب یا رقباى خود ضربه بزند به اسلام و انقلاب لطمه وارد کرده است. در هر حال یکىاز کارهایى که یقیناً رضایت خداوند متعال در آن است، تألیف قلوب و تلاش جهت زدودن کدورتها و نزدیک ساختن مواضع خدمت به یکدیگر است. باید از واسطههایى که فقط کارشان القاى بدبینى نسبت به جناح مقابل است، پرهیز نمود. شما آنقدر دشمنان مشترک دارید که باید با همه توان در برابر آنان بایستید، لکن اگر دیدید کسى از اصول تخطى مىکند، در برابرش قاطعانه بایستید. البته مىدانید که دولت و مجلس و گردانندگان بالاى نظام هرگز اصول و داربستها را نشکستهاند و از آن عدول نکردهاند. براى من روشن است که در نهاد هر دو جریان اعتقاد و عشق به خدا و خدمت به خلق نهفته است. با تبادل افکار و اندیشههاى سازنده مسیر رقابتها را از آلودگى و انحراف و افراط و تفریط باید پاک نمود. من باز سفارش مىکنم کشور ما در مرحله بازسازى و سازندگى به تفکر و به وحدت و برادرى نیاز دارد. خداوند به همه کسانى که دلشان براى احیاى اسلام ناب محمدى- صلى اللَّه علیه و آله و سلم- و نابودى اسلام امریکایى مىتپد، توفیق عنایت فرماید و شما و همه را در کنف عنایت و حمایت خویش محافظت فرماید و ان شاء اللَّه از انصار اسلام و محرومین باشید. ۱۰/۸/۶۷ -روح اللَّه الموسوى الخمینى. (صحیفه امام، ج۲۱، ص:۱۸۰- ۱۷۷)»
بعد از رحلت حضرت امام، این سیاست تعدیل توسط رهبر معظم انقلاب نیز دنبال شد، سال ۱۳۷۱، هنگام رحلت آیت الله خویی، معظم له طی پیام تاریخی، طلسم ۱۴ ساله علیه آن مرجع بزرگ را شکستند و از مقام علمی، خدمات دینی، عمرانی و حوزوی ایشان تجلیل کردند. سالها بود که فعالیتهای امام موسی صدر و شهید صدر «کمربند امنیتی اسرائیل در خاور میانه» معرفی میشد، اما رهبری در مراسم بزرگداشت آنان طی پیامی از خدمات ماندگار هر دو شخصیت تجلیل کردند؛ در اقدامی دیگر زمینه رفع حصر آیت الله قمی و آیت الله روحانی را فراهم آوردند حتی به توصیه ایشان، آقای قمی به حج عمره مشرف شدند.
از سوی دیگر رهبری با این که بارها تصریح کردند: به نام تندروی و افراطی گری، جوانان انقلابی و دلسوز را نباید از صحنه انقلاب خارج کرد در عین حال موارد متعددی تاکید نمودند افرادی هم به ظاهر انقلابی و مدعی حزب اللهی، نباید شخصیتهای اصیل انقلاب و نظام را از قطار انقلاب خارج نمایند و جذب اکثری و دفع اقلی باید ملاک و معیار باشد. چنان که در باره جناحهای موجود فرمودند: بنده دعوای اصلاح طلب و اصولگرا را هم قبول ندارم؛ من این تقسیم بندی را غلط میدانم. نقطهی مقابل اصولگرا، اصلاح طلب نیست؛ نقطه مقابل اصلاح طلب، اصولگرا نیست... بنده معتقد به اصولگرای اصلاح طلبم؛ اصول متین و متقنی که از مبانی معرفتی اسلام برخاسته، با اصلاح روشها به صورت روزبه روز و نوبه نو.»
متاسفانه از آن روزی که بر خلاف سیاست تعدیل امام و رهبری آدمهای کوچک مغز، تنگ نظر و انحصار طلب وارد عرصههای سیاسی، امنیتی و اجرایی شدند و سیره حسنه امام و رهبری را دور زدند و انسانهای بزرگ، شریف و ریشه دار را منزوی کرده و از قطار انقلاب بیرون انداختند، مشکلات کشور نیز رو به فزونی گذاشت. همینها بودند که پل پیروزی برای حاکمیت جریان انحرافی شدند که هیچ اعتقادی به حوزه، روحانیت و مرجعیت نداشتند و با زبانحال ندای «امام زمان منهای مرجعیت» سر دادند و اصرار ورزیدند که خودشان مستقیما با امام زمان در تماس و ارتباط هستند، سنگی را به چاه ویل انقلاب و نظام انداختند که امروز صد عاقل نمیتوانند بیرون بیاورند.
چه باید کرد
اگر میخواهیم مشکلات نظام، کشور، انقلاب و مردم بر طرف شود در مرحله نخست از ادامه نفوذ و رشد این جریان، فرهنگ غلط و فکر التقاطی باید مانع شد، در مرحله بعدی باید با اشراف و هدایتهای رهبری به سیرهی حسنه امام و افکار و اندیشههای ناب حواریون امام برگشت، مرحله سوم نیرویهای اصیل و انقلابی از هر دو طرف اختلافات و درگیریهای جناحی را تمام و همدیگر را تحمل کنند و در کنار هم باشند و در نهایت عرصهها و فرصتها را از چنگ افراطیون و تندروهای طرفین گرفته و مردم و انقلاب را از سلطه تحمیلی آنان رها سازند.
شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از پایگاه خبری جماران، کد خبر: ۱۴۴۶۸۴۳، تاریخ انتشار: ۱۵ خرداد ۱۳۹۹، www.jamaran.news