شعار سال: ویروس کرونا از اواخر سال گذشته وارد کشور شد و تاکنون با روند نگران‌کنند‌های در حال گسترش است. در این میان کرونا بعد از حوزه سلامت، پایش به حوزه اقتصاد باز شد و کشور را به باور رساند که دوران سختی را در حوزه اقتصادی خواهد داشت. با گسترش دامنه بیماری، برخی از کسب و کار‌ها دچار آسیب‌های فراوانی شدند، فعالیت‌های تجاری به شکل محدود ادامه پیدا کرد و امنیت شغلی بسیاری از افراد در بخش‌های مختلف اقتصادی به خطر افتاد. بررسی این پیامد‌ها نشان می‌دهد که ویروس کرونا آثار مخربی را از خود در بخش‌های مختلف اقتصادی به جای گذاشته است. البته رئیس‌جمهوری معتقد است اقتصاد ایران از شیوع ویروس کرونا تنها ۳ درصد آسیب دیده است. دیروز حسن روحانی، در جلسه هیئت دولت که به صورت ویدئو کنفرانس تشکیل شد، با اشاره به همه‌گیری کرونا گفت: «پیش از شیوع کرونا نیز کشور در دوره دولت تدبیر و امید با ۲ تکانه بیرونی جدی دیگر مواجه شده بود که یکی سقوط قیمت نفت در اوایل سال ۹۳ و دومی تحریم‌های شدید و ظالمانه آمریکا از سال ۹۷ بود. اگر چه سقوط قیمت نفت و بویژه تحریم‌های بی‌سابقه و ظالمانه آمریکا مشکلاتی را نیز برای مردم ایجاد کرد، اما دولت در مواجهه با این مشکلات، کشور را به خوبی اداره کرد و با بهره‌گیری از تجربه مواجهه موفق با این دو تکانه، توانست کشور را در برابر مشکلات ناشی از همه‌گیری کرونا نیز به خوبی مدیریت کند. در حالی که اقتصاد بسیاری از کشور‌های بزرگ دنیا تا ۲۰ درصد کوچک شد، اما اقتصاد ایران در برابر مشکلات ناشی از شیوع کرونا تنها ۳ درصد آسیب دید که این نشان توانمندی دولت در ایستادگی در برابر این مشکل و مدیریت آن است.»

این میزان از خسارت در حالی مطرح می‌شود که بسیاری از کارشناسان و تحلیلگران معتقدند رقم ۳ درصد برای اثرات ویرانگر ناشی از شیوع ویروس کرونا بسیار ناچیز است. در این راستا وحید شقاقی شهری، استاد دانشگاه و کارشناس اقتصادی با اشاره به پیامد‌های مخرب ویروس کرونا به «ابتکار» گفت: برای اعلام خسارت‌های ناشی از کرونا نیاز به محاسبات دقیق آماری داریم. ما باید توجه داشته باشیم که رخداد‌ها در یک اقتصاد به یکدیگر مرتبط هستند، بنابراین تجزیه و تحلیل رخداد‌ها کار بسیار دشواری خواهد بود و نمی‌توان بدون تکیه به آمار عددی را اعلام کرد. وی در ادامه افزود: ما در بازه زمانی با تشدید تحریم‌ها روبه‌رو شدیم، از سوی دیگر عدم تصویب FATF محدودیت‌هایی را برای کشور به وجود آورد و در چنین وضعیتی کرونا هم به مشکلات اضافه شد. همیشه به شکل ناخواسته عوامل مختلفی در یک اقتصاد ظاهر می‌شود که هر کدام سهمی در عملکرد‌ها خواهند داشت.

بررسی پیامد‌های ویروس کرونا بر بخش‌های مختلف اقتصادی

این کارشناس اقتصادی با اشاره به پیامد‌های ویروس کرونا بر بخش‌های مختلف اقتصاد ادامه داد: برای ارزیابی میزان خسارت‌ها باید منتظر بمانیم تا اثرات شیوع این ویروس بر اقتصاد کشور کاملا خودش را نشان دهد. ما هنوز نمی‌توانیم این ادعا را داشته باشیم که تمام اثرات شیوع این ویروس در اقتصاد تخلیه شده است. کرونا از اسفندماه در کشور ظهور پیدا کرد و به تنهایی ۴۰ درصد صادرات غیرنفتی ما را در فصل بهار  نسبت به بهار سال گذشته کاهش داد. با شروع همه‌گیری این ویروس مرز‌های کشور مسدود شد و صادرات و واردات با کندی ادامه داشت. از سوی دیگر بسیاری از مشاغل نیز با مشکلات جدی روبه‌رو شدند، اگر اثرات کرونا را بر تمام کسب‌وکار‌ها تجزیه و تحلیل کنیم خواهیم دید که بخش عمده‌ای از کسب‌وکار‌های کشور به خصوص مشاغل خرد به اجبار تعطیل و یا نیمه تعطیل شدند، بسیاری از افراد پدیده تعدیل نیرو را لمس کردند، قدرت خرید کاهش پیدا کرد و رکود را دامنه‌دارتر شد. با توجه به این مسائل و بررسی زیان هر یک از بخش‌های اقتصادی به شکل جداگانه اثرات ویروس کرونا بر اقتصاد ایران عدد‌های بالاتری خواهد بود.  
وی اظهار کرد: من معتقدم باید تا پایان سال منتظر بمانیم تا میزان خسارت‌ها کاملا مشخص شود و همانطور که قبلا اشاره کردم این ویروس آسیب‌های زیادی را برای اقتصاد ما به همراه داشته و رقم ۳ درصدی که دولت برای خسارت‌ها اعلام کرده بسیار ناچیز است.

برای برنامه‌ریزی نیاز به آمار‌های دقیق داریم

این استاد دانشگاه در پاسخ به این پرسش که اعلام رقم‌هایی متفاوت با واقعیت‌های آماری چه پیامد‌هایی را برای اقتصاد به همراه خواهد داشت، گفت: هنگامی که آمار و اطلاعاتی منتشر می‌شود باید بسیار دقیق باشد تا سیاستگذاران بتوانند برنامه‌ریزی‌های مناسبی را برای جبران خسارت‌ها داشته باشند.
مبنای برنامه‌ریزی‌ها، سیاستگذاری‌ها و اقدامات آمار و اطلاعات است. به عبارتی دیگر اگر ما نتوانیم عمق صورت مسئله را شفاف بیان کنیم قطعا نمیتوانیم راهکار‌های اصولی و دقیق را برای حل مشکلات پیشنهاد بدهیم.  

وی افزود: ما باید برای حل مسائل در ابتدا چالش را به خوبی بشناسیم، این شناخت نیازمند تبیین شفاف از وضعیت پیشآمده است بنابراین آمار و اطلاعات باید گویای وضعیت باشد.
  
شقاقی شهری با بیان یک مثال ادامه داد: این مسئله همانند درمان یک بیماری است، در روند درمان یک بیماری ابتدا با آزمایشات و عکس‌برداری‌ها میزان شدت درد را مشخص می‌کنند و در گام بعد پزشک برای درمان اقدام می‌کند. در اقتصاد هم به همین شکل است، ما تا زمانی که یک تصویر روشن از چالش به وجود آمده و اثرات آن نداشته باشیم نمی‌توانیم به فکر راه‌حل مشکل باشیم؛ بنابراین اثرات کرونا ویروس را باید از ابعاد مختلف بر کسب‌وکارها، صادرات و واردات، وضعیت تولید، اشتغال، سودآوری بنگاه‌ها و... کاملا تحلیل کنیم تا شناخت درستی از پیامد‌های مخرب بیماری کرونا داشته باشیم. در آن شرایط می‌توانیم متناسب با مشکلات، درمان را بر پایه ولویت‌ها شروع کنیم.

شعارسال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از روزنامه ابتکار، تاریخ انتشار:۳ شهریور ۱۳۹۹، کدخبر:۱۶۱۵۷۷، www.ebtekarnews.com