شعار سال: استفاده از بو‌ها و روغن‌های خاص برای رسیدن به یک میل فیزیکی یا حالت احساسی مطلوب یا کمک به درمان یک بیماری را رایحه‌درمانی یا عطردرمانی می‌گویند. رایحه‌درمانی یکی از شاخه‌های پزشکی جایگزین (آلترناتیو) به‌شمار می‌آید. استفاده از روغن عصاره‌ای گیاهان برای حمایت و تعادل ذهن، بدن و روح و روان از جنبه‌های رایحه‌درمانی است.
هر روغن از ترکیبات شیمیایی زیادی تشکیل شده و خواص درمانی ویژه به خود دارد. مانند آلدئید‌ها که به عنوان آرام بخش عمل می‌کنند و کتن‌ها که می‌توانند موکولیتیک باشند و ترپن‌ها که عملی مانند کورتیزون دارند. این مواد شیمیایی (فنل‌ها، کتن‌ها، ترپن‌ها) اگر به میزان زیاد مورد استفاده قرار گیرند یا در بیماران بدحال به کار گرفته شوند می‌توانند ایجاد مسمومیت کنند.
اسطوخدوس یکی از رایحه های موثردر روش پزشکی جایگزین است که به عنوان آروماتراپی شناخته شده است. آروماتراپی یا رایحه درمانی برای قرن ها توسط بسیاری از فرهنگ ها استفاده می شد و بر اسانس های بسیار بالای گرفته شده از گیاهان متمرکز می شود. تصور می شود بر بدن، خلق و خوی شما و رفاه عمومی به نحوی عمیق تر از تنها یک بوی خوب، اثر می گذارد.
یکی از کاربرد‌های عطر درمانی در درمان افسردگی است. توصیه می‌شود بیماران افسرده یکی از روغن‌های اسانس گل سرخ، بادرنجویه، یاسمن یا روغن میوه‌هایی همانند لیمو، پرتقال، سیب یا گریپ فروت را تهیه کنند و پس از این که آن را روی دستمال ریختند در فواصل مختلف استشمام نمایند.
 
1-  آروماتراپی چیست  و چگونه کار می کند؟
عطرهای آرام بخش می توانند به طور مستقیم بر آمیگدال و هیپوکامپ، دو ساختار مغز که با تجربه حافظه و احساسات شما ارتباط دارند، تاثیر بگذارد. به همین دلیل است که آروماتراپی می تواند بر چیزی بیشتر از احساس بو، برای ما تاثیر بگذارد.
علاوه بر این، بسیاری از روغن های ضروری حاوی ترکیباتی هستند که "ترپن ها" نامیده می شوند که توسط بدن بسیار سریع جذب می شوند. از این رو، متخصصین این فن، بر این باورند که عطرهای خاص می توانند بر عملکردهای خاص مغز تأثیر بگذارند. به عنوان مثال، اسطوخودوس معمولا به عنوان یک روغن آرام بخش در نظر گرفته می شود؛ و تصور می شود روغن رزماری و لیمو بیشتر تحریک کننده است.

هرچند هنوز دقیقا مشخص نشده است که آروماتراپی چگونه کار می کند،اما ممکن است سایر تعاملات شیمیایی بین روغن های اسانسی و بدن شما نیز وجود داشته باشد که ممکن است به اثر آنها اضافه کند.
 
2- کاربردهای آروماتراپی چیست؟
برخی مطالعات نشان داده اند که هیچ اثر فیزیولوژیکی قابل اندازه گیری برای اثر روغن های اسانس وجود ندارد و انتظارات مردم یک پیش بینی کننده قدرتمند از تجربه آروماتراپی خودشان است. ما در مطالعه آروماتراپی تنها یک اثر مثبت پیدا کردیم، بوی روغن لیمو باعث تقویت حالت مثبت و بسیار قابل اعتماد می شود. ما با این مسئله که می گویند آروماتراپی برای همه شرایط خاص، خوب کار می کند، مشکل داریم.
 
دکتر Kiecolt-Glaser و تیم او یک مطالعه برای آزمایش اثرات اسانس روغن اسطوخودوس، روغن لیمو و آلودگی آب ساده در 56 شرکت کننده سالم طراحی کردند؛ دکترKiecolt-Glaser  می گوید: مردم نباید نتایج درمانی عالی را انتظار داشته باشند. من به آن مانند یک عطر فکر می کنم. تا زمانی که انتظار نداشته باشید که اثرات درمانی داشته باشد، اگر از بوی آن لذت ببرید، عالی است. با این حال، مطالعات دیگر نتایج مثبت نشان داده است. اثرات آروماتراپی به طور پیوسته مورد تحقیق قرار گرفته است، و برخی از موارد که در آن کارشناسان نتایج مثبتی دیده اند وجود دارد:
 
*** ممانعت از زوال عقل: مطالعات اخیر نشان می دهد روغن های اسانس بادرنجبویه می تواند موجب آرامش در افراد مبتلا به زوال عقل شود و همچنین ممکن است کیفیت زندگی آنها را بهبود بخشد.
 
*** عوارض جانبی درمان سرطان: استفاده از آروماتراپی برای بیماران مبتلا به سرطان در طی درمان شیمی تراپی نشان داده است که آن باعث کاهش تهوع و بهبود ضربان قلب و تنفس در این بیماران می شود.
 
*** آنتی باکتریال: مطالعات روی حیوانات نشان داد که مالیدن روغن های اسانس بر روی پوست ممکن است یک درمان موثر ضد باکتری باشد.
 
*** کاهش و بهبود افسردگی: ماساژ درمانی همراه با آروماتراپی می تواند به افسردگی کمک کند تولد نوزاد: اسانس های خاصی مانند اسطوخدوس و گل رز می توانند به آرام کردن زنانی که در حال زایمان هستند کمک کنند.
 
*** کاهش علائم یائسگی: نشان داده شده است که استفاده از اسانس گل رز و یاسمن همراه با با ماساژ درمانی علائم یائسگی را کاهش می دهد.
 
3- برخی از موقعیت های منع تجویز و عوارض جانبی آروماتراپی
آروماتراپی ممکن است در ترکیب با سایر درمانها مانند ماساژ درمانی یا طب سوزنی استفاده شود که می تواند منافع مثبت هر دو روش جایگزین پزشکی را افزایش دهد. چند روش برای انجام  آروماتراپی وجود دارد. شما می توانید از یک پخش کننده برای گسترش عطر و طعم اسانس موجود در فضای خود استفاده کرده، اسپری یا قطره ای از روغن های ضروری در اطراف خود بکشید یا روغن اسانس را با روغن دیگری مانند روغن بادام رقیق کرده و بر روی پوست خود ماساژ دهید. 
اگرچه آروماتراپی دارای عوارض جانبی کمی است، اما عوامل متعددی وجود دارد که باید به خاطر بسپارید:
 
*** زنانی که در معرض خطر ابتلا به سرطان سینه و یا سایر سرطان های حساس به هورمون هستند، باید از روغن اسطوخودوس و روغن درخت چای که دارای اثرات استروژنی هستند، اجتناب کنند.
 
*** افراد مبتلا به آسم، ممکن است استفاده از روغن های اسانس برای آنها محرک و باعث حمله شود.
 
*** زنان باردار در سه ماهه اول بارداری خود باید از روغن های اسانس اجتناب کنند
 
*** افراد مبتلا به فشار خون بالا نیز باید از روغن های اسانس مانند رزماری اجتناب کنند، زیرا این روغن برای آنها باعث تحریک و بالا رفتن فشار خون خواهد شد.
 
*** روغن های اسانس باعث تحریک پوست شما می شود، و این دلیل آن است که به شما توصیه می شود تا در هنگام استفاده بر روی پوست، آن را با یک روغن خنثی ترکیب کرده و سپس استفاده کنید.
 
سایر عوارض جانبی نادر می تواند شامل سردرد، زخم پوستی و آسیب به عصب باشد. بدون راهنمایی از طرف مراقب بهداشت و سلامت خود، هرگز این روغن ها را نخورده و نیاشامید.
 
با این حال که آروماتراپی نمی تواند بیماری ها را درمان کند، اما می تواند در کنار درمان شما قرار گرفته و نشانه های عوارض جانبی درمان را کاهش دهد. دلیل بزرگ دیگری برای اینکه همیشه وقتی از کنار یک باغچه رد می شوید، بایستید و یک گل رز را بو کنید.
 
شعارسال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از  خبرگزاری میزان  ، تاریخ انتشار:   7 دی 1396  ، کدخبر: 381612،/www.mizanonline.com / سایر منابع.