- اولتیماتوم ایران به عراق: ۱۰ روزه فرصت دارید تا نیروهای تروریستی مسلح را خلع سلاح کند
- حاضر جوابی یا دهن کجی سخنگوی وزارت صمت به انتقادات پلیس در خصوص کیفیت خودرو داخلی
- بازی با اعصاب مردم با تمدید و عدم تمدید طرح تقسیط خلافی خودرو، چرا دائمی نمی کنید!
- تامین امنیت به معنای سرکوب نیست، قبل از اعتراض چه کرده اید؟
جمعه ۳۱ فروردين ۱۴۰۳ - 2024 April 19 
یک کارشناس حوزه مسایل بین الملل گفت: جنگ آذربایجان و ارمنستان احتمال درگیر شدن قدرت‌های منطقه را بالا می‌برد. روسیه مشخصا تلاش دارد خود را به یک طرف درگیری وفادار و متعهد نشان ندهد. ولی بیشتر به حمایت از ارمنستان تمایل دارد.
شعارسال: یک کارشناس حوزه مسایل بین الملل درباره پیش‌بینی خود از مناقشه قره باغ و آینده منطقه قفقاز می‌گوید: جنگ آذربایجان و ارمنستان احتمال درگیر شدن قدرت‌های منطقه را بالا می‌برد. روسیه مشخصا تلاش دارد خود را به یک طرف درگیری وفادار و متعهد نشان ندهد. ولی بیشتر به حمایت از ارمنستان تمایل دارد. ترکیه نیز حمایت‌های خود از باکو را به نمایش گذاشته است. کشور‌های فرا منطقه‌ای دیگری، چون آمریکا و اسرائیل نیز وارد منطقه شدند، آمریکایی‌ها حمایت خود از آذربایجان را دارند اگر چه سعی می‌کنند در امور موجود در منطقه دخالتی نشان ندهند. همچنین اسرائیلی‌ها و ایران که برای نخستین بار در ارتباط با این موضوع ورود کرده است. ایران باید تا سر حد امکان از ورود فیزیکی دوری کند و در عین حال که از مرز‌های خود دفاع می‌کند اجازه دخالت در درون کشور را به دو طرف منازعه ندهد و با تاکید بر راه حل سیاسی و از طرق بین المللی وارد مساله شود
اختلافات در منطقه قره باغ هیچگاه منجر به انعقاد یک تفاهم نامه صلح نشد
مهدی مطهرنیا در گفتگو با خبرنگار شفقنا آینده در پاسخ به این سوال که به نظر می‌آید تنشی که در مورد مساله قره باغ پیش آمده است نقش آمریکا و روسیه و ترکیه را در این منطقه در آینده پر رنگ‌تر می‌کند. آیا می‌توان گفت تغییر بزرگی در منطقه قفقاز روی خواهد داد؟ اظهار داشت: مساله قره باغ نیازمند سطوح تحلیلی متفاوتی است. در سطح تحلیل نخست باید به ریشه یابی بحران قره باغ توجه داشت و بر اساس این ریشه یابی باید مساله را در بافت تحلیل منطقه‌ای و بین المللی دنبال کرد. ارتفاعات قره باغ منطقه جدا شده از آذربایجان تحت کنترل ارمنستان در داخل این کشور محسوب می‌شود که سازمان‌های بین المللی بعد از منازعه دهه ۱۹۹۰ و آتش بس بوجود آمده کنترل ارمنستان بر منطقه را به رسمیت شناختند. من بر عبارت کنترل ارمنستان تاکید دارم نه این که منطقه را برای ارمنستان شناسایی کرده باشند؛ لذا بعد از جنگ ۱۹۹۴ حالتی از آتش بس بوجود آمد و بر مبنای این آتش بس، ارمنستان موقتا کنترل این منطقه را بر عهده گرفت، ولی هیچگاه آتش بس به معاهده صلح و تعین تکلیف برای این منطقه منجر نشد و این دو کشور که قبل از آن دوران عضو اتحاد جماهیر شوروی سابق بودند با جدا شدن از شوروی بر اثر اصطکاک‌های ناشی از این فروپاشی در چهار دهه گذشته بر سر این منطقه اختلاف داشتند و شدت این اختلافات به حدی بود که هیچگاه منجر به انعقاد یک تفاهم نامه صلح نشد. در سال‌های اولیه دهه ۹۰ جنگ خونینی میان دو کشور در می‌گیرد و حدود بیست هزار نفر کشته می‌شوند و یک میلیون نفر آواره به جا می‌ماند، این جنگ در سال ۹۴ به آتش بس کشیده شد، ولی هیچ گاه صلحی به میان نیامد؛ لذا ریشه این منازعه در این آوردگاه تاریخی قرار دارد.
ریشه‌های درگیری‌های قره باغ
وی افزود: تاریخ و منشا این اختلافات جدید به جنبش‌های ناسیونالیستی ارمنستان در زمان شوروی سابق و حدودا به یک دهه پیش از آن و اوایل دهه ۱۹۸۰ میلادی بر می‌گردد. یکی از مهمترین تاریخ‌ها فوریه ۱۹۸۸ است که اکثریت قوم ارمنی در منطقه قره باغ که جزو آذربایجان محسوب می‌شد خواستار انتقال این منطقه از آذربایجان شوروی به ارمنستان شوروی شده بودند. بعد از فروپاشی اتحاد شوروی در زمان گورباچوف او نتوانست مانع از شکل گیری فرایندی شود که نهایتا به یک همه پرسی استقلال طلبانه و ادعای مرزی و جنگ تمام عیار تبدیل شد. اساسا منطقه قره باغ در زمان شوروی سابق نیز جزو منطقه‌ای از شوروی محسوب می‌شد که آذربایجان بر آن تکیه داشت؛ لذا این وضعیت موجب شده ریشه‌های این درگیری‌های دهه ۹۰ در ۱۹۸۰ و در زمان شوروی بوجود بیاید.
امنیت انرژی منطقه قره باغ برای کشور‌های منطقه و فرا منطقه اهمیت زیادی دارد
مطهرنیا تصریح کرد: اهمیت درگیری‌ها در آن زمان نه میان دو کشور بلکه درگیری در بین جماهیر و مناطق وابسته به مسکو و در درون شوروی سابق بود و صد‌ها شهروند در ارتفاعات قره باغ و مناطق اطراف، تحت تاثیر این اختلافات قرار گرفتند و جنگی در گرفت که جان و مال آن‌ها را تهدید کرد و در عین حال که تهدیدی بر جان و مال اهالی منطقه بود با توجه به جایگاه این منطقه و استراتژیک بودن ارتفاعات این منطقه اهمیت‌هایی راهبردی پیدا کرد. در عین حال وجود خط لوله مهم نفت و گاز که درست از شمال منطقه عبور می‌کرد مورد اختلاف بود و غیر از جایگاه ژئو استراتژیک و استراتژیکی که داشت جایگاه ژئو اکونومیک پیدا کرده بود، لذا در محاسبات امنیت انرژی منطقه قره باغ برای کشور‌های منطقه و کشور‌های فرا منطقه از جمله برای اروپاییان نقش بزرگی ایفا می‌کند.
جنگ قره باغ احتمال درگیر شدن قدرت‌های منطقه را بالا می‌برد
این کارشناس مسایل بین الملل با بیان اینکه جنگ آذربایجان و ارمنستان به همین دلایل احتمال درگیر شدن قدرت‌های منطقه را بالا می‌برد گفت: روسیه مشخصا تلاش دارد خود را به یک طرف درگیری وفادار و متعهد نشان ندهد. ولی بیشتر به حمایت از ارمنستان تمایل دارد. ترکیه نیز حمایت‌های خود از باکو را به نمایش گذاشته است. کشور‌های فرا منطقه‌ای دیگری، چون آمریکا و اسرائیل نیز وارد منطقه شدند، آمریکایی‌ها حمایت خود از آذربایجان را دارند اگر چه سعی می‌کنند در امور موجود در منطقه دخالتی نشان ندهند. همچنین اسرائیلی‌ها و ایران که برای نخستین بار در ارتباط با این موضوع ورود کرده است و ما شاهد موضع گیری‌های مقامات و مسئولین ایران هستیم.
شکل دهی به آینده نظم جهانی
آمریکا در تلاش است تا تنازعات بین روسیه و اروپا شدت پیدا کند
چینی‌ها سعی دارند نفوذ خود را در منطقه خاموش، ولی بسیار موثر دنبال کنند
آمریکا در پی محاصره منطقه‌ای تهران است
کشاندن ایران به منازعات منطقه‌ای در قالب درگیری‌های نظامی
امریکایی‌ها در پی ایجاد باز کردن زخم‌های تاریخی در منطقه برای ایجاد عدم ثبات هستند
وی افزود:، اما در سطح تحلیل بین الملل باید بر این نکته تاکید کنم که در شکل دهی به آینده نظم جهانی سه قدرت اصلی آمریکا و اتحادیه اروپا و چین در پیرامون آن نیز روسیه که از نظم قبلی جهان باقی مانده است ادعای اثر گذاری بر هندسه جهانی آینده قدرت را مطرح می‌کنند. آمریکا در تلاش است تا تنازعات بین روسیه و اروپا شدت پیدا کند. بحران اوکراین و مسائل مربوط به کریمه تا چند سال پیش مطرح بود و این بحران نیز می‌تواند به آن دامن بزند. چینی‌ها سعی دارند نفوذ خود را در منطقه خاموش، ولی بسیار موثر دنبال کنند، این نفوذ به گونه‌ای است که تلاش می‌کنند بیشتر از منظر اقتصادی پیوند‌هایی را با جوامع هدف خود ایجاد کنند و از مسیر استعمار خود بر فعالیت‌های سیاسی تاثیر بگذارند و جاده ابریشم جدید را از دل این کشور‌ها به میانه اروپا بکشند و از این موقعیت ژئو استراتژیک استفاده کنند. امریکایی‌ها در پی ایجاد این منازعه در منطقه و باز کردن زخم‌های تاریخی در منطقه برای ایجاد عدم ثبات هستند. آذربایجان در شمال ایران قرار دارد و می‌تواند پایگاهی برای محاصره تهران مورد توجه واشنگتن و تل آویو باشد. از پایگاهی صحبت شد و مدتی مورد بحث قرار گرفت لذا اهداف آمریکا مشخص است. در این فضا جمهوری اسلامی ایران به واسطه موضوع و اهمیت آن و بهره برداری کشور‌های منطقه و قدرت‌های فرامنطقه‌ای از مساله باید به این موضوع توجه کند. ایران در وضعیتی است که آمریکا در پی پیاده سازی کامل و تکمیل کردن دکترین محدود سازی همکاری‌های بین المللی با ایران و محاصره منطقه‌ای تهران است و آذربایجان می‌تواند در این مسیر جایگاه ویژه‌ای برای تل آویو و واشنگتن داشته باشد. از طرف دیگر مساله برخورد با تهران در قالب دکترین تکمیلی است و از ۲۰۱۸ به بعد بار‌ها مورد تاکید بوده است؛ یعنی تبدیل کردن چالش ایران به عنوان دشمنی برای نظم منطقه‌ای و تهدیدی برای نظام بین الملل که مداخلات منطقه‌ای ایران و کشاندن ایران به منازعات منطقه‌ای در قالب درگیری‌های نظامی می‌تواند زمینه ساز این موضوع باشد، اگرچه گاه با توجه به عملکرد‌های موجود این معنا گریز ناپذیر دیده می‌شود. ولی ایران باید در این زمینه‌ها مدبرانه وارد عمل شود.
ایران باید تا سر حد امکان از ورود فیزیکی به منازعه قره باغ دوری کند
مطهرنیا در خصوص اینکه منظور از مدبرانه عمل کردن چیست؟ اگر بحران قره باغ ادامه پیدا کند و فاجعه‌ای انسانی روی بدهد ایران چگونه می‌تواند وارد عمل شود؟ گفت: آنچه مشخص است این است که ایران باید تا سر حد امکان از ورود فیزیکی دوری کند و در عین حال که از مرز‌های خود دفاع می‌کند اجازه دخالت در درون کشور را به دو طرف منازعه ندهد و با تاکید بر راه حل سیاسی و از طرق بین المللی وارد مساله شود، اگر ایران در یک سوی منازعه به حمایت لجستیک و پشتیبانی‌های خارج از پذیرش و نظارت سازمان‌های بین المللی دست بزند در حقیقت وارد ائتلافی بر علیه یک طرف و یا دو طرف شده است و اگر بخواهد در این زمینه به دو طرف کمک کند این هدف را به نمایش می‌گذارد که می‌خواهد دامنه بحران افزایش پیدا کند لذا این معانی در دنیای امروز مشخص است و تمایلات همگرایانه‌ای بین مسکو و تهران وجود دارد و حمایت مسکو از ارمنستان بیشتر نمایش داشته و اگر امروز هم مسکو همان مسیر را طی کند جبهه‌ای بین تهران و مسکو و از سوی دیگر آذربایجان و دیگر کشور‌های حامی آذربایجان بوجود می‌آید و با توجه به همگرایی‌های قومی در شمال غرب ایران خواه ناخواه تبعاتی امنیتی برای ایران بوجود می‌آید. اگر روسیه بخواهد در دیپلماسی آشکار و پنهان خود سمت و سو و جهت گیری آشکار و پنهانی از ارمنستان را عملیاتی کند باید با عنایت و همگرایی بین تهران و مسکو اصطکاک میان این دو را در این منطقه افزایش ببخشد لذا وقتی می‌گوییم مدبرانه یعنی باید در تمام اقدامات و موضع گیری‌ها این موارد در نظر گرفته شود و رفتار و کنشی شکل بگیرد که بیشترین فایده و کمترین هزینه را به دنبال داشته باشد.
در دوره‌های دیگری از زخم قره باغ بهره برداری خواهد شد
وی در مورد اینکه آیا می‌توان آتش بسی موقتی و شعله ور شدن مجدد اختلافات در آینده نزدیک را پیش بینی کرد؟ اظهار داشت: آنطور که از قرائن دیده می‌شود این سناریو محتملترین تصور است و در دوره‌های دیگری از زخم قره باغ بهره برداری خواهد شد.
منازعاتی که ریشه‌های محلی و قومی پیدا می‌کنند بستر مناسبی برای زخم‌های تاریخی است
وی در خصوص اینکه آیا این مساله می‌تواند مساله پان ترکیسم را شدیدتر کند؟ تصریح کرد: در تندباد‌های ناشی از بحران‌های سیاسی و نظامی و امنیتی به هر تقدیر گرد و خاک‌هایی بلند می‌شود که فضا را برای بهره برداری حاشیه یا از متن اصلی فراهم می‌کند. این قضایا و این منازعاتی که ریشه‌های محلی و قومی پیدا می‌کنند بستر مناسبی برای طرح مجدد بسیاری از زخم‌های تاریخی و تعصبات قومی و فرقه‌ای و سو استفاده از مردم پاک نهادی که به هر تقدیر نسبت به قومیت و مذهب و فرقه خود عصبیت دارد تبدیل این عصبیت‌های قابل احترام به تعصباتی که می‌تواند مورد سو استفاده قرار بگیرد همواره در این منازعات و مجادلات تاریخی وجود داشته و خود ریشه بسیاری از جنگ‌های دیگر بوده است.
شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از شفقنا، تاریخ انتشار: ۱۶ مهر ۱۳۹۹، کد خبر: ۱۰۲۵۴۷۱:www.www.fa.shafaqna.com
اختلافات در منطقه قره باغ هیچگاه منجر به انعقاد یک تفاهم نامه صلح نشد
مهدی مطهرنیا در گفتگو با خبرنگار شفقنا آینده در پاسخ به این سوال که به نظر می‌آید تنشی که در مورد مساله قره باغ پیش آمده است نقش آمریکا و روسیه و ترکیه را در این منطقه در آینده پر رنگ‌تر می‌کند. آیا می‌توان گفت تغییر بزرگی در منطقه قفقاز روی خواهد داد؟ اظهار داشت: مساله قره باغ نیازمند سطوح تحلیلی متفاوتی است. در سطح تحلیل نخست باید به ریشه یابی بحران قره باغ توجه داشت و بر اساس این ریشه یابی باید مساله را در بافت تحلیل منطقه‌ای و بین المللی دنبال کرد. ارتفاعات قره باغ منطقه جدا شده از آذربایجان تحت کنترل ارمنستان در داخل این کشور محسوب می‌شود که سازمان‌های بین المللی بعد از منازعه دهه ۱۹۹۰ و آتش بس بوجود آمده کنترل ارمنستان بر منطقه را به رسمیت شناختند. من بر عبارت کنترل ارمنستان تاکید دارم نه این که منطقه را برای ارمنستان شناسایی کرده باشند؛ لذا بعد از جنگ ۱۹۹۴ حالتی از آتش بس بوجود آمد و بر مبنای این آتش بس، ارمنستان موقتا کنترل این منطقه را بر عهده گرفت، ولی هیچگاه آتش بس به معاهده صلح و تعین تکلیف برای این منطقه منجر نشد و این دو کشور که قبل از آن دوران عضو اتحاد جماهیر شوروی سابق بودند با جدا شدن از شوروی بر اثر اصطکاک‌های ناشی از این فروپاشی در چهار دهه گذشته بر سر این منطقه اختلاف داشتند و شدت این اختلافات به حدی بود که هیچگاه منجر به انعقاد یک تفاهم نامه صلح نشد. در سال‌های اولیه دهه ۹۰ جنگ خونینی میان دو کشور در می‌گیرد و حدود بیست هزار نفر کشته می‌شوند و یک میلیون نفر آواره به جا می‌ماند، این جنگ در سال ۹۴ به آتش بس کشیده شد، ولی هیچ گاه صلحی به میان نیامد؛ لذا ریشه این منازعه در این آوردگاه تاریخی قرار دارد.
ریشه‌های درگیری‌های قره باغ
وی افزود: تاریخ و منشا این اختلافات جدید به جنبش‌های ناسیونالیستی ارمنستان در زمان شوروی سابق و حدودا به یک دهه پیش از آن و اوایل دهه ۱۹۸۰ میلادی بر می‌گردد. یکی از مهمترین تاریخ‌ها فوریه ۱۹۸۸ است که اکثریت قوم ارمنی در منطقه قره باغ که جزو آذربایجان محسوب می‌شد خواستار انتقال این منطقه از آذربایجان شوروی به ارمنستان شوروی شده بودند. بعد از فروپاشی اتحاد شوروی در زمان گورباچوف او نتوانست مانع از شکل گیری فرایندی شود که نهایتا به یک همه پرسی استقلال طلبانه و ادعای مرزی و جنگ تمام عیار تبدیل شد. اساسا منطقه قره باغ در زمان شوروی سابق نیز جزو منطقه‌ای از شوروی محسوب می‌شد که آذربایجان بر آن تکیه داشت؛ لذا این وضعیت موجب شده ریشه‌های این درگیری‌های دهه ۹۰ در ۱۹۸۰ و در زمان شوروی بوجود بیاید.
امنیت انرژی منطقه قره باغ برای کشور‌های منطقه و فرا منطقه اهمیت زیادی دارد
مطهرنیا تصریح کرد: اهمیت درگیری‌ها در آن زمان نه میان دو کشور بلکه درگیری در بین جماهیر و مناطق وابسته به مسکو و در درون شوروی سابق بود و صد‌ها شهروند در ارتفاعات قره باغ و مناطق اطراف، تحت تاثیر این اختلافات قرار گرفتند و جنگی در گرفت که جان و مال آن‌ها را تهدید کرد و در عین حال که تهدیدی بر جان و مال اهالی منطقه بود با توجه به جایگاه این منطقه و استراتژیک بودن ارتفاعات این منطقه اهمیت‌هایی راهبردی پیدا کرد. در عین حال وجود خط لوله مهم نفت و گاز که درست از شمال منطقه عبور می‌کرد مورد اختلاف بود و غیر از جایگاه ژئو استراتژیک و استراتژیکی که داشت جایگاه ژئو اکونومیک پیدا کرده بود، لذا در محاسبات امنیت انرژی منطقه قره باغ برای کشور‌های منطقه و کشور‌های فرا منطقه از جمله برای اروپاییان نقش بزرگی ایفا می‌کند.
جنگ قره باغ احتمال درگیر شدن قدرت‌های منطقه را بالا می‌برد
این کارشناس مسایل بین الملل با بیان اینکه جنگ آذربایجان و ارمنستان به همین دلایل احتمال درگیر شدن قدرت‌های منطقه را بالا می‌برد گفت: روسیه مشخصا تلاش دارد خود را به یک طرف درگیری وفادار و متعهد نشان ندهد. ولی بیشتر به حمایت از ارمنستان تمایل دارد. ترکیه نیز حمایت‌های خود از باکو را به نمایش گذاشته است. کشور‌های فرا منطقه‌ای دیگری، چون آمریکا و اسرائیل نیز وارد منطقه شدند، آمریکایی‌ها حمایت خود از آذربایجان را دارند اگر چه سعی می‌کنند در امور موجود در منطقه دخالتی نشان ندهند. همچنین اسرائیلی‌ها و ایران که برای نخستین بار در ارتباط با این موضوع ورود کرده است و ما شاهد موضع گیری‌های مقامات و مسئولین ایران هستیم.
شکل دهی به آینده نظم جهانی
آمریکا در تلاش است تا تنازعات بین روسیه و اروپا شدت پیدا کند
چینی‌ها سعی دارند نفوذ خود را در منطقه خاموش، ولی بسیار موثر دنبال کنند
آمریکا در پی محاصره منطقه‌ای تهران است
کشاندن ایران به منازعات منطقه‌ای در قالب درگیری‌های نظامی
امریکایی‌ها در پی ایجاد باز کردن زخم‌های تاریخی در منطقه برای ایجاد عدم ثبات هستند
وی افزود:، اما در سطح تحلیل بین الملل باید بر این نکته تاکید کنم که در شکل دهی به آینده نظم جهانی سه قدرت اصلی آمریکا و اتحادیه اروپا و چین در پیرامون آن نیز روسیه که از نظم قبلی جهان باقی مانده است ادعای اثر گذاری بر هندسه جهانی آینده قدرت را مطرح می‌کنند. آمریکا در تلاش است تا تنازعات بین روسیه و اروپا شدت پیدا کند. بحران اوکراین و مسائل مربوط به کریمه تا چند سال پیش مطرح بود و این بحران نیز می‌تواند به آن دامن بزند. چینی‌ها سعی دارند نفوذ خود را در منطقه خاموش، ولی بسیار موثر دنبال کنند، این نفوذ به گونه‌ای است که تلاش می‌کنند بیشتر از منظر اقتصادی پیوند‌هایی را با جوامع هدف خود ایجاد کنند و از مسیر استعمار خود بر فعالیت‌های سیاسی تاثیر بگذارند و جاده ابریشم جدید را از دل این کشور‌ها به میانه اروپا بکشند و از این موقعیت ژئو استراتژیک استفاده کنند. امریکایی‌ها در پی ایجاد این منازعه در منطقه و باز کردن زخم‌های تاریخی در منطقه برای ایجاد عدم ثبات هستند. آذربایجان در شمال ایران قرار دارد و می‌تواند پایگاهی برای محاصره تهران مورد توجه واشنگتن و تل آویو باشد. از پایگاهی صحبت شد و مدتی مورد بحث قرار گرفت لذا اهداف آمریکا مشخص است. در این فضا جمهوری اسلامی ایران به واسطه موضوع و اهمیت آن و بهره برداری کشور‌های منطقه و قدرت‌های فرامنطقه‌ای از مساله باید به این موضوع توجه کند. ایران در وضعیتی است که آمریکا در پی پیاده سازی کامل و تکمیل کردن دکترین محدود سازی همکاری‌های بین المللی با ایران و محاصره منطقه‌ای تهران است و آذربایجان می‌تواند در این مسیر جایگاه ویژه‌ای برای تل آویو و واشنگتن داشته باشد. از طرف دیگر مساله برخورد با تهران در قالب دکترین تکمیلی است و از ۲۰۱۸ به بعد بار‌ها مورد تاکید بوده است؛ یعنی تبدیل کردن چالش ایران به عنوان دشمنی برای نظم منطقه‌ای و تهدیدی برای نظام بین الملل که مداخلات منطقه‌ای ایران و کشاندن ایران به منازعات منطقه‌ای در قالب درگیری‌های نظامی می‌تواند زمینه ساز این موضوع باشد، اگرچه گاه با توجه به عملکرد‌های موجود این معنا گریز ناپذیر دیده می‌شود. ولی ایران باید در این زمینه‌ها مدبرانه وارد عمل شود.
ایران باید تا سر حد امکان از ورود فیزیکی به منازعه قره باغ دوری کند
مطهرنیا در خصوص اینکه منظور از مدبرانه عمل کردن چیست؟ اگر بحران قره باغ ادامه پیدا کند و فاجعه‌ای انسانی روی بدهد ایران چگونه می‌تواند وارد عمل شود؟ گفت: آنچه مشخص است این است که ایران باید تا سر حد امکان از ورود فیزیکی دوری کند و در عین حال که از مرز‌های خود دفاع می‌کند اجازه دخالت در درون کشور را به دو طرف منازعه ندهد و با تاکید بر راه حل سیاسی و از طرق بین المللی وارد مساله شود، اگر ایران در یک سوی منازعه به حمایت لجستیک و پشتیبانی‌های خارج از پذیرش و نظارت سازمان‌های بین المللی دست بزند در حقیقت وارد ائتلافی بر علیه یک طرف و یا دو طرف شده است و اگر بخواهد در این زمینه به دو طرف کمک کند این هدف را به نمایش می‌گذارد که می‌خواهد دامنه بحران افزایش پیدا کند لذا این معانی در دنیای امروز مشخص است و تمایلات همگرایانه‌ای بین مسکو و تهران وجود دارد و حمایت مسکو از ارمنستان بیشتر نمایش داشته و اگر امروز هم مسکو همان مسیر را طی کند جبهه‌ای بین تهران و مسکو و از سوی دیگر آذربایجان و دیگر کشور‌های حامی آذربایجان بوجود می‌آید و با توجه به همگرایی‌های قومی در شمال غرب ایران خواه ناخواه تبعاتی امنیتی برای ایران بوجود می‌آید. اگر روسیه بخواهد در دیپلماسی آشکار و پنهان خود سمت و سو و جهت گیری آشکار و پنهانی از ارمنستان را عملیاتی کند باید با عنایت و همگرایی بین تهران و مسکو اصطکاک میان این دو را در این منطقه افزایش ببخشد لذا وقتی می‌گوییم مدبرانه یعنی باید در تمام اقدامات و موضع گیری‌ها این موارد در نظر گرفته شود و رفتار و کنشی شکل بگیرد که بیشترین فایده و کمترین هزینه را به دنبال داشته باشد.
در دوره‌های دیگری از زخم قره باغ بهره برداری خواهد شد
وی در مورد اینکه آیا می‌توان آتش بسی موقتی و شعله ور شدن مجدد اختلافات در آینده نزدیک را پیش بینی کرد؟ اظهار داشت: آنطور که از قرائن دیده می‌شود این سناریو محتملترین تصور است و در دوره‌های دیگری از زخم قره باغ بهره برداری خواهد شد.
منازعاتی که ریشه‌های محلی و قومی پیدا می‌کنند بستر مناسبی برای زخم‌های تاریخی است
وی در خصوص اینکه آیا این مساله می‌تواند مساله پان ترکیسم را شدیدتر کند؟ تصریح کرد: در تندباد‌های ناشی از بحران‌های سیاسی و نظامی و امنیتی به هر تقدیر گرد و خاک‌هایی بلند می‌شود که فضا را برای بهره برداری حاشیه یا از متن اصلی فراهم می‌کند. این قضایا و این منازعاتی که ریشه‌های محلی و قومی پیدا می‌کنند بستر مناسبی برای طرح مجدد بسیاری از زخم‌های تاریخی و تعصبات قومی و فرقه‌ای و سو استفاده از مردم پاک نهادی که به هر تقدیر نسبت به قومیت و مذهب و فرقه خود عصبیت دارد تبدیل این عصبیت‌های قابل احترام به تعصباتی که می‌تواند مورد سو استفاده قرار بگیرد همواره در این منازعات و مجادلات تاریخی وجود داشته و خود ریشه بسیاری از جنگ‌های دیگر بوده است.
شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از شفقنا، تاریخ انتشار: ۱۶ مهر ۱۳۹۹، کد خبر: ۱۰۲۵۴۷۱:www.www.fa.shafaqna.com
برگزیده ها