شعار سال: آذر سال78 بود که کلنگ احداث قطارشهری مشهد بر زمین خورد. اولین صدای سوت این قطار، اسفند89 در شهر پیچید و شهروندان دومین کلان‌شهر کشور پس از 11سال انتظار از نعمت این وسیله حمل‌ونقل عمومی و پاک برخوردار شدند. اولین مسافرانش هم یک عروس و داماد بودند که برای رفتن به خانه بخت، این وسیله نقلیه پاک را انتخاب کرده بودند، با این حال در یک دهه استفاده از مترو و پیشرفت‌های صورت‌گرفته در آن، این روزها بخت با قطارشهری مشهد یار نیست و هرچه بر هزینه ساختش افزوده می‌شود، ردیف بودجه ملی‌اش آب می‎‌رود.
بگذارید به چند سال قبل برویم و بودجه ساخت قطارشهری مشهد را در سال1390 با سال1400 مقایسه کنیم.  بودجه تخصیص‌یافته در سال90 معادل 61/87میلیارد تومان بوده است، اما میزان بودجه درنظرگرفته‌شده در سال 1400حدودا به نصف، یعنی  22/45میلیارد تومان کاهش یافته است، این درحالی است که هزینه ساخت هر کیلومتر مترو در سال90 بنا به گفته مسئولان وقت، حدود 35میلیارد تومان بوده و امسال به هزارمیلیارد تومان رسیده است. این یعنی ردیف بودجه در سال1400 نسبت‌به اولین سال از دهه90 حدود 49درصد کاهش یافته، درحالی‌که هزینه ساخت مترو حدود 29برابر شده است.
تا نیمه‌های دهه90 این اعتبارها رو به افزایش بود اما پس از آن، سراشیبی کاهش را در پیش گرفت. براساس این داده‌ها، بیشترین اعتبار مربوط به سال95 درحدود 120میلیارد تومان بوده است.
همان‌طور که گفتیم، ردیف بودجه مستقیم احداث قطارشهری مشهد در آلبوم اقتصادی سال آینده، 22/45میلیارد تومان درنظر گرفته شده است. حال باتوجه‌به هزینه هزارمیلیارد تومانی ساخت هر کیلومتر از قطارشهری، با یک حساب سرانگشتی می‌توانیم بگوییم که این ردیف فقط کفاف ساخت 45متر از خطوط متروی مشهد را می‌دهد.

یک متر مترو، یک‌میلیارد تومان
با این حال به اعتقاد مدیرعامل شرکت قطارشهری مشهد، بودن این ردیف از نبودنش بهتر است. کیانوش کیامرز به خبرنگار ما می‌گوید: بودجه مستقیم احداث قطارشهری از سال82 در سند بودجه پدیدار شد. از آن زمان تاکنون، مبالغ مختلفی برای این ردیف درنظر گرفته شده است که تا نیمه‌های دهه90 به 200میلیارد تومان هم رسید اما بعد از آن رو به کاهش رفت.
او ادامه می‌دهد: بودجه مستقیم به دو صورت اسناد خزانه و وجه نقد پرداخت می‌شود. این مبلغ در امسال حدود 59میلیارد تومان است که تاکنون 36میلیارد تومان آن را از دولت دریافت کرده‌ایم.
مدیرعامل شرکت قطارشهری مشهد می‌افزاید: یک ردیف بودجه دیگر نیز برای قطارشهری وجود دارد به نام اوراق مشارکت که 50درصد آن را دولت و 50درصد دیگرش را شهرداری‌ها پرداخت می‌کنند. مبلغ این اوراق از قدیم تاکنون، بین 300 تا 700میلیارد تومان متغیر بوده است. اعتبار این اوراق در سال قبل 700میلیارد تومان بود که تا تیرماه امسال به دست ما رسید، اما اعتبار درنظرگرفته‌شده برای امسال کاهش یافته و به 500میلیارد تومان رسیده است.
کیامرز با اشاره به اینکه ساخت هر کیلومتر از مترو هزارمیلیارد تومان هزینه دارد، می‌گوید: این ردیف‌ها چه به‌صورت مستقیم و چه به‌صورت اوراق مشارکت، سهم بسیار کمی در ساخت مترو دارند. بر این اساس، اگر منابع خود شهرداری نباشد، مترو را نمی‌توانیم بسازیم.
به گفته او بیشترین هزینه شهرداری برای افتتاح فاز یک خط3 قطارشهری مربوط‌به ابتدای سال آینده است که حدود 2هزار میلیارد تومان پول لازم دارد. باتوجه‌به گفته‌های این مسئول، هزینه ساخت هر متر از مترو یک‌میلیارد تومان تمام می‌شود.

95درصد بودجه شهر، تولید داخل است
به نظر نایب‌رئیس کمیسیون حمل‌ونقل و ترافیک شورای شهر مشهد، اگر بنا بود به بودجه‌های دولتی امیدوار باشیم، مترو تابه‌حال ساخته نشده بود. شهناز رمارم به شهرآرا می‌گوید: ساخت و پیشرفت قطارشهری مشهد، بیشتر با بهره گیری از توانمندی، مدیریت و جسارت اعضای شورای شهر و مدیران شهری بوده است.
او با تاکید بر اینکه شهر با بودجه‌های دولتی نمی‌چرخد، می‌افزاید: ما کلان‌شهری هستیم که از 100درصد بودجه موردنیاز شهر حدود 95درصد را خودمان تولید می‌کنیم و فقط 5درصد از سایر منابع تامین می‌شود.
عضو هیئت‌رئیسه شورای شهر مشهد ادامه می‌دهد: برای آینده فرزندانمان و توسعه پایداری که آیندگان هم بتوانند از این منابع شهری استفاده کنند و شهرها زیست‌پذیر بمانند، مجبور به توسعه حمل‌ونقل ریلی‌ و پاک هستیم. هرچند که ساخت قطارشهری، گران و هزینه‌بر شده است، سلامتی و جان شهروندان ما بیشتر از این‌ها اهمیت دارد، از این‌رو با قدرت مسیر خود را ادامه می‌دهیم.

شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از شهرآرانیوز، تاریخ انتشار: 1 دی ۱۳۹۹، کد خبر:35866، shahraranews.ir