شعار سال: نشست خبری طراحی هویت بصری موزه هنر‌های معاصر تهران با حضور هادی مظفری، مدیرکل هنر‌های تجسمی، احسان آقایی رییس موزه، حسن نوفرستی مدیر روابط عمومی موزه و رضا عابدینی دوشنبه هشتم دی ماه در تالار رودکی برگزار شد و این طراح گرافیک مطرح درباره طراحی هویت بصری هنر‌های معاصر تهران توضیحاتی ارائه کرد.

در ابتدای این نشست احسان آقایی در مورد ضرورت هویت بصری موزه هنر‌های معاصر تهران گفت: هر مجموعه متشخصی داری یک هویت بصری است و این توجه به هویت بصری عموما از موزه‌ها آغاز شده است. اما موزه هنر‌های معاصر تهران در واقع فاقد هویت بصری به این معنا بود.

موزه هنر‌های معاصر هویت بصری نداشت

مدیر موزه هنر‌های معاصر تهران در ادامه به بیان تاریخچه‌ای در مورد نشان این موزه پرداخت و گفت: قبل از انقلاب اسلامی از یک نوشته با فونت زر بولد در موزه استفاده می‌شد که احتمالا افرادی که پیش از این به موزه آمده اند آن نوشته را که بر روی یکی از در‌های شیشه‌ای نصب شده بود به یاد دارند. بعد از انقلاب اسلامی، زمانی که آقای صحفی مسئولیت اداره تجسمی و موزه را بر عهده داشتند، یک نشانه برای موزه توسط جواد پویان طراحی شد که بر گرفته از معماری ساختمان موزه بود. در دوره‌ای دیگر صداقت جباری فونتی را متناسب با آن نشان برای موزه طراحی کرد و سپس توسط آقای اسداللهی سربرگ موزه طراحی شد.

وی افزود: همانطور که می‌توان استباط کرد این جریان در بخش‌های گوناگون ادامه داشت، اما هماهنگی لازم را با هم نداشتند. با این اوصاف هیچ کدام از تجلیات نشر موزه شباهتی به هم ندارند و هرکدام ساز خود را می‌زنند و باورپذیر نیست که چنین آشفتگی محصول یک موزه معتبر است. ما در این مقطع تم ققنوس را برای موزه طراحی کردیم که بیانگر باز تولد موزه است و همه بخش‌ها و جنبه‌های موزه را با یک هماهنگی در هویت بصری شامل می‌شود.

 

مرمت، بازسازی و هویت بصری موزه هنر‌های معاصر

احسان آقایی با بیان اینکه کار بر روی هویت بصری موزه سخت است گفت: در ونیز بودم که متوجه شدم بعد از مدت‌ها رضا عابدینی به ایران بازگشته است و اگر ایشان در ایران نبودند شاید کار را با این جدیت پیگیری نمی‌کردیم.

طراحی هویت بصری یک وظیفه ملی برای من بود

در ادامه رضا عابدینی گفت: در ایران کار خوب فرهنگی ذیل هدایت خوب انجام می‌شود. من هم وقتی با مسیولین در این مورد صحبت می‌کردم هم خوشحال بودم و هم ترس داشتم چرا که به نظر من این یک کار ساده و معمولی نبود بلکه یک پروژه ملی است که اهمیت زیادی داشته و مسئولیت سنگینی را بر دوش من می‌گذاشت.

وی افزود: به هر حال جدای از اینکه آغاز فعالیت هنری من و موزه هم سن است و از دوران نوجوانی و از زمان تحصیل در هنرستان از این ساختمان الهام می‌گرفتم و عضو کتابخانه موزه بودم، این موزه هنوز هم یکی از مهمترین موزه‌های دنیا در نوع خود است. در حالی که اسامی بسیاری از موزه‌های دنیا زیاد شنیده می‌شود، اما واقعیت این است که در مقابل گنجینه و فعالیت موزه هنر‌های معاصر ایران چندان جایگاهی ندارند.

 

مرمت، بازسازی و هویت بصری موزه هنر‌های معاصر

عابدینی ادامه داد: هر کاری که برای موزه انجام شده بسیار با کیفیت بوده از پوستری که برای افتتاح موزه توسط مرحوم ممیز طراحی شده تا لوگوی آن و یا پوستر‌ها و ککتاب‌های دیگری که من از آن‌ها برای خودم یک آرشیو دارم. اما به خوبی می‌توان فهمید که طراحان و مدیران وقت به این جدیت فکر نمی‌کردند که موزه‌ای با چنین جایگاهی، به یک هویت بصری منسجم نیاز داشته باشد؛ کما اینکه در دنیا هم این مسئله در پانزده سال گذشته اهمیت یافته است؛ بنابراین شاید کسی مقصر نبوده، اما اهمیت وجود یک هویت بصری منسجم را هم نمی‌توان کتمان کرد.

نتوانستیم لوگوی سابق موزه را حفظ کنیم

این هنرمند سپس با نشان دادن طرح‌های مختلف در مورد اینکه پروسه اتود زدن و تلاشش برای حفظ لوگوی سابق موزه چه پروسه‌ای را طی کرده توضیحاتی ارائه کرد و گفت: مهمترین گرفتاری ما این است که هویت بصری را به جای اینکه تبدیل کنیم، تکرار می‌کنیم. اما بررسی‌ها یما نشان داد که حتی در تکرار لوگوی موزه هم دقت نشده و چندین ورژن از آن وجود دارد. جدای از اینکه همان طرح اصلی هم اشکالاتی در رعایت پرسپکتوی داشت که تلاش کردیم آن را برطرف کنیم، اما بازهم نتوانستیم از آن لوگو برای گسترش و توسعه هویت بصری بهره ببریم.

وی ادامه داد: مدت‌ها است که من بر» هویت دیداری پویا Dynamic Identity کار می‌کنم. هویت دیداری پویا می‌تواند به شکل‌های مختلف درآمده، اما اصالت خودش را هم حفظ کند. برای این کار و حتی قبل‌تر از آن نیز به دلیل تدریس در دانشگاه، مروری بر نشان‌ها و هویت بصری موزه‌های مطرح جهان داشتم و آن‌ها را بررسی کردم که اتفاقا خیلی از آن‌ها هم به تازگی اقدام طراحی هویت بصری خود کرده اند و حتی برخی از آن‌ها طی پانزده سال چندین بار آن را تغییر داده اند.

عابدینی سپس گفت: در نهایت از آنجائیکه از نظر ما گرافیست‌ها فونت زر یکی از برترین فونت‌ها در طراحی گرافیک ایرانی است که نه به سبک و سیاق خطوط سنتی ما است و نه کاملا از آن‌ها دور شده است و به بهترین وجه با ابعاد مختلف فعالیت و ماهیت موزه هنر‌های معاصر همخوان است از آنچه که در گذشته برای موزه طراحی شده بود، آن نوشته با فونت زر را حفظ کردیم و حتی یک فونت انگلیسی متناسب هم برای آن انتخاب کردیم، اما به رغم فعالیت بین المللی متصور برای موزه، آن را همواره کوچکتر از فونت فارسی خواهیم نوشت. اما در کنار آن‌ها یک فونت جدید هم به عنوان آیدنتیتی موزه طراحی کردیم که می‌تواند متناسب با نیاز در اقلام مختلف انتشاراتی اعم از کتاب، هدایا، پمفلت، بوشور و پوستر‌های موزه به کار گرفته شود.

چیزی را دورنینداخته ایم، چون اصلا چیزی وجود نداشت

در ادامه این نشست پس از نمایش یک کلیپ از آیدنتیتی جدید طراحی شده برای موزه، رضا عابدینی در پاسخ به این سوال مبنی بر اینکه آیا این طرح جدید به طور کلی موزه و آثارش را از گذشته آن جدا نخواهد کرد تاکید کرد: در جریان طراحی هویت بصری برای موزه هیچ چیزی خراب نشد، چراکه هویت بصری مشخصی از قبل وجود نداشته است. طراحی هویت بصری به گونه‌ای پیش رفت معاصر بودن حفظ شود و حسی هم که از موزه داشتم مورد توجه بود. در این سال‌ها تلاش کردم کارهایم وجه ایرانی داشته باشد.

وی افزود: هیچ وقت کسی نمی‌تواند بگوید که طرح‌های من ایرانی نیستند. در همه موارد بسیار دقت کرده ام که المان‌های ایرانی را در کار خودم حفظ کنم، اما اگر در لوگوی موزه چنین مشخصه‌ای کمتر مشاهده می‌شود به این خاطر است که راجع به موزه‌ای صحبت می‌کنیم که اساسش مدرنیته است و کلیه آثارش گنجینه اش هم مربوط به دوران مدرن است و قرار است که من بعد هم فعالیت بین المللی زیادی داشته باشد و با مراکز مهم دنیا همکاری کند پس قرار است موزه هنر‌های معاصر تهران در بیرون از ایران نیز دیده شود و با توجه به اینکه کارکرد این موزه مدرن و معاصر است و فعالیت‌هایی که قرار است انجام دهد در همین زمینه است، تصمیم گرفتم که هویت بصری موزه نیز مدرن باشد.

رنگ اصلی هویت بصری موزه هنر‌های معاصر-لوگوی جدید موزه هنر‌های معاصر

عابدینی ادامه داد: البته پیش بینی ما و مدیران موزه هم این است که پذیرش هویت بصری جدید موزه، با کار‌هایی که خواهیم کرد یک تا دو سال زمان می‌برد.

بدون رضا عابدینی طراحی هویت بصری برای موزه ممکن نبود

در ادامه احسان آقایی هم تاکید کرد: البته قرار نیست که لوگوی موزه هنر‌های معاصر تهران فراموش شده و کنار گذاشته شود و قطعا در بازنشر کتاب‌ها و اقلام دیگر حضور دارد. یک نشانه داشتیم، اما برای ارتباط بهتر و بیشتر با جامعه هنری دنیا، یسک زبان جدید استاندارد و یک هویت بصری منسجم نیز طراحی شده است. هویت جدید موزه به این منظور و معناست که ارتباطات موزه با جهان هنر مناسب‌تر و راحت‌تر باشد. دراین مسیر روی هویت صوتی موزه نیز طراحی و کار می‌شود تا به عنوان مثال موسیقی هر فیلمی که از موزه تولید شد، خیلی متفاوت و پراکنده نباشد.

وی بابیان اینکه اگر یلی همچون رضا عابدینی در کنارمان نبود این بازطراحی امکان پذیر نبود گفت: واقعیت این است که تنها کسی که می‌توانست این ریدیزاین را انجام دهد آقای عابدینی بود؛ به هر حال رضا عابدینی یکی از ده گرافیست مطرح زنده دنیا است و در بسیاری از موزه‌ها شناخته شده است. اگرچه بار‌ها در مورد اتود‌های مختلف فکر کردیم، اما معمولا به این شکل است که تا کاری انجام نشده است کسی هم اعتراضی نمی‌کند.

رئیس موزه هنر‌های معاصر افزود: همانطور که رضا عابدینی اشاره کرد که در نوجوانی از این موزه الهام می‌گرفته است؛ چنین تاثیر و جایگاهی هنوز هم ادامه دارد و این الهام گرفتن هنوز برای نسل جوان وجود دارد؛ بنابراین این هویت بصری و صوتی برای موزه در عرصه‌های مختلف داخلی و خارجی مهم است.

نارنجی رنگ اصلی هویت بصری موزه است

در پایان این نشست رضا عابدینی در مورد رنگ هویت بصری موزه هنر‌های معاصر تشریح کرد: رنگ اصلی هویت بصری جدید موزه هنر‌های معاصر تهران نارنجی کمی ناپخته از نظر غلظت رنگ است که در اقلام انتشاراتی با رنگ‌های خاکستری، مشکلی و سفید همراه می‌شود.


شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از موج، تاریخ انتشار: ۱۰ دی۱۳۹۹، کدخبر ۳۵۹۷۴۶، mojnews.com