- تورم مواد غذایی به ۶۴ درصد رسید، ایران ششمسن کشور دارای غذای گران
- انتصاب سرپرست مرکز توسعه مکانیزاسیون کشاورزی کشور و چالش های پیش روی آقای رئیس
- برنامه ریزی برای سازگاری اقلیمی در ایران ، کیلویی چند؟
- خودکفایی برنج و مشتی تخیلات و شعار و ویترین چینی مدیریتی، بجای برنامه ریزی و پاسخگویی؟
- تامین امنیت غذایی از راه «غذای سالم، با کیفیت و ارزان» با منشا داخلی"
- فاجعه سدسازی در ایران و پروژههای راحت الحلقوم برای درصد بگیرها و شومن ها؟!
- توقف ثبت سفارش مجدد برای نهادهها دامی و نیاز به نقدینگی شش برابری برای شرکت‌های واردکننده
- دستور فوری بر تدوین قانون آبخیزداری، موضوعی برای اجرا یا ابزاری برای انحراف افکار
چهارشنبه ۲۴ ارديبهشت ۱۴۰۴ - 2025 May 14 
«دکتر مهدی سلطانی» افزود: سازمان دامپزشکی باید بحث نظارت و پیشگیری را انجام داده و سازمان شیلات به بخش‌های تولیدی بپردازد؛ اگر قرار باشد جای اینها عوض شود که سنگ روی سنگ بند نمی‌شود ...
شعار سال: چند روز پیش سازمان شیلات ایران در اقدامی عجیب با ارسال نامه‌ای به ادارات کل شیلات سراسر کشور، خواستار ارزیابی کیفیت خدمات مسئولین فنی بهداشتی دامپزشکی مزارع آبزی‌پروری توسط آبزی‌پروران شد که به گفته منتقدان، هدف از این اقدام عجیب، زمینه‌سازی برای حذف نظارت بهداشتی مسئولین فنی بهداشتی بر مزارع آبزی‌پروری بوده است.
البته این نوع اقدامات مسبوق به سابقه بوده و سال گذشته نیز «دکتر نبی‌اله خون‌میرزایی» رئیس سازمان شیلات ایران که خود نیز دامپزشک است، در نامه‌ای به سرپرست وقت وزارت جهاد کشاورزی، ضمن پیشنهاد حذف الزام واحدهای آبزی‌پروری در به‌کارگیری مسئول فنی بهداشتی دامپزشک، خواستار عدم الزام واحدها به پرداخت حقوق دامپزشکان بر اساس تعرفه‌های ابلاغی شده بود.
رئیس انجمن علمی بهداشت آبزیان ایران و استاد دانشکده دامپزشکی دانشگاه تهران معتقد است که این اقدام بدون اطلاع دکتر خون‌میرزایی صورت گرفته و ظاهراً شخص ایشان در جریان مساله نظرسنجی نبودند؛ کمااینکه خودشان دامپزشک و روی این قضایا مسلط هستند. به نظر می‌رسد که این اقدام و امضای فرم نظرسنجی از سوی مدیران کل وی صورت گرفته و خود دکتر در جریان آن نبوده‌اند.
«دکتر مهدی سلطانی» یکی از تبعات اصلی این اقدام را مشخص نبودن تکلیف مزرعه‌داران معرفی می‌‌کند و می‌گوید: «معضل بعدی اینکه تداخل وظایف است و وقتی تداخل وظایف ایجاد شد، خیلی مشکلات دیگر به دنبال آن می‌آید و مشخص نیست که چه کسی باید پاسخگو باشد؟ سازمان دامپزشکی باید بحث نظارت و پیشگیری را که جزو وظایفش است، انجام دهد و سازمان شیلات به بخش‌های تولیدی بپردازد؛ اگر قرار باشد جای اینها عوض شود که سنگ روی سنگ بند نمی‌شود.»
آقای دکتر، معمولا عمده‌ترین علت تداخل وظایف سازمان‌های بهداشتی و تولیدی چیست و چه باید کرد؟
در این‌گونه موارد، قانون تکلیف سازمان‌های دولتی و وظایف آنها را مشخص کرده است. وقتی به قانون سازمان دامپزشکی کشور مراجعه می‌کنیم، کاملا مشخص شده که این سازمان متولی مباحث بهداشتی، بیماری‌ها، درمان دام و... است. دام هم تعریف دارد و طیف آن از آبزیان گرفته تا کرم ابریشم، چهارپایان و... را شامل می‌شود. در این میان تکلیف سازمان شیلات را هم بر اساس اساسنامه مشخص کرده و یک سازمان را متولی تولید شیلات کشور می‌داند. در واقع سازمان شیلات متولی و حامی تولید و پشتیبانی تولیدات شیلاتی در کشور است، لذا نباید تداخل در وظایف این ارگان‌ها به وجود بیاید.
وقتی در وظایف تداخل ایجاد می‌شود، مشکلات بعدی را به دنبال دارد و خلط وظیفه صورت می‌گیرد که در ادامه، حل و فصل کردن آن کمی مشکل می‌شود. این را نباید فراموش کرد که سازمان‌ها برای مردم تشکیل شده‌اند و با این مسائل حاشیه‌ای، سرمایه‌گذاران و بخش خصوصی تمرکز خود را از دست می‌دهند و نمی‌دانند که با کدام سازمان طرف هستند و کدام بخش از وظایف برعهده چه سازمانی است؟
سازمان شیلات ایران با ارسال نامه‌ای به ادارات کل شیلات، خواستار ارزیابی کیفیت خدمات مسئولین فنی بهداشتی دامپزشکی مزارع آبزی‌پروری توسط آبزی‌پروران شده است. ارزیابی شما از این مساله چیست؟
ظاهرا شخص دکتر خون‌میرزایی در جریان مساله نظرسنجی نبودند، کمااینکه خود ایشان دامپزشک و روی این قضایا مسلط هستند. به نظر می‌رسد که این اقدام و امضای فرم نظرسنجی از سوی مدیران کل وی صورت گرفته و خود دکتر در جریان آن نبوده‌اند. از سوی دیگر، این یک بحث روشن و طبیعی است که چنین اقدامی نباید انجام شده و سازمان شیلات نمی‌بایست در حوزه وظایف سازمان دامپزشکی وارد شود. به طور کلی مباحث بهداشتی جزو وظایف سازمان دامپزشکی کشور است که بخش خصوصی آن شامل نظام دامپزشکی می‌شود. اصلا به چه دلیل ما در کشور سازمان نظام دامپزشکی را ایجاد کرده‌ایم؟ فلسفه ایجاد نظام دامپزشکی رسیدگی به همین امور است. در بخش دولتی هم که سازمان دامپزشکی را داریم. بنابراین به نظر من طراحی این نظرسنجی اشتباهی بوده که امیدوار هستیم دیگر مشابه آن اتفاق نیفتد.
تبعات این اشتباه چیست؟
یکی از تبعات اصلی این است که مزرعه‌داران تکلیف خود را نمی‌دانند. معضل بعدی اینکه تداخل وظایف ایجاد می‌شود و وقتی تداخل وظایف ایجاد شد، خیلی مشکلات دیگر به دنبال آن می‌آید و مشخص نیست که چه کسی باید پاسخگو باشد؟ سازمان دامپزشکی باید بحث نظارت و پیشگیری را که جزو وظایفش است، انجام دهد و سازمان شیلات به بخش‌های تولیدی بپردازد. اگر قرار باشد جای اینها عوض شود که سنگ روی سنگ بند نمی‌شود.
حضرتعالی اشاره کردید دکتر خون‌میرزایی در جریان این نظرسنجی نبوده‌اند، اما برخی مواضع منفی ایشان نسبت به دامپزشکان مسبوق به سابقه بوده است.
من آن ماجرا را هم پرس‌وجو کردم، چون با همه این افراد دوست و رفیق هستم. گاهی دوستان در بحث شیلات و مباحث بهداشتی به من محبت و عنایت دارند و من هم در دانشگاه در کنار آنها و در کمیته‌های فنی شیلات و سازمان دامپزشکی و شورای راهبردی و... حضور دارم. دکتر خون‌میرزایی آن نامه قبلی را هم با این نیت ننوشته بودند و به‌دنبال چیز دیگری بودند. ظاهرا وزارتخانه از آنها درخواست کردند که یک بحث دیگر را پیگیری کنند که من درحال حاضر، حضور ذهن ندارم که موضوع آن چه بود. مدتی پیش هم مصاحبه‌ای با پایگاه خبری حکیم مهر انجام دادم و آنجا نظراتم را عنوان کردم. به نظر من مشورت‌ها باید بیشتر شود که خدایی نکرده این ذهنیت‌ها ایجاد نشود. اما در این مورد خاص اطلاع دارم که دکتر خون‌میرزایی در جریان نبودند. ایشان حدود یک ماه درگیر کرونا بودند و در فاصله‌ای که ایشان حضور نداشتند، برخی دوستان کارشناس و مدیران کل این نامه‌نگاری‌ها را انجام دادند. ما سال‌های قبل هم شاهد این تداخل‌ها بودیم.
خود من در سال‌های ۷۴ و ۷۵ وقتی در زمینه بهداشت آبزیان از خارج از کشور تخصص گرفتم و به ایران برگشتم، به رئیس وقت سازمان دامپزشکی مشاوره می‌دادم. یکی از کارهایی که از طریق مشاوره برای سازمان دامپزشکی کشور انجام دادم، این بود که مسائل مربوط به بهداشت و بیماری آبزیان می‌بایست در سازمان دامپزشکی ایجاد و تثبیت شود. آن زمان در سازمان دامپزشکی هیچ سازوکاری در این زمینه وجود نداشت. رئیس وقت سازمان نیز دکتر عباسی را که از نیروهای بسیار خوب سازمان محسوب می‌شدند و در نظام هم خدمات زیادی را ارائه دادند، مامور کردند و ما هم به ایشان کمک کردیم تا این تشکیلات ایجاد شود. در نهایت در چارت تشکیلاتی سازمان، مقوله‌ای تحت عنوان «اداره کل دفتر بهداشت و مبارزه با بیماریهای آبزیان» ایجاد شد.
قبل از آن در سازمان شیلات برخی از همکاران دامپزشک ما بودند که کم و بیش و به صورت موردی کارهای بهداشتی در مزارع انجام می‌دادند. ازجمله مرحوم دکتر جلالی و بعد دامپزشکان دیگر بودند که عمدتا از سازمان شیلات به موسسه تحقیقات شیلات منتقل شدند. بعضی از آنها دانشجویان ما شدند و تخصص گرفتند و رشد کردند و امروز بعضی از اتفاقاتی که می‌افتد، به عقبه آنها برمی‌گردد.
دوستان ارشد در سازمان شیلات از من نظرخواهی کردند و من با صراحت گفتم که جایگاه هر کسی در تشکیلات مشخص است و در دنیا هم به همین شکل است. البته بعضی از کشورها هم هستند که سیستم تشکیلاتی آن چنانی ندارند و ممکن است تشکیلات آنها درهم باشد و با هم کار کنند و پیش بروند. اتفاقا همان‌ها هم مشکل دارند و با تداخل وظایف برخورد می‌کنند و دچار مشکل می‌شوند. اما قوانین ما در کشور کاملا مشخص است. ما یک اداره کل بهداشت بیماریهای آبزیان داریم که در سازمان دامپزشکی است و کارگروه‌های تخصصی آن هم در سازمان نظام وجود دارد که کار خود را انجام می‌دهند. همکاران ما در سازمان شیلات باید در نوشتن این نامه‌ها و دستورالعمل‌ها ملاحظه و احتیاط کنند و به گونه‌ای عمل کنند که خلط وظیفه ایجاد نشود و خدایی نکرده مشکل ایجاد نکند. سازمان شیلات می‌تواند اطلاعات مربوط به تولید یا مساله آب و منابع آن را جمع‌آوری کند اما اگر به مسائل بهداشتی ورود پیدا کنند، این وظیفه دستگاه دیگری به نام سازمان دامپزشکی است.
به‌عنوان حرف آخر..
من برای شما و همه دوستان در نظام دامپزشکی و سازمان دامپزشکی، دوستان در سازمان شیلات و دکتر خون‌میرزایی که همکار دامپزشک ما هستند آرزوی موفقیت دارم و توصیه من این است که باید همکاری و تفاهم داشته باشیم که این مشکلات پیش نیاید. ما هم که در دانشگاه در خدمت هستیم و اگر نیاز به هم‌فکری باشد، کمک می‌کنیم و تا الان هم انصافا کوتاهی نکردیم.
البته این نوع اقدامات مسبوق به سابقه بوده و سال گذشته نیز «دکتر نبی‌اله خون‌میرزایی» رئیس سازمان شیلات ایران که خود نیز دامپزشک است، در نامه‌ای به سرپرست وقت وزارت جهاد کشاورزی، ضمن پیشنهاد حذف الزام واحدهای آبزی‌پروری در به‌کارگیری مسئول فنی بهداشتی دامپزشک، خواستار عدم الزام واحدها به پرداخت حقوق دامپزشکان بر اساس تعرفه‌های ابلاغی شده بود.
رئیس انجمن علمی بهداشت آبزیان ایران و استاد دانشکده دامپزشکی دانشگاه تهران معتقد است که این اقدام بدون اطلاع دکتر خون‌میرزایی صورت گرفته و ظاهراً شخص ایشان در جریان مساله نظرسنجی نبودند؛ کمااینکه خودشان دامپزشک و روی این قضایا مسلط هستند. به نظر می‌رسد که این اقدام و امضای فرم نظرسنجی از سوی مدیران کل وی صورت گرفته و خود دکتر در جریان آن نبوده‌اند.
«دکتر مهدی سلطانی» یکی از تبعات اصلی این اقدام را مشخص نبودن تکلیف مزرعه‌داران معرفی می‌‌کند و می‌گوید: «معضل بعدی اینکه تداخل وظایف است و وقتی تداخل وظایف ایجاد شد، خیلی مشکلات دیگر به دنبال آن می‌آید و مشخص نیست که چه کسی باید پاسخگو باشد؟ سازمان دامپزشکی باید بحث نظارت و پیشگیری را که جزو وظایفش است، انجام دهد و سازمان شیلات به بخش‌های تولیدی بپردازد؛ اگر قرار باشد جای اینها عوض شود که سنگ روی سنگ بند نمی‌شود.»
آقای دکتر، معمولا عمده‌ترین علت تداخل وظایف سازمان‌های بهداشتی و تولیدی چیست و چه باید کرد؟
در این‌گونه موارد، قانون تکلیف سازمان‌های دولتی و وظایف آنها را مشخص کرده است. وقتی به قانون سازمان دامپزشکی کشور مراجعه می‌کنیم، کاملا مشخص شده که این سازمان متولی مباحث بهداشتی، بیماری‌ها، درمان دام و... است. دام هم تعریف دارد و طیف آن از آبزیان گرفته تا کرم ابریشم، چهارپایان و... را شامل می‌شود. در این میان تکلیف سازمان شیلات را هم بر اساس اساسنامه مشخص کرده و یک سازمان را متولی تولید شیلات کشور می‌داند. در واقع سازمان شیلات متولی و حامی تولید و پشتیبانی تولیدات شیلاتی در کشور است، لذا نباید تداخل در وظایف این ارگان‌ها به وجود بیاید.
وقتی در وظایف تداخل ایجاد می‌شود، مشکلات بعدی را به دنبال دارد و خلط وظیفه صورت می‌گیرد که در ادامه، حل و فصل کردن آن کمی مشکل می‌شود. این را نباید فراموش کرد که سازمان‌ها برای مردم تشکیل شده‌اند و با این مسائل حاشیه‌ای، سرمایه‌گذاران و بخش خصوصی تمرکز خود را از دست می‌دهند و نمی‌دانند که با کدام سازمان طرف هستند و کدام بخش از وظایف برعهده چه سازمانی است؟
سازمان شیلات ایران با ارسال نامه‌ای به ادارات کل شیلات، خواستار ارزیابی کیفیت خدمات مسئولین فنی بهداشتی دامپزشکی مزارع آبزی‌پروری توسط آبزی‌پروران شده است. ارزیابی شما از این مساله چیست؟
ظاهرا شخص دکتر خون‌میرزایی در جریان مساله نظرسنجی نبودند، کمااینکه خود ایشان دامپزشک و روی این قضایا مسلط هستند. به نظر می‌رسد که این اقدام و امضای فرم نظرسنجی از سوی مدیران کل وی صورت گرفته و خود دکتر در جریان آن نبوده‌اند. از سوی دیگر، این یک بحث روشن و طبیعی است که چنین اقدامی نباید انجام شده و سازمان شیلات نمی‌بایست در حوزه وظایف سازمان دامپزشکی وارد شود. به طور کلی مباحث بهداشتی جزو وظایف سازمان دامپزشکی کشور است که بخش خصوصی آن شامل نظام دامپزشکی می‌شود. اصلا به چه دلیل ما در کشور سازمان نظام دامپزشکی را ایجاد کرده‌ایم؟ فلسفه ایجاد نظام دامپزشکی رسیدگی به همین امور است. در بخش دولتی هم که سازمان دامپزشکی را داریم. بنابراین به نظر من طراحی این نظرسنجی اشتباهی بوده که امیدوار هستیم دیگر مشابه آن اتفاق نیفتد.
تبعات این اشتباه چیست؟
یکی از تبعات اصلی این است که مزرعه‌داران تکلیف خود را نمی‌دانند. معضل بعدی اینکه تداخل وظایف ایجاد می‌شود و وقتی تداخل وظایف ایجاد شد، خیلی مشکلات دیگر به دنبال آن می‌آید و مشخص نیست که چه کسی باید پاسخگو باشد؟ سازمان دامپزشکی باید بحث نظارت و پیشگیری را که جزو وظایفش است، انجام دهد و سازمان شیلات به بخش‌های تولیدی بپردازد. اگر قرار باشد جای اینها عوض شود که سنگ روی سنگ بند نمی‌شود.
حضرتعالی اشاره کردید دکتر خون‌میرزایی در جریان این نظرسنجی نبوده‌اند، اما برخی مواضع منفی ایشان نسبت به دامپزشکان مسبوق به سابقه بوده است.
من آن ماجرا را هم پرس‌وجو کردم، چون با همه این افراد دوست و رفیق هستم. گاهی دوستان در بحث شیلات و مباحث بهداشتی به من محبت و عنایت دارند و من هم در دانشگاه در کنار آنها و در کمیته‌های فنی شیلات و سازمان دامپزشکی و شورای راهبردی و... حضور دارم. دکتر خون‌میرزایی آن نامه قبلی را هم با این نیت ننوشته بودند و به‌دنبال چیز دیگری بودند. ظاهرا وزارتخانه از آنها درخواست کردند که یک بحث دیگر را پیگیری کنند که من درحال حاضر، حضور ذهن ندارم که موضوع آن چه بود. مدتی پیش هم مصاحبه‌ای با پایگاه خبری حکیم مهر انجام دادم و آنجا نظراتم را عنوان کردم. به نظر من مشورت‌ها باید بیشتر شود که خدایی نکرده این ذهنیت‌ها ایجاد نشود. اما در این مورد خاص اطلاع دارم که دکتر خون‌میرزایی در جریان نبودند. ایشان حدود یک ماه درگیر کرونا بودند و در فاصله‌ای که ایشان حضور نداشتند، برخی دوستان کارشناس و مدیران کل این نامه‌نگاری‌ها را انجام دادند. ما سال‌های قبل هم شاهد این تداخل‌ها بودیم.
خود من در سال‌های ۷۴ و ۷۵ وقتی در زمینه بهداشت آبزیان از خارج از کشور تخصص گرفتم و به ایران برگشتم، به رئیس وقت سازمان دامپزشکی مشاوره می‌دادم. یکی از کارهایی که از طریق مشاوره برای سازمان دامپزشکی کشور انجام دادم، این بود که مسائل مربوط به بهداشت و بیماری آبزیان می‌بایست در سازمان دامپزشکی ایجاد و تثبیت شود. آن زمان در سازمان دامپزشکی هیچ سازوکاری در این زمینه وجود نداشت. رئیس وقت سازمان نیز دکتر عباسی را که از نیروهای بسیار خوب سازمان محسوب می‌شدند و در نظام هم خدمات زیادی را ارائه دادند، مامور کردند و ما هم به ایشان کمک کردیم تا این تشکیلات ایجاد شود. در نهایت در چارت تشکیلاتی سازمان، مقوله‌ای تحت عنوان «اداره کل دفتر بهداشت و مبارزه با بیماریهای آبزیان» ایجاد شد.
قبل از آن در سازمان شیلات برخی از همکاران دامپزشک ما بودند که کم و بیش و به صورت موردی کارهای بهداشتی در مزارع انجام می‌دادند. ازجمله مرحوم دکتر جلالی و بعد دامپزشکان دیگر بودند که عمدتا از سازمان شیلات به موسسه تحقیقات شیلات منتقل شدند. بعضی از آنها دانشجویان ما شدند و تخصص گرفتند و رشد کردند و امروز بعضی از اتفاقاتی که می‌افتد، به عقبه آنها برمی‌گردد.
دوستان ارشد در سازمان شیلات از من نظرخواهی کردند و من با صراحت گفتم که جایگاه هر کسی در تشکیلات مشخص است و در دنیا هم به همین شکل است. البته بعضی از کشورها هم هستند که سیستم تشکیلاتی آن چنانی ندارند و ممکن است تشکیلات آنها درهم باشد و با هم کار کنند و پیش بروند. اتفاقا همان‌ها هم مشکل دارند و با تداخل وظایف برخورد می‌کنند و دچار مشکل می‌شوند. اما قوانین ما در کشور کاملا مشخص است. ما یک اداره کل بهداشت بیماریهای آبزیان داریم که در سازمان دامپزشکی است و کارگروه‌های تخصصی آن هم در سازمان نظام وجود دارد که کار خود را انجام می‌دهند. همکاران ما در سازمان شیلات باید در نوشتن این نامه‌ها و دستورالعمل‌ها ملاحظه و احتیاط کنند و به گونه‌ای عمل کنند که خلط وظیفه ایجاد نشود و خدایی نکرده مشکل ایجاد نکند. سازمان شیلات می‌تواند اطلاعات مربوط به تولید یا مساله آب و منابع آن را جمع‌آوری کند اما اگر به مسائل بهداشتی ورود پیدا کنند، این وظیفه دستگاه دیگری به نام سازمان دامپزشکی است.
به‌عنوان حرف آخر..
من برای شما و همه دوستان در نظام دامپزشکی و سازمان دامپزشکی، دوستان در سازمان شیلات و دکتر خون‌میرزایی که همکار دامپزشک ما هستند آرزوی موفقیت دارم و توصیه من این است که باید همکاری و تفاهم داشته باشیم که این مشکلات پیش نیاید. ما هم که در دانشگاه در خدمت هستیم و اگر نیاز به هم‌فکری باشد، کمک می‌کنیم و تا الان هم انصافا کوتاهی نکردیم.
شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از پایگاه خبری تحلیلی حکیم مهر، تاریخ انتشار: 4 بهمن 1399، کد خبر: 62241، www.hakimemehr.ir
برگزیده ها