شعار سال: اداره ملی تنظیم امور آب افغانستان روز چهارشنبه ۱۵ بهمن (سوم فوریه) رسما از آغاز آبگیری سد کمال خان خبر داد. این اداره گفته است سد کمال‌خان در ولایت نیمروز به به‌زودی افتتاح خواهد شد. در بیانیه‌ای که اداره ملی تنظیم امور آب افغانستان صادر کرده آمده است سد کمال خان بیش از ۱۸۴ هزار هکتار زمین را آبیاری و بیش از ۹ مگاوات انرژی برق تولید خواهد کرد. مقامات افغانستان گفتند در مجموع ساخت سد کمال خان بیش از ۲۰۰ میلیون دلار هزینه داشته است. طراحی و ساخت سد کمال‌خان به گفته وزارت آب و انرژی افغانستان حدود ۵۱ سال پیش آغاز شده، اما به دلیل جنگ و تحولات سیاسی در این کشور تا کنون تکمیل نشده بود. مقامات عالیرتبه جمهوری اسلامی ایران بار‌ها از ایجاد این سد انتقاد کردند و گفتند ساخت این سد باعث کاهش منابع آبی و خشکسالی در نواحی مرزی ایران می‌شود.

این سد که در افغانستان به آن "بند کمال خان" می‌گویند بر روی رودخانه هیرمند در ولایت نیمروز ساخته شده و ظرفیت ذخیره ۵۲ میلیون مترمعکب آب را دارد. در آستانه آبگیری این سد کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس با حضور وزیر نیرو جلسه‌ای تشکیل داد و اجرای سد کمال خان را بررسی کرد. ایران بیش از دو هزار کیلومتر مرز آبی رودخانه‌ای دارد. این مقدار برابر است با یک چهارم مرز‌های ایران با کشور‌های همسایه. حدود هفت درصد از آب‌های مورد نیاز ایران نیز از طریق رودخانه‌های مرزی تامین می‌شود.

حسن روحانی، رئیس جمهوری ایران قبلا در همایش بین‌المللی "مقابله با گرد و غبار" که با حضور مقامات عالیرتبه افغانستان در تهران برگزار شده بود افغانستان را یکی از کشور‌هایی دانست که گرد و غبار از آن‌ها به داخل ایران سرازیر می‌شود. رئیس جمهور ایران آشکارا انتقاد کرده بود که ایران نمی‌تواند در برابر ساخت سد‌هایی همانند کجکی، کمال خان، سلما و سایر سد‌هایی که در افغانستان ساخته می‌شود بی‌تفاوت بماند. انتقاد روحانی خشم مقامات دولتی، محافل سیاسی و رسانه‌های افغانستان را در آن زمان برانگیخت و آن را مداخله آشکار در امور داخلی افغانستان دانستند. آبگیری سد کمال خان نشان می‌دهد که اعتراض ایران موثر نبوده است.

دریاچه هامون خشک خواهد شد

ایران نگران است که با آب‌گیری سد کمال خان دریاچه هامون، سومین دریاچه بزرگ ایران بعد از خزر و ارومیه خشک شود. رودخانه‌های هیرمند، خاشرود، فراه، هاروت‌رود، شوررود، حسین‌آباد و نهبندان به هامون می‌ریزند و تامین‌کننده‌های عمده آب هامون هستند. بیشتر رود‌هایی که به هامون می‌ریزند از افغانستان سرچشمه می‌گیرند و وارد ایران می‌شوند. بزرگ‌ترین منبع آبی این دریاچه رودخانه هیرمند است که از کوه‌های هندوکش سرچشمه گرفته و به دریاچه هامون می‌ریزد. افغانستان با ساختن سد کمال خان جلوی ورود آب هیرمند به ایران را می‌گیرد. ایران آب زاهدان و زابل را نیز از این دریاچه تامین می‌کند. بین ایران و افغانستان برای استفاده از آب رودخانه هیرمند قراردادی وجود دارد که سال ۱۳۵۱ امضا شده است. طبق این قرارداد، در سد کجکی ۵ میلیون و ۶۶۱ هزار و ۷۱۵ متر مکعب آب موجود بود که به جاری شدن ۲۰ درصد آن برای ایران توافق صورت گرفته بود. افغانستان، اما می‌گوید حالا که سطح آب در افغانستان رو به کاهش نهاده است، نزدیک به ۸۰ درصد آب به ایران سرازیر می‌شود.

شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات، برگرفته از ساعت ۲۴، تاریخ انتشار:۱۷ بهمن ۱۳۹۹، کد خبر:۵۳۳۰۵۹، www.saat۲۴.news