بیش از یکسال است که کرونا نه تنها ایران بلکه تمام کشور‌های دنیا را درگیر خود ساخته است. تبعات و پیامد‌های این بیماری سبب شده، در بسیاری از کشور‌ها اقدامات و امکانات لازم برای تولید و توزیع واکسن فراهم شود. از جمله واکسن‌هایی که در کشور‌های مختلف در حال حاضر تولید و در سطح گسترده قابل دسترسی است واکسن اسپونیک، فایزر، مدرنا و آکسفورد هستند. در ایران نیز چندین شرکت نظیر پاستور، رازی، کو برکت و فخرا مجوز برای تولید واکسن را دریافت کرده‌اند و برخی از آن‌ها مانند کو برکت اکنون مراحل پایانی آزمایش تجربی خود را به به سر می‌برند. اما همزمان با تولید واکسن، اقدامات برای واردات واکسن هم انجام شده و بخشی از مردم نظیر پزشکان، پرستاران، سالمندان و افراد در معرض خطر واکسینه شده‌اند. از آنجایی که تنها راه قطع زنجیره کرونا واکسیناسیون است بنابراین این مهم مورد توجه همه دولت‌ها قرار گرفته و در این مورد کوشش‌هایی به عمل آمده است. نظر به اهمیت این موضوع پژوهشگر ایرنا با مسعود مردانی، متخصص بیماری‌های عفونی و عضو کمیته علمی در ستاد ملی مبارزه با کرونا به گفتگو نشست که مشروح آن را در ذیل می‌خوانید:

واکسیناسیون می‌تواند زنجیره بیماری کرونا را قطع کند

مردانی در خصوص اهمیت تولید واکسن در کشور‌های مختلف اظهار داشت: در ستاد ملی مبارزه با کرونا کمیته‌ای به نام کمیته واکسیناسیون تشکیل شده است که منشوری به نام منشور واکسیناسیون کشور دارد. در این منشور اولویت‌های تزریق واکسن مشخص شده است. اما نکته‌ای که بسیار حایز اهمیت است، این است که در حال حاضر بعد از ۱۶ ماه شیوع و گسترش اپیدمی کرونا در دنیا، محققان به این نتیجه رسیده اند که روش‌های مقابله با کرونا مثل شستشوی دست ها، فاصله گذاری اجتماعی، پرهیز از مسافرت‌های غیر ضروری، عدم شرکت در تجمعات و استفاده از ماسک تنها می‌توانند وقوع اپیدمی کرونا را برای مدتی به تعویق بیندازند و از پیک‌ها جلوگیری کنند؛ اما آنچه اهمیت دارد، این است که گفته می‌شود واکسیناسیون می‌تواند شر این ویروس را از سر ما در جامعه کم کند. پس واکسیناسیون یکی از راه‌های موثر کنترل بیماری کرونا است.

وی افزود: محققان در کشور‌های اروپای غربی مانند کانادا و استرالیا بر اساس تجارب خود به این نتیجه رسیده اند که اگر بیش از ۷۰ درصد جامعه واکسینه شوند، عملا زنجیره انتقال بیماری قطع می‌شود و دیگر مورد جدیدی اتفاق نمی‌افتد که بیماری یا اپیدمی و یا طغیان بیماری صورت بگیرد. به همین خاطر است که اکنون همه کشور‌ها بر روی واکسن کرونا خیلی خوب کار کرده و یا می‌کنند و هم و غم کشور‌های مختلف تعجیل و تکمیل در پروژه واکسیناسیون است. برای مثال وقتی دولت جدید آمریکا سر کار آمد، از قول‌هایی که به مردم داده بود، فراتر رفت و همین است که میزان مرگ و میر ناشی از کرونا در کشور آمریکا نسبت به یکی دو ماه گذشته، بسیار بسیار کم است. در انگلستان نیز بر اساس اخبار حاصله، روز گذشته هیچ مورد مرگی بر اثر بیماری کرونا وجود نداشت. چون ۷۰ درصد جامعه آن‌ها واکسینه است. در ایران هم این کوشش‌ها اتفاق افتاده و در هر صورت یا باید به واکسن وارداتی متکی باشیم یا باید توان داخلی را به جد برای ساخت واکسن بسیج کنیم. گفتنی است این کار ضرورتا انجام شده و تعدادی واکسن برای پزشکان، پرستاران و گروه‌های در معرض خطر وارد شد، ولی همزمان تحقیق، بررسی و ساخت واکسن در داخل هم انجام می‌شود.

مردانی گفت: حداقل ۵ یا ۶ شرکت در این زمینه کار می‌کنند. کو برکت، پاستور، رازی و فخرا از آن جمله اند. همچنین واکسن مشترک میان ایران و استرالیا نیز تولید می‌شود که مراحل دوم تجربی آن در همین هفته شروع شد. چه واکسن‌های وارداتی و چه واکسن‌های تولیدی حتما باید مراحل تجربی را با موفقیت طی کنند، کارایی آن‌ها باید مشخص شود و بعد از تایید سازمان‌ها و ارگان‌های ایران دستور برای پذیرش و تولید آن‌ها صادر و سپس در جامعه توزیع شود. این کار به جد دارد انجام می‌شود و، چون کو برکت نسبت به دیگر شرکت‌ها زودتر اقدام کرد اکنون در مراحل نهایی به سر می‌برد. این واکسن قرار است ابتدا در اختیار داوطلبان و سپس مردم گذاشته شود. تولید واکسن کرونا، چون نخستین تجربه کشوری ما است لذا به دلیل تهیه مواد اولیه و مراحل انجام و آزمایش آن تهیه و توزیع ان در سطح گسترده نسبت به آنچه قول داده شده بود، با تاخیر صورت می‌گیرد.

فضای مجازی و واکسن هراسی

مردانی درباره اخبار و اطلاعاتی که در فضای مجازی حول واکسن کرونا منتشر می‌شود، توضیح داد: در فضای مجازی اخبار و اطلاعات بسیاری به صورت جوک، کنایه و از این نوع مطالب وجود دارد که منجر به پدیده‌ای به نام واکسن هراسی شده‌اند. بسیاری از ما سوال می‌کنند که آیا پدرشان یا پدربزرگشان که بیماری‌های زمینه‌ای دارند، واکسن را بزنند یا خیر؟ اتفاقا به نظر ما پزشکان برای این افراد زدن واکسن واجب شرعی و کفایی است. چون افرادی که در سنین ۳۰ یا ۳۵ سالگی بیماری کرونا را می‌گیرند دچار مشکل خاصی نمی‌شوند، اما بیشترین میزان مرگ و میر کرونا در افراد مسن و بالای ۷۰ سال که بیماری‌های قلبی، ریوی، کلیوی و دیابت دارند، دیده می‌شود و حالا اگر این افراد درباره لزوم واکسینه شدن شکی کنند، واقعا فاجعه پیش خواهد آمد، بطوریکه حتی نمی‌شود تبعات و پیامد‌های آن را جمع کرد.

وی گفت: اگر می‌خواهیم در زمینه مبارزه با کرونا موفق باشیم، حتما باید همه مروج سلامت باشیم و از هر زمانی که واکسن در اختیارمان قرار گرفت استفاده کنیم. بسیاری می‌پرسند چه واکسنی بزنیم؟ باید بگوییم که در دسترس‌ترین واکسن برای شما بهترین واکسن است؛ بنابراین availability واکسن یا همان در دسترس بودن واکسن بسیار مهم است، زیرا باید حتما در کوتاه‌ترین فرصت برای کسانی که در معرض ابتلا هستند تزریق شود. مردم باید از منابع رسمی مثل سازمان جهانی بهداشت اطلاعات و اخبار درست و موثق را کسب کنند. هر چند خود وزارت بهداشت هم به تناوب با توجه به اطلاع رسانی‌هایی که می‌کند نسبت به آگاه سازی مردم و جلوگیری از واکسن هراسی اقدام می‌کند، اما گاهی حجم پیام‌های جعلی و نادرست آنقدر زیاد است که آدمی را نگران می‌کند. بخاطر همین همه رسانه‌ها و مطبوعات باید اطلاعاتی درباره لزوم واکسینه شدن به مردم ارایه دهند و مطمئنا وقتی مردم آگاهی‌های لازم را کسب کنند، نسبت به تزریق آن هم اقدام می‌کنند.