شعار سال: آیت الله سید هاشم حسینی بوشهری در اولین پیش همایش اندیشه‌های سیاسی و اجتماعی مرحوم آیت الله العظمی فاضل لنکرانی که در مرکز فقهی ائمه اطهار (ع) برگزار شد، اظهار داشت: رسیدن به قله علم و اجتهاد و مرجعیت به سادگی به دست نمی‌آید بلکه باید اسبابی دست به یکدیگر دهند و از جمله آن‌ها برقراری ارتباط با خداوند متعال است.

او از مرحوم آیت الله العظمی فاضل لنکرانی به عنوان فقیهی برجسته و دارای نبوغ فوق العاده یاد کرد و گفت: مرحوم آیت الله فاضل در خانواده اصیل و عریق پا به هستی گذاشت. پدر او آیت الله فاضل قفقازی و مهاجر الی الله است که در زمان خود، مشاور امین آیت الله العظمی بروجردی بود.

رئیس جامعه مدرسین حوزه علمیه قم با بیان اینکه آیت الله فاضل لنکرانی مورد تکریم مرحوم آیت الله العظمی بروجردی قرار گرفت، بیان کرد: ایشان از کودکی با فضای مرجعیت و تکریم عالمان دین آشنا می‌شود، آنگونه که در سن ۱۳ سالگی طلبه می‌شود و دروس سطح خود را در ۶ سال به اتمام می‌رساند و در سن ۱۹ سالگی پای درس صلاه زعیم حوزه علمیه می‌نشیند و تقریر دروس آیت الله بروجردی را به زبان عربی می‌نویسد که مورد تحسین و تکریم آیت الله العظمی بروجردی قرار می‌گیرد.

او تصریح کرد: آیت الله فاضل لنکرانی شیفته و دلداده امام خمینی است، علامه طباطبایی از دیگر اساتید این مرجع فقید شیعه است که در فقه، فلسفه و اصول و حکمت سرآمد زمان خود بود.

آیت الله حسینی بوشهری با بیان اینکه کمبود اخلاق و معنویت گمشده جامعه امروز ماست، گفت: این پرخاشگری‌ها چه در حوزه و چه غیر حوزه که دیده می‌شود، برکت را از علم و کمال و معنویت از ما می‌گیرد و ما غافلیم.

او تاکید کرد: آیت الله فاضل لنکرانی چهره پرفروغ آسمان فقاهت بود. مهارت عجیبی داشت. من شاهد بودم وقتی به روایتی می‌رسید و می‌خواست حکمی را از دل این روایت استخراج کند آنگونه وارد عرصه بحث می‌شد که انسان تعجب می‌کرد چگونه این برداشت‌های عالی را از روایت گرفته و در سبد اجتهاد ریخته است.

عضو مجلس خبرگان رهبری با بیان اینکه مرحوم آیت الله فاضل لنکرانی با تسلط کاملی که بر رجال و مبانی حوزه قم و نجف داشت، در تحکیم مبانی امام خمینی و آیات عظام بروجردی و خویی اقدام می‌کرد و در مباحث علمی، ذره‌ای خارج از دایره انصاف حرکت نمی‌کرد و اگر جایی نظر آیت الله خوبی را صحیح می‌یافت، تحکیم می‌کرد و اگر جایی احساس می‌کردند این نظر اشکال دارد، عالمانه و مستدل با رعایت احترام این نظر را رد می‌کرد.

 

او یادآور شد: سنگین ترین، علمی‌ترین و محققانه‌ترین درس در آن زمان، درس کفایه آیت الله فاضل بود که حدود ۷۰ تا ۸۰ نفر شرکت می‌کردند و شرحی که امروز بر این کفایه نوشته شده است، نشانه بیان عمیق و ژرف این مرجع فقید شیعه است.

آیت الله حسینی بوشهری ادامه داد: خروجی شرکت ایشان در درس آیت الله العظمی بروجردی، نگارش سه جلد کتاب «نهایه التقریر» بود که مرحوم حاج آقا بزرگ تهرانی به ایشان اجازه روایت دادند.

او با بیان اینکه این بزرگان در حوزه‌های امروز ما کجا هستند، خطاب به حوزویان گفت: این‌ها الگو‌ها و بزرگان ما هستند و سراسر زندگی آن‌ها درس است. باید این‌ها را مورد توجه قرار دهیم.

دبیر شورای عالی حوزه‌های علمیه به سخنی از آیت الله فاضل راجع به علمیت امام خمینی اشاره کرد و گفت: ایشان می‌گوید که من ۳۰ سال در مبانی نظری، فقهی و اصولی امام کار کردم. بدون هیچ تعصبی ایشان را بر هم عصرانش، مقدم و اعلم می‌دانم. معتقد بود که بعد رهبری امام و درگیرشدن امام با انقلاب سبب پنهان ماندن بعد علمی امام از منظر‌ها شد و حتی در حوزه‌ها مورد توجه قرار نگرفت.

او به آثار علمی آیت الله العظمی فاضل لنکرانی اشاره کرد و بیان داشت: ایشان کتاب‌های گرانسنگی نوشتند، اما کتاب «تفسیر الشریعه فی تحریرالوسیله» ایشان که در بندر لنگه در زمان تبعید نوشتند، بر تارک تاریخ می‌درخشد.

آیت الله حسینی بوشهری بعد انقلابی آیت الله العظمی فاضل را مورد توجه قرار داد و افزود: ایشان از آغاز نهضت، نسبت به امام راحل، پا به رکاب بود و از مدرسان تحصیل کرده بود که زندان و تبعید را به جان می‌خرد و بعد از امضای نامه مرجعیت امام خمینی که به ساواک احضار کردند، آنچنان مستدل سخن گفت که مامور ساواک را مقهور خود نمود.

او زمان شناسی را از ویژگی‌های مرحوم آیت الله فاضل لنکرانی دانست و یادآور شد: در تثبیت مرجعیت امام راحل، لحظه‌ای درنگ نکرد و بعد از فوت آیت الله العظمی بروجردی به یکی از نزدیکان خود گفتند: امام نه تنها از جهات سیاسی بلکه از جهت علمی هم اعلم است.

استاد حوزه علمیه قم به نقش موثر مرحوم آیت الله فاضل لنکرانی بعد از انقلاب اسلامی اشاره کرد و گفت: امام خمینی معتقد بود که آیت الله فاضل لنکرانی باید در حوزه بماند و درگیر مناصب و مسئولیت‌های سیاسی و اجتماعی نشود.

او به نظر آیت الله فاضل در مورد استقلال حوزه‌ها اشاره کرد و افزود: ایشان بر استقلال حوزه‌ها تاکید جدی داشت و تا پایان عمر بر این نظر خود پایبند بود. همچنین ایشان قائل به آزادی بود، اما آزادی رهاورد غرب را عامل نابودی بنیاد دین و ایمان می‌دانست.

آیت الله حسینی بوشهری در مورد لزوم تبعیت از نظر، ولی فقیه گفت: آیت الله فاضل معتقد بود اگر احکام، ولی فقیه مربوط به منطقه خاصی باشد فقط در آنجا لازم الاجراست و اگر مربوط به عموم جامعه اسلامی باشد، برای همه لازم الاجراست.

او به آراء مرحوم آیت الله فاضل لنکرانی در مورد انتفاضه فلسطین و حکم سلمان رشدی اشاره کرد و آن مرحوم را مصداق مرجع انقلابی دانست و تاکید کرد: آینده حوزه نیاز به مرجع و عالم و انسان‌های فرهیخته دارد لذا نمی‌توانیم به صورت روزنامه‌ای درس بخوانیم و تدریس کنیم.

رئیس جامعه مدرسین حوزه علمیه قم عنوان کرد: مرحوم آیت الله فاضل لنکرانی در جریان مرجعیت و پذیرش رهبری توسط آیت الله العظمی خامنه‌ای نقش داشت و درحالیکه ایشان از پذیرش مسئولیت استنکاف می‌کردند، مرحوم آیت الله فاضل گفتند که ما باید تشخیص بدهیم که چه کسی باید این مسئولیت را عهده دار شود و رهبر انقلاب اسلامی به ایشان گفته بودند که اگر سخنان آن روز شما نبود، من از پذیرش این مسئولیت استنکاف می‌کردم.

شعار سال، برگرفته از پایگاه بین‌المللی شفقنا، تاریخ انتشار: ۶ تیر ۱۴۰۰، کد خبر: ۱۱۷۴۰۵۹، shafaqna.com.