شعار سال:  با بهره‎برداری از این طرح، آب موردنیاز شهر‌های خوانسار، گلپایگان، خمین، محلات، نیم‎ور، سلفچگان، ساوه و قم تأمین شد. در هنگام شروع عملیات طرح فوق، نام شهرستان الیگودرز و استان لرستان حذف شده بود که همین واکنش‎های بسیاری از مردمان لر را به‎ همراه داشت. این پروژه از سوی وزارت وقت نیرو «طرح انتقال آب از سرشاخه‌های دز به قم‎رود» نام نهاده شده بود که بار‌ها لرستانی‎ها به این نامگذاری اعتراض کردند.

حجت‎الله رحمانی نماینده مجلس هشتم الیگودرز در این باره گفته بود: «در سال‌های اجرای پروژه آب‎رسانی به قم، مردم الیگودرز مورد اذیت و آزار قرار گرفتند، اما مسئولان نام جعلی را برای این پروژه انتخاب کرده‌اند.»

اختلاف‎های زیادی در مورد طرح انتقال آب الیگودرز به قم‎ وجود داشت که رحمانی یکی از مخالف‎های اجرای این طرح بود. وی با افشاگری در مورد اهداف پشت پرده در نطق میان دستور ۵ تیرماه ۱۳۹۰ گفت: «این حجم آب انتقالی برای استفاده قریب به ۱۴ میلیون نفر است در حالی که استان قم حدود یک میلیون نفر جمعیت دارد و بنابراین با راه‌اندازی و انتقال کامل آب به قم، تنها ۵ تا ۸ درصد آب انتقالی صرفاً به منظور شرب به قم منتقل شده و مابقی آن به مصرف امور کشاورزی، صنعتی، سیاحتی و گردشگری خواهد رسید. نماینده مردم الیگودرز در مجلس هشتم، همچنین عملکرد وزارت نیرو را مصداق چپاول سرمایه مردم دانسته بود.»

دو فاز این طرح در حالی به مرحله بهره ‎برداری رسیده که خسارات جبران‎ ناپذیری به منابع استراتژیک آب زیرزمینی شهرستان الیگودرز وارد کرده و وعده‌های وزارت نیرو برای جبران خسارت‎ها هنوز محقق نشده است. بسیاری از روستا‌های الیگودرز که در حاشیه طرح حضور دارند، با مشکل‎های زیادی از جمله خشکیدگی چاه‎ها و قنات روبه‎رو شده‎اند.

آب برخی روستا‌ها کامل قطع شده است

در این باره یک کارشناس ارشد مهندسی آب گفت: «با این طرح، سفره ‎های آب زیرزمینی افت و اهالی را با مشکل‎های بی‎شماری مواجه کرده است. بیش از ۱۰ روستا با خشکیدگی مواجه شده که در بین آن‌ها آب شرب و کشاورزی روستای عسگران کامل خشک شده است.»

مهندس سرلک ادامه داد: «مولفه‎های طرح شامل احداث چهار بند روی چهار سد است که با چهار تونل به‎هم وصل شده‎اند. در مجموع این تونل‎ها به تونل اصلی می‎رسند که از الیگودرز عبور و وارد حوزه مرکزی می‎شود. تونل از مسیر‌هایی عبور می‎کند که دشت‎ها، زمین‎های کشاورزی و روستا‌های زیادی وجود دارند و چشمه‎ها، قنات و چاه‎ها را تحت شعاع قرار داده است.»

وی با بیان اینکه تونل اصلی، موجب تخلیه سطح سفره‎های آب زیرزمینی شده، افزود: «تونل مانند زهکش عمل کرده و باعث شده بسیاری از چشمه ‎ها خشک و چاه‎ها کم آب شوند. همچنین زمین‎های آبی به دیم تبدیل شده و اکثر اهالی مهاجرت کرده‎اند، چون دیگر نمی‎توانند کشاورزی کنند.»

سرلک با اشاره به اینکه باوجود وعده‎ های زیاد برای جبران خسارت‎های این طرح، هنوز اقدام اساسی اجرا نشده، تصریح کرد: «طرح انتقال آب الیگودرز به قم در سال‎ جاری به بهره ‎برداری رسیده و تا حالا بهانه می‎ آوردند که طرح بهره ‎برداری نشده و برهمین اساس خبری از طرح‎های جانبی و جبران خسارت نبود، اما با افتتاح طرح دیگر نباید بهانه‎ای وجود داشته باشد.»

این کارشناس ارشد مهندسی آب در ادامه خاطرنشان کرد: «وزیر وقت نیرو قول داد، خسارت‎های وارده به بالادست جبران می‎شود که هنوز کار خاصی برای جبران اجرا نشده است.»

وی یادآور شد: «توکلی نماینده مردم الیگودرز در مجلس طرح جامعی با عنوان "جبران خسارت‎های قم‎رود بر منابع آبی الیگودرز" ارایه داده که جلسات زیادی برگزار و کلیات طرح مورد موافقت قرار گرفته و در صورت اجرای این طرح، آب موردنیاز اراضی خسارت دیده، جبران می‎شود.»

سرلک در پایان بازهم به خسارت‎های هنگفت انتقال آب الیگودرز به قم اشاره و تأکید کرد: «اگر طرح‎های جایگزین اجرا نشود، شاهد مهاجرت بیش از پیش روستایی‎ها و کشاورزان روستا‌های خسارت دیده به شهر خواهیم بود.»

دولت باید خسارات وارده را جبران کند

نماینده مردم الیگودرز در این مورد گفت: «در منطقه الیگودرز طرح خساراتی از جمله خشکیدگی چاه‎ها و قنات وارد کرده که معیشت اهالی هم مختل شده، چون از طریق کشاورزی امرار معاش می‎کنند.»

محمدتقی توکلی با اشاره به امور اجرا شده برای طرح‎های جایگزین، تصریح کرد: «با وزارت نیرو توافق کرده‎ایم که کار‌های عمرانی مثل سد احداث تا آب موردنیاز فراهم شود. جلسات زیادی نیز با مسئولان برای جبران خسارات داشته‎ایم که رضایت‎بخش بوده است.»

وی با بیان اینکه به‎عنوان یک کارشناس طرح انتقال آب را مفید می‎دانم، تأکید کرد: «در هنگام شروع طرح مشخص بود که خسارت زیادی به مردم الیگودرز وارد می‎شود، اما وظیفه دولت است که خسارات را جبران کند.»

انتقال آب حوضه به حوضه یکی از بهترین راه‎های تأمین آب استان‎هایی است که مشکل آب دارند، اما باید امتیاز‌هایی به مردمی که با اجرای طرح انتقال آب خیلی متضرر می‎شوند، نیز داده شود و نباید عده‎ای بمیرند تا برخی دیگر زنده بمانند. اجرای طرح‎هایی که می‎تواند خسارات را تا حدودی جبران کند شاید بهترین راه‎حل برای نفس کشیدن دوباره مردمی باشد که لقب‎شان «سلحشور» است.

شعارسال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از خبرگزاری ایسنا، تاریخ انتشار: ۲۶ بهمن ۱۳۹۲، کدخبر: ۹۲۱۱۲۶۱۷۶۳۵، www.isna.ir