شعار سال: بروز خشکسالی در لرستان، استانی که سالانه ۱۲ میلیارد مترمکعب رواناب از آن خارج میشده، سبب شده بسیاری از چشمهها و رودخانههای اصلی خشک شوند، بهطوریکه به گفته رئیس سازمان جهاد کشاورزی لرستان، دوهزار و ۵۰۰دهنه چشمه در استان وجود دارد که بهدلیل خشکسالی، ۵۰درصد این منابع آبی خشک شده است.
باید گفت کاهش بارشها و ذخایر برفی مناطق کوهستانی و در نتیجه کمشدن حجم آب سدها و رودخانهها، موجب بروز خشکسالی در کشور شده است و در این بین، برخی از شهرهای استان لرستان نیز علاوهبر این موارد، با افزایش دمای هوا و گرمای کمسابقه، امسال تنش آبی را تجربه میکنند. علاوهبر این موارد، استفاده ناصحیح از منابع آبی و رعایتنکردن الگوی کشت از سوی کشاورزان نیز منجر به تشدید این بحران شده است.
آبدهی ۱۳ رودخانه اصلی لرستان کاهش یافت
در همین ارتباط، معاون حفاظت و بهرهبرداری شرکت آب منطقهای لرستان گفت: متوسط دبی ۱۳ رودخانه اصلی این استان نسبت به مدت مشابه سال گذشته، در مجموع ۶۸درصد و نسبت به متوسط دوره آماری بلندمدت ۷۰درصد کاهش داشته است.
احمد گودرزی اظهار کرد: در سال آبی۱۳۹۹-۱۴۰۰ متوسط دبی رودخانه بادآور ایستگاه نورآباد ۴/۰ مترمکعب بر ثانیه شده و نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۳۸درصد کاهش یافته است.
وی با اشاره به اینکه دبی رودخانه دوآب الشتر در ایستگاه سراب صیدعلی ۷۲/۰ مترمکعب بر ثانیه است که نسبت به سال گذشته ۸۱درصد کاهش یافته، افزود: دبی کنونی رودخانه هرو در ایستگاه کاکارضا نیز با ۱۱/۱ مترمکعب بر ثانیه ۶۵درصد و دبی رودخانه خرمآباد در ایستگاه چمانجیر با ۸۰/۱ مترمکعب بر ثانیه، ۷۱درصد نسبت به سال گذشته کاهش داشته است.
معاون حفاظت و بهرهبرداری شرکت آب منطقهای لرستان تصریح کرد: همچنین دبی کنونی رودخانه کشکان در ایستگاه دو آب ویسیان یک مترمکعب بر ثانیه است که نسبت به سال گذشته ۸۵درصد کاهش یافته و آبدهی رودخانه خرمآباد در ایستگاه دوآب ویسیان با ۵۰/۲ مترمکعب بر ثانیه، ۶۹درصد نسبت به سال گذشته کمتر شده.
وی ادامه داد: دبی کنونی رودخانه افرینه در ایستگاه کشکان با ۶۵/۲ مترمکعب بر ثانیه، ۸۴درصد کمتر شده و دبی این رودخانه در ایستگاه چولهول ۵/۵ مترمکعب بر ثانیه است که نسبت به پارسال ۶۱درصد افت دارد.
وی گفت: دبی رودخانه برآفتاب ایستگاه مادیان رود در حال حاضر صفر و دبی کنونی رودخانه کشکان در ایستگاه پلدختر ۲۰/۴ مترمکعب بر ثانیه گزارش شده که نسبت به سال گذشته ۷۵درصد کاهش یافته است.
معاون حفاظت و بهرهبرداری شرکت آب منطقهای لرستان با بیان اینکه هماکنون دبی رودخانه سیلاخور در ایستگاه رحیمآباد صفر است، اظهار کرد: رودخانه ماربره ایستگاه دورود هماکنون با دبی ۵۰/۱ مترمکعب بر ثانیه، ۶۴درصد و رودخانه تیره ایستگاه دورود نیز با دبی یک مترمکعب بر ثانیه، ۵۰درصد نسبت به سال گذشته کاهش داشته است.
گودرزی اضافه کرد: تغییرات دبی ایستگاههای هیدرومتری رودخانههای اصلی لرستان براساس گزارشهای خردادماه است.
محدودیت کشت محصولات آبدوست در لرستان
مدیرعامل شرکت آب منطقهای لرستان نیز گفت: محدودیت کشت سیبزمینی در منطقه پل هرو و ایوشان خرمآباد به علت بحران آب و خشکسالی، جدی است.
حسننژاد افزود: کشاورزان غیربومی بدون توجه به کمبود منابع آبی نسبت به کشت سیبزمینی در منطقه اقدام کردهاند که هشدارهای لازم در این خصوص داده شده است.
وی عنوان کرد: با توجه به کاهش شدید حجم آب سد ایوشان و شرایط سخت تأمین آب برای اراضی پاییندست، در صورت رعایت نکردن الگوی کشت و نادیده گرفتن مصوبه عدم کاشت محصولات آبدوست، بهمنظور پیشگیری از خسارات وارده به کشاورزان پاییندست، از برداشت آب بهوسیله موتورهای تلمبههای غیرمجاز جلوگیری و با متخلفان برابر قانون برخورد خواهد شد.
مدیرعامل شرکت آب منطقهای لرستان با بیان اینکه هماکنون ۴۶درصد از مخازن سدهای لرستان پر است، اظهار کرد: حجم آب موجود پشت سدهای استان ۹۶میلیون و ۳۶مترمکعب گزارش شده است که نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۳۱درصد کاهش را نشان میدهد.
حسننژاد افزود: هماکنون مجموع آب ورودی شش سد لرستان ۶۸/۰ و خروجی آنها ۱۴/۶ مترمکعب بر ثانیه گزارش شده که با توجه به کاهش بارندگیها در سال جاری و روند افزایش دما، رعایت الگوی کشت، میزان برداشت از منابع آبی و مصرف بهینه ضروری است.
پلمب ۷۳۳حلقه چاه غیرمجاز در لرستانمدیرعامل شرکت آب منطقهای لرستان گفت: تاکنون ۷۳۳حلقه چاه غیرمجاز در سطح استان پلمب و مسلوبالمنفعه شده است.
حسننژاد اظهار کرد: در سطح استان هشتهزار و ۹۲۰حلقه چاه وجود دارد که از این تعداد هفتهزار و ۶۱۰حلقه مجاز و یک هزار و ۳۱۰ حلقه غیرمجاز هستند.
وی با بیان اینکه ۱۱دستگاه حفاری غیرمجاز در سال جاری توسط گروه گشت و بازرسی استان توقیف شده است، افزود: هماکنون ۱۸گروه گشت و بازرسی بهطور شبانهروزی در لرستان فعالیت و چاههای غیرمجاز، اضافه برداشتها و دستگاههای حفاری غیرمجاز را رصد و متخلفین را به دستگاه قضایی معرفی میکنند.
مدیرعامل شرکت آب منطقهای لرستان تأکید کرد: همه چاههای مجاز شامل بخش کشاورزی، شرب و صنعت باید به کنتور هوشمند مجهز شوند.
حسننژاد از کشاورزان درخواست کرد از اجاره زمینهای کشاورزی خود به افراد غیربومی و کاشت محصولات آبدوست جلوگیری کنند.
خسارت خشکسالی در لرستان به ۵ هزار و ۵۰۰میلیارد تومان رسیدرئیس سازمان جهاد کشاورزی لرستان نیز گفت: خسارت ناشی از خشکسالی به بخشهای مختلف کشاورزی در این استان براساس برآوردهای جدید به پنجهزار و ۵۰۰میلیارد تومان رسیده است.
اسفندیار حسنیمقدم اظهار کرد: خشکسالی تولیدات بخش کشاورزی لرستان را در سال جاری ۷۰۰هزار تن کاهش داده است.
وی افزود: این در حالی است که ۱۱درصد آبهای روان کشور در لرستان وجود دارد و با سهم پنج درصدی اراضی کشاورزی، اما سهم استان در سدسازی کشور کمتر از نیمدرصد است. امسال هم که بهدلیل خشکسالی ۵۰درصد ظرفیت سدها آبگیری نشده است.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی لرستان مطالبه مهم مردم لرستان از وزارت نیرو را تخصیص آب کافی بهویژه در بخش کشاورزی عنوان کرد و افزود: ستاد توسعه سرمایهگذاری جهاد کشاورزی با توجه به اعتبارات اندک دولتی برای ورود بخش خصوصی تشکیل شده است.
وی ادامه داد: دوهزار و ۵۰۰دهنه چشمه در استان وجود دارد که بهدلیل خشکسالی ۵۰درصد این منابع آبی خشک شده است.
حسنیمقدم افزود: در صورت احداث ۱۰سد کوچک در سطح استان میتوان یکمیلیارد مترمکعب آب را ذخیره و زمان خشکسالی به تأمین منابع آب مورد نیاز کشاورزان در استان کمک کرد.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی لرستان با بیان اینکه خشکسالی، اغلب رودخانههای استان را نیز بیآب کرده است، اظهار کرد: بهدلیل نبود سد جهت ذخیرهسازی آب، لرستان هم از سیل و هم از خشکسالی متحمل آسیب و خسارت میشود.
وی تصریح کرد: در پی بروز پدیده خشکسالی که در ۵۰سال اخیر بیسابقه بوده، از طریق کارهای ترویجی، انجام مصاحبه و میزگرد به بهرهبرداران بخش کشاورزی استان در خصوص عدم کشت محصولات آبدوست اطلاعرسانی لازم انجام شده که در این راستا کشت محصولات آبدوست در سال جاری از جمله هندوانه، سیبزمینی و برنج به ترتیب ٣٠، ۲۳ و ۱۵درصد کاهش پیدا کرده است.
حسنیمقدم به لزوم تغییر فرهنگ استفاده از آب تأکید کرد و گفت: تجهیز مزارع و باغها به سیستمهای نوین آبیاری، احداث گلخانه بهمنظور افزایش کشتهای گلخانهای، استفاده از ارقام زراعی با نیاز آبی کمتر، تغییر زمان کشت از بهار به پاییز، کشت نشاء بهجای بذر، یکپارچهسازی اراضی کشاورزی و کاشت درختانی که نیاز آبی کمتری دارند، میتواند در صرفهجویی آب کشاورزی موثر باشد.
حجم رودخانه خرمآباد ۷۹درصد کاهش یافتفرماندار خرمآباد نیز گفت: خشکسالی و کاهش محسوس بارندگی موجب کاهش ۷۹درصدی حجم آب رودخانه این شهر نسبت به سال گذشته شده است.
جعفر طولابی افزود: همچنین آب رودخانه کاکارضا نیز ۶۸درصد نسبت به سال گذشته کاهش یافته و سطح آبهای زیرزمینی نیز بسیار پایین رفته است.
وی بیان کرد: پدیده خشکسالی پیامدهای مختلفی در ابعاد اقتصادی و اجتماعی در شهرستان بهدنبال داشته و خسارات مالی فراوانی نیز متوجه کشاورزان و دامداران شده است؛ بنابراین باید شرایط فعلی را با بهرهگیری از امکانات و ظرفیتهای موجود مدیریت کنیم تا مشکلات به کمترین میزان کاهش یابد.
فرماندار خرمآباد با اشاره به کمکاری برخی دستگاههای اجرایی جهت اجرای مصوبات سال گذشته شورای حفاظت از منابع آبی شهرستان افزود: امروز در بخش کشاورزی شاهد مسائلی همچون کشت بیرویه و غیرمجاز محصولات آبدوست هستیم و اگر مصوبههای جلسات قبلی اجرایی میشد، اکنون مشکلات کمتری وجود داشت.
طولابی بیان کرد: ادامه روند فعلی مصرف منابع آبی و خشکسالی، شرایط را در ماههای پیشرو سختتر خواهد کرد و با این وضعیت در ششماهه دوم سال آثار و تبعات خشکسالی بیشتر نمایان میشود؛ بنابراین باید در کوتاه، میان و بلندمدت تمهیدات لازم را برای به حداقل رساندن مشکلات پیشبینی کرد.
وی با تأکید بر رعایت صرفهجویی در مصرف آب، از مسئولان دستگاههای متولی حوزه آب درخواست کرد با هماهنگی بخشداران، مناطق و مراکز جمعیتی مستعد بروز تنش آبی را شناسایی و با یک اولویتبندی، نیاز هر کدام را تأمین کنند.
طولابی با اشاره به شرایط موجود خشکسالی و تهدیدات پیش رو، از مردم خواست در مصرف آب صرفهجویی و ضمن مشارکت و همکاری با مسئولان، شرایط موجود را مدیریت کنند.
شعارسال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از سبزینه، تاریخ انتشار: ۶ مرداد ۱۴۰۰، کدخبر: ۹۷۶۶۱، sabzineh.org