شعار سال: از سال گذشته گمانه‌زنی‌های متفاوتی در خصوص تغییر سهمیه‌بندی بنزین به گوش می‌رسد، طرحی که در کمیسیون انرژی مجلس بررسی شد که در سهمیه بنزین به افراد تعلق گیرد و در این طرح کسانی که صاحب خودرو نیستند از سهمیه بنزین استفاده کنند و طی آن به هر فرد حدود ۳۰ لیتر بنزین داده شود که در صورت عدم استفاده از آن از طریق سامانه‌ای نسبت به فروش آن اقدام کنند.

فریدون عباسی رئیس کمیسیون انرژی مجلس در خصوص تغییر طرح سهمیه بندی بنزین اظهار کرد: مجلس با همراهی دولت به دنبال ساز کاری برای مدیریت انرژی در کشور است، متاسفانه ارائه انرژی با قیمت غیر واقعی باعث استفاده بی‌رویه از آن شده است و سوبسید انرژی به صورت برابر نیز تقسیم می‌شود به همین منظور طرح‌هایی از قبیل اختصاص سهمیه بنزین با کد ملی و ایجاد طرح جامع انرژی در دستور کار مجلس قرار گرفت.

البته رئیس کمیسیون انرژی مجلس تاکید کرد که برای تغییر سهمیه بندی بنزین عجله نخواهیم کرد و اجازه نخواهیم داد با تصمیمات شتابزده شرایط نامناسبی ایجاد شود.

این طرح که تحت عنوان (وان) مخفف واحد انرژی است براساس این طرح به هر فرد به میزان مشخص "وان" داده می‌شود، در واقع یارانه‌ای که دولت می‌خواهد به هر فرد دهد به‌شکل "وان" خواهد بود، به این صورت که یک فرد ماهانه ۵۰ وان دارد که می‌تواند آن را مصرف کند و باقیمانده این سهمیه را در بورس بفروشد، این طرح نیز موافقان و مخالفانی داشته است به طوری که عبدالعلی رحیمی عضو کمیسیون انرژی و نماینده مردم خرامه این طرح را یک طرح خام خوانده و عنوان کرد: در این طرح بیشتر به جنبه دانشگاهی نگاه شده تا اجرایی و حتی اگر اجرایی شود هم باز عدالت اجتماعی برقرار نشده است.

اما موافقان آن معتقدند بخش‌های زیادی در کشور مانند کارخانه‌ها از یارانه انرژی استفاده می‌کنند که به‌جای اینکه از فایده یارانه عامه مردم منتفع شوند، صاحب کارخانه از آن منتفع می‌شود.

طرح تخصیص سهمیه انرژی همواره به عنوان یکی از دغدغه‌های عدالت اجتماعی در کشور مطرح بوده و بسیاری از کارشناسان با انتقاد از نحوه یارانه، آن را ارائه یارانه به دهک‌های بالای جامعه می‌دانند و کسانی که مصرف بیشتری دارند بیشتر از سوبسید‌ها و یارانه‌های دولتی استفاده می‌کنند.

این سبک پرداخت یارانه باعث رقابت نیز برای مصرف می‌شود و عملاً طرح‌های مدیریت مصرف را با چالش جدی مواجه می‌کند و مصرف انرژی از قبیل، بنزین، گاز و برق هیچ تناسبی با میزان جمعیت کشور ندارد گونه‌ای که مصرف گاز در ایران با اختلاف کمی از میزان مصرف گاز در قاره اروپا کمتر است.

سال‌های اخیر علی رغم تبلیغات گسترده در خصوص رعایت الگوی مصرف در کشور با رشد صعودی انرژی مواجه بودیم و حتی بسیاری از کارشناسان پیش‌بینی کردند که با ادامه این وضع دولت با مشکلات فراوانی در خصوص تامین انرژی مواجه می‌شود و حتی مجبور به واردات انرژی نیز خواهد شد.

اثر این رشد صعودی را می‌توان در صنعت برق به خوبی مشاهده کرد به طوری که با خروج نیروگاه‌های برقابی از جریان تولید و رشد بی رویه مصرف شاهد خاموشی‌های گسترده در کشور هستیم.

به نظر می‌رسد این شکل از تخصیص یارانه انرژی نیازمند بازنگری است تا علاوه بر تقسیم عادلانه ثروت میان مردم زمینه را برای رعایت الگوی مصرف فراهم کند.

 

محمدرضا شریفی کارشناس حوزه انرژی با اشاره به نیاز کشور برای تغییر شکل پرداخت یارانه‌ها اظهار کرد: متاسفانه پرداخت یارانه انرژی در کشور تحت تاثیر طرح‌های عام پسند به شکل کاملاً اشتباه طی سال‌های اخیر ادامه یافته به گونه‌ای که میزان پرداخت سوبسید به دهک‌های بالای جامعه بسیار بیشتر از دهک‌های کمتر برخوردار است.

این کارشناس حوزه انرژی تصریح کرد: علاوه بر بحث‌های عدالت اجتماعی دولت به دلیل پرداخت یارانه‌های انرژی با کسری بودجه فراوانی مواجه شده است و منابع انرژی که می‌تواند مصرف صادرات و ارزآوری برای کشور شود، با استفاده بی رویه به هدر می‌رود و دولت را نیز از منابع مالی آن محروم می‌کند.

وی افزود: دولت به دلیل همین کسری بودجه طی سال‌های گذشته با مشکلات متعددی برای افزایش ظرفیت تولید برق، گاز و سوخت مواجه بوده است به گونه‌ای که در صورت ادامه روند مصرف سوخت طی سال‌های آینده با کسری بنزین در کشور مواجه خواهیم شد و کشور مجبور به واردات بنزین می‌شود آن هم در شرایطی که با کمبود منابع ارزی مواجه است.

شریفی تصریح کرد: ادامه این طرح‌های غیر کارشناسی و نحوه غیر اصولی پرداخت سوبسید انرژی، باید توسط یک دولت شجاع و کارآمد به پایان برسد تا از طریق آزاد شدن منابع مالی آن شاهد توسعه زیرساخت‌های کشور باشیم.

این کارشناس حوزه انرژی تصریح کرد: البته ذکر این نکته نیز بسیار حائز اهمیت است که منابع آزاد شده در یارانه‌های انرژی باید صرف زیرساخت‌های کشور شود و نباید به محلی برای تامین کسری بودجه و هزینه‌های جاری دولت تبدیل شود.

وی افزود: در دور گذشته طرح هدفمندی یارانه‌ها قرار بود منابع حاصل از این طرح صرف توسعه تولید در کشور شود، اما به دلیل عدم اجرای صحیح شاهد هزینه کردن آن در هزینه‌های جاری دولت بودیم به طوری که با آغاز تحریم‌ها حتی به محلی برای پرداخت یارانه‌های نقدی نیز تبدیل شد.

 

 

شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از آنا، تاریخ انتشار: ۲ شهریور ۱۴۰۰، کدخبر: ۶۰۲۶۲۹، www.ana.press