شعار سال: شیرخشک یک قلم از صد‌ها قلم کالای مهمی است که با وجود تحریم‌های ظالمانه و ناجوانمردانه با دانش متخصصان داخلی و حتی سرمایه گذاری خارجی در کشور به خودکفایی نسبی رسیده است و شرکت‌های ایرانی با رعایت استاندارد و به دست آوردن کیفیت‌های جهانی حالا در بازار خارجی هم حرف‌های زیادی برای گفتن دارند، اما اکنون یک پرده از نمایش غم انگیز تولید در این شرایط مربوط به کارخانه‌ای در استان خراسان رضوی است که نیمی از نیاز شیرخشک ایران را تولید و بقیه را به کشور‌های همسایه صادر می‌کند، اما حالا ۵۰۰ تن مواد اولیه اصلی تولیدش به ارزش یک و نیم میلیون یورو در گمرک خاک می‌خورد و تا سه ماه دیگر در صورت تعیین تکلیف نشدن فاسد خواهد شد.

 یکی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان شیرخشک نوزاد در کشور صنایع پودرشیر مشهد است که سال گذشته اقدام به واردات مواد اولیه تولید شیرخشک برای کارخانه خود کرده، اما حالا هنوز پس از گذشت یک سال نتوانسته است کالای خود را از گمرک خارج کند و به ادعای مدیران کارخانه سه ماه تا فساد ۵۰۰ تن پودر شیر بدون چربی بیشتر باقی نمانده و هر روز که می‌گذرد علاوه بر ضرر هنگفت مالی و خطرات مربوط به کمبود عرضه در بازار شیرخشک نوزاد، از حجم تولید این کارخانه نیز کاسته می‌شود. این درحالی است که ناظر گمرکات مشهد در سخنانی کوتاه اعلام می‌کند هنوز کالایی به گمرک اظهار نشده است.

یکی از مدیران این کارخانه که خواست نامش مطرح نشود اظهار کرد: پودر شیرخشک کم چربی یکی از اصلی‌ترین مواد اولیه تولید شیرخشک نوزاد است که در داخل کشور نیز تولید می‌شود، اما واردات این کالا به عنوان یک کالای استراتژیک و به دلیل مشکلات مربوط به تولید داخلی آزاد است چراکه کیفیت شیرخشک تولیدی به دلیل حساسیت‌های نوزاد طبق پروتکل‌های خاص و ویژه تعیین و مشکلاتی مثل کمبود خوراک دام، نبود مکمل‌های تغذیه‌ای خاص و ... باعث می‌شود گاهی کیفیت شیر از آن چیزی که باید باشد کمتر است یا بیماری‌های فراگیر دامی که مقطعی است به همین دلیل مجبور هستیم بخشی از نیاز خود را برای تعطیل نشدن کارخانه از طریق واردات و ذخایر استراتژیک خود تامین کنیم تا بحران شیرخشک در بازار اتفاق نیفتد.

وی افزود: نصف سهم بازار کشور تولید کارخانه ما بوده و بخشی دیگر صادر می‌شود بنابراین به هر دلیلی اگر تولید ما متوقف شود عملا بحران بسیار شدیدی در بازار رخ می‌دهد.

این مدیر صنعتی ادامه داد: یک سال و نیم است که با مشکلات عدیده‌ای روبه رو هستیم، اما سال ۹۹ مجوزی برای واردات مواد اولیه گرفتیم و چند شیپ منت از بار را هم وارد کردیم، اما به یک باره در ابتدای امسال وقتی خواستیم یک محموله ۵۰۰ تنی در گمرک را ثبت سفارش کنیم مشخص شد کد تعرفه شیرخشک را تغییر داده اند و کالای ما را از گروه کالایی یک که کالا‌های استراتژیک در آن گروه بوده و ارز ۴۲۰۰ تومانی به آن تعلق می‌گیرد به گروه کالایی ۲۷ تغییر داده و به جای آن شیر کم چربی شتر گذاشته اند.

 

وی تصریح کرد: من نمی‌دانم چه کسی و چه مقدار شیر کم چربی شتر و به چه علتی وارد کشور می‌کند که برای آن ارز دولتی به طور اختصاصی داده می‌شود، اما شیر خشک نوزاد حذف می‌شود. آن قدر این موضوع برای ما عجیب است که به نظرم این یک ایراد سیستمی است وگرنه با چه منطقی شیر کم چربی شتر با شیر خشک نوزاد جایگزین شده است.

این مدیر صنعتی همچنین گفت: چند ماه است که نامه نگاری می‌کنیم و پیگیری‌های ما پاسخی نداشته است، وزارت بهداشت، جهاد کشاورزی و انجمن پیگیر است، اما دوستان وزارت صمت و بانک مرکزی زیر بار نمی‌روند، هر روز که می‌گذرد، تولید ما بیشتر به مشکل می‌خورد و میلیون‌ها تومان هزینه نگهداری گمرک می‌شود که تا همین حالا بیش از یک میلیارد تومان هزینه نگهداری و انبارداری گمرک شده است.
وی ادامه داد: به نظر من یک تخلف در این زمینه صورت گرفته، چون کالای ما از گروه کالایی یک امروز در گروه ۲۷ قرار گرفته که عملا واردات این کالا ممنوع شده است، چطور امکان دارد در چند ماه گروه کالایی استراتژیک و مهم این طور تغییر کند، نه استعلامی از انجمن‌ها و کارخانجات صورت گرفته و حتی با وجود توافق سه جانبه انجمن شیر خشک با وزارت بهداشت، صمت و جهاد کشاورزی این اتفاق رخ داده است.

این مدیر صنعتی تصریح کرد: در این چند ماه با هر روشی که فکر کنید قیمت را ثابت نگه داشتیم تا بر اساس قیمت گذاری دستوری دولت رفتار کنیم، اما جالب این جاست که این قیمت گذاری دستوری به این دلیل است که روی کاغذ به ما ارز ۴۲۰۰ تومانی تعلق می‌گیرد، اما حالا وضعیت را که می‌بینید نه ارز می‌دهند نه می‌گذارند قیمت تغییر کند.

تحویل زاده، رئیس انجمن تولیدکنندگان شیرخشک ایران نیز با تایید سخنان این تولید کننده می‌گوید: به اسم تخصیص ارز دولتی قیمت گذاری محصولات ما به صورت دستوری انجام می‌شود همین باعث شده است امروز همه تولیدکنندگان شیرخشک ایران ضرر کنند، این درحالی است که قیمت گذاری ابتدا در سازمان غذا و داروی وزارت بهداشت انجام می‌شود و بعد به تایید سازمان حقوق مصرف کنندگان و تولیدکنندگان می‌رسد، پس از آن کمیته‌ای تشکیل می‌شود و هر شش یا هفت ماه درباره قیمت تصمیم گیر‌ی می‌کنند که شاید ۱۰ درصد افزایش داشته باشد این کار هم به این دلیل انجام می‌شد که دولت اعلام می‌کرد، چون به مواد اولیه تولید شما یارانه و ارز دولتی تعلق می‌گیرد قیمت گذاری باید دولتی باشد، اما وضعیت تخصیص ارز را که می‌بینید و عملا تخصیصی صورت نگرفته است، ضمن این که مواد اولیه ما فقط این نیست و تنها بسته بندی محصولات ما به صورت آزاد خریداری می‌شود که هر روز افزایش قیمت دارد.

وی تصریح کرد: از ابتدای امسال بدون هیچ گونه اطلاعی کد تعرفه کالایی ما را تغییر و به کالای لوکس انتقال داده اند، اما چرا بدون اطلاع، چون نمی‌خواستند در قیمت تغییری ایجاد شود در صورتی که وقتی قیمت مواد اولیه دیگر بدون حمایت دولت و به صورت آزاد تامین می‌شود باید قیمت کالا تغییر کند به همین دلیل برای این که قیمت افزایش نیابد به صورت مخفیانه فقط کد آن را تغییر داده اند، این‌ها را که کنارهم قرار می‌دهم به این نتیجه می‌رسم که انگار دولت می‌خواهد از جیب تولید کننده بازار را تامین و کنترل کند!

تحویل زاده با اشاره به مشکلات شرکت پودر شیر مشهد خاطر نشان کرد: شش ماه قبل خود من با وزارت صمت صحبت‌هایی کردم و قول دادند که این مشکل را چند روزه رفع کنند، اما هنوز بعد از گذشت شش ماه هیچ اتفاقی نیفتاده و این شرکت هم با توجه به همین وعده‌ها برای این که تولید کارخانه با مشکلی روبه رو نشود اقدام به خرید و واردات می‌کند حالا که کالا به ایران رسیده نه تنها با اولویت یک نمی‌تواند ترخیص کند بلکه حتی این کالا اکنون جزو کالا‌های ممنوعه است.

وی توضیح داد: بار‌ها شده است ما مواد اولیه را خودمان بدون ثبت سفارش تامین کردیم و به صورت اعتباری خرید را انجام دادیم تا بازار با مشکل مواجه نشود و ماه‌ها بعد از آن گرفتار تخصیص ارز بوده ایم و حتی گاهی سازمان غذا و دارو اعلام کرده است که کالا را ترخیص کنید بعدا تخصیص ارز را انجام می‌دهیم که ما این ریسک را هم انجام داده و این همکاری‌ها را کرده ایم و برای خودمان تعهدات ارزی میلیون دلاری به خارجی‌ها دادیم حالا به جای این که دست این تولید کننده را ببوسند بدون این که به او اطلاع بدهند تعرفه اش را تغییر می‌دهند و ضرر‌های زیادی به او وارد می‌کنند اگر دلسوز بودند حداقل چند ماه قبل اطلاع می‌دادند تا اگر باری در مسیر است مدیریت شود تا این مشکلات پیش نیاید.

رئیس انجمن تولیدکنندگان شیرخشک همچنین مدعی شد: تولیدکننده‌ای که این مواد اولیه را در داخل کشور تولید می‌کند نمی‌تواند کیفیت مد نظر را تامین کند و گاهی با مشکل روبه رو می‌شود، به هر حال ما نمی‌توانیم مشکلات کیفی شیر را هم بیش از این مطرح کنیم، اما درمجموع یک شرکت در کشور وجود دارد که توان تولید آن را دارد، اما با توجه به نیاز شرکت‌های تولید شیرخشک کشور که سالیانه حدود ۲ هزار تن شیرخشک بدون چربی در گریدی خاص است نمی‌تواند به همین کیفیت نیاز را تامین کند و وقتی بین سه وزارتخانه توافق مکتوب شده است که شیرخشک وارد شود چرا زیر این توافق‌ها می‌زنند. این عدد در میزان تولید دیگر فراورده‌های لبنی واقعا چیزی نیست که به خاطر آن ما بخواهیم جان نوزاد را به خطر بیندازیم. هرچند ما تعهد دادیم از تولید داخلی استفاده کنیم و این کار را هم انجام می‌دهیم، اما مقداری ذخیره استراتژیک مورد نیاز شرکت‌های ماست که باید وارد شود.

وی ادامه داد: نمی‌شود همه چیز را با هم داشت، هم قیمت بازار را مدیریت کرد، هم تولید داخل را حمایت کرد، هم کیفیت را در سطح جهانی نگه داشت بالاخره یک جا نیاز است تصمیم گرفته شود که یک موضوع مهم‌تر است، آقایان مشخص نیست چه سازی می‌زنند که ما خودمان را با همان هماهنگ کنیم هر لحظه یک تصمیم می‌گیرند، اما در انتها می‌خواهند فقط هزینه‌ای به دولت تحمیل نشود و از جیب تولید کننده‌ها بازار با ثبات و کنترل شده باشد.

 

تحویل زاده همچنین با ارائه راهکاری درخصوص حل این موضوع خاطرنشان کرد: تنها خواسته‌ای که از دولت داریم این است که دولت هیچ حمایتی از ما انجام ندهد و هیچ گونه یارانه‌ای هم در اختیار تولید ما قرار ندهد فقط در بازار دخالت نکند و اجازه دهد قیمت گذاری آزاد و از طریق عرضه و تقاضا انجام شود این بزرگ‌ترین لطف دولت به ماست، به جای آن همان حمایتی که می‌خواسته مثلا با ارز ۴۲۰۰ تومانی از ما بکند با معادل ریالی همان مقدار را در اختیار مصرف کنندگان قرار دهد و در توزیع یارانه پرداخت کند تا مصرف کننده هم متضرر نشود.
ابراهیم ناصری، معاون صنایع سازمان صنعت، معدن و تجارت استان خراسان رضوی درباره این موضوع گفت: ثبت سفارش همه گروه‌های کالایی به استان‌ها تفویض اختیار شده است به جز گروه کالایی یک که ارز ۴۲۰۰ تومانی به آن تخصیص می‌یابد که از طرف وزارت انجام می‌شود.

وی افزود: در سال ۹۹ تغییری در تعرفه دفتر واردات و صادرات وزارت صمت در این گروه کالایی صورت گرفت که این تغییر مورد تایید بانک مرکزی نبود و درخواست پرداخت ما به التفاوت نرخ ارز داشته اند و حالا پس از این که چند سال مواد اولیه تولید شیرخشک نوزاد به همین صورت انجام می‌شده است به مشکل خورده اند.
ناصری ادامه داد: معاونت غذا و داروی وزارت بهداشت نیز در نامه‌ای به صورت مکتوب از اهمیت این کالای مهم در تولید شیرخشک و اهمیت سامان دهی بازار این محصول استراتژیک سخن گفته و تایید کرده است که این کالا باید در اولویت تخصیص ارز و ترخیص از گمرک قرار گیرد، اما با وجود این تا این لحظه هیچ تغییری در تعرفه صورت نگرفته و مواد اولیه این کارخانه نیز در حال فاسد شدن در گمرک است، پس از این حتی معاونت صنایع غیر فلزی معاونت صنایع وزارت صمت نیز در اظهار نظری مکتوب به دفتر تنظیم مقررات واردات و صادرات همه این موارد را تایید و بر اساس توافق بین وزارت‌های صمت، بهداشت و جهاد کشاورزی درخواست جلسه‌ای فوری با حضور نمایندگان بانک مرکزی با این وزارتخانه‌ها برای رفع این موضوع کرده که از تاریخ ۲۵ تیر تاکنون خبری از این جلسه نشده است.

وی تصریح کرد: همین امروز (روز گذشته) پس از پیگیری‌هایی که از سوی شما انجام شد مدیر بازرگانی خارجی صمت استان نیز موضوع را پیگیری کرده که به دلیل متروکه شدن کالا و فساد آن در چند ماه آینده این مشکل در سازمان توسعه تجارت نیز مطرح شود و ما نیز با تماس با مدیر کارخانه اعلام کردیم که این راه را هم دنبال کنند از طرفی رئیس سازمان صمت خراسان رضوی نیز پیگیر این موضوع است و با حساسیت مسئله را پیگیری می‌کنیم تا به یک نتیجه مطلوب برسیم و از فساد و متروکه شدن این کالا جلوگیری شود.

امید جهانخواه، ناظر گمرکات مشهد در این باره گفت: ۵۰۰ تن مواد اولیه شیرخشک متعلق به شرکت پودر شیر مشهد در پارت‌های جداگانه از سال ۹۹ تا ابتدای امسال وارد گمرک مشهد شده و در انبار این گمرک موجود است که، چون کد تعرفه این کالا در زمان ثبت سفارش و زمان ترخیص کالا مغایرت دارد و به همین دلیل سیستم آن را نمی‌پذیرفته امکان اظهار این کالا‌ها به گمرک و انجام تشریفات گمرکی برای آن میسر نبوده است.

وی افزود: به ظاهر این موضوع با ابطال یکی از کد‌ها رفع شده و قرار است امروز (سه شنبه) ۳۵۰ تن و باقی مانده را طی روز‌های آینده اظهار کنند تا بتوانیم تشریفات گمرکی را روی این کالا انجام دهیم. بحث مغایرت سیستمی کد تعرفه توسط شرکت در حال پیگیری است و اگر کد رهگیری کالا را بگیرند تا انتهای هفته ۱۰۰ درصد کار پیش خواهد رفت و کالا ترخیص می‌شود و اگر هم این کد رهگیری گرفته نشده باشد ۹۰ درصد کار را انجام می‌دهیم و با مجوز از وزارت بهداشت و ارسال نامه و تعهد یک تا دو ماهه برای ارسال کد رهگیری باز هم کالا ترخیص می‌شود.

نماینده شرکت درباره اظهارات جهانخواه بیان کرد: گمرک مشهد در جهت همکاری با ما و کمک به ترخیص کالا یک راه فنی گمرکی به ما پیشنهاد داد که بتوانیم با همین دو کدی که در سامانه موجود است کالای خودمان را ترخیص کنیم، اما ما هنوز دست نگه داشته ایم تا ببینیم نتیجه جلسه‌ای که در وزارت صمت قرار است داشته باشیم چه خواهد شد و اگر مجوز صادر شود کالای ما که قبل از قانون جدید وارد کشور شده است به همان صورت ترخیص شود و ما یک کالا را با دو کد متفاوت اظهار نکنیم. وی افزود: دفتر مقررات صادرات و واردات وزارت صمت می‌خواهد ما را مجبور کند که یک کالا را با دو تعرفه وارداتی اظهار کنیم که اصلا از لحاظ فنی برای ما امکان پذیر نیست و سعی می‌کنیم قانع شان کنیم که ثبت سفارش ما قدیمی است و چند پارت هم طبق همان قانون وارد کشور کردیم و این ادامه همان کالاهاست که هنوز ترخیص نشده است و حالا با تغییر قانون نه به ما اجازه اظهار کالا به گمرک می‌دهند نه می‌گذارند درخواست مان را ویرایش کنیم عملا ما قفل شده ایم.

شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از روزنامه خراسان، تاریخ انتشار: ۳ تیر ۱۴۰۰، www.khorasannews.com