شعار سال: بیش از ۱۰۰ روز از تولد دولت جدید در ایران گذشته است و فرمانداران یکی پس از دیگری تغییر کرده اند.

اگر چه وزیر کشور خود یک نظامی تمام عیار است، اما عده‌ای بر این باور بودند که تدبیر و سیاست ورزی در وضعیت موجود حکم می‌کند که تعیین استانداران و فرمانداران با همان غلظت، منتصب به اردوگاه نظامیان نباشد و وزیر کشور به وزارت کشور بیشتر اعتماد کند؛ اما چنین نشد.

به راستی چرا وزیر کشور به وزارت کشور اعتماد نکرد و بسیاری از استانداران وفرمانداران را از اردوگاه نظامیان منصوب کرد؟

وزیر کشور برای پاسخ دادن به سؤال‌های زیادی که در افکار عمومی نسبت به انتصاب استانداران نظامی وجود دارد، گفته است "حضور سرداران و رزمندگان در مسند استانداری‌های کشور تقاضای مردم و نمایندگان مجلس بود. خواست اکثریت مردم انتخاب استاندار نظامی است که ما در مقابل بسیاری از این خواسته‌ها ایستادگی کرده‌ایم! " او البته نگفت با کدام شاخص و ارزیابی به این "خواست مردم" دست یافته است؟

طبیعی است انتخاب و انتصاب استانداران حق طبیعی دولت و همچنین وزارت کشور است؛ اما معلوم نیست وزیر کشور طبق کدام نظر سنجی علمی انتصاب استانداران وفرمانداران نظامی را به خواست مردم مرتبط می‌داند و در واقع توپ را به زمین جامعه می‌اندازد؟

به هر حال انتصاب نظامیان در بدنه وزارت کشور و دیگر بخش‌ها آنچان گسترده شده است که معاون سیاسی وزارت کشور واکنش نشان داد و گفت " قرار بود استانداران با سابقه نظامی خیلی کم باشند... در همه فهرست گروه‌های سیاسی، حداقل یک نظامی برای پست استانداری معرفی‌شده بود و وزارت کشور تلاش کرد که کمتر از انگشتان یکدست، استانداران از میان نظامیان باشند. "

به باور بسیاری از کارشناسان؛ نظامی‌گری خود یک نوع تخصص است و چنانچه یکی نظامی در حوزه غیر تخصصی خود به مسائل و بحران‌های پر شمار جامعه امروز ایران ورود کند، کارآمدی لازم نخواهد داشت واین امر بسیار طبیعی است. همان طور که یک اقتصاددان ویا یک جامعه شناس نیز که تخصص نظامی ندارد، ورود او به عرصه نظامی یک آسیب جدی قلمداد شود.

اگر ما درک دقیقی از علم حکومت داری در دنیای توسعه یافته نداشته باشیم و هر تخصصی در جای خودش قرار نداشته باشد نمی‌توانیم مدعی باشیم "ظرف ۱۰سال آینده، جزء ۱۰ اقتصاد برتر دنیا خواهیم شد. "

وزیر کشور در سخنانی که اخیرا داشته است گفته بود "این عَلَم دولت است و این را از اسلام گرفته و اگر دل دادیم، سربلندی و عزت را می‌بینیم و ظرف ۱۰ سال جزء ۱۰ اقتصاد برتر دنیا خواهیم شد. "

وزیر کشور به وزارت کشور اعتماد کافی نکرد؛ شاید فکر می‌کرد با انتصاب نظامیان، قدرت مرکزی یکپارچه‌تر و طولانی ترحفظ خواهد شد؛ در حالی که رمز ماندگاری یک دولت وابسته به چنین ایده‌هایی نیست.

دولت سیزدهم شاید از قدرت لازم برای اعمال دستورات خود برخوردار باشد، اما بعید است با روش دستوری بتوان مردم را اقناع کرد. ساختار‌های معیوب کنونی هرگز با روش‌های دستوری آماده دگرگونی و رهایی از وضعیت موجود نخواهند شد.

اگر دولت به دنبال مکانیسمی است که در کارکرد پنهان وآشکار خود، عملکرد قدرت را تقویت و آن را بازتولید می‌کند؛ این مکانیسم از مسیر یک دولت اقتدارگرای نظامی عبور نخواهد کرد.

نگاه دستوری و عمودی به جامعه فقر زده ایران نمی‌تواند ضامن رهایی از وضعیت موجود و رسیدن به وضعیت مطلوب باشد.

منشاء قدرت دانش است و هر دانشی هم در جای خودش کارآمدی دارد. دولت باید در اندیشه خود، جایی را برای گفتمان‌های مدنی باز کند و این فرایند پیچیده و مهم توسط نخبگان و متخصصان برتر مدیریت شود.


شعارسال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از عصر ایران، تاریخ انتشار: ۳۰ آبان ۱۴۰۰، کدخبر: ۸۱۳۷۱۸، www.asriran.com