شعار سال: با اجرای کامل طرح ۵۷ هکتاری در شیراز قسمت‌های زیادی از محدودهٔ تاریخی تخریب می‌شود. با توجه با سابقهٔ ساخت پاساژ بعد از تخریب‌های قبلی، این احتمال می‌رود که سرنوشتی مشابه در انتظار بافت تاریخی شیراز باشد.

چندین دهه است که روند تخریب بافت تاریخی شیراز در دستور کار قرار گرفته و طی ۱۵ سال اخیر ۲۰۰ خانهٔ تاریخی شیراز به بهانهٔ اجرای طرح توسعه نابود شده‌اند. وسعت بافت تاریخی شیراز به ۳۶۰ هکتار می‌رسد و در این محدوده بیش از ۲ هزار خانه با ارزش تاریخی وجود دارد.

غلامحسین معماریان استاد دانشگاه علم و صنعت گفته که در دههٔ ۶۰ و همین‌طور در سال ۱۳۷۶ تخریب‌های گسترده‌ای تحت نام بین‌الحرمین انجام شده که این اقدام، بزرگ‌ترین تخریب در تاریخِ تخریب‌هایِ بافت تاریخی در چهار دههٔ گذشتهٔ ایران بوده است.

به گفتهٔ معماریان، با شکل‌گیری دولت سیزدهم همان سیاست تخریب خانه‌های تاریخی در دولت دهم، به شکل دیگری دنبال می‌شود؛ او تاکید کرده «قسمت جنوب حرم را به بهانهٔ طرح بین‌الحرمین تخریب کردند. زمینی بزرگ در آن‌جا وجود داشت [که]حرم می‌توانست از طرف جنوب گسترش پیدا کند. ولی چون خرید ارزان خانه‌های تاریخی سودآورتر بود، احتمالا به فکر افتادند که زمین کنار خیابان را پاساژ کنند و سود سرشاری کسب کنند و تخریب‌ها را در شرق ادامه دهند.»

طرح معروف به طرح ۵۷ هکتاری طرحی‌ست که به وسیلهٔ آن دو امامزادهٔ شاهچراغ و سیدعلاالدین حسین به یکدیگر متصل می‌شوند و فضای دویست متری بین این دو صحن که شامل خانه‌های تاریخی‌ست، تخریب می‌شود.

چندی پیش، در سفر ابراهیم رئیسی به استان فارس ۱۰۰ طرح تصویب شد که یکی از آن‌ها مربوط به خروج ۲۰۰ خانهٔ تاریخی از فهرست میراث فرهنگی در اطراف حرم شاهچراغ بود. اما تخریب خانه‌های تاریخی برای ساخت و ساز‌های جدید تنها محدود به شیراز نیست. در سال ۹۹ بسیاری از خانه‌های تاریخی در شهر‌های مختلف ایران نابود شده‌اند.

تخریب باغ‌ها و خانه‌های تاریخی با همراهی مصوبه‌ها و قانون‌گذاری سرعت بیشتری گرفته است. در همین راستا اخیرا مهدی چمران، رئیس شورای شهر تهران، اعلام کرد که به دنبال احیای مصوبهٔ «برج باغ» است؛ مصوبه‌ای که به گفتهٔ خود مسئولان، باعث نابودی ۴ هزار و ۲۰۰ هکتار از باغ‌های تهران شده و در چند سال اخیر معلق شده بود.

گفتنی‌ست که جدیدا، مدیر عامل جدید بنیاد سینمایی فارابی، در اقدامی عجیب خانهٔ تاریخی قوام – محل استقرار این بنیاد- را به بهانه‌ٔ احداث سرویس بهداشتی مختص دفترش، تخریب کرده است.

 

شعار سال، با اندکی تلخیص واضافات برگرفته از سایت انتخاب، تاریخ انتشار:۴ آذر ۱۴۰۰، کد خبر: www.entekhab.ir، ۶۴۹۱۸۸