شعار سال:گیلان از جمله استان‌هایی است که شاید بیش از سایر استان‌ها دارای موهبت‌های الهی همچون کوه، صحرا، دریا و سواحل، رودخانه و دریا، جنگل‌های سرسبز و درختان تنومند، جلگه و کوهستان و تالاب‌ها و غیره باشد که هر کدام از آن‌ها نیز دارای کارکردهای مختلفی هستند که در زندگی انسان‌ها نیز بسیار اثرگذار است.
 
خداوند برای چرخه حیات زندگی انسان‌ها و زمین، امکاناتی را برای هر منطقه جغرافیایی در نظر گرفته و در گیلان نیز به دلیل موقعیت جوی، استانی مناسب برای کشت محصولات کشاورزی ازجمله برنج تالاب‌ها را در نظر گرفته است.
 
در استان گیلان چندین تالاب وجود دارد که در دو دهه اخیر روز به روز حالشان بدتر می‌شود و در این مدت نیز مسؤولین در بهبود وضعیت تالاب‌ها که به دلیل شرایط اسفنجیشان موجب ذخیره‌سازی آب در سفره‌های زیرزمینی و جمع‌آوری آب‌های سطحی و مکانی برای ذخیره آب زمین‌های کشاورزی می‌شوند سخنرانی درمانی را پیشه گرفته‌اند و این مردم و کشاورزان هستند که هر روز بر سبد ضررشان افزوده می‌شود.

در لنگرود نیز تالاب کیاکلایه از دیرباز محلی برای تأمین آب مزارع کشاورزی، محلی برای زندگی انواع پرندگان نادر و زیباست البته با توجه به اینکه تالاب کیاکلایه در پای کوه‌های لیلاکوه واقع شده و به دلیل خاصیت اسفنجی‌اش موجب جمع آوری آب‌های سطحی به خصوص در زمان بارش باران و جلوگیری از وقوع سیل می‌کرد که این تالاب در طی چند دهه اخیر دستخوش تغییرات گسترده‌ای توسط بشر شده است.
 
تالاب کیاکلایه به دلیل پوشش درختان توسکا، محل مناسبی برای زیستگاه و زادآوری برخی پرندگان به‌ویژه حواصیل‌ها و مرغابی‌سانان است که سرشماری سالانه از این پرندگان صورت می‌گیرد، منابع آبی این تالاب از چشمه‌ها و آب‌های سطحی اطراف تأمین می‌شود و در گذشته از آب بندان‌های طبیعی اراضی پایین دست نیز بشمار می‌رفته که در سال‌های اخیر، ذخیره آبی آن به شدت کاهش یافته است.
 
خشت بد دست درزای به اراضی تالاب توسط راه‌وشهرسازی و بنیاد نسکن
 
برخی فعالان محیط زیستی شهرستان می‌گویند خشت بد دست درزای به زمین‌های تالاب که حدود ۸۰۰ هکتار بود در سال ۱۳۶۱ توسط راه و شهرسازی و بنیاد مسکن بنا نهاده شده و به نام توسعه و گسترش شهری تالاب را کوچکتر کردند و امروز مقدار تقریبی باقیمانده تالاب کیاکلایه شاید کمتر از ۲۰۰ هکتار باشد.
 
در حال حاضر ساختمان‌های فرمانداری، اداره ارشاد و دادگستری و برخی از مغازه‌ها و حتی پارک فجر و مسکن مهر لنگرود بر روی زمین قدیمی تالاب بنا شده و طبیعتاً نمی‌توان به فرض تخریب همه این سازه‌ها، زمین را به تالاب تبدیل کرد ولی دغدغه همه شهروندان لنگرودی به‌خصوص کشاورزان این است که باقیمانده تالاب حفظ شود.
 
در ادامه طرح تالاب خواری، اواخر دهه ۸۰ بخش قابل توجهی از تالاب به شرکتی به نام درفک واگذار شد تا در این مکان پروژه‌های تفریحی و توریستی، سورتمه و تله کابین توسط این شرکت طی مدت پنج ساله احداث شود ولی بعد از مدتی کوتاه مدیرعامل این شرکت به اتهام کلاهبرداری دستگیر شد.

ترک فعل مدیران مسؤول و شراکت در تالاب‌خواری
 
مدیرکل وقت محیط زیست گیلان نیز گفته بود این تالاب در محدوه شهر قرار داشته و به همین دلیل منابع طبیعی آن را به مسکن و شهرسازی واگذار کرده هرچند این کار بدون کسب مجوز از محیط زیست انجام شده ولی سؤال اینجاست که چرا خود سازمان محیط زیست یا دیگر ادارات در خصوص این واگذاری غیرقانونی واکنشی نشان ندادند و مسکن و شهرسازی نیز به بهانه توسعه تکه تکه زمین‌های تالاب را بذل و بخشش کرد.
 
در طی مدت قرارداد نه تنها اقدامی توسط این شرکت انجام نشد بلکه به دلیل دستگیری مدیرعامل کار انجام پروژه راکد ماند و سازه‌هایی که برای اقدامات عمرانی در بخشی از این تالاب بنا کرده بودند بعد از گذشت بیش از ۱۰ سال هنوز باقی مانده و دارای نگهبان است! و حتی بعد از اعدام مدیرعامل آن شرکت، قرارداد فسخ نشد!
 
جدای این موضوع بخشی از تالاب به کارکنان فرمانداری و برخی دیگر از ادارات واگذار شده بود و این یعنی دولت به جای حفظ و حراست از انفال، تالاب را به حراج بین خودشان گذاشتند و حتی برایشان سند نیز گرفتند که در این زمینه قوه قضائیه چندین بار در طی چند سال گذشته ورود کرد ولی تاکنون هیچ تغییری دیده نشده و نه سندی که به برخی کارمندان واگذار شده بود ابطال شده و نه بناهایی که ساخته شده بود تخریب شده است.

فکر کنید همه این انواع تخریب‌ها را در یک شهر کوچک دارید آنگاه زباله‌ها هم در همین تالاب دپو موقت می‌شود و بعد به مکان دائمی زباله در آلمانلنگه منتقل می‌شود، البته دپوی زباله در تالاب مربوط به یکی دو سال گذشته نیست و از بیش از دو دهه پیش زباله در این تالاب دپو می‌شود و حتی در دوره برخی از شهرداران، این زباله‌ها بودند که موجب خشک شدن بخشی از تالاب شدند، البته شهرداری می‌گوید که در طی چند سال گذشته زباله‌ها روزانه از تالاب جمع آوری می‌شود و بعد از اتمام کار احداث کارخانه کمپوست که فاز اول آن به پایان رسیده دیگر شاهد دپو یا دفن زباله در اراضی تالاب نخواهیم بود ولی زخم‌های کثیفی که در سال‌های گذشته، شهرداری به تالاب زد هر گز پاک نخواهد شد.
 
شورای شهر ترمز شهرداری راکشید!
 
حال این پروژه تخریب را در کنار دیگر تخریب‌هایی که در بالا گفته شد قرار دهید و در ادامه به احداث ساختمان در از اوایل امسال آغاز شده نیز به فهرست قبلی پروژه تخریب یا حذف تالاب اضافه کنید، البته در این مورد نیز شورای شهر لنگرود اعلام کرده که شهرداری را مکلف به جلوگیری از ساخت و ساز در اراضی تالاب و صدور هرگونه مجوز یا پروانه کرده و دادگستری نیز در این خصوص نظارت می‌کند ولی آن چیز که برای مردم مهم است تخریب سازه‌های ساختمانی است که در زمین تالاب انجام شده و اگر این تخریب انجام نشود بدعت تخریب برای دیگر مدعیان باز خواهد بود.

دستگاه قضا قاطعانه وارد شد/ برخورد با هرگونه کمکاری
 
حال آنچه که کمی برای مردم خوشایند و دلگرم کننده است بازدید حجت الاسلام و المسلمین حمزه خلیلی رئیس کل دادگستری گیلان از تالاب در حال انقراض کیاکلایه لنگرود بود که در همان بازدید در اسفند ماه سال ۱۳۹۹ گفته بود بخش اعظمی از تالاب کیاکلایه به سبب سوء مدیریت دستگاه‌های مسؤول طی سالیان متمادی از بین رفته و شهرداری لنگرود موظف است در راستای احیای تالاب کیاکلایه، نشانه‌گذاری تالاب را بلافاصله آغاز کرده و حریم آن را مشخص کند و وسعت اولیه تالاب ۸۰۰ هکتار بود که با تصرفات غیرقانونی و تغییرات اکوسیستمی اکنون ۱۲۰ هکتار است.
 
وی همچنین در نشست حفظ حقوق بیت‌المال که در دی ماه گذشته برگزار شده بود با اشاره به اهتمام جدی و عزم راسخ دستگاه قضایی برای صیانت از تالاب‌ها و آب‌بندان‌های گیلان گفته بود با همت مردم و مسؤولان و دستگاه‌های اجرایی باید از این نعمت‌های الهی محافظت کنیم تا با احیای کیاکلایه و جذب گردشگر، اقتصاد مردم منطقه نیز رونق گیرد.
 
رئیس‌کل دادگستری استان گیلان تأکید کرده بود که اسناد سابق واگذاری‌های این تالاب باید ابطال شود و اداره آب منطقه‌ای پهنه آبی مناطق تحت تصرف را احیاء کند.

در این خصوص و طبق پیگیری‌های صورت گرفته راه و شهرسازی، شهرداری لنگرود، آب منطقه‌ای، جهاد کشاورزی، محیط زیست از جمله نهادهایی هستند که قرار است با در نظر گرفتن نقشه‌های تالاب در سال‌های گذشته، پهنه فعلی و باقیمانده تالاب را مشخص کنند و بعد از مشخص شدن پهنه، تالاب در اختیار شهرداری قرار بگیرد البته بخشی از تالاب که به نام برخی از کارکنان فرمانداری و برخی ادارات سند زده شده بود نیز باید سند آن‌ها ابطال شود و به محیط تالاب برگردد.
 
آب منطقه‌ای محدوده را مشخص نکرده است
 
به گفته رئیس اداره محیط زیست شهرستان لنگرود مساحت موجود تالاب توسط متولی امر که آب منطقه‌ای باشد تعیین نشده و مساحتی که توسط راه و شهرسازی و برخی ادارات اعلام می‌شود حدود ۱۱۰ تا ۱۵۰ هکتار است که این مقدار به جز اراضی تالابی واگذار شده به برخی اشخاص و بخشی از تالاب بوده که توسط کشاورزان تصرف شده است.
 
ایوب زارع می‌گوید که شهرداری لنگرود در حال حاضر طی دو نوبت پهنه‌سازی عرصه تالاب را انجام داده و در خصوص ابطال اسنادی که به نام اشخاص و تعاونی‌های مسکن واگذار شد و همچنین تصرفات توسط کشاورزان و تعیین حد و بستر تالاب اقداماتی در حال انجام است.
 
به گفته وی، رفع تصرف کامل اشخاص حقیقی و حقوقی از زمین‌های تالابی و تعیین حد و بستر تالاب توسط آب منطقه‌ای دو موضوعی است که در کمیته صیانت از تالاب در حال انجام هستیم تا تالاب به مردم واگذار شود.
 
چشم انتظاری پایان می‌یابد
 
در طی یک دهه گذشته مسؤولین مختلف شهرستانی و استانی درباره نگه‌داری تالاب و جلوگیری از تخریب آن مراسم، جلسات مختلف و حتی همایش‌هایی نیز برگزار کردند ولی هیچگاه کسی اقدام عملی ندید و باتوجه به رویکرد قوه قضائیه و بازدید و جلساتی که در طی یک سال گذشته انجام شد این دلگرمی به کشاورزان و مردم لنگرود داده شد که بلکه قرار است برای حراست و حفاظت از تالاب اتفاقات خوبی بیفتد و سوی چشم مردم و کشاورزان در گرو نظارت و نهایی کردن این طرح برای صیانت از تالاب است.
 

شعارسال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از خبرگزاری  فارس، تاریخ انتشار:10  اسفند 1400، کدخبر:14001209001235 ، www.farsnews.ir