شعار سال: هر چند این وضعیت در استان‌های دیگر نیز کم وبیش دیده می‌شود، اما توجه به این واقعیت که استان کرمانشاه با بیش از ۹۵۰ هزار هکتار زمین کشاورزی و تولید سالانه چهار میلیون و ۲۰۰ هزار تن انواع محصولات کشاورزی، دامی و باغی یکی از قطب‌های کشاورزی کشور است، زمینه نگرانی کارشناسان را فراهم کرده است.

آمار نشان می‌دهد حدود ۱۲۵ هزار بهره‌بردار بخش کشاورزی در این استان ۲ میلیون نفری در بخش کشاورزی مشغول به فعالیت هستند و شکی نیست که اگر حتی بخشی از این فارغ‌التحصیلان بیکار جذب مزارع این استان قطب کشاورزی شوند، بخش کشاورزی کرمانشاه نه تنها می‌تواند به عملکرد قابل انتظار در تولید بالاتری دست یابد بلکه نقش پررنگی نیز در کاهش نرخ بیکاری استان بازی کند.

۴۵۰۰ فارغ‌التحصیل کشاورزی کرمانشاه بیکار هستند
«امیر یاوری» رئیس سازمان نظام مهندسی کشاورزی و منابع طبیعی استان کرمانشاه در گفتگو با «ایران» تصریح کرد: بررسی‌ها نشان می‌دهد که در استان حدود ۱۱ هزار فارغ‌التحصیل در بخش کشاورزی داریم.

از این تعداد ۹ هزار فارغ‌التحصیل به عضویت نظام مهندسی کشاورزی در آمده‌اند و متأسفانه حدود ۴۵۰۰ نفر از فارغ التحصیلان، بیکار و جویای کار هستند. وی با اشاره به اینکه آمار دقیقی از فارغ‌التحصیلان بیکار کرمانشاهی که عضو سازمان نظام مهندسی نیستند در دست نیست، افزود: قطعاً با احتساب آن‌ها تعداد فارغ‌التحصیلان بخش کشاورزی استان که جویای کار هستند از این میزان فراتر خواهد رفت. یاوری تصریح کرد: در سال‌های گذشته راهکار‌های مختلفی برای جذب فارغ‌التحصیلان بخش کشاورزی به مزارع اجرایی شده، ولی متأسفانه موفقیت آنچنانی نداشته است.

وی تصریح کرد: ما هنوز بخش اعظم کشاورزی‌مان به شکل سنتی انجام می‌شود و با توجه به اینکه بیش از ۹۰ درصد بهره‌برداران ما کشاورزی را از پدران خود و نسل به نسل یاد گرفته‌اند، نیازی به فراگرفتن علم کشاورزی نداشته‌اند و این کار ما را برای اشاعه دانش نوین در مزارع و ضرورت حضور تحصیلکردگان در مزارع دشوار می‌کند که از این جهت نیاز به فرهنگسازی گسترده در این زمینه داریم.

واقعیت این است که هنوز بسیاری از کشاورزان ما رغبتی به استفاده از ابزار‌های نوین کشاورزی ندارند به‌عنوان مثال من بحث تجهیزات نوین آبیاری را مطرح می‌کنم.

در حال حاضر یک کشاورز سنتی برای تولید یک کیلو خیار حدود ۴۰۰ تا ۶۰۰ لیتر آب مصرف می‌کند و وقتی به او گفته می‌شود که با تجهیز مزرعه خود به تجهیزات نوین می‌توانی همین یک کیلو خیار را با حداکثر ۲۵ لیتر تولید کنی، می‌گوید زمین من زیر نیم هکتار است و نیازی به آن نمی‌بینم. بدیهی است برای اصلاح این نگاه نیاز به کار فرهنگی است.

از سوی دیگر زیرساخت این کار فراهم نیست و سال‌هاست گفته شده از خرد شدن اراضی کشاورزی جلوگیری می‌شود، ولی اقدام عملی صورت نگرفته پس کشاورز هم به نوعی راست می‌گوید، چون تجهیز زمین کوچک او به تجهیزات آبیاری نوین توجیه اقتصادی ندارد و لزومی هم نمی‌بیند که از فارغ‌التحصیل کشاورزی برای این زمین کوچک کمک بگیرد.
یاوری خاطرنشان کرد: هدایت فارغ‌التحصیلان به مزارع یک کار فرااستانی و ملی است و حاکمیت باید زمینه حضور فارغ‌التحصیل را فراهم کند.

آمار نشان می‌دهد در حال حاضر تنها ۲۵ درصد جمعیت کرمانشاه در روستا‌ها زندگی می‌کنند و مابقی در شهر‌ها هستند و این در حالی است که باید این آمار برعکس باشد. دلیلش دیدگاه ما نسبت به کشاورزی و عدم ورود علم به بخش کشاورزی و نداشتن صرفه اقتصادی آن است.

شکی نیست که ما اگر شرایط را برای ورود فارغ‌التحصیل به مزرعه فراهم کنیم، بهره‌وری کشاورزی بالا می‌رود و کشاورز هم در کنار افزایش درآمد می‌تواند ایجاد شغل هم بکند.

فارغ‌التحصیلان کشاورزی به شغل‌های کاذب روی آورده‌اند
«احد شمشکی» کارشناس کشاورزی در کرمانشاه نیز به «ایران» گفت: فارغ‌التحصیلان کشاورزی استان بیشترین تعداد فارغ‌التحصیلان جویای کار را در بین رشته‌های دانشگاهی دارند. تعداد بیش از نیاز فارغ‌التحصیلان کشاورزی موجب شده بسیاری از آن‌ها حتی با مدارک کارشناسی ارشد به شغل‌های کاذب که هیچ ربطی به رشته آن‌ها ندارد جذب شوند و شاید بتوان گفت حدود ۲۰ تا ۳۰ درصد فارغ‌التحصیلان کشاورزی استان بیکار مطلق هستند.

بیکاری فارغ‌التحصیلان کشاورزی کشور چندین علت ساختاری دارد که شاید بزرگترین معضل این باشد که پذیرش دانشجو در رشته‌های کشاورزی هیچ توازنی با ظرفیت اشتغال ندارد. دیگر اینکه ماهیت کشاورزی سنتی ما ظرفیتی برای جذب فارغ‌التحصیلان ندارد و این مسأله موجب شده بیشتر کشاورزان ما توان اقتصادی برای کمک گرفتن از دانش‌آموختگان بخش را نداشته باشند. از سوی دیگر ما در مواردی فارغ‌التحصیلانی را تربیت می‌کنیم که با مزارع بیگانه هستند و علم تئوری آموخته‌اند در واقع دانش‌آموخته کشاورزی باید در مزرعه علم کشاورزی بیاموزد، نه پشت میزدانشگاه. ولی آیا اینگونه است؟

در همین حال تولیدات بخش کشاورزی ارتباط مستقیم با سلامتی مردم دارد و ما اگر می‌خواهیم محصولات با کیفیت ارگانیک تولید کنیم که وارد بازار‌های جهانی بشوند، ناگزیر از ورود علم و فارغ‌التحصیلان به مزارع هستیم و می‌بینیم که این مسأله هنوز به فرهنگ تبدیل نشده است. همین چند وقت پیش بسیاری از محصولات صادراتی ما از جمله فلفل و کیوی را به کشور باز گرداندند، ولی اگر ما تولیداتمان را با علم روز دنیا تولید کنیم شاهد چنین اتفاقاتی نخواهیم بود.

جذب دانشجو بدون برنامه‌ریزی اشتغال
«شاهرخ رمضان‌نژاد» رئیس سازمان نظام مهندسی کشاورزی و منابع طبیعی نیز در خصوص تعداد بالای فارغ‌التحصیلان بیکار در کرمانشاه به «ایران» گفت: این استان نیز مانند دیگر استان‌ها با این معضل روبه‌رو است و این مسأله عوامل مختلفی دارد.

یکی از دلایل آن نیز این است که ما از ابتدا برنامه‌ریزی برای اشتغال فارغ‌التحصیلان نداشته‌ایم. شما ببینید چندین دهه است که دانشگاه‌های ما فارغ‌التحصیل کشاورزی تربیت می‌کنند، ولی عمر سازمان نظام مهندسی کشاورزی در ایران تنها ۱۶ سال است و این نشان می‌دهد از همان ابتدا به فکر نبوده‌ایم.

ما باید نگاه‌مان را به بخش کشاورزی تغییر دهیم و به این باور برسیم که اقتصاد مقاومتی، رونق تولید، اشتغال و تجاری شدن بخش کشاورزی از طریق تربیت نیروی متخصص کشاورزی محقق می‌شود. شرایط باید به گونه‌ای فراهم شود که بخش کشاورزی به جای دستمزد محور بودن به دانش و فناوری روی آورد در این صورت است که زمینه رونق تولید و اشتغال و افزایش تولید و صادرات بخش کشاورزی فراهم می‌شود. در قالب این سیاست فارغ‌التحصیلان کشاورزی می‌توانند با دادن مشاوره علمی به کشاورزان و بهره‌برداران با امکانات خود آن‌ها عملکرد تولید آن‌ها را به نحو مطلوب بالا برده و خود نیز به درآمد مناسبی برسند.

از مجموع فارغ‌التحصیلان کشاورزی کشور ۲۵۰ هزار نفر عضو سازمان نظام مهندسی کشاورزی هستند که از این تعداد ۵۲ درصد آقا و ۴۸ درصد خانم اند. بیشتر تعداد فارغ‌التحصیلان مربوط به رشته‌های زراعت، اصلاح نباتات، مهندسی باغبانی و دامی و عضو نظام مهندسی کشاورزی هستند.

وی با اشاره به اینکه از کل اعضای سازمان نظام مهندسی کشاورزی تنها ۱۳ درصد از نیرو‌ها در بخش دولتی کشاورزی مشغول هستند، افزود: ۱۷ درصد نیز در بخش غیردولتی کشاورزی و مابقی آن‌ها که حدود ۷۰ درصد می‌شوند یا به طور مستقل فعالیت می‌کنند یا جویای کار هستند.


شعار سال، با اندکی تلخیص واضافات برگرفته از ایران، تاریخ انتشار: ۱۴ اسفند ۱۴۰۰، کد خبر: irannewspaper.ir/۶۰۵۰۵۲