شعار سال: مرکز فناوری اطلاعات و ارتباطات وزارت جهاد کشاورزی با انتشار گزارشی تحت عنوان سطح، تولید و عملکرد محصولات زراعی سال ۱۳۹۹-۱۴۰۰ جزییاتی از وضعیت بخش کشاورزی کشور را منتشر کرد.
در ادامه این گزارش به مهمترین نتایج این پژوهش میپردازیم:
نیمی از زمینهای ایران تنها ۷.۷ درصد محصولات کشاورزی را تامین کرده اندبر اساس این گزارش در سال زراعی ۱۳۹۹-۱۴۰۰ سطح زیر کشت محصولات زراعی حدود ۱۱ میلیون هکتار بوده است که از این مقدار ۵۰.۴۵ درصد متعلق به زمینهای دیم و ۴۹.۵۵ درصد زمین آبی بوده است.
در ادامه این گزارش از سهم اندک زمینهای زیر کشت دیم از محصولات نهایی پرده برداشته شده است به طوری که تنها ۷.۶۳ درصد از محصولات زراعی برداشت شده از طریق این زمینها برداشت شده است.
از ۱۱ میلیون هکتار زمین زیر کشت، ۸۰.۱۸ درصد به کشت غلات، ۳.۷۹ درصد به کشت حبوبات، ۴.۸۶ درصد به کشت محصولات صنعتی، ۲.۹۶ به کشت سبزیجات، ۱.۳ درصد به کشت نباتات علوفهای و ۰.۴۹ درصد به سایر موارد اختصاص داشته است.
در جدول زیر سهم هرکدام از بخشهای بالا از تناژ محصول نهایی کشور قابل مشاهده است.
نوع کشت |
سهم بخش از زمین های زیر کشت کل کشور (درصد) |
سهم بخش از وزن کل محصولات تولیدی (درصد) |
غلات |
80.18 |
28.28 |
حبوبات |
3.79 |
0.55 |
محصولات صنعتی |
4.86 |
19.43 |
سبزیجات |
2.96 |
18.97 |
محصولات جالیزی |
1.3 |
6.24 |
نباتات علوفه ای |
6.43 |
26.31 |
کدام استانها بیشترین محصول را تولید میکنند؟بنا بر اطلاعات این گزارش، استانهای خوزستان، فارس، اصفهان، خراسان رضوی، آذربایجان غربی و تهران بیشترین سهم را در وزن محصولات نهایی کشاورزی به خود اختصاص داده اند. حضور استانهای فارس، اصفهان و خراسان رضوی در رتبههای بالای تولید محصولات کشاورزی در حالی است که این سه استان به ترتیب رتبههای ۳، ۱۶ و ۱۱ را در بین سطح زیرکشت استانی به خود اختصاص داده اند یعنی تمرکز تولید در استانهایی است که هم آب و هوای خشک دارند و هم سطح زیر کشت کمتری به خود اختصاص داده اند. بالا بودن سهم تولیدات کشاورزی در این استانها به دلیل دارا بودن زمینهای زراعی آبی است.
اما از سوی دیگر استان کهگیلویه و بویر احمد با دارا بودن آب و هوای کوهستانی و منابع آبی فراوان در رتبه آخر میزان وزنی تولید محصولات کشاورزی قرار گرفته است. استانهایی نظیر اردبیل، کردستان، چهارمحال و بختیاری و گیلان نیز علی رغم دارابودن مزایای کشاورزی، در نیمه دوم این جدول حضوردارند.
سهم زمینهای آبی و دیم در هر استان
بر اساس اطلاعات موجود در گزارش وزارت جهاد کشاورزی میتوان به یک جدول جامع در خصوص سهم زمینهای زراعی و دیم در هر استان در سال ۱۳۹۹ با نگاهی به شرایط اقلیمی آن (بر اساس نقشه رسمی اطلس سازمان نقشه برداری) دست یافت.
نام استان |
زمین آبی (درصد) |
زمین دیم (درصد) |
اقلیم |
آذربایجان شرقی |
20.6 |
79.4 |
کوهستانی |
آذربایجان غربی |
35.2 |
64.8 |
کوهستانی |
اردبیل |
35.4
|
64.6 |
کوهستانی |
اصفهان |
86.5 |
13.5 |
گرم و خشک |
البرز |
96 |
4 |
کوهستانی |
ایلام |
40.9 |
59.1 |
کوهستانی |
بوشهر |
19 |
81 |
گرم و شرجی |
تهران |
99 |
1 |
کوهستانی |
جنوب کرمان |
99.9 |
0.1 |
گرم و خشک |
چهارمحال و بختیاری |
54.9 |
45.1 |
کوهستانی |
خراسان جنوبی |
92.5 |
7.5 |
گرم و خشک |
خراسان رضوی |
81.3 |
18.7 |
گرم و خشک |
خراسان شمالی |
35.4 |
64.6 |
کوهستانی |
خوزستان |
80 |
20 |
گرم و شرجی/ کوهستانی |
زنجان |
15.6 |
84.4 |
کوهستانی |
سمنان |
76.4 |
23.6 |
گرم و خشک |
سیستان و بلوچستان |
95.5 |
4.5 |
گرم و خشک/ شرجی |
فارس |
83.5 |
16.5 |
گرم و خشک |
قزوین |
47.5 |
52.5 |
کوهستانی |
قم |
99 |
1 |
گرم و خشک |
کردستان |
9.7 |
90.3 |
کوهستانی |
کرمان |
99.2 |
0.8 |
گرم و خشک |
کرمانشاه |
24.6 |
75.4 |
کوهستانی |
کهگیلویه و بویراحمد |
22.4 |
77.6 |
کوهستانی |
گلستان |
50.3 |
49.7 |
معتدل خزری |
گیلان |
91.3 |
8.7 |
معتدل خزری |
لرستان |
27.8 |
72.2 |
کوهستانی |
مازندران |
84.7 |
15.3 |
معتدل خزری |
مرکزی |
33.4 |
66.6 |
کوهستانی |
هرمزگان |
99.1 |
0.9 |
گرم و شرجی |
همدان |
29.2 |
70.8 |
کوهستانی |
یزد |
100 |
0 |
گرم و خشک |
شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از پایگاه اطلاع رسانی و خبری جماران، تاریخ انتشار:۱ مرداد ۱۴۰۱، کدخبر:۱۵۵۹۴۱۸، www.jamaran.news