يك‌سال گذشت، توفاني ديگر رخ داد. شهر باز هم خسارت ديد. باز هم مديران ستاد بحران و شهردار تهران به شوراي شهر آمدند و باز هم مقرر شد تا شهرداري ستاد بحران خود را تجهيز كند و با تعاملي كه با ساير سازمان‌هاي مرتبط دارد، زمينه را براي مديريت يكپارچه بحران فراهم كند! يك‌سال ديگر هم گذشت، به مصداق ضرب‌المثل تا سه نشه، بازي نشه، اين‌بار تهران نه به خاطر توفان، كه به خاطر انفجار يكي از لوله‌هاي گاز اصلي زير زمين شوك زده شد و باز هم خيلي‌ها خسارت ديدند. باز هم شهردار و رييس ستاد بحران به صحن شورا آمدند و... . انگار قرار نيست قصه تكراري حوادث تهران و اقدامات ناهماهنگ سازمان‌هاي ذي‌صلاح به اين زودي‌ها تمام شود.

قصه‌اي دردناك كه قربانيان آن مردم و همشهريان ما هستند. اما مروري بر پرونده اين حوادث منهاي نحوه عملكرد سازمان‌هاي مرتبط، حاوي نكاتي بس تامل‌برانگيز و خطرناك است. اينكه تهران ٦٤٠ كيلومتر مربعي، روي معدني پر از مواد منفجره آرميده است. معدني كه هر لحظه امكان انفجار آن وجود دارد. انفجاري كه مي‌تواند براي جمعيت ١٢ ميليوني آن صحراي محشري به معناي واقعي باشد. منتها در اين محشر كبري به جاي صداي چكاچك شمشيرها و رجز‌خواني‌ها، صداي انفجار لوله‌هاي گاز و شعله‌هاي بلند آتش است كه دنيا را جلوي لشكر تهرانيان تيره و تار مي‌كند. چرا كه پايتخت بزرگ كشورمان روي معدن ديناميتي متشكل از لوله‌هاي گاز، آب، كابل‌هاي برق و تلفن و... قرار گرفته كه در صورت بروز هر حادثه بزرگ غير‌مترقبه‌اي مي‌تواند نه تنها زندگي شهروندان را مختل كند كه حتي با انفجار ناشي از لوله‌هاي گاز و كابل‌هاي برق، كشتاري بيشتر از كشتار ناشي از حادثه غير مترقبه رخ داده، را موجب شود.

براساس آخرين آمار رسمي شهرداري كه به سال ٩٣ برمي‌گردد، در تهران بيش از ١٨ هزار كيلومتر كابل برق (در كنار بيش از ١٢ هزار كيلومتر شبكه برق روشنايي معابر كه البته هوايي هستند) و حدود ١٢٠كيلومتر لوله كشي گاز در زير زمين دفن شده است. لوله‌هايي كه روزانه بيش از ١٤ ميليون متر مكعب گاز طبيعي در آنها جريان دارد و گفته مي‌شود با زلزله‌اي ٥ تا ٦ ريشتري منفجر شده و زلزله‌اي را رقم مي‌زند كه خسارت و قدرت تخريب آن براي بيش از ١٢٥ هزار مشترك گاز خانگي، چندين برابر خود زلزله خواهد بود. به بياني، ابزاري كه در حالت عادي، از ضروريات زندگي امروزي ما هستند، در كسري از ثانيه به ابزاري براي قتل‌عام شهروندان تبديل مي‌شوند. همان جهنمي كه «شهران» نمونه كوچكي از آن بود و به گفته شهردار تهران خدا خواست كه اتفاقي در آن رخ ندهد. اما توصيف كاملي از اين صحراي محشر مستلزم داشتن اطلاعات كاملي از شهر زيرزميني شبكه‌هاي خدمات شهري است. اينكه هر كدام از اين شبكه‌هاي زير زميني چقدر وسعت دارند يا اينكه آيا اصولا نقشه جامعي از جانمايي و نحوه قرار گرفتن اين خطوط در دل زمين وجود دارد يا خير؟

* ورود شوراي عالي شهرسازي به بحث شبكه‌هاي زير‌زميني شهري

پيروز حناچي، دبير شوراي عالي شهرسازي و معماري درگفت‌وگو با «اعتماد» با تاييد خطرات شبكه‌هاي زير‌زميني براي تهران مي‌گويد: متاسفانه ما ليست و نقشه‌هاي درست و به‌روزي از خطوط لوله‌هاي گاز، آب و برق و... نداريم. نقشه‌هايي هم كه وجود دارد اكثر قديمي هستند و نمي‌توان به آنها اطمينان كرد.

وي با ذكر اينكه عمق كارگذاري لوله‌هاي گاز چندان زياد نيست و همين مساله مي‌تواند باعث افزايش ريسك انفجار آنها شود، مي‌گويد: از سويي نقشه‌هاي تجهيزات زير‌زميني، سه‌بعدي نيست و درست به همين دليل نمي‌توان در مواقع بحران به آنها اتكا كرد. به عقيده حناچي، بايد با استفاده از سيستم GIS نقشه‌هاي جديد تجهيزات زير زميني طراحي و تدوين شود چرا كه نقشه‌هاي موجود عملا غيركارآمد هستند.

معاون وزير راه و شهرسازي، با انتقاد از شهرداري براي اينكه اطلاعاتي كه در اختيار دارد را در اختيار نهادهاي ديگر قرار نمي‌دهد در ادامه مي‌گويد: شهرداري تهران با صرف هزينه‌اي گزاف، يك بانك اطلاعاتي با عنوان رصدخانه شهر تهران را احداث كرده است و اطلاعات بخش‌هاي مختلف شهري از جمله نقشه‌ها و اطلاعات تجهيزات زيرساختي شهر را جمع‌آوري كرده ولي اين اطلاعات را در اختيار هيچ‌كدام از نهادهاي ذي‌ربط قرار نمي‌دهد. به قول معروف اطلاعات را در داخل گنجه گذاشته و در آن را قفل كرده است. درحالي كه اين اطلاعات و آمار براي شهر تهران حياتي است.

وي با اشاره به نقش شهرداري به عنوان متولي بحث رويارويي با بحران‌هاي شهري گفت: بايد سازمان‌هاي مرتبط با اين زيرساخت‌هاي شهري موظف شوند تا اطلاعات خود را در اختيار شهرداري قرار دهند چراكه اين مديريت شهري است كه بايد در مواقع بحراني وارد عمل شود و بحران را كنترل كند. در نقطه‌اي مانند شهران، تمام زيرساخت‌هاي شهري گاز، آب و برق و... در يكجا به هم رسيده بودند كه نتيجه آن انفجاري بود كه شاهد آن بوديم. درحالي كه اگر اين تجهيزات به درستي كار گذاشته مي‌شد و نقشه آن وجود داشت يا اصلا چنين اتفاقي رخ نمي‌داد يا در صورت وقوع، به‌سادگي و در كمترين زمان ممكن مهار مي‌شد.

دبير شوراي عالي شهرسازي و معماري همچنين از ورود شوراي عالي شهرسازي و معماري به اين بحث و تشكيل جلسه‌اي با حضور شهردار تهران و مديران شهري و مسوولان سازمان‌هاي ذي‌ربط خبر داد و گفت: در اين جلسه به دنبال آن هستيم تا بين مسوولان هماهنگي و وحدت رويه‌اي ايجاد كنيم تا اطلاعات‌شان را در اختيارمديريت شهري قرار دهند و مديريت شهري هم خود را موظف بداند كه فعالانه‌تر در اين‌گونه حوادث ورود پيدا كند.

اما در هر صورت وي عميقا بر اين باور است كه اگر هر‌چه زودتر فكري براي جانمايي و به‌روز كردن نقشه‌هاي تجهيزات زير‌ساختي تهران نكنيم بايد منتظر بروز فاجعه‌اي غير‌قابل‌تصور در هنگام بروز زلزله يا حوادثي از اين دست باشيم.

* شهردار تهران: پايتخت در حوزه زيرساخت‌هاي شهري استاندارد نيست

محمدباقر قاليباف، شهردار تهران به عنوان مهم‌ترين مدير شهري، با وجود اذعان به خطراتي كه شبكه‌هاي زيرزميني خدمات شهري براي پايتخت دارد، معتقد است كه شهرداري آمادگي لازم براي مقابله با بحران را دارد ولي مشكل از آنجايي ناشي مي‌شود كه سازمان‌ها و ارگان‌هاي ديگر، حاضر به ارايه اطلاعات خود به شهرداري به عنوان مديريت بحران نيستند. چند روز بعد از حادثه شهران در صحن شورا با ذكر اينكه در تهران بيش از ٤٠٠ نقطه پرخطر از حيث شبكه‌هاي خدمات زير زميني مانند شهران وجود دارد، گفت: امروزه شهر‌هايي در دنيا ايمن هستند كه شبكه عظيم استاندارد زير سطحي داشته باشند، شبكه حمل و نقل، فاضلاب، آب‌هاي زير سطحي و اگر بخواهيم تهران را از اين منظر مورد بررسي قرار دهيم بايد بگوييم شهر ما در حوزه زير‌ساخت‌هاي شهري استاندارد نيست و با استاندارد‌هاي دنيا فاصله‌اي زياد دارد.

وي با تاكيد بر اينكه اطلاعات زير سطحي بايد قابل‌دسترسي باشد تا بتوان در موارد ضروري در كمترين زمان براي كنترل اوضاع اقدام كرد، گفت: ما در شهرداري رصد‌خانه‌اي ايجاد كرديم و در آن تمام اقدامات عمراني كه در هفت، هشت سال گذشته در شهر تهران انجام شده را به صورت نقشه‌هاي دقيق ذخيره كرديم كه بالغ بر ۱۰۰ نوع اطلاعات در لايه‌هاي زيرين شهر مي‌شود، در حقيقت يك شبكه اطلاعاتي در تاسيسات زير سطحي به وجود آورديم.

شهردار تهران در ادامه افزود: ايجاد كانال مشترك تاسيسات شهري موضوع ديگري است كه بايد مد نظر قرار داد. امروزه مي‌بينيم هر دستگاهي حفاري مي‌كند و همه تاسيسات كنترل هم قرار مي‌گيرند كه اين خود يك عامل تهديد‌زا است. در حالي كه اگر مديريت يكپارچه وجود داشت با ايجاد كانال مشترك تاسيسات چنين وضعيتي به وجود نمي‌آمد.

قاليباف ادامه داد: ممكن است برخي بگويند كه چرا شهرداري اين كار را نكرده است و در پاسخ بايد گفت وقتي از برنامه سوم تا برنامه پنجم موضوع مديريت يكپارچه مطرح مي‌شود، قانون مي‌شود و حتي ابلاغ هم مي‌شود اما اجرا نمي‌شود دست شهرداري بسته مي‌ماند.

* معاون عمراني شهردارتهران: در مرحله جمع‌آوري اطلاعات هستيم

عليرضا جاويد، معاون عمراني شهردارتهران هم در اين مورد گرچه براين باور است كه وضعيت كنوني زير‌ساخت‌هاي شهري مي‌تواند براي تهران خطرآفرين و خطرناك باشد اما در عين حال از طرحي خبر مي‌دهد كه براساس آن شهرداري تهران موظف شده تا نقشه‌ها و اطلاعات جديد اين تجهيزات را تهيه و به‌روز‌رساني كند: اين مهم برعهده سازمان فناوري شهرداري قرار گرفته تا اين سازمان با همكاري سازمان‌هاي مرتبط، نقشه‌ها و اطلاعات لوله‌هاي گاز و آب و كابل‌هاي برق و تلفن را تهيه و آنها را براي استفاده در مواقع بحراني و بروز حوادث غيرمترقبه آماده كند كه اين اقدام مدتي است آغاز شده است.

* رييس كميسيون عمران شوراي شهر: اطلاعاتي از اعماق زمين هم نداريم

احمد دنيامالي، رييس كميسيون عمران شوراي شهر اما به شكلي تخصصي‌تر به اين موضوع نگاه مي‌كند: عمق كم لوله‌ها و تجهيزات زيرساختي در كنار اين مساله كه اين تجهيزات عمدتا روي شريان‌هاي اصلي شهر قرار دارند و همچنين فرسودگي اين تجهيزات و همجواري اين تجهيزات باعث شده تا اين تجهيزات همواره در معرض خطراتي جدي باشند. به همين دليل مديريت شهري تلاش بسياري كرده تا اين وضعيت را ساماندهي كند ولي شواهد امر نشان داده كه تاكنون به دليل عدم همكاري سازمان‌هاي ذي‌ربط؛ اين امر محقق نشده است.

وي ادامه مي‌دهد: يادمان ياشد كه تهران تا همين چند دهه قبل، آب مورد نيازخود را از قنات‌ها و آب‌انبارها تامين مي‌كرده است و به همين دليل در زير پاي ما شبكه گسترده‌اي از قنات‌ها قرار دارد. در واقع تهران روي غارهايي قرار گرفته كه مي‌تواند براي شهر خطرناك باشد.

وي به تست‌هاي انجام شده با دستگاه‌هاي مخصوص براي تعيين وضعيت و كشيدن نقشه‌هاي تجهيزات زير زمين اشاره كرده و گفت: در مقطعي اين كار توسط شهرداري تهران انجام شد ولي از آنجايي‌كه دستگاه‌هايي كه به كار گرفته شد، دستگاه‌هايي بودند كه تنها مي‌توانستند تا عمق چند متري از سطح زمين را رصد كنند، نمي‌دانيم در عمق‌هاي زيادتر، تهران چه وضعيتي دارد؟

دنيامالي با ذكر اينكه اين دستگاه‌ها در ايران وجود ندارد، گفت: اين در حالي است كه حادثه‌اي مانند شهران، در عمق ٤٠ متري رخ داده است. يعني ما بايد بتوانيم تا اعماق چند ده متري زمين از وضعيت خاك و تجهيزات زيرزميني آگاه باشيم.

وي با تكيه بر روش‌هاي امروزي دفن تجهيزات زير‌ساختي گفت: ما اصلا موافق دفن كردن بدون نقشه و طرح لوله‌ها و كابل‌هاي شهري نيستيم. بلكه برعكس، معتقديم بايد اين تجهيزات را در داخل كانال‌هاي مخصوصي قرار داد تا در مواقع ضروري، بتوان به راحتي به آن دسترسي داشت و بحران را مهار كرد. برخي كارشناسان اما براين باورند كه نبايد شبكه‌هاي ناهمگن – مانند لوله‌هاي گاز و كابل‌هاي برق – را كنار هم قرار داد چرا كه خود مي‌تواند خطرناك باشد. به همين دليل نمي‌توان تمام تجهيزات را داخل يك كانال واحد قرار داد. اما با اين وجود دنيا مالي براين باور است كه مي‌توان به گونه‌اي عمل كرد كه اين خطر مرتفع شود: اگر كمي تحقيق كنيم مي‌توانيم راهكاري براي حل اين مشكل پيدا كنيم.

رييس كميسيون عمران شوراي شهر وقوع حوادثي مانند حادثه انفجار لوله گاز در شهران را طبيعي مي‌داند و مي‌گويد: الان علاوه برلوله‌هاي گاز ما با مسائل ديگري چون انبارهاي نفت روبه‌رو هستيم كه حقيقتا خطراتي به مراتب بيشتر از لوله‌هاي گاز شهري محسوب مي‌شوند. وي هم در ادامه صحبتش به همان نكته‌اي اشاره مي‌كند كه پيش ازاين، حناچي به آن اشاره كرده بود: ما الان نقشه تاسيسات زير زمين را داريم ولي مشكل آنجاست كه اين نقشه‌ها دقيق نيست بلكه گاهي وقتي براساس نقشه جايي را مي‌كنيم مي‌بينيم اصلا شبكه‌اي آنجا نيست يا اگر هست چند متر آن‌طرف‌تر قرار دارد.

دنيا مالي از سويي به جنبه ديگري از حضور بي‌ضابطه تجهيزات شهري اشاره مي‌كند و مي‌گويد: يكي از برنامه‌هاي شهرداري و مديريت شهري توسعه شهر در زير زمين است. براي اين كار شناسايي و ايمن كردن تجهيزات شهري يكي از اركان اصلي است. اما اين امر تاوقتي‌كه مديريت شهري يكپارچه شهري اجرايي نشود، محقق نخواهد شد و تهران همچنان مانند بمبي عمل خواهد كرد كه هر لحظه امكان انفجار آن مي‌رود.

* رييس كميسيون شهرسازي و معماري شوراي شهر: تا فاجعه‌اي رخ ندهد موضوع را جدي نمي‌گيريم

محمد سالاري، رييس كميسيون شهرسازي و معماري شوراي شهروضعيت كنوني را نتيجه بي‌برنامگي و سوء مديريت شهري در دهه‌هاي گذشته مي‌داند. به اعتقاد وي خطراتي كه امروز از سمت و سوي شبكه‌هاي خدمات شهري زير زمين تهران را تهديد مي‌كند ميراثي است شوم از آنچه تاكنون در اين كلان‌شهر گذشته است: تا همين دو – سه سال قبل تهران بدون داشتن سندي بالا دستي يا طرحي جامع و تفصيلي و تنها برمبناي يكسري دستورالعمل و تصميم‌هاي سليقه‌اي مديران شهري اداره مي‌شده است. بنابراين شهر بدون هيچ اصل علمي و منطقي و شهرسازي رشد پيدا كرده و به اين شكلي رسيده كه امروز خودش براي مردمش، تهديدي بالقوه تلقي مي‌شود.

وي ادامه مي‌دهد: اين وضعيت امروز به چنان مرحله‌اي رسيده كه باعث شده تا تهران در بين كشورهاي جهان يكي از بدترين و خطرناكترين زير‌ساخت‌هاي شهري را داشته باشد. نتيجه اين اهمال و سوء مديريت هم الان مشخص نمي‌شود بلكه زماني اين مساله جلوه پيدا مي‌كند كه خداي ناكرده حادثه‌اي مانند زلزله در تهران رخ بدهد. آن وقت است كه تازه مي‌فهميم كه چقدر خطرناك هستند. ضمن اينكه تغيير اقليمي كه امروز در بسياري از كشورهاي جهان و ازجمله در ايران رخ داده و مي‌دهد، باعث بروز چالش‌هاي جديد براي شهرهاي بزرگ جهان شده است. به عنوان مثال فرونشست زمين، مي‌تواند در كنار شبكه زير‌ساختي شهر تهران، خود چالشي مهم براي پايتخت باشد.

رييس كميسيون شهرسازي و معماري شوراي شهرنبود شبكه فاضلاب را يكي ديگر از معضلات تهران مي‌داند و مي‌گويد: نبود شبكه فاضلاب باعث شده تا چاه‌هاي فاضلاب در تهران به صورت «جذبي» باشند كه در دراز مدت موجب به وجود آمدن غارها و حفره‌هاي بزرگي در دل زمين شده كه با توجه به فرونشست زمين كه اين روزها به‌شدت تهران را تهديد مي‌كند، به شكل خطرناكي تهران را تهديد مي‌كند. اين خطر وقتي جدي‌تر مي‌شود كه اين خطرات را در كنار خطر گسل‌هاي زلزله خيز و ساخت وسازهاي بدون رعايت اصول مهندسي، قرار دهيم.

وي معتقد است كه براي حل اين معضل بهترين راه‌حل تدوين پيوست‌هاي مطالعاتي براي طرح‌هاست: البته اين پيوست‌هاي مطالعاتي بايد قبل از اجراي طرح تدوين شود نه اينكه بعد از تكميل يك طرح و براي رفع تكليف بخواهيم يك پيوست تهيه و به آن ضميمه كنيم.

سالاري از ايجاد مديريت يكپارچه شهري به عنوان يكي ديگر از راه‌حل‌هاي كاهش اين خطرات ياد مي‌كند و مي‌گويد: در كنار اين اقدام بايد نهضتي با عنوان نهضت احداث كانال‌هاي مشترك شهري در تهران راه افتد. يعني كميته‌اي با رياست مديريت‌هاي عالي كشوري و عضويت مديريت شهري تشكيل شود و در آن به سرعت براي تاسيس چنين كانالي تصميم‌گيري كنند.

اين كارشناس شهرسازي در ادامه در پاسخ به اين سوال كه آيا تاكنون مطالعاتي در مورد وضعيت شبكه‌هاي زير زميني شهري تهران و عواقب ناشي از بروز رخدادهاي طبيعي مانند سيل و زلزله و... برآن‌ها انجام شده يا خير، مي‌گويد: مطالعات كه زياد انجام شده ولي هيچ كدام با ديگري نمي‌خواند و معتبر نيستند. منتها مشكل ما اين نيست. مشكل از جايي ناشي مي‌شود كه مسوولان ما هنوز چنين مسائل زيربنايي براي‌شان دغدغه نيست بلكه بيشتر به دنبال كارهاي زود بازده و تبليغاتي هستند. شهرداري مي‌خواهد چند طرح عمراني حتي نه چندان مهم را اجرا كند تا بگويد من كار مي‌كنم. شوراي شهر دايم فقط مصوبه اجرا مي‌كند تا بگويد به فكر شهر و نيازهايش هست و اذهان عمومي عليهش نباشد، ولي هيچكس به چنين مسائل مهمي كه مي‌تواند فاجعه‌اي انساني را رقم بزند توجهي ندارد. تاوقتي‌كه چنين است نمي‌توان براي كاهش خطرات شبكه‌هاي اجتماعي زير زمين، كاري كرد.

* رييس ستاد بحران شهر تهران: زير‌ساخت‌هاي شهري در صورت بروز حوادث طبيعي بزرگ، فاجعه‌اي تمام عيارند

در زمان بروز حوادث شهري، به خصوص حوادث غير مترقبه نخستين واصلي‌ترين سازماني كه درگير حادثه مي‌شود و در عين حال اصلي‌ترين سازماني كه بايد پاسخگو باشد، ستاد بحران است. سازماني كه وظيفه آن ساماندهي سازمان‌هاي مرتبط و فرماندهي مديريت بحران در زمان وقوع حادثه است. دكتر احمد صادقي، رييس ستاد بحران شهر تهران در گفت‌وگو با «اعتماد» با قبول اينكه در صورت بروز حادثه‌اي جدي مانند زلزله، شهر تهران در مورد زير‌ساخت‌هاي شهري با مشكلاتي جدي روبه‌رو خواهد شد، گفت: البته در مورد حوادث كوچك‌تري مانند شهران، براين باورم كه مي‌توانيم به خوبي از عهده كنترل بحران برآييم ولي در مورد حوادث بزرگ و فراگير...

وي در پاسخ به اين سوال كه آيا سازمان‌هايي مانند گاز و آب و برق، اطلاعات‌شان را در اختيار شما قرار داده‌اند يا خير، گفت: بله تا حدودي اين اتفاق افتاده است. ولي مشكل از جايي شروع مي‌شود كه خود آنها نيز اطلاعات دقيقي در مورد تجهيزات زير زميني خود ندارند. به عنوان مثال بارها اتفاق افتاده كه در موقع حادثه، براساس نقشه و براي رسيدن به لوله مثلا گاز، نقطه‌اي را حفاري كرده‌ايم ولي اثري از لوله نبوده است. يا اگر هم بوده، چندين متر دورتر بوده است. همين مساله باعث شده تا ما از اجراي نقش خود كه همان كنترل بحران و نظارت بر عمليات باشد عقب بيفتيم.

دكتر صادقي همچنين براين باور است كه نقشه‌هاي سازمان‌هاي ياد شده بايد به روز شده و در اختيار ستاد بحران قرار گيرند. اما در وضعيت كنوني چگونه مي‌توان تجهيزات زير زميني شهري را ساماندهي و از بروز فاجعه‌اي ملي جلوگيري كرد؟ سوالي كه رييس ستاد بحران تهران به آن اين‌گونه پاسخ مي‌دهد: شايد بهترين گزينه ايجاد شبكه مشترك زير‌ساخت‌هاست. به اين معنا كه كه تمام شريان‌هاي شهري را در داخل كانال‌هاي زير زميني قرار مي‌دهند كه در زير زمين است و مسير كارگذاري آنها نيز كاملا مشخص است و در موارد بحراني و بروز حادثه، مي‌توان به راحتي به اين شريان‌ها دسترسي داشت و آنها را مديريت كرد.

به گفته رييس ستاد بحران تهران، سال‌هاست كه اين طرح از سوي مديريت شهري مطرح شده است ولي بنابردلايلي تاكنون عقيم مانده است. صادقي در مورد دلايل توقف اين طرح مي‌گويد: اختلافي كه باعث شد تا اين طرح اجرايي نشود موضوعي بود كه مورد نگهداري اين شبكه مطرح بود. قرار بود كه هر يك از سازمان‌هاي آب و گاز و... هزينه‌اي را براي «نگهداري» اين شبكه به شهرداري بپردازند ولي سازمان‌هاي ذي‌ربط تا امروز زير بار اين تعهد مالي نرفته‌اند و درست به همين دليل اين طرح هنوز اجرايي نشده است.

وي با تصديق خطرناك بودن لوله‌هاي گاز زير سطح زمين شهر تهران به نكته ديگري اشاره مي‌كند كه تاكنون كمتر به آن اشاره شده است: بافت شهر و تركيب خاك تهران به گونه‌اي است كه واقعا براي شبكه‌هاي زير زميني به خصوص لوله‌هاي گاز آن فكري كرد. الان در جهان، شهرهاي مشابه تهران، به جاي استفاده از «گاز» به سمت استفاده از «برق» رفته‌اند. شايد خيلي‌ها بگويند كه تبديل شبكه گاز‌رساني به برق، هزينه كمرشكني را دارد و مقرون‌به‌صرفه نيست ولي مطالعات ما نشان مي‌دهد كه اين مساله در دراز مدت به‌شدت اقتصادي است. ضمن اينكه خطرات امروز اين لوله‌ها را نيز ندارد.

وي از دولت و مجلس مي‌خواهد تا رويه‌اي را اتخاذ كنند كه براساس آن طرح جامع شهري هر چه سريع‌تر به تصويب برسد، چرا كه شايد آخرين اميد تهران براي بهبود شرايط كنوني و مديريت بحران‌هايي كه نمي‌توان از آنها اجتنباب كرد، اجراي همين شيوه مديريت است.

به نظر مي‌رسد قصه زير‌ساخت‌هاي شهري تهران، مانند بسياري ديگر از مشكلات و دغدغه‌هاي شهري، قصه‌اي است سريالي كه قرار نيست به اين زودي‌ها حل شود. حل شدن كه جاي خود دارد، حتي كسي زحمت پيگيري آن را هم به خود نمي‌دهد؛ قصه‌اي كه مي‌تواند پاياني تراژيك را براي كلانشهر بي‌در و پيكر تهران رقم زند. فاجعه‌اي كه شايد بشود از همين الان جلوي آن را گرفت، اگر...

با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از سایت خبری تابناک، تاریخ انتشار: 21 تیر 1395 ، کدخبر: ۶۰۵۰۶۶، www.tabnak.ir