«دکتر سینان ارتورک» کارشناس ارشد موسسه پژوهشی سیستم‌های دفاعی و فضایی ترکیه «آنکا»، پیامدهای تجهیز گروه‌های مسلح سوریه به خصوص شب نظامیان کُرد یگان‌های مدافع خلق به موشک‌های دوش‌پرتاب را  تشریح کرده است.

*: موشک‌های دوش‌پرتاب (MANPADS) فقط برای هدف قرار دادن بالگردها کاربرد دارند یا جنگنده‌های هوایی را هم می‌توانند مورد هدف قرار دهند؟

سینان ارتورک :بستگی به سرعت جنگنده‌ها دارد. این موشک‌ها می‌تواند همه جنگنده‌ها را هدف قرار دهد، اما با افزایش سرعت جنگنده، احتمال اصابت به هدف هم کمتر می‌شود. بزرگی جنگنده مورد هدف، ارتفاع، جو آب و هوایی، سرعت و موقعیت از فاکتورهای مهم برای موفقیت موشک‌های دوش‌پرتاب محسوب می‌شوند.

*: مجهز شدن گروه‌های مسلح سوری به دوش‌پرتاب (MANPADS) توسط آمریکا چه تأثیراتی در تحولات میدانی سوریه خواهد داشت؟

سینان ارتورک :این مسئله می‌تواند موفقیت طرف‌هایی را که از بالگردها و پهپادها استفاده می‌کنند به شدت تحت تأثیر قرار دهد. این مسئله سبب خواهد شد که حملات هوایی آنان بدون استفاده از بالگرد و پهپاد برنامه‌ریزی شود و باعث عملکرد منفی آنان خواهد شد. این موشک‌ها در اختیار نیروهای دموکراتیک سوریه که یگان‌های مدافع خلق (ی.پ.گ) هم داخل آن حضور دارند قرار داده می‌شود. در این حالت این سؤال مطرح می‌شود که این مسئله می‌تواند عملیات سپر فرات ترکیه را تحت تأثیر قرار دهد؟ بدون شک تحت تأثیر قرار خواهد داد. بسیار بیشتر از آنچه تصور کنید تحت تأثیر قرار می‌دهد. ترکیه برای عملیات سپر فرات از امکانات هوایی برای حمله هوایی، حمل و نقل، انتقال مهمات، انتقال پزشکان و بسیاری از مقاصد دیگر استفاده می‌کند. امکاناتی که جایگزین امکانات هوایی ترکیه شود بسیار ناچیز است. این وضعیت با اینکه نمی‌تواند عملیات سپر فرات را متوقف کند اما آن را با مشکل بسیار بزرگی مواجه می‌کند.

*: آیا مجهز کردن نیروهای دموکراتیک سوریه و شبه‌نظامیان یگان‌های مدافع خلق (ی.پ.گ) به موشک‌های دوش‌پرتاب به معنای تلاش برای برقراری امنیت در کانتون‌های متعلق به ی.پ.گ است؟

سینان ارتورک : موشک‌های دوش‌پرتاب به تنهایی نمی‌تواند امنیت کانتون‌های یگان‌های مدافع خلق (ی.پ.ق) تأمین کند. ترکیه از نظر سیاسی این کانتون‌ها را به رسمیت نمی‌شناسد. این کانتون‌ها از وطن اصلی خود جدا شده‌اند و به تنهایی شانس حیات ندارند. با بهتر شدن وضعیت داخلی سوریه، برای این کانتون‌ها امنیتی باقی نخواهد ماند. نیروهای دولت سوریه اگر توافقی با ی.پ.گ امضا نکرده باشند کانتون‌های تحت اختیار آنان را دوباره آزاد خواهند کرد. آن موقع است که سلاح‌ها و موشک‌های ی.پ.گ به تهدیدی بزرگ برای دولت سوریه تبدیل خواهد شد.

از طرف دیگر حملات هوایی ترکیه علیه مواضع حزب اتحاد دموکراتیک (پ.ی.د) با نگاه مثبت آمریکا همراه نیست. نگرانی شدید ترکیه به این خاطر است که موشک‌های دوش‌پرتاب از طریق یگان‌های مدافع خلق (ی.پ.ق) به دست حزب کارگران کردستان (پ.ک.ک) برسد. در چنین وضعیتی ترکیه در مبارزه با گروه تروریستی پ.ک.ک به مشکل بزرگی برخورد می‌کند چرا که بزرگ‌ترین مزیت ترکیه علیه پ.ک.ک استفاده از نیروی هوایی است.

از این مسئله نباید به سادگی عبور کرد. گروه تروریستی پ.ک.ک گروهی است که بدون در نظر گرفتن غیرنظامیان، زنان و کودکان همه نوع انفجار و بمب‌گذاری در ترکیه انجام می‌دهد. ممکن است که امروز حزب اتحاد دموکراتیک (پ.ی.د) شاخه سوری پ.ک.ک به دلیل مبارزه با داعش با لبخند و نگرش مثبت جامعه جهانی روبرو شود، اما سلاح‌هایی که این گروه‌های تروریستی در اختیار دارند هیچ تضمینی وجود ندارد که تنها برای اهداف نظامی و مبارزه با داعش استفاده شود. این گروه‌ها تروریستی هستند و این مسئله را همه جهان هم به خوبی می‌دانند. آمریکا چگونه می‌تواند ضمانت کند که این گروه‌ها از دوش‌پرتاب‌ها برای هدف قرار دادن هواپیماهای غیرنظامی استفاده نخواهند کرد؟

*: اگر موشک‌های دوش‌پرتاب به دست پ.ک.ک برسد فقط برای ترکیه تهدید محسوب می‌شود یا برای دیگر کشورهای منطقه که پ.ک.ک در آنجا نفوذ دارد هم تهدید بزرگ به حساب می‌آید؟

سینان ارتورک : این مسئله را از هر زاویه‌ای می‌توان بررسی کرد. با پروژه مسلح کردن یک گروه تروریستی روبرو هستیم که مطمئناً تبعات منطقه‌ای هم خواهد داشت. این گروه تروریستی به هیچ کدام از قوانین و اصول پایبند نیست و از همه مهم‌تر ذره‌ای وجدان انسانی در آنان وجود ندارد و بارها این مسئله را در عمل ثابت کرده‌ است. برای آمریکا چه قدر خوشایند است که نیروهای مسلح انقلابی کلمبیا (فارک) و یا کارتل‌های مواد مخدر مکزیک به دوش‌پرتاب (MANPADS) مسلح شوند؟

از طرف دیگر درست است که موشک دوش‌پرتاب نمی‌تواند سیستم پدافند هوایی را کامل کند اما موفقیت هر طرفی را که این موشک‌ها را در اختیار دارد به میزان زیادی افزایش می‌دهد و از طرفی برای استفاده از دوش‌پرتاب‌ها به یک دوره سخت آموزشی و اطلاعاتی نیاز است. استفاده از این سلاح بدون آموزش راحت نیست.

بعد از قرار دادن موشک‌های دوش‌پرتاب به پ.ی.د/پ.ک.ک باعث می‌شود که رقابتی بین گروه‌های تروریستی منطقه ایجاد شود و برای استفاده آنان هم از این موشک‌ها مشروعیت ایجاد شود.

از طرف دیگر گروه پ.ی.د/پ.ک.ک به دوش‌پرتاب (MANPADS) قانع نخواهد شد و این‌ها نیازهای آنان را برطرف نخواهد کرد و فردا روز هم مسلح شدن این گروه‌ها به موشک‌های ضدتانک، خودروهای زرهی و خمپاره‌اندازهای پیشرفته به بحث روز تبدیل خواهد شد و آمریکا با دادن موشک‌های دوش‌پرتاب به آنان راه را برای این کار باز خواهد کرد.

*: دوش‌پرتاب (MANPADS) چگونه سلاحی است؟

سینان ارتورک : موشک‌های دوش‌پرتاب از نوع MANPADS برای هدف قرار دادن بالگردها و پهپادها در ارتفاع پایین بسیار کارآمد هستند به ویژه برای جنگنده‌های هوایی که با سرعت کم حرکت کنند بسیار با دقت عمل می‌کنند. مجهز شدن این دوش‌پرتاب‌ها به فناوری‌های جدید و سیستم‌های ردیاب باعث شده است که سلاح بسیار کارآمدی محسوب شود.

سینان ارتورک کیست؟

وی در سال 1971 متولد شده است. دوران ابتدایی و متوسطه خود را به دلیل مأموریت‌های خانواده‌اش در مدارس شهرهای عثمانیه، موش، عشاق و اسکی‌شهر گذرانده و از دبیرستان نظامی مال‌تپه استانبول فارغ‌التحصیل شده است. در سال 1992 از دانشگاه نیروی زمینی ارتش در رشته مدیریت و سازمان‌دهی به عنوان افسر نیروی زمینی فارغ‌التحصیل شد. تا سال 2006 فرماندهی واحدهای کوچک نیروی زمینی ارتش ترکیه را بر عهده داشت. سپس تا سال 2014 به عنوان افسر ستاد کل فرماندهی نیروی زمینی ارتش به وظیفه خود ادامه داد. برای تحصیل در مقطع فوق‌لیسانس در رشته تجزیه و تحلیل سیستم‌های هوایی به آمریکا رفته و در دوره‌های آموزشی زیادی شرکت کرده است. در سال 2014 بنا به درخواست خودش با درجه سرهنگی بازنشسته شد و در دوران بازنشستگی در موسسه پژوهشی سیستم‌های دفاعی و هوایی «آنکا» به عنوان هماهنگ‌کننده مشغول به کار شده است.