روزنامه قانون در ادامه نوشت: خليج رویایی‌گرگان بر اثر پیشروی در ساحل شبه جزیره میانکاله در منتهي‌اليه جنوب شرقی دریای خزر شكل گرفته است. عمق خليج به چهارمتر می‌رسد و وسعت آن 400 ‏کیلومترمربع است.

مهم‌ترین مشکل خليج گرگان؛ پس‌روی آب به سمت دریا و کاهش شدید عمق آب آن است. احداث سدهاي بسيار روي رودخانه‌هايي که منتهی به خليج مي‌شوند، کاهش ميزان بارندگي و کاهش آبدهی رود ولگا در روسیه که 70 تا 90 درصد آب خزر را تامین می‌کند، از مهم‌ترین دلایل کاهش آب دریا بوده و درپي آن خشكي خليج گرگان است. صید بی‌رویه، ورود فاضلاب‌هاي صنعتی، دامداری و کشاورزی به خليج گرگان از ديگر مشكلات آن است.

عمق خليج گرگان به يك متر رسيد

براساس آمار، میزان رسوب‌گذاری از سمت ایران در دریای خزر بسیار بالاست که این رسوب‌گذاری از طریق فرسایش و شسته شدن خاک از طریق کشاورزی ایجاد و آن رسوب‌ها، از طریق رودخانه‌ها به خلیج گرگان منتقل می‌شوند. همچنين ورود حجم وسیعی از فاضلاب‌های تصفیه شده و نشده به خلیج نیز در ایجاد این رسوب‌گذاری بی‌تاثیر نبوده است. رسوبات در دهانه خلیج گرگان افزایش یافته و با توجه به کم شدن ورودی آب و پس روی آب دریا، بخش غربی خلیج گرگان خشک شده و آب تا عمق یک متر در این خلیج کاهش یافته است.

خليج گرگان، قطب گردشگري

اکولوژی خلیج گرگان تحت تاثیر دریای خزر، رودهای مجاور و شبه جزیره میانکاله قرار گرفته است که در رشد و تکثیر آبزیان ، ماهیان استخوان‌دار و ماهیان غضروفی و جذب پرندگان مهاجر زمستانی نقش مهمی دارد.وجود خلیج گرگان از مهم‌ترین محورهای دارای قابلیت توریستی است؛ سواحل جنوبی و شرقی دریای خزر برخلاف سواحل شمالی آن هیچگاه دوره یخبندان ندارد، لذا پیوسته شرایط جلب توریست داشته و آماده انجام همه گونه ورزش آبی است. خلیج گرگان به همراه شبه جزیره میانكاله به‌عنوان پناهگاه حیات وحش به‌علت داشتن اهمیت زیستی زیاد یكی از ذخیره‌گاه‌های زیست كره در جهان به ثبت رسیده است. شايد جالب باشد كه بدانيد؛ در دومین فصل از پژوهش‌های باستانی زیر آب، بقایایی از قلعه تاریخی در امتداد دیوار تاریخی گرگان و تمیشه در زیرآب‌های خلیج گرگان کشف شد.این خلیج همچنین زیستگاه و محل تخم‌گذاری بسیاری از گونه‌های بومی دریای خزر از جمله ماهیان خاویاری است که ارزش اقتصادی زیادی برای ایران دارند و آرام بودن آب خلیج نیز شرایط مناسبی برای آن به عنوان یک تفریحگاه دریایی ایجاد کرده است.

نابودی محل تخم‌ریزی ماهیان خاویاری

خشكي خليج گرگان، پيامدهاي منفي و آثار مخرب براي اكوسيستم منطقه داشته است. شايد مهم‌ترين پيامد آن را بايد از بين رفتن محل تخم‌ریزی ماهیان خاویاری دانست. در منطقه خلیج گرگان، ورود انواع آلاینده‌ها از جمله مواد مغذی، فسفات، سیلیکات و غیره که به‌صورت کود یا فاضلاب شهری است، موجب شده این خلیج در اصطلاح دچار مشکلی به نام «پرغذایی» شود. همچنين دسترسی بسيار سخت به دریا برای صیادان، باتلاقی شدن ساحل برای گردشگران و از همه مهم‌تر کاهش ذخایر ماهیان دریایی، از مهم‌ترین تاثیرات کم شدن آب خلیج گرگان است.

معيشتي وابسته به خليج

اقتصاد مردمان زیادی در غرب استان گلستان و شرق استان مازندران به این خلیج وابسته است و نابودی آن، پیامدهای اقتصادی، اجتماعی و سیاسی زیاد و خطرناکی مانند مهاجرت گسترده مردم منطقه و عواقب آن را در برخواهد داشت.

يك ريال از بودجه نجات گرگان محقق نشد

اوايل سال‌جاری پس از اعتراضات فعالان و كارشناسان محيط زيست و هشدار تكرار سونوشت درياچه اروميه در خليج‌گرگان به‌دليل پس‌روی آب دریای خزر و بحران خشكسالي و نابودي زیست‌گاه گونه‌های آبزی بسیار نادر و در حال انقراض مانند ماهی خاویاری، دولت بودجه‌اي را براي نجات خليج گرگان اختصاص داد. ميزان بودجه مصوب 5 ميليارد تومان بود كه تاكنون محقق نشده است. مدیرکل حفاظت محیط‌زیست استان گلستان گفت:« حتی یک ریال از این بودجه نیز پرداخت نشده و هیچ اقدامی نیز در این مدت برای این خلیج انجام نگرفته است». همچنين فرهاد دبیری، معاون محیط طبیعی سازمان حفاظت محیط زیست نيز درباره نجات خليج گرگان گفت:« برای رسیدگی به وضعیت خلیج گرگان یک کارگروه به وجود آمده و از آنجا که این خلیج وابسته به دریای خزراست، معاونت امور دریایی سازمان حفاظت محیط زیست متولی آن است. این کارگروه مشغول فعالیت است و در حال حاضر میزان آب‌های بالادست، پس‌آب‌ها و میزان پس‌روی آب را اندازه‌گیری و بررسی می‌کند».

مسئول لايروبي خليج گرگان كيست؟

براساس شواهد، در اثر بالا آمدن آب و رسوب‌گذاری از سمت خشکی، کانال خوزینی در سمت چپ جزیره آشوراده بسته‌شده است. تنگه طبیعی سمت راست (شرق) جزیره نیز در حال بسته شدن است. يكي از راه‌حل‌هاي نجات گرگان لايروبي اين كانال‌هاست، حال پرسش اين است مسئول اين لايروبي كدام نهاد يا ارگان است؟ اين پرسشي است كه حتي مسئولان استان گلستان از خود مي‌پرسند و تاكنون نمي‌دانند لايروبي خليج گلستان جزو شرح وظايف كدام نهاد است.

خشكي، درياخواري مي‌آورد

يكي ديگر از خطرهايي كه خليج گرگان را تهديد مي‌كند، درياخواري است. خشك شدن خليج گرگان و پس‌رفت دریا و پیش‌رفت ساحل آن، اين روزها بازار زمين‌خواري و درياخواري را در اين منطقه گرم كرده است. با پس‌روی آب به‌سرعت زمین‌های ساحل، فنس‌کشی می‌شود و این پدیده به‌تنهایی مشکلات بسیار بزرگی را برای منطقه به وجود می‌آورد.خليج گرگان نيز مانند صدها تالاب و رودخانه كشور نفس‌هاي آخر خود را مي‌كشد و گوشي براي شنيدن اين نفس‌ها نيست. خليجي كه درصورت خشكي آن اكوسيستم درياي خزر، جزيره آشوراده و ميانكاله به‌شدت تحت تاثير قرار مي‌گيرند و بسياري از گونه‌هاي جانوري و گياهي منقرض مي‌شوند.