شعار سال: تنها در فرودگاه هيترو لندن هر روز چندین تن زباله شركت هاي هواپيمايي تخليه و به محل دفع زباله منتقل مي شود. در سال 2012، به ازاي هر تن زباله، شركت هاي هواپيمايي، 112 دلار عوارض پرداخت مي كردند. قرار است كه اين رقم به زودي افزايش يابد. فرودگاه هاي ايالات متحده نيز عوارض دفع زباله را تا سه برابر افزايش داده اند.

هر مسافر در هر پرواز حدود 590 گرم زباله توليد مي كند. فرودگاه سان ديه گو در ايالت كاليفرنيا، ايالات متحده با اجراي راهكارهاي جديد اين رقم را به 230 گرم كاهش داده است. شركت هاي هواپيمايي كه از اين فرودگاه استفاده مي كنند مجبور شده اند تا هر چه زودتر اين رقم را به يك دوم كاهش دهند. اين فرودگاه كه يكي از «سبزترين» فرودگاه هاي ايالات متحده است 80 درصد زباله هاي پرواز را بازيافت مي كند. بيشتر اقلام بازيافتي شامل آلمينيوم، شيشه، پلاستيك، مقوا، كاغذ و آهن است.

براساس آمارهاي سازمان هواپيمايي كشوری ايالات متحده درسال بيش از 700 ميليون مسافر هوايي وجود دارد كه نزديك به 450 ميليون تن زباله توليد مي كنند. مسافران هوایی نسبت به گذشته غذا و نوشيدني بيشتري در پرواز مصرف مي كنند.

جداسازي زباله

يكي از راه حل هاي زيست محيطي جداسازي زباله در حين پرواز است. فرودگاه ها مي خواهند تا شركت هاي هواپيمايي زباله به ويژه قوطي هاي آلمينيومي، پلاستيك و غذا را در حين پروازجدا كنند. بنابراين، عمليات بازيافت در زمين راحت تر صورت خواهد گرفت. ازسوي ديگرمقررات «بازيافتي كشاورزي» كه قوانين بازيافت ايالات متحده را مشخص مي كند ،شرايط دشواري را براي جداسازي زباله در نظر گرفته است. طبق اين مقررات، تنها در صورتي مي توان ظرف هاي پلاستيكي را بازيافت كرد كه حاوي شير يا هر گونه مواد لبنياتي نبوده يا حتي در كنار آنها قرار نگرفته باشند.

مقامات بعضي از فرودگاه هاي اروپا و آمريكاي شمالي تاكيد دارند كه زباله بايد در داخل پرواز جداسازي شده باشد. البته شركت هاي هواپيمايي هم با مشكلات ويژه اي روبرو هستند كه اين كار را دشوار مي سازد. بعضي از فرودگاه ها سامانه متمركز بازيافت زباله دارند كه در اين صورت زباله به صورت در هم تخليه و به سامانه منتقل مي گردد. در بعضي از فرودگاه ها كه سامانه غير متمركز دارند، ميهمانداران بايد زباله جداسازي شده را تحويل دهند. در نتيجه ميهمانداران بايد با توجه به مقصدهاي متنوعي كه دارند به حافظه خود مراجعه كنند تا اشكالي روي ندهد.

غذا يكي از موارد بسيار مشكل آفرين است زيرا بعضي از كشورها به خاطر پيشگيري از آلودگي يا انتشار بيماري، بازيافت آن را ممنوع يا محدود كرده اند. فرودگاه هيترولندن 60 درصد زباله هواپيماها را بازيافت مي كند ولي ازشركت هاي هواپيمايي مي خواهد تا باقيمانده غذا را جدا كنند تا سوزانده شود. با وجود اينكه مركزی بزرگ براي جداسازي زباله در فرودگاه هيترو وجود دارد، باز هم بيشتر خروجي اين مراکز به محل دفن زباله منتقل مي شود.

پيشرو در بازيافت

بيشتر شركت هاي هواپيمايي راهكارهاي زيست محيطي خوبي را به كار گرفته اند كه شامل بسته بندي هاي جديد، جداسازي زباله در حين پرواز و اجراي برنامه هاي بازيافت در زمين است. شركت هواپيمايي دلتا از لحاظ راهكارهاي زيست محيطي در رده نخست قرار دارد. اين شركت فهرست غذاهاي درحين پرواز را از كاغذهاي بازيافت و چاپ آن را با مركب سويا تهيه كرده است. موكت و كف پوش هواپيماهاي اين شركت هم بازيافت مي شود. شركت هواپيمايي دلتا در نظر دارد تا در تمام پروازها، غذا و نوشيدني را در ظرف هاي بازيافتي از محصولات ذرت ارايه دهد. اين شركت در حال حاضر قوطي هاي نوشابه آلمينيومي، بطري هاي پلاستيكي،سیني، ليوان و روزنامه را بازيافت مي كند.

شركت هواپيمايي ويرجين آتلانتيك، مديريت زباله را جزو وظايف مهم خدمه پروازي قرارداده است. ميهمانداران ليوان هاي پلاستيكي را جدا مي كنند تا پس از آسياب شدن براي ساخت چوب لباسی استفاده شود. در ضمن وسايل ارايه شده به مسافران فرست كلاس را پس از پرواز جمع آوري و جداسازي مي كنند تا اقلام دست نخورده در پروازهاي بعدي استفاده شود. ملحفه فرست كلاس كه معمولاً در طبقه بالاي هواپيماست. پس از مستعمل شدن به جاي دفع در زباله ها، به زندان ها منتقل مي شود. مجله هاي تاريخ گذشته نيز براي استفاده دوباره به بيمارستان ها اهدا مي گردد. اين شركت در نظر دارد تا در تمام پروازهاي خود نيمي از زباله ها را بازيافت نمايد.

شركت هايي كه معمولاً در مسيرهاي كوتاه پرواز مي كنند، زباله كمتري مي سازند ولي شركت هايي مانند ايزی جت روش هايي را براي جداسازي زباله در حين پرواز اعمال كرده است كه مهمانداران موظف به اجراي آنها هستند. زباله هاي بازيافتي و آنچه كه باز يافت نمي شود در كيسه هايی با رنگ های متفاوت جمع آوري مي شوند.

كاهش وزن

شركت هاي بزرگ تامين كننده تجهيزات پذيرايي و سخت افزار كيترینگ نقش مهمي در توليد و ارایه تجهيزات سبك وزن دارند. این شركت ها كه به خوبي مي دانند كاهش وزن تجهيزات براي شركت هاي هواپيمايي اهميت فراواني دارد، چرخ دستي هاي سبك وزني را ارايه كرده اند. آنها ليوان هايی با شيشه بسيار نازك نيز براي لوفت هانزا مي سازند. پژوهش هاي انجام شده به وسيله دو دانشگاه اروپا نشان مي دهد كه شركت هاي هواپيمايي در تلاشند تا با كاهش وزن تجهيزات كيترینگ، به ويژه در پروازهاي دوربرد، مصرف سوخت را كاهش و در نتيجه بازدهي پرواز را افزايش دهند. در ضمن آلودگي هوا نيز كاهش خواهديافت. كاهش آلودگي مي تواند هزينه بيشتري را كه براي جايگزين كردن اقلام جديد حذف مي شود جبران كند.

هر آنچه كه بتواند فضاي كمتري بگيرد ، مي تواند وزن هواپيما را بكاهد. یک شركت سيني هاي جديدی ساخته است كه با بازدهي بيشتري اقلام كيترينگ در آن چيده و با صرفه جويي در فضا، به جاي چهار چرخ دستي، از سه چرخ دستي استفاده مي شود.

شركت هواپيمايي تامسون ايرويز در بريتانيا كه چهار سال پي در پي نشان بریتیش تراول را براي پيشگام بودن در مسائل زيست محيطي دريافت كرد و با استفاده از سيني هاي جديد فضايي برابر با سه و نيم چرخ دستي صرفه جويي كرد. البته به خاطر قرارگرفتن اقلام كيترینگ در زمان بسته بندي در سيني ها، ديگر لزومي ندارد تا چرخ دستي جداگانه براي قرار دادن اقلامي در نظرگرفته شود كه قبلا در سيني ها جا نمي گرفتند. در نتيجه 14 درصد از وزن تجهيزات كاسته و شش درصد نيز به تنوع كيترینگ افزوده شد. در مجموع از وزن تجهیزات کیترینگ هر فروند بویینگ 757 اين شركت 175 كيلوگرم كاسته شد كه معادل كاهش 1700 تن دي اكسيد كربن در سال است. علاوه بر آن ، شركت مي تواند كيترینگ رفت و برگشت را در فضاي صرفه جويي شده قرار دهد و ديگر لزومي ندارد تا براي انتقال كيترینگ از قسمت بار به بالا از تجهيزات زميني استفاده شود. اين به معني صرفه جويي در مصرف انرژي، كاهش آلودگي و هزينه است.

محصولات سالم تر

تامين كننده هاي مواد مصرفي كيترنيگ به توليد اقلامي روي آورده اند كه به راحتي تخمير و جذب طبيعت مي شوند. شركت هواپيمايي «تم» در برزيل غذاي مسافران را در بسته بندي هاي ساخته شده از نيشكر ارايه مي كند. اين بسته بندي ها كه از درخت تهيه شده اند صد در صد در طبيعت از بين مي روند.

بعضي از زباله هاي پرواز نسبت به بعضي از انواع ديگر زباله با بازدهي بيشتري بازيافت مي شوند. یک شركت در فرانسه دريافته است كه يخ برگشتي از پرواز را مي توان دوباره استفاده كرد. در گذشته اين يخ را جزو زباله به مركز سوزاندن زباله منتقل مي كردند ولي اكنون آن را آب مي كنند تا براي شستشوي زمين كارگاه ها استفاده شود.

این شرکت در سال بيش از دو ميليارد قطعه، از سيني، كارد ، چنگال تا چرخ دستي را در مراكز خود در سراسر جهان مي شويد، راهي براي افزايش بازدهي 500 دستگاه ظرف شويي صنعتي پيدا كرده است كه در 200 شهر در سراسر جهان مستقر است. اين دستگاه ها به يك رايانه مركزي متصل شده اند كه در یک لحظه عمليات دستگاه را كنترل مي كند. همه مراحل شستشو با دقت كامل كنترل مي شود تا هيچ كار اضافه اي صورت نگيرد. به اين ترتيب با صرفه جويي در مصرف انرژي، هزينه ها نيز كاهش يافته است.

يكي از ابتكارات این شركت دركاهش مصرف انرژي، ابزار رديابي انرژي و مصرف‌ آب مي باشدكه «سيمبا» نام دارد. بازدهي اين ابزار جديد آن قدر بالاست كه در بعضي از تاسيسات شركت، مصرف آب تا 50 درصد و انرژي تا 15 درصد كاهش يافته است.

هرتلاشي كه براي حفظ محيط زيست صورت مي گيرد بدون هزينه نخواهد بود. به عنوان نمونه پلاستيك هاي ساخته شده از نشاسته ده برابر گرانتر از پلاستيك معمولي است. با وجود اين، تامين كننده هاي تجهيزات كيترینگ سخت تر از گذشته تلاش مي كنند تا راه حل هاي بهتري براي حفظ محيط زيست ارايه کنند. البته با به بازار آمدن پلیمرهاي زيست محيطي جديد كه هنوز در مراحل پژوهشي و آزمايشي است، كار آنها نيز آسان تر خواهد شد. گفته مي شود كه تهيه پليمرهاي جديد آسان تر و از لحاظ اقتصادي نيز با صرفه تر خواهد بود. در حال حاضر مي توان گفت كه پيشرفت فناوري در تهيه اقلام زيست محيطي به آرامي پيش مي رود و اميد است تا هر چه زودتر در دسترس تامين كننده هاي كيترینگ قرار گيرد و در نهايت نشاني از اقلام پلاستيكي در پروازها نباشد.

تلاش گروهي

امروزه بسياري از كشورهاي اروپايي، آمريكايي شمالي و خاورميانه مقررات سختي درباره دفع زباله و بازيافت دارند. شركت هاي هواپيمايي كه به اين مناطق و اقيانوسيه پرواز مي كنند بايد تابع اين مقررات باشند ولي بسياري از كشورهاي آسيايي مقررات خاصي در اين باره ندارند. شركت هاي هواپيمايي تمايل زيادي به اقدامات بازيافتي دارند و مي خواهند اين كار را با روش هاي مناسب انجام دهند.

در هر صورت امكان كاهش زباله در پروازها به صفر نخواهد رسيد. حتي با تمام تلاشي كه فرودگاه سن ديه گو مي كند باز هم مقدار قابل توجهي از زباله ها به محل دفن زباله منتقل مي شود ولي در اين ميان فرودگاه هيترو لندن با اعمال سياست صفر درصد زباله در محل دفن زباله هر آنچه را كه نمي توان بازيافت كرد براي توليد برق مصرفي فرودگاه به مركز سوزاندن زباله منتقل مي كند. بنابراين شهرداري ها بايد تلاش كنند تا تاسيسات لازم را براي سوزاندن و توليد انرژي از زباله برپا كنند.

سایت شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از وبسایت انجمن شرکت های هواپیمای ایران، تاریخ انتشار - ، کد مطلب: - :www.aira.ir