شعار سال: مجید پوربلیغی معاون فنی اداره کل منابع طبیعی هرمزگان در خصوص ظرفیت های منحصر بفرد جنگل های مانگرو یا حرا گفت: جنگل های مانگرو یا حرا با پراکنش وسیع و منحصر بفرد خود در جنوب کشور از بندرلافت تا خور آذینی در سیریک و جاسک یکی از زیباترین مناظر طبیعی را بوجود آورده اند که ظرفیت های گردشگری و علمی و اقتصادی زیادی دارد که متاسفانه مغفول مانده است .جنگل حرا ظرفیتی مهم در اقتصاد جامعه محلی هرمزگان است که می تواند در اشتغال و گردشگری و حوزه های علمی و پژوهشی مورد استفاده قراربگیرد که متاسفانه بی توجهی ها موجب بعضا تخریب توسط افراد سودجو ویا فراموشی این ظرفیت طبیعی شده است.

کارکرد مهم مانگروها

جذب کربن یکی از مهم ترین اثرات این گونه گاهی است بطوریکه شرایطی که این پوشش گیاهی در آن زیست می‌کند موجب رشد سریع درختان و کاهش سرعت فرسایش مواد ارگانیک خاک می‌شود و در نتیجه این وضعیت جنگل‌های مانگرو را به جذب کننده مناسب کربن تبدیل کرده است. بررسی انجام شده در سال ۲۰۱۵ نشان می‌دهد جنگل‌های مانگرو در منطقه اقیانوسی هند – آرام نسبت به دیگر جنگل‌ها در این ناحیه شش درصد بیشتر کربن ذخیره می‌کنند. بنابراین گسترش این گونه در حاشیه ساحل و در کنار مراکزی که اقدام به تولید کربن والودگی می کنند می تواند تا حد زیادی به جذب ان و کاهش میزان کربن در هوا کمک نماید.

پراکنش جنگل دریایی در هرمزگان

این مقام مسئول اظهارداشت: پراکنش این گونه خاص در هرمزگان از تنگه خوران، بین جزیره قشم و بخشی از استان هرمزگان ( فاصله بین شمال جزیره قشم و بندر خمیر) در گستره ای معادل 200 کیلومتر مربع پدید آمده که از تنوع زیستی بالایی برخوردار است .جنگل حرا به دلیل مساعد بودن شرایط اکولوژی ، زیستگاهی امن برای پرندگان مهاجر از مناطق گرمسیری است. پرندگانی همچون حواصیل بزرگ، اگرت بزرگ، اگرت ساحلی، حواصیل هندی، کفچه نوک تیز، سلیم خاکستری، گیلانشاه ، کاکائی و ….می باشد که می توان درصورت فراهم شدن ظرفیت های بازدید علمی این مکان را بعنوان سایت پرندگان مهاجر هم معرفی کرد .

پور بلیغی گفت: مانگروها گروهي از درختان و درختچه هاي اسكلروفيل پهن برگ هميشه سبز هستند كه در باتلاق ها و در امتداد كرانه هاي ساحلي در منطقه جزر و مدي (intertidal) ، در نواحي استوايي وزير استوايي و در مصب رودخانه ها (محل برخورد آب شور و شيرين) هستند و با اب شور تغذیه می کنند که همراه با جذر و مد دریا می توان شاهد این گونه بود که چگونه به زیر اب می رود و همراه جذر سر از اب بیرون می اورد.از گونه هاي مهم مي توان به Avicennia marina (حرا، مانگروي سفيد يا خاكستري) و Rhizophora mangle (چندل يا مانگروي قرمز) اشاره كرد که در هرمزگان از بندرلافت وبندرخمیر تا چابهار شاهد گسترش این گونه منحصر بفرد می باشیم.

مشارکت مردم در جنگل کاری

طی سال های اخیر جنگل های حرا در قالب یک طرح مشارکتی توسط اداره منابع طبیعی و فضای سبز در تمامی شهرها و روستاهای ساحلی مورد توجه قرارگرفته ودراین خصوص مشارکت مردم منطقه و محلی بسیار چشمگیر بوده است . در ساحل شهر بندرعباس ، قشم ونواحی غرب شهری مانند بوستانو وجمال احمد اقدام به نهال حرا کرده ایم وبا مشارکت جوامع محلی سعی در نگهداری و احیا گونه حرا در سواحل داریم .از نظر اقتصادی هم می شود از چوب این گونه برای ساخت وساز و استخراج تانن و توليد صنايع دستي استفاده کرد وازاین حیث برای جوامع محلی ارزشمند می باشد.

این مقام مسئول گفت: هرساله جوامع محلی و روستانشینان و بهره‌برداران از این‌گونه جنگلی اقدام به جمع‌آوری بذر درختان حرا نموده و نسبت به تولید و احیا و توسعه این‌گونه جنگلی نقش‌آفرینی می‌کنند.

مانگرو ها و صنعت گردشگری

جنگل حرا مامن امنی برای تولید مثل گونه‌های آبزی و همچنین پرندگان بومی و مهاجر است و زیبایی خاص این‌گونه منحصربه‌فرد موجب جذب گردشگران زیاد داخلی و خارجی شده است و به‌عنوان ظرفیتی مهم و تأثیرگذار، نقش بسزایی در اقتصاد جامعه محلی ایجاد کرده است.یکی دیگر از کاربردهای این جنگل ها ظرفیت گردشگری ان است که درتمامی ایام سال می توان ازان بهره گرفت ؛ ودر جزو مدهای زمستانه وتابستانه می توان شاهد به زیر اب رفتن سرشاخه ها و درختانی با ارتفاع دویا سه متر بود اما دخالت ها و برداشت های بی رویه گردشگران و مردم محلی موجب شده حتی مناطقی با زیستگاه‌های ساحلی بکر در معرض خطر قرار بگیرند. محققان نگران هستند توسعه مناطق گردشگری موجب تحلیل رفتن زیستگاه‌های ساحلی و جنگل‌های مانگرو شود.شاید یکی از دلایلی که خیلی ارگان های متولی تمایلی به تبلیغات گردشگری دراین جنگل ها ندارند بحث تخریب و نابودی این اکوسیستم زیبا ومنحصربفرد در دنیا باشد.

تأثير در دسترس بودن مواد غذايي بر روي رشد مانگرو

پوربلیغی اظهارداشت :مهمترين منبع مواد غذايي براي رشد گياهان مانگرو معموال موادي است كه توسط رودها و رودخانه ها وارد منطقه جزر و مدي مي شود به همين علت است كه گياهان مانگرو در مناطق مصبي بيشترين رشد را دارند اما درمناطقي كه از مصب ها دور هستند رشد بطور قابل توجهي كمتر است و مدت زيادي نيز طول مي كشد تا گياهان بالغ شوند.وجود ماهیان کوچک به اندازه 4-8 سانت بنام گل خورک موجب هوادهی خاک و تزریق اکسیژن بیشتر به ریشه های حرا می شود و در رشد ان تاثیربسزایی دارد .

وی با اشاره به اینکه توسعه این جنگل‌ها بصورت کشت مستقیم بذر و تولید نهال از بذر و کشت آن در زمین‌های مستعد انجام می‌شود، افزود: این‌گونه منحصربه‌فرد در اردیبهشت‌ماه به مرحله گل‌دهی می‌رسد و در شهریورماه بذردهی آن آغاز می‌شود.در ماه های شهریور ومهر ماه بذردهی و تولید مثل طبیعی جنگل مانگرو به‌عنوان بزرگترین جنگل جذر و مدی استان هرمزگان و درختان حرا در شهرستان قشم آغاز می شود که باید در این ایام از بهره برداری سرشاخه ها و حتی تردد های بی دلیل به اکوسیستم جلوگیری شود .

پوربلیغی در پایان تاکید کرد: جنگل های حرا یکی از ظرفیت های علمی و اشتغال زا در صنعت گردشگری است که تلفیق این سه مبحث می تواند در اجرای سیاست های اقتصاد مقاومتی و مشارکت جوامع محلی در گسترش جنگل ها وبهره برداری براساس ظرفیت سرمایه گذاری نمود و نباید این فرصت را براحتی از خودمان سلب کنیم و اجازه دهیم تخریب اکوسیستم در اثر برداشت های بی رویه و الودگی های صنعتی وانسانی صورت بگیرد.

سایت شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از خبرگزاری علم و فناوری، تاریخ انتشار 6 شهریور 96، کد مطلب: 768751 :www. stnews.ir