شعار سال: زباله و مشکلات زیست محیطی و هزینه های سنگین مربوط به مدیریت آن یکی از مشکلات مهمی است که بدون تردید هر شهری با آن دست به گریبان است.

مدیریت این میزان زباله، سالانه صدها میلیارد ریال هزینه را به شهرها تحمیل می کند و علاوه بر آن مشکلات زیست محیطی عدیده ای همچون آلودگی هوا،‌ خاک و آب ایجاد کرده و با تولید گازهای گلخانه ای اثرات مخربی را بر محیط زیست وارد می کند.

یکی از مهم ترین راهکارهای کاهش و یا برطرف کردن این مشکلات در مرحله اول کاهش تولید زباله و در مرحله بعد تفکیک زباله از مبدأ به صورت تر و خشک است.

از حدود یک دهه گذشته بارها مدیریت شهری گرگان از اجرای طرح تفکیک زباله از مبدا خبر دادند، طرحی که بیش از هر چیز نیازمند همکاری مستمر شهروندان به عنوان تولید کنندگان زباله بود.

عزم مدیریت شهری جزم نبود

یکی از شهروندان گرگانی اظهار کرد: عزم مدیریت شهری برای اجرای طرح تفکیک زباله از مبدا جزم نبوده و در سال های اخیر بار مسئولیت شهرداری بر دوش دوره گردان است.

اعظم احمدی افزود: در سال های اخیر شهرداری گرگان بارها شعار اجرای طرح تفکیک زباله از مبدا را داده است اما اقدام موثری برای عملی کردن این طرح ارائه نکرده است.

وی با انتقاد از برنامه های مقطعی و بدون پایه و اساس علمی و عملی شهرداری گرگان گفت: در سال های اخیر مسئولان شهرداری بارها وعده اجرای طرح تفکیک و فراهم شدن زیرساخت ها برای اجرای طرح را دادند اما از عملی شدن وعده ها خبری نبود.

شهروندان از اجرای طرح تفکیک زباله از مبدا استقبال کرده و همکاری خوبی داشتند اما متعهد نبودن پیمانکار به تعهداتش منجر به شکست چندین بار طرح تفکیک و فسق قرارداد شداین شهروند گرگانی ادامه داد: در حالی که بسیاری از شهروندان به صورت خودجوش و بدون ورود شهرداری به اجرای طرح، زباله های خشک را تفکیک کرده و می کنند اما مکانی برای تحویل این زباله ها در گرگان وجود ندارد.

وی با بیان اینکه شهرداری گرگان در ارائه خدمات در این حوزه موفق نبوده، اضافه کرد: به نظر می رسد شهرداری برای اجرای این طرح به جای کمک گرفتن از شهروندان باید از نیروهای متخصص و کارشناسان در حوزه برنامه ریزی و مدیریت کمک بخواهد و با کاستن از حاشیه ها به فکر تامین زیرساخت ها برای تحقق اجرای این طرح باشد.

هرچند شهروندان بر برنامه ریزی و مدیریت اجرای طرح تاکید دارند اما شکست چندین باره شهرداری گرگان در انتخاب پیمانکار نشان می دهد، مدیریت شهری مرکز استان باید بیش از پیش بر حُسن اجرای طرح نظارت داشته و با حساسیت و وسواس بیشتر از تجربه شهرهای موفق در این زمینه بهره ببرد و به وعده خود در پایان دادن به مافیای زباله خشک در گلستان پایان دهد.

رئیس کمیسیون گردشگری، زیست شهری و خدمات شهری شورای اسلامی گرگان با تایید شکست چندین باره طرح تفکیک زباله از مبدا در گرگان گفت: سال گذشته پیمانکار به تعهداتش عمل نکرد و با وجود مشکلات دیگری که اضافه شد، کار تفکیک زباله از مبدا در گرگان فقط حدود دو یا سه ماه آن هم به طور نمایشی انجام شد.

تفکیک زباله در مقصد انجام می شد

علی اصغر یوسفی با بیان اینکه به جای تفکیک زباله از مبدا، تفکیک در مقصد انجام می شد، افزود: تفکیک زباله های خشک یا در محل دپو و یا در باکس های زباله انجام می شد؛ این کار در حالی انجام می شد که با خریداران کارتن خالی از مغازه ها هم برخورد می شد.

وی با بیان اینکه از هر اهرمی برای حمایت از پیمانکار طرح تفکیک گرگان استفاده می شد، ادامه داد: انحصاری شدن این قرارداد بارها مورد اعتراض اعضای شورای چهارم قرار گرفت.

رئیس کمیسیون گردشگری، زیست شهری و خدمات شهری شورای اسلامی گرگان اضافه کرد: کسانی که سال ها در گرگان ضایعات خریداری می کردند مجبور بودند زباله های خشک را با قیمت نازل به پیمانکار تحویل دهند؛ طرح تفکیک موضوعات حاشیه ای زیادی داشت و چند مرتبه به شهردار وقت تذکر دادیم که موضوع تعیین تکلیف شود.

وی با بیان اینکه شهروندان از اجرای طرح تفکیک زباله از مبدا استقبال کرده و همکاری خوبی داشتند، تصریح کرد: در نهایت متعهد نبودن پیمانکار به تعهداتش منجر به شکست چندین بار طرح تفکیک و فسق قرارداد شد.

یوسفی از برخورد با دوره گردان به عنوان یکی از مسائل حاشیه ای در طرح تفکیک نام برد و خاطرنشان کرد: دانستن جزییات مشکلات در اجرای طرح در گذشته خیلی کمک نمی کند و باید تلاش کنیم تا طرحی که در دست اقدام است و هنوز به مرحله نهایی نرسیده به درستی اجرا شود.

وی متذکر شد: در طرح جدید از پیمانکاران خدمات شهری در اجرا طرح کمک خواهیم گرفت و تلاش می کنیم تمام جوانب طرح سنجیده شود تا برای چندمین بار شاهد شکست این طرح در گرگان نباشیم.

هرچند رئیس کمیسیون گردشگری، زیست شهری و خدمات شهری معتقد است دانستن جزییات مشکلات قبلی در اجرای طرح کمکی نمی کند اما بازخوانی گزارش های خبرگزاری مهر از اجرای این طرح نشان می دهد؛ مدیریت شهری هر بار پیمانکار طرح را تغییر می دهد و مشکلات و چالش های اجرای طرح همچنان باقی است.

آذرماه سال ۹۴ محمدابراهیم جرجانی، رئیس کمیسیون گروه خدمات شهری، فضای سبز و زیست شهری شورای اسلامی شهر گرگان فراهم نبودن زیرساخت‌ها از سوی شهرداری، نبود فرهنگ ‌سازی در این حوزه و نبود باکس‌های مخصوص تفکیک زباله خشک از سوی پیمانکار را دلیل اصلی شکست پیمانکار قبلی این طرح در گرگان می‌دانست و قول داده بود که اجرای طرح تفکیک از زباله مرکز استان با پیمانکار جدید با موفقیت انجام شود.

شیوه جمع آوری پیمانکار اشتباه بود

یکسال گذشت و دیماه سال گذشته صفرعلی پایین محلی، رئیس وقت کمیسیون خدمات شهری، فضای سبز و زیست شهری شورای اسلامی شهر گرگان رفتیم و او با انتقاد از عملکرد پیمانکار اجرای طرح تفکیک از زباله معتقد بود پیمانکار امتیازات رایگانی از گرگان و شهروندان گرفته و به تعهداتش عمل نمی کند.

اما برخلاف اظهارات اعضای پیشین و فعلی شورای اسلامی شهر، مسئول خدمات شهری شهرداری گرگان نظرات قابل تاملی در خصوص اجرای طرح تفکیک در مرکز استان دارد، محمدرضا معیری به خبرنگار مهر گفت: از سال ۱۳۹۲ پیرو دستورالعمل ابلاغی از سوی وزارت کشور، اجرای طرح تفکیک زباله از مبدا در مراکز استان ها الزامی شد و از آن سال به بعد شهرداری در دو مرحله اجرای طرح را به مناقصه گذاشت اما بخش خصوصی به دلایلی موفق نبود.

وی به دلایل هم اشاره کرد و افزود: اشتباه در شیوه جمع آوری زباله خشک، درگیری با دورگردان و ... باعث شد بخش عمده ای از وقت و انرژی پیمانکار به درگیری با دروه گردان، گرفتن دستور قضایی و پیگیری برای برخورد نیروی انتظامی با دوره گردان معطوف شود.

مسئول خدمات شهری شهرداری گرگان ادامه داد: هم اکنون با توجه به تجربیات گذشته و نظرات کارشناسی به این نتیجه رسیده ایم که شیوه جمع آوری زباله های خشک باید شبیهه جمع آوری کاغذ از مراکز دولتی، ادارات، مدارس و ... باشد.

وی اضافه کرد: در طرحی که آن را به تازگی به شورای اسلامی شهر ارائه دادیم، پیشنهاد داده ایم به نسبت جمعیت و تعداد افراد ساکن در یک واحد مسکونی، مخازن کارتن پلاست نصب شده و زباله های خشک در همان مبدا با همکاری بیشتر شهروندان و هماهنگی با مدیران آپارتمان ها تفکیک شود.

کنون با توجه به تجربیات گذشته و نظرات کارشناسی به این نتیجه رسیده ایم که شیوه جمع آوری زباله های خشک باید شبیهه جمع آوری کاغذ از مراکز دولتی، ادارات، مدارس و ... باشدمعیری تصریح کرد: در طرح پیشنهادی، پیمانکار نیروی انسانی، ماشین آلات و مخازن و ... را تهیه می کند و و تلاش داریم این طرح را با پیمانکاران خدمات شهری انجام دهیم.

وی با یادآوری اینکه هم اکنون سه پیمانکار خدمات شهری در سه منطقه گرگان فعالیت می کنند، خاطرنشان کرد: بنا داریم در سه فاز چهار ماهه امکانات و تجهیزات مورد نیاز برای اجرای طرح را وارد کرده و شهرک به شهرک و محله به محله شهروندان را آموزش داده و منازل را به مخازن تجهیز کنیم.

معیری تاکید کرد: پیشنهاد داده ایم کار جمع آوری طبق زمان بندی مشخص انجام شود و کنترل دقیق تری بر اجرای طرح داشته و دوره گردان را به سمت مناطقی که تحت پوشش خدمات شهری نیستند سوق داده و بخشی را پیمانکاران برای تکمیل ظرفیت نیروی انسانی مورد نیاز در اجرای طرح به کار بگیرند.

به کار فرهنگی و زیربنایی نیاز داریم

هرچند مسئول خدمات شهری شهرداری گرگان از طرح جدید برای اجرای مجدد طرح تفکیک زباله خبر می دهد و امیدوار است با بهره بردن از تجربیات گذشته و نظرات کارشناسی بتوانند این بار طرح را با موفقیت اجرا کنند اما شهردار منتخب شورای پنجم دراین باره گفت: در مورد اجرای طرح تفکیک زباله از مبدا در گرگان نیازمند انجام کار زیربنایی و فرهنگی هستیم.

سیدمحمدعلی ثابت قدم با تاکید بر اینکه باید مشوق هایی برای این طرح در نظر گرفته شود، افزود: باید وضعیت عمرانی ساختمان ها و ... در نظر گرفته شده و بسته ای را مصوب کنیم که با شیوه جدید تفیک زباله از مبدا معنادار شود.

وی تاکید کرد: اگر همه جوانب طرح به درستی دیده شود، طرح موثرتر اجرا شده و هم هزینه های مرتبط با جمع آوری و هم عوارش ناشی از عدم تفکیک که آلودگی بصری و محیطی ایجاد می کند، در گرگان کاهش می یابد.

وی با بیان اینکه اجرای درست طرح در بلندمدت رضایت نسبی شهروندان را به همراه خواهد داشت، متذکر شد: پیمانکار یا پیمانکاران اجرای طرح باید مسئولیت را کیفی تر و بهتر اجرا کرده و در کنار آن آموزش، کار فرهنگی، تغییر در سبک زندگی و ... را هم مدنظر قرار داده تا بتوانیم به نتایج بهتر و ملموس تری در این حوزه برسیم.

هرچند عده ای مافیای زباله خشک در گلستان را عامل اصلی شکست چندین باره طرح تفکیک زباله از مبدا در گرگان در ۱۰ سال گذشته می دانند اما به نظر می رسد مدیریت شهری مرکز استان فرصت آزمون و خطا را از دست داده و باید با بهره گیری از تجربیات ناموفق گذشته و نظرات کارشناسی طرح جدیدی را برنامه ریزی و اجرا کند.

سایت شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از خبرگزاری مهر، تاریخ انتشار 7 آبان 96 ، کد مطلب: 4124288 ، www.mehrnews.com