شعارسال: راه اندازی کسب و کارهای نو با استفاده از خلاقیت و تکنولوژی های روز ارتباطی در دنیا امروزه به یکی از بخش های مهم و درآمدزای اقتصاد بسیاری از کشورها از جمله کشورهای پیشرفته تبدیل شده است، به طوری که درآمد کسب و کارهای نو در حال حاضر از درآمد بسیاری از بخش های دیگر از جمله خام فروشی ها، صنایع پتروشیمی، خودروسازی و فولاد فزونی گرفته است.

چندی پیش وال استریت ژورنال در گزارشی ارزش فعلی پنج شرکت بزرگ دنیا در حوزه اینترنت و آی تی را در مجموع حدود 3 هزار میلیارد دلار اعلام کرد که 'کوچک‌ترین' شرکت، آمازون است که ارزش آن حدود 484 میلیارد دلار اعلام و فیس بوک 497 میلیارد دلار، مایکروسافت 562 میلیارد دلار و گوگل (آلفابت) 653 میلیارد دلار ارزش‌گذاری شدند.
این پنج شرکت هم اکنون به عنوان ارزشمندترین بنگاه‌ها در دنیا شناخته و سودهای میلیاردی بدست می آورند، آنها روی‌هم‌رفته 25 میلیارد دلار سود خالص در فصل اول سال 2017 جمع آوری کردند.
ضمن این که منابع رسمی گزارش می دهند حداقل 50 درصد از تمام دلارهایی که در آمریکا آنلاین خرج می‌شوند، نصیب شرکت اینترنتی آمازون می‌شود و گفته شده که تمام رشد درآمد در حوزۀ تبلیغات دیجیتال در آمریکا در سال 2016 نیز از سوی دو شرکت گوگل و فیسبوک بوده است.
از طرف دیگر همچنین بهای سهام شرکت اپل یکی دیگر از شرکت های مطرح حوزه آی تی به بیش از 830 میلیارد دلار افزایش یافته و رکورد تازه‌ای برجا گذاشته است. به این ترتیب ارزش این شرکت آمریکایی از ارزش 8 شرکت بزرگ آلمانی، یعنی اس ای پی، زیمنس، بایر، آلیانتس، بی ای اس اف، تله‌کوم، فولکس واگن و دایملر (بنز) در مجموع بیشتر است.
سال گذشته (2016 میلادی) درآمد شرکت اپل تنها از طریق فروش آیفون بیش از درآمد شرکت خودروسازی آلمانی 'ب ام و' اعلام شد.
شاید خرید شرکت واتس آپ تنها با 22 کارمند به عنوان سازنده نرم افزار پیام رسان گوشی های هوشمند آندروید، آیفون، نوکیا از سوی فیسبوک به قیمت 22 میلیارد دلار در سال 2014 را بتوان اوج تغییر و تحولات و شگفتی در حوزه کسب و کارهای نو دانست.
واتس اپ در حال تست تماس های ویدیویی و تصویری گروهی است و این برنامه بیش از یک میلیارد کاربر،دارد.
تمامی این اتفاقات حاکی از نقش اثرگذار کسب و کارهای مبتنی بر فناوری ها نوظهور در دنیا است، نقشی که روز به روز در حال گسترش است و برنامه ریزی علمی، پژوهشی و حتی اقتصادی امروز بسیاری از سیاست گذاران اغلب کشورهای مختلف حول آن می چرخد.

وضعیت ایران در گذار از اقتصاد نفتی به اقتصاد دانش بنیان
ایران نیز هرچند با تاخیر اما با تلاش های مثمرثمر تعدادی از بخش های مرتبط از جمله معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری بحث های مربوط به کسب و کارها و توجه به فناوری های نو جان تازه ای به خود گرفته است و به گفته سورنا ستاری سکاندار این حوزه در کشور، حمایت از شرکت های دانش بنیان منجر به شکل گیری و رشد حدود 3 هزار شرکت از سال 2010 به بعد شده است.
شرکت هایی که به گفته وی سالانه حدود 9.1 میلیارد دلار در سال تولید ثروت می کنند و ایجاد و توسعه صندوق نوآوری و شکوفایی در این سالها و حمایت از بیش از 1800 پروژه دانش بنیان در این سالها نیز از جمله اقدامات دیگر این حوزه است.
ضمن اینکه از سوی مسئولان امر گفته شده که افزایش صادرات محصولات با فناوری متوسط و بالا از 1.5میلیارد دلار به 12.1 میلیارد دلار افزایش یافته است که به طور حتم این نیز از دیگر دستاوردهای حوزه علم و فناوری است.
از طرفی شکل گیری و توسعه اکوسیستم نوآوری شامل صندوق های سرمایه گذاری خطرپذیر و شتاب دهنده ها و پارک ها و مراکز رشد نقش مهمی در شکل گیری دستاوردها داشته است.
به هرحال مطابق تاکیدات معاون علمی و فناوری رئیس جمهوری، ایران اسلامی امروز به دنبال گذار از اقتصاد نفتی به اقتصاد دانش بنیان است و در سال های اخیر توانسته است سهم نفت را در اقتصاد به شدت کاهش داده و به حدود 20 درصد برساند که در مقایسه با کشورهای صاحب منابع سهم بسیار مناسبی است.
حال جهش بیشتر در افزایش سهم تولیدات دانش بنیان در اقتصاد کشور به منظور ایجاد اشتغال و تولید ثروت تنها منوط به سیاست گذاری صحیح در ایجاد موج های جدید در توسعه علم و فناوری و گسترش هرچه بیشتر زیرساخت های لازم در این زیست بوم است.
زیست بومی مبتنی بر پایه استفاده از فناوری های پیشرفته و برای ظهور کسب و کارهای نو که گویا شکل گیری و ایجاد آن به دلیل وجود انواع و اقسام مشکلات از جمله دولتی بودن اقتصاد کشور، لاک پشتی است و به کندی پیش می رود.
با محسن برزگر خلیلی مدرس و مشاور و مدرس خلاقیت کارآفرینی در کسب و کارهای نو در خصوص مسائل و مشکلات کارآفرینان در کشورمان به گفت و گو نشستیم.

کسب وکارهای نو باعث خروج از رکود و افزایش اشتغال می شوند
برزگر خلیلی که در زمینه آموزش نیز یک نرم افزار راه اندازی کرده و از مدرسان دانشگاه است و در کنار آن به مشاوره شرکت های بازرگانی و کارخانه ها نیز مشغول است، در ابتدا با اشاره به اهمیت کارآفرینی و خلاقیت در اقتصاد به خبرنگار علمی ایرنا می گوید: به صورت کلی هم اکنون بحث کارآفرینی در دنیا به عنوان موتور توسعه اقتصادی مطرح است.
وی با تاکید براین که افراد کارآفرین می توانند در بازار تحرک و پویایی ایجاد و بازار را تکان داده و از حالت راکد دربیاورند، افزود: در واقع اگر این کسب و کارهای نو وجود نداشته باشند بازار به سمت رکود پیش می رود، پس وظیفه کارآفرینان ایجاد پویایی و خروج بازار از رکود اقتصادی است.
وی با ذکر مثالی با اشاره به راه اندازی کسب و کار جدید اسنپ بر اساس رویکردی نو در کشور و رونق در حوزه حمل و نقل شهری گفت: تا چند وقت پیش استفاده از تاکسی و خودروهای آزانس ها به دلیل قیمت های تقریبا بالا از سوی بسیاری از مردم کاهش یافته بود که با ظهور اپلیکیشن اسنپ که با افزایش سرعت در سرویس دهی و همچنین پایین آوردن نرخ همراه بوده است، امروز بسیاری از مردم با شرایط جدید و سیستم حمل و نقل شهری با رونق قابل توجهی مواجه شده است.
وی ادامه داد: این کارآفرینی و پویایی به حدی است که امروزه شاهد آن هستیم که بسیاری از افراد از سایر شهرها برای کار رانندگی در حوزه حمل و نقل وارد پایتخت شده اند و این بیانگر شکستن انحصارها و ظهور شرایط جدید در اقتصاد است.

کسب و کارهای نو اشتغال را هدفمند می کنند
اما گاهی اوقات راه اندازی کسب و کارهای نو برای مدتی بیکاری شاغلین را در بخش هایی به دنبال خواهد داشت، چرا که به اعتقاد برزگر خلیلی، وظیفه کارآفرینان نیز همین است چراکه با طرح ایده های جدید خیلی از فرصت های جدید ایجاد و ممکن است بسیاری از کسب وکارهای سنتی نیز از دور خارج شوند.
برزگر خلیلی معتقد است: قانون بازار این است که کارآفرینان باعث می شوند سطح بازار بالا آمده و آنهایی که ضعیف ترند و کار قوی ندارند، به صورت تدریجی از بازار حذف و رقابت ایجاد می شود و با ظهور ایده های ناب و تازه، رقابت و شرایط جدید در بازار حاکم می شود که در اقتصاد تبعات مثبت و منفی را بدنبال خواهد داشت.
وی به افرادی که در حال حاضر در شغل پارکبان در خیابان های بزرگ پایتخت یا سایر شهرها مشغول به کارهستند اشاره کرد و با تاکید براین که، یک عده جوان از صبح تا ساعتی از روز به کاری مشغول هستند که یک دستگاه به راحتی قادر به انجام آن است، افزود: این افراد در واقع می توانند در بخش های مولد دیگری مانند تولید، بازرگانی و خدمات مشغول به کار شده و مفید و موثرتر باشند.

ایران و سرعت پایین به روز رسانی قوانین و مقررات حوزه کسب و کارهای نو
اما این کارآفرین در ادامه با اشاره به مشکلات مربوط به کسب و کارهای نو در کشورمان یکی از دلائل حرکت کند کسب و کارهای نودر ایران را سرعت بسیار پایین به روز رسانی قوانین و مقررات کهنه و تعریف قوانین جدید مربوط به این حوزه و همچنین مشکلات بین بخشی و عدم هماهنگی دستگاه ها اجرایی و اداری کشور با یکدیگر دانست.
برزگر خلیلی می گوید: در حال حاضر مرجع مشخصی برای صدور مجوز به کسب و کارهای نو در کشور تعریف نشده است بعنوان مثال در حال حاضر اسنپ بعنوان یک کسب و کار جدید در حوزه حمل و نقل شهری شروع به کار کرده است اما سازمان تاکسیرانی بعنوان یک سازمان هماهنگ کننده حمل ونقل شهری این کسب و کار را قبول ندارد.
وی افزود: با شروع به کار کسب و کارهای جدید یک سری مباحث حاشیه ای نیز ممکن است بوجود آید مانند آنچه اخیرا برای یکی مسافران اسنپ اتفاق افتاد اما مشکل اینجاست که سازمان های دولتی و نظارتی و کسانی که بایستی قوانین و مقررات را ایجاد کنند بایستی نسبت به رفع موانع کسب و کار اقدام کنند، آنها کار خود را به درستی انجام نمی دهند، لذا اگر آنها کارخود را درست انجام دهند همه این مباحث قابل رفع است.
وی معتقد است: افرادی در حاکمیت بحث کسب و کارهای نو را قبول دارند و معتقدند برای بهره وری و تغییرات در شاخص های اقتصادی مقوله خوبی است و بایستی دنبال شود و برخی نیز که دارای افکار سنتی هستند با این مقوله مخالفت می کنند.لذا متولی مشخصی وجود ندارد و یکسری مقابله می کنند و می بندند و برخی نیز از این کسب وکارها استقبال می کنند.
وی گفت:مهمتر این که اگر ایده جدیدی شما داشته باشید نمی دانید به کجا باید مراجعه کنید، این در حالی است که بایستی جایی برای پیگیری و تسریع پیاده سازی ایده ها و طرح های افراد کارآفرین بایستی تعریف شود.

پاک کردن صورت مسئله به جای حل آن
برزگر خلیلی با اشاره به این که، در حال حاضر برخی افراد با تعریف نرم افزار جدید همچون اسنپ البته این بار قصد ورود به خدمات رسانی در حوزه بین شهری دارند که به طور حتم این بخش از پیچیدگی بیشتری برخوردار است، افزود: این در حالی است که مشخص نیست کدام سازمان بایستی فضای لازم را برای فعالیت جدید ایجاد و متولی وهدایت گر این کسب و کار نو باشد.

برای حرکت در مسیر بازار رقابتی بایستی نگاه جهانی داشت
اما این مدرس کارآفرینی در ادامه، داشتن دید ونگاه جهانی به حوزه تجارت را یکی از نیازمندی های فعالان حوزه کسب وکارهای جدید و دستگاه ها و حوزه های هدایت گر این کسب و کارها دانست و گفت: اگر بازارهای ما بخواهند رقابتی شوند نبایستی نگاه فعالان این بازار تنها محدود به بازارهای داخلی باشد.
برزگر خلیلی گفت: متاسفانه ما به دلیل اینکه از اطلاعات و امکانات تکنولوژی های جدید بهره مند نیستیم، سرعت حرفه ای شدن بازار و رونق کسب و کارهای جدید در کشورمان نیز بسیار پایین است، مانند صنایع خودروسازی کشور که به محض اینکه فعالان بازار به یک بازار رقابتی ورود می کنند و درب یک بازار رقابتی به روی کشور باز می شود، به سرعت در معرض نابودی قرار می گیرند.
وی معتقد است فضای کسب و کارهای جدید در کشور تا حدودی مثبت شده و حاشیه ها نیز مربوط به فضای کلی اقتصاد ایران است که در واقع یک اقتصاد بیمار محسوب می شود.
وی گفت:ما نمی توانیم جلوی پیشرفت و تغییرات و تکنولوژی را بگیریم اما می توانیم با رصد آنها موانع و مشکلات را رفع کنیم این چیزی است که متاسفانه به نظرم سازمان های دولتی به دلیل اینکه خود سهمی در اقتصاد دارند و ورود پیدا کرده اند و وظایف خود را به درستی انجام نمی دهند، این مشکلات جدی را برای فعالان کسب و کارها جدید ایجاد کرده است.
وی در ادامه با اشاره به این که دولت ها در تمام دنیا امروزه تنها دو وظیفه قانون گذاری و نظارت را عهده دارند، به دولتی بودن ججم بزرگی از اقتصاد کشورمان اشاره کرد و این موضوع را یک مانع جدی برای ظهور کسب و کارهای جدید دانست.
وی گفت: اگر این معضل برطرف و بخش خصوصی در کشور رونق بیشتری بگیرد و دولت با کنار کشیدن از تصدی گری اقتصاد به سمت نظارت و قانون گذاری پیش رود، به طور حتم اتفاق خوبی در بخش اقتصاد خواهد افتاد.
وی در ادامه تاکید کرد: اگر می خواهیم کشور در بحث جهاد اقتصادی و بهبود فضای کسب و کارهای نو موفق عمل کند، بهترین و موثرترین راهکار کاهش تصدی گری دولت در اقتصاد و در کل جدایی اقتصاد از سیاست است چراکه در این صورت فعالان بخش خصوصی که همان مردم هستند در بازار رقابتی مسیر خود را بهتر خواهند یافت.

شعارسال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از خبرگزاری ایرنا، تاریخ انتشار 26 آبان 96، کد خبر:82734353 ، www.irna.ir