رازهای سر به مهر قجری؛
«آقا رضا عکاسباشی اقبالالسلطنه»،در حدود سال ۱۲۲۲ شمسی (۱۸۴۳ میلادی) در تهران به دنیا آمد. خانواده او اصالت یهودی داشتند و پدرش، آقا اسماعیل جدیدالاسلام، از یهودیان تازهمسلمانشدهای بود که به دربار قاجار نزدیک شده بود. او سالها در خدمت سه پادشاه قاجار بود. این موقعیت خانوادگی و اجتماعی باعث شد آقا رضا از جوانی با فضای دربار آشنا شود و خیلی زود در مسیر آموزشهای فنی قرار گیرد.در سال ۱۲۴۳ هجری شمسی، آقا رضا از سوی ناصرالدین شاه به مقام «عکاسباشی حضور همایونی» منصوب شد. در سال ۱۲۶۹ شمسی (۱۸۹۰ میلادی)، آقا رضا به شکلی ناگهانی و مشکوک در باغی در منطقه آجودانیه تهران درگذشت. برخی شایعات او را قربانی «قهوه قجری» میدانند؛ نوشیدنی مرگباری که شاه گاه برای حذف مزاحمان سیاسی به کار میبرد.در لایههای پنهان زندگی آقا رضا عکاسباشی، حاشیه بحث برانگیزی وجود دارد: رابطه پنهانی و رازآلود او با یکی از دختران ناصرالدینشاه، به نام فخرالدوله بود.گزارشهای غیررسمی (عمدتاً در خاطرات رجال قاجار و برخی یادداشتهای سفارتخانههای خارجی) از علاقه پنهانی میان این دو سخن گفتهاند. گفته میشود فخرالدوله، شیفته ذهن جستجوگر و نگاه هنرمندانه آقا رضا شده بود و آقا رضا نیز مجذوب جسارت، زیبایی و بیپروایی او در برابر هنجارهای درباری بود. در سال ۱۲۶۹ شمسی (۱۸۹۰ میلادی)، آقا رضا به شکلی ناگهانی و مشکوک در باغی در منطقه آجودانیه تهران درگذشت. برخی منابع حدس میزنند که همین شایعات، یکی از دلایل خشم ناصرالدین شاه و احتمال قتل عکاسباشی از طریق «قهوه قجری» بوده است.
کد خبر: ۳۹۸۱۱۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۳/۰۳
رابرت پرووست و آینده واتیکان:
در اولین رایگیری بعدازظهر در روز دوم برگزاری مجمع کاردینالها و در حدود ساعت ۶ عصر، دود سفید از دودکش واتیکان برخاست و در میان تشویق پرشور جمعیت اعلام گردید که کاردینال رابرت پرِووست با نام پاپی «لئو چهاردهم» بعنوان 267اُمین پاپ تاریخ واتیکان انتخاب شده است.اما پاپ جدید کیست؟رابرت پرِووست در سال ۲۰۲۳ توسط پاپ فرانسیس به واتیکان دعوت شد تا ریاست یکی از مهمترین دفاتر کلیسای کاتولیک، یعنی دفتر بررسی و تأیید اسقفهای پیشنهادی از سراسر جهان را بر عهده بگیرد.پرِووست متولد شیکاگو و ۶۹ ساله بوده و پس از سالها زندگی در پرو (ابتدا بهعنوان مبلغ و سپس بهعنوان اسقف اعظم) تابعیت پرو را نیز گرفته است.پرووست در سال ۱۹۵۵ در شهر شیکاگو، در ایالت ایلینوی آمریکا، از پدر و مادری با تبار اسپانیایی و فرانسوی-ایتالیایی متولد شد. او در دوران کودکی به عنوان خدمتگزار محراب فعالیت میکرد و در سال ۱۹۸۲ رسماً به مقام کشیشی منصوب شد. سه سال پس از آن به پرو رفت، اما در طول سالها به طور منظم به ایالات متحده بازمیگشت و در زادگاهش هم به عنوان کشیش و هم به عنوان رئیس صومعه خدمت میکرد. این کاردینال آمریکایی به خاطر رویکرد معتدل و معنویاش شناخته میشود و در بسیاری از زمینهها با مواضع پاپ فرانسیس همراستا بوده، اما تفاوتهایی هم وجود دارد.او با کشیش شدن زنان و کسب جایگاه «شَمّاس» در کلیسا توسط آنان مخالف است. وی همچنین بارها در مورد سقط جنین اظهار نظر کرده و آن را «نوعی قتل» خوانده است.
کد خبر: ۳۹۷۹۹۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۲/۲۰
وداع با پاپ فرانسیس با حضور مقامات:
پاپ فرانسیس ، رهبر کاتولیکهای جهان روز شنبه ۶ اردیبهشت ۱۴۰۳ پس از پایان مراسم وداع در میدان سن پیتروی واتیکان و ادای احترام رهبران جهان، در کلیسای جامع سانتا ماریا ماژور به خاک سپرده شد. واتیکان اعلام کرد ۲۶۰ هزار نفر برای ادای احترام نهایی به پاپ فرانسیس در آخرین روزی که پیکر او در معرض دید عموم قرار داشت، به کلیسای سن پیتر رفتند تا پیش از مراسم تشییع جنازه با وی وداع کنند. از ایران عباس صالحی، وزیر ارشاد و محمد حسین مختاری، سفیر ایران در واتیکان، در این مراسم حضور داشتند. در تصاویر جالبی که از این مراسم مخابره شده، جو بایدن رئیس جمهور پیشین آمریکا در پشت عمامه محمد حسین مختاری سفیر ایران و دو ردیف عقبتر از دونالد ترامپ رئیس جمهوری فعلی دیده میشود و دونالد ترامپ نیز در ردیف جلو در کنار همسرش ایستاده است. تصویر برداری از مراسم توسط محمدحسین مختاری و عدم رعایت آداب و چارچوبهای دیپلماتیک و رسمی، حاشیههایی را بوجود آورده است. آخرین باری که یک پاپ به عنوان بالاترین مقام مذهبی کاتولیکها درگذشت، فوت پاپ ژان پل دوم بود که فروردین ۱۳۸۴ رخ داد و سیدمحمد خاتمی به عنوان رئیسجمهور ایران در مراسم وداع و تشییع او شرکت کرد.
کد خبر: ۳۹۷۸۶۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۲/۰۷
بعد از پاپ فرانسیس:
کاردینالهای زیر ۸۰سال، هنگامی که پاپ فوت میکند یا استعفا میدهد، در جایی که بهعنوان «انجمن پاپی» شناخته میشود، رای میدهند. برای جلوگیری از نفوذ خارجی، انجمن خود را در «کلیسای سیستین» حبس و در مورد جانشینان بالقوه مشورت میکنند. درحالیکه تعداد انتخابکنندگان پاپ معمولا ۱۲۰نفر است، در حال حاضر ۱۳۸ رایدهنده واجد شرایط وجود دارد. اعضای آن رای خود را از طریق رای مخفی میدهند؛ فرآیندی که توسط 9 کاردینالِ بهصورت تصادفی انتخاب شده نظارت میشود. بهطور سنتی، برای انتخاب پاپ جدید اکثریت دوسوم لازم است و رایگیری تا رسیدن به این حد نصاب ادامه مییابد. پس از هر دور، برگههای رای با مواد شیمیایی سوزانده میشوند و دود سیاه یا سفید تولید میکنند و به جهانیان در مورد نتیجه اطلاع میدهند. دود سیاه نشان میدهد که هیچ تصمیمی گرفته نشده است؛ درحالیکه دود سفید به معنای انتخاب پاپ جدید است. پس از انتخاب پاپ، یک کاردینال ارشد نام او را از کلیسای «سنت پیتر» اعلام میکند.
کد خبر: ۳۹۷۸۳۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۲/۰۳
اندیشههای اقتصادی پاپ:
پس از درگذشت پاپ فرانسیس یکی از سوالاتی که مطرح میشود این است که نگاه اقتصادی او به کدام جریان فکری نزدیک بوده است؟ گزارش حاضر در نشریه فارن پالیسی به بررسی جریان فکری او میپردازد. پاپ فرانسیس درباره مسائل بزرگ سیاسی و اجتماعی روز بیشتر از بسیاری از اسلاف خود سخن گفته است و تمرکز او تنها بر تغییرات اقلیمی -که به طور برجستهای در سال ۲۰۱۵ به آن پرداخت- نبود، بلکه اقتصاد را نیز در بر میگرفت. از زمانی که فرانسیس ردای پاپ را بر تن کرد، کنفرانسهای اقتصادی برگزار کرده و اسناد الهیاتی درباره موضوعات اقتصادی منتشر کرد. پس تفکر اقتصادی پاپ فرانسیس در کدام راستا بود؟ آیا منصفانه است که آن را نقدی رادیکال بر سرمایهداری بدانیم؟ و تا چه حد تحتتاثیر شاخه الهیات رهاییبخش کاتولیک در آمریکای لاتین بوده است؟ آدام توز، ستوننویس اقتصادی نشریه فارنپالیسی، با کامرون عبادی در پادکستی مشترک درباره این مسائل به گفتوگو نشست. آنچه در ادامه میخوانید، بخشی ویرایششده و مختصر از این گفتوگوست که در ماه آوریل سال گذشته میلادی انجام شد.
کد خبر: ۳۹۷۸۲۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۲/۰۲
پایان عصر پاپ فرانسیس :
مطلوبترین مفسران فرانسیس مدتهاست در او پاپی با توانایی فوقالعاده در برقراری ارتباط شخصی و استعدادی تقریبا فراطبیعی برای گفتوگو با جهان در سطح عاطفی دیدهاند. امید این بود که دوران پاپی او، در ارزیابی نهایی، به عنوان دورهای برای بازآفرینی و نه انقلاب شناخته شود؛ تنظیم دوباره آموزههای کلیسا با ریتمهای نو. در عوض، او نه یک سمفونی جدید، بلکه آهنگی پرسروصدا و آشوبناک نوشت و کلیسایی را بهجا گذاشت که از نظر جغرافیایی، الهیاتی و آیینی بیش از دهههای گذشته تکهتکه شده و واتیکانی که در آستانه ورشکستگی قرار گرفته است. بسیاری ممکن است اصرار داشته باشند که هنوز برای قضاوت درباره میراث مردی که خود به پرهیز از قضاوت شهرت داشت، خیلی زود است. بااینحال، دیگران شاید سخنان او در پاراگوئه در سال ۲۰۱۵ را به یاد بیاورند؛ زمانی که جمعیت را تشویق کرد: «آشوبی به پا کنید، اما بعد کمک کنید تا جمعوجور شود». فرانسیس در دوران نزدیک به ۱۲ سال پاپی خود، قطعا آشوبی به پا کرد. اکنون نوبت دیگری است که آن را سروسامان دهد.واتیکان با انتشار بیانیهای، علت درگذشت پاپ فرانسیس ، رهبر کاتولیکهای جهان را در روز دوشنبه اعلام کرد. علت درگذشت پاپ فرانسیس 88 ساله،«سکته مغزی و متعاقب آن نارسایی غیرقابل برگشت قلبی» بیان شده است. فرانسیس هفتههای آخر عمر خود را به دلیل مشکلات تنفسی و ذات الریه در بیمارستان «جملی» رم گذراند. مرگ او آغاز روند رسمی برای انتخاب پاپ جدید است، که با تدفین پاپ در روزهای آینده آغاز میشود و با دود سفیدی که از کلیسای سیستین به نشانه انتخاب پاپ جدید بیرون میآید، پایان مییابد.
کد خبر: ۳۹۷۸۱۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۲/۰۲
اقتصاد نهادی و نهادگرایی اقتصادی در نوبل اقتصادی ۲۰۲۴:
دارون عجم اوغلو و همکارانش سایمون جانسون و جیمز رابینسون به دلیل تحقیقاتی در موضوع شکافهای رفاهی بین ملتها جایزه نوبل اقتصاد را با هم شریک شدند. عجم اغلو در ایران و جهان با کتابهای چرا ملتها شکست میخورند (۲۰۱۲) و راه باریک آزادی (۲۰۱۹) و رویکرد میانرشتهای خود که شامل اقتصاد، تاریخ و علوم سیاسی بوده و طرح مباحث اساسی در زمینههایی همچون توسعه اقتصادی، نقش و اثرگذاری نهادها در اجتماع، همچنین تاثیرات تکنولوژی بر نابرابری، شناخته میشود. ایده محوری آثار عجماوغلو و رابینسون این است که نهادها، به معنای قواعد رسمی و غیررسمی که رفتار اقتصادی و سیاسی را شکل داده و تنظیم میکنند، در بلندمدت مهمترین عامل تعیینکننده توسعه اقتصادی هستند. اینکه نهادها برای رشد اقتصادی اهمیت دارند و اینکه نهادها به این دلیل ایستا و دیرپای باقی میمانند که بازیگران سیاسی در هر جامعهای منافع خود را در حفظ آنها به شکل موجودشان میبینند. عجم اوغلو و رابینسون در کتاب چرا ملتها شکست میخورند، دو نوع نهاد را تعریف میکنند که سرنوشت کشورها را شکل میدهد: نهادهای فراگیر و نهادهای استثماری. عجم اوغلو و رابینسون استدلال میکنند که نهادهای بد نتیجه نظامهای سیاسی هستند که در کشورهای در حال توسعه برای متنفذان سودهای خصوصی ایجاد میکنند، ولو اینکه با این کار اکثریت جامعه را فقیر کنند. جوامعی که موفق میشوند دولتی قدرتمند، ولی پاسخگو ایجاد کنندو در این جوامع توان حکومت و پایداری اجتماعی بهطور همزمان رشد میکنند. عجم اوغلو معتقد است بدون نهادهای فراگیر، منافع حاصل از پیشرفت تکنولوژی تنها در دست اقلیتی کوچک از متنفذان متمرکز شود و نابرابری افزایش مییابد.
کد خبر: ۳۹۶۵۰۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۸/۰۱
ناگفتههایی از ۱۱ سپتامبر:
حملات ۱۱ سپتامبر، سلسلهای از حملات تروریستی انتحاری در ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱ توسط گروه تروریستی القاعده به رهبری و برنامهریزی اسامه بن لادن در شهر نیویورک (بخش منهتن)، ایالات متحده آمریکا بود. در این حادثه نوزده تن از عناصر القاعده، چهار هواپیمای تجاری-مسافربری را ربودند. هواپیماربایان دو هواپیما را در فاصلههای زمانی گوناگون به برجهای دوقلوی مرکز تجارت جهانی در نیویورک کوبیدند. در نتیجه این دو برخورد، همه مسافران به همراه تعداد بسیاری از شهروندان ایالات متحده در ساختمانها کشته شدند (۲۹۹۶ نفر). هر دو ساختمان، پس از دو ساعت بهطور کامل ویران شدند و خسارت فراوانی به ساختمانهای پیرامون زدند. حادثه ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱ بعد از گذشت ۲۳ سال، هنوز هم حاوی اسراری چند است. چرا سرویسهای اطلاعاتی آمریکا نتوانستند از حملات ۱۱ سپتامبر جلوگیری کنند؟ پیش زمینههای ۱۱ سپتامبر چگونه شکل گرفت و پشت پرده طرح «خاورمیانه جدید» چه بود؟ سوءاستفادههای دولت آمریکا از حادثه ۱۱ سپتامبر شامل چه مواردی میشود؟
کد خبر: ۳۹۶۰۸۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۶/۲۵
زهره حسینزادگان:
«آبیِ کمجان»، تازهترین مجموعه داستان محمدعلی دستمالی، در اواخر بهمن به بازار آمد. او با داستان «نیشابور که دریا ندارد» در سال ۹۸ مقام اول جایزه ادبی فرشته را به دست آورد و در سال ۹۹ نیز با داستان «دندان حضرت اشرف»، مقام دوم جایزه ادبی صادق هدایت را گرفت. دستمالی، علاوه بر ادبیات، با دنیای تحلیل سیاسی و تحولات روابط بینالملل نیز سر و کار دارد و در بسیاری از روزنامهها، مقالات تحلیلی او منتشر شده و با او مصاحبه کردهاند. اما قرار شد که حال و هوای مصاحبه ما، ادبیات و ادبیات باشد.
کد خبر: ۳۹۴۷۹۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۲/۲۴
هوش مصنوعی و جعل عمیق:
فیلمها و تصاویر فریبنده ایجاد شده توسط هوش مصنوعی میتواند انتخابات را تحت تاثیر قرار دهد، باعث سقوط بازارهای سهام شود و شهرت افراد را نابود کند و محققان در حال توسعه روشهایی برای محدود کردن آسیب آن هستند. بشر به زودی درگیر نوعی جعل عمیق و بحران احراز هویت می شود. سوال اینجاست که چگونه می توان انسان ها را از جعل عمیق نجات داد.
کد خبر: ۳۹۲۴۷۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۷/۲۶
محقق داماد:
علم از مقوله هستی و دین از مقوله بایستی است. هستی و بایستی دو مقوله متفاوت هستند. تکنولوژی در حال حاضر به چنان شتابی رسیده است که نمیشود جلوی این شتاب را گرفت اما دانش الهیات بهرغم سابقه چندین قرنه، هنوز اندر خم یک کوچه است و هنوز سوالهایی که پیش از میلاد مسیح در یونان باستان برای سقراط و افلاطون و ارسطو مطرح بوده، حل نشده است. مسائلی مانند جبر و اختیار، اراده بشر، رابطه مغز و ذهن و ...
کد خبر: ۳۸۹۹۲۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۴/۱۰
دوباتن، فرزند مدرنیته؛
تاکنون سه عنوان «هفت مهارت عاطفی برای خوب زیستن»، «فرهنگ به چه کار میآید» و «رام کردن سرمایهداری» از مجموعهی «مدرسهی زندگی» در انتشارات کرگدن منتشر شده است. بدین مناسبت، نشست هفتگی شهر کتاب در روز سهشنبه ۳۰ خرداد به تحلیل و بررسی فلسفهورزی به سبک دوباتن اختصاص داشت. این نشست با حضور حمیده بحرینی و رضا بهرامی و مشارکت از راه دور ایمان فانی (استرالیا) و کاوه بهبهانی (شیراز) برگزار شد.
کد خبر: ۳۸۹۷۳۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۴/۰۴
دانستنی ها؛
ابزارهای هوش مصنوعی نیز مرتکب اشتباه میشوند حتی اگر به سرعت در حال تکامل باشند. در حال حاضر (آوریل ۲۰۲۳ میلادی) برنامههایی مانند Midjourney، Dall-E و Deep AI دارای اشکالاتی هستند به خصوص با تصاویری که افراد را نشان میدهند.
کد خبر: ۳۸۷۶۹۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۱/۲۲
رئیسی و مواضع سیاست خارجی؛
سیدمحمد صدر، دیپلمات و عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام در گفتوگویی درباره سرنوشت برجام سخن گفته و وضعیت ایران در نظام بین المللی ایران را بررسی کرده است.سیدمحمد صدر گفت: رییسی گفت دستور دادم که مذاکرات احیای برجام به نتیجه برسد، اما واقعیت این است که برخی نیروهای امنیتی، کسانی که از تحریمها سود میبرند و افرادی که فهم درستی از سیاست خارجی و روابط بینالملل ندارند مخالفان جدی برجامند.
کد خبر: ۳۸۵۹۲۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۱۰/۲۴
در واتیکان؛
هزاران کاتولیک از امروز دوشنبه به مدت سه روز به جسد پاپ بندیکت شانزدهم قبل از تشییع جنازه، در کلیسای سنت پیتر در واتیکان ادای احترام میکنند.
کد خبر: ۳۸۵۶۹۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۱۰/۱۳
آیت الله محقق داماد:
دکتر سید مصطفی محقق دامادرئیس گروه مطالعات اسلامی فرهنگستان علوم با اشاره به اینکه حاکمیت موفق بر مبنای علم است، گفت: الان مشاهده میکنیم که گرانی دلار به عرش برین رسیده است. این به این علت است که مدیریت علمی وجود ندارد و مشکل کار این است.
کد خبر: ۳۸۵۴۲۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۹/۳۰
پاپ فرانسیس رهبر کاتولیکهای جهان از تماشای فیلمهای مستهجن به عنوان گناهی نام برد که بسیار گسترده شده است.به طوری که خیلی از مردم مرتکبش میشوند، خیلی از مردم عادی و خیلی از روحانیون، کشیشها و راهبه ها.»
کد خبر: ۳۸۴۳۰۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۸/۰۷
اثر سوزی دیوانگان هنر؛
در طول تاریخ هنرمندانی را میتوان سراغ داشت که به عمد و بنا به دلایل شخصی و حتی اجتماعی آثار خود را سوزانده یا از بین برده اند. «دیوانگی» در هنر هیچ مرز و چهارچوبی نمیشناسد و اگر به تاریخ و گذشتههای بسیار دور بنگریم با هنرمندانی مواجه خواهیم شد که بر اساس رفتارهای هنجارشکنانه شاهکارهای بیتکراری را خلق کردهاند که حتی تا به امروزحرفهای بسیار برای گفتن دارند. دیوانگی هنرمندان به اتفاق حاشیهای و روزمره و معمول محدود نمیشود و اوج آن سوزاندن و از بین بردن آثار توسط خالقان آثار است. این حرکت هنجارشکنانه محدود به هنر نیست و در ادبیات هم مرسوم است. اگر به گذشته و دوران معاصر بنگریم، درخواهیم یافت که نویسندگان ایرانی و خارجی هم در از بین بردن آثارشان ید طولایی داشتهاند. مطلب پیشرو ترجمه گزارشی است که به ۹ هنرمند میپردازد که آثارشان را سوزاندهاند.
کد خبر: ۳۸۴۲۱۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۸/۰۲
پیوندهای محکم آمریکا با سعودیها؛
«در مورد ماجرای ۱۱ سپتامبر یک تیم تحقیق در کنگره آمریکا شکل گرفت و در مورد ابعاد مختلف این ماجرا تحقیق کردند و یک گزارش حدودا ۶۰۰ صفحهای را نیز در این رابطه منتشر کردند. با این حال، قریب به ۲۸ صفحه از این گزارش که احتمالا مرتبط با نقش دولت عربستان در رابطه با وقوع حادثه ۱۱ سپتامبر و حمایتهای مستقیم و غیرمستقیم آن از عوامل این حادثه است، همچنان تحت سانسور قرار دارد. مسالهای که حاکی از پیوندهای محکم آمریکا با سعودیها است و از منظر آن میتوان انتقادات جدی را به دستگاه حاکمه آمریکا وارد دانست.»
کد خبر: ۳۸۳۳۳۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۶/۲۱
قانون مقابله با نقض حقوق بشر و اقدامات تروریستی آمریکا؛
جمهوری اسلامی ایران با ورود قوی و تدریجی به دعاوی بین المللی و استفاده از اختیارات و ظرفیتهای حقوقی، اقدام به بروز رسانی لیست تحریمیها از شهروندان آمریکایی حامی منافقین نموده است. اقدامی که میبایست خیلی زودتر انجام میشد و با وارد کردن پلیس بین الملل و طرح دعاوی با مضمون حمایت از تروریسم، حمایت از جنایتکاران جنگی، حمایت از برهم زنندگان امنیت بین الملل و مخالفان صلح و مواردی همانند، ابعاد بین المللی به این تحریم و پیگیری میبخشید.
کد خبر: ۳۸۱۱۶۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۴/۲۶