سه‌شنبه ۱۱ ارديبهشت ۱۴۰۳ - 
تعبیر فضیلت اجتماعی؛
یاسر پوراسماعیل می گوید: روشن است که تعبیر «فضیلت اجتماعی»از دو بخش تشکیل شده است. کلمه فضیلت، ویرچو از تعبیر لاتین ویرتوس آمده که یک حالت وصفی است و خودش از کلمه «ویر» به معنای «مرد» آمده در نتیجه «ویرتوس» به معنای «مردانگی» و «مروت» است. اینکه کلمه فضیلت ریشه مردانه دارد، در نگاه امروزین ما جنسیت‌زده تلقی می‌شود، اما فراسوی آن، ویرچو، نوعی بزرگسال بودن در رفتار‌ها و بزرگی معنا می‌دهد.
کد خبر: ۳۴۳۶۷۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۳/۰۱
ساختارگرایی چالشی سخت
در سال‌های دهه‌ی شصت میان رهیافت‌ها و شعار‌های پدیدارشناسی و ساختارگرایی چالشی سخت و پیگیر پدیدار شد. کسانی، چون لوی اشتراوس، ساختارگرای [۱]فرانسوی، بر این نظر تأکید ورزیدند که پدیدارشناسی بیش‌ازحد به اولویت معنا‌ها و بخصوصی سوژه‌ی معنا تکیه دارد. لوی اشتراوس می‌گفت نباید معنا را صرفاً در ساحت ذهن جست‌وجو کرد، بلکه معنا‌ها باید از دل ساختار‌های اجتماعی-تاریخی و فرهنگی بیرون آورده شوند. فوکو با نظر لوی اشتراوس [۲]ازآن‌رو هم‌آوا بود که می‌گفت نباید پدیده‌ها را در دهلیز‌های تاریک ذهنیت جست‌وجو کرد، بلکه باید به ساحت بافت و شکل‌بند‌های برون ذهنی عنایت نمود.
کد خبر: ۳۴۲۱۰۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۲/۲۲
زندگینامه شهرام اقبال زاده؛
گفتگویی در رابطه با فراز و نشیب‌های زندگی شهرام اقبال‌زاده، نویسنده، مترجم، روزنامه‌نگار و منتقد ادبیات کودک و نوجوان پیشکسوت.
کد خبر: ۳۴۲۰۹۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۲/۲۲
کمال اطهاری:
اطهاری، پژوهشگر اقتصاد توسعه گفت: جناح‌های مختلف سیاسی از ترس اینکه یک جناح یارانه را بالا ببرد و دیگری عقب بیفتد، بر سر اینکه چگونه به مردم صدقه بدهند، مسابقه می‌گذارند.
کد خبر: ۳۴۱۹۳۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۲/۲۱
در وضعیت کرونایی؛
ای کاش مجلس انقلابی بجای "پول پاشی" برای صداوسیما کمی بیشتر به فکر نهاد‌های مهم‌تر کشور بود. نمایندگانی که به گفته وزیر ارتباطات، تنها در یک قلم ۱۵۰۰ میلیارد تومان یعنی معادل ۵۰ درصد بودجه توسعه در وزارت ارتباطات را، برای صداوسیما مصوب می‌کنند که در فضای مجازی فعالیت داشته باشد؛ چرا در این وضعیت کرونایی این رقم را برای فضای مجازی در آموزش و پرورش اختصاص نمی‌دهند؟ و وزیر هم انتقادی نمی‌کند.
کد خبر: ۳۴۰۶۷۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۲/۱۳
۱۸ مارس الی ۲۸ می؛
این روز‌ها صدوپنجاهمین سالگرد کمون پاریس است که عمرش دقیقا دو ماه و ۱۰ روز بود (از ۱۸ مارس تا ۲۸ می ۱۸۷۱). هرچند انقلاب فرانسه در بین مردم همه اروپا احساسات والا برانگیخت، کمون پاریس عمدتا باعث وحشت همگان شد. پس از شکست کمون، نویسندگان «روشنفکر» از ژرژ ساند گرفته تا گوستاو فلوبر از دادگاه‌های کمونار‌ها بازدید کردند تا شاهد نمونه‌هایی از انحطاط انسانیت باشند، نیچه هم که کمون را به چشم آخرین قیام بردگان می‌دید اعتنایی بدان نکرد. تنها استثنای قابل توجه در اینجا ویکتور هوگو است که برای عفو کمونار‌های زندانی جنگید.
کد خبر: ۳۴۰۶۴۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۲/۱۳
معرفی و بررسی اثری از پی یر بودریو؛
کتاب «معنای سیاسی هستی‌شناسی فلسفی مارتین هایدگر» نوشته «پی یر بودریو» کتابی فلسفی در نقد و تفسیر هستی‌شناسی هایدگر است.
کد خبر: ۳۴۰۶۳۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۲/۱۳
روز کارگر؛
آیا کارگران قربانیان دست و پابسته این شرایط حادث شده بودند؟ از حیث همنوایی پوپولیستی و روشنفکران می‌شود گفت بله! اما اگر به دنبال عبرت‌های تاریخی هستیم باید منصف‌تر باشیم؛ کارگر زحمتکش! تو هم متهمی! شما و طبقه شما هم در آنچه به روزتان آمده است، کم تقصیر نبوده اید. کسانی که می‌خواستند به مدد بی ثباتی سیاسی و بی حساب و کتابی اخلاقی مملکت، یک شبه صاحب کارخانه شوند باید هم پای لرز بیکاری و دربدری امروز بنشینند!
کد خبر: ۳۴۰۵۶۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۲/۱۲
یادداشت رسول اسدزاده؛
صد و سی دو سال پیش در روزگاری که هنوز جهان به سیستم ارباب و رعیتی و برده‌داری عادت داشت، کارگران در آمریکا برای کاهش ساعات کار از چهارده ساعت به هشت ساعت دست به فراخوان و اعتصاب سراسری زدند. مردم فرودست قرن‌های متمادی تنها برای سیر کردن شکم و رفع نیاز‌های اولیه کار می‌کردند و این روند در همه کشور‌های جهان امری طبیعی شناخته می‌شد.
کد خبر: ۳۴۰۴۹۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۲/۱۲
وضعیت بغرنج اصلاحات
جریان اصلاح‌طلبی تا زمانی که بیرون قدرت است، زیبا و فریبا است. یک گفتمان است. یک نظام اندیشگی است. یک نظام متفاوت فکری ارائه می‌کند. اما همین نظام فکری زیبا [وقتی]وارد عرصه قدرت می‌شود، آیا می‌تواند و از چنین توان و استعدادی برخوردار است که عرصه عمل را به رنگ خودش دربیاورد؟
کد خبر: ۳۳۹۹۳۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۲/۰۸
با محمدرضا تاجیک
محمدرضا تاجیک که در دوران ریاست جمهوری محمد خاتمی، مشاور رئیس جمهور و رئیس «مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست جمهوری» بود، می‌گوید که باید به دنبال گفتمان‌های جدید "چند اوربیتالی" رفت که عدالت در معنای موسع آن می‌تواند دال مرکزی این گفتمان باشد.
کد خبر: ۳۳۹۹۰۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۲/۰۸
جهت بهبود وضعیت کارگران؛
یک استاد دانشگاه گفت: اگر دولت بعدی بخواهد اساس کار خود را بر رونق اقتصادی بگذارد باید شرایط پرخطر برای سرمایه‌گذاری تغییر کند. برای این‌کار در ابتدا باید درون نهاد‌های مختلف تصمیم‌ساز، اجماع و تفاهمی وجود داشته باشد.
کد خبر: ۳۳۹۶۷۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۲/۰۷
روشن‌فکری و حقیقت
گفت‌وگوی عمومی استاد عبدالکریم سروش و استاد مصطفی ملکیان که به تاریخ ۲۴ آوریل ۲۰۲۱ به میزبانی «حلقه‌ی دیدگاه نو» در فضای مجازی برگزار شد، نمونه‌ای نادر و پرقدر از مباحث و مباحثاتی است که اگر در بگیرد و مکرر شود و تداوم یابد، هرچند در فضای مجازی، حقیقتاً می‌تواند جانی و توانی به فرهنگ و سیاست سرمازده‌ی ما ببخشد؛ «تا کی شود قرین حقیقت مجاز ما.»
کد خبر: ۳۳۹۵۶۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۲/۰۶
گفتگو با مترجم کتاب «انسان در مقابل دولت»
مترجم کتاب «انسان در مقابل دولت» معتقد است که افکار کسانی مانند مجتهد شبستری، سروش، ملکیان و حتی سریع‌القلم باعث شده است که فکر ما از مشکلات اصلی دور شود چراکه این‌ها با «فرهنگ گرایی» باعث شدند که ما از مشکل اصلی یعنی ساختار دور شویم.
کد خبر: ۳۳۹۲۶۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۲/۰۵
علم دینی؛
آن چیزی که به اسم دین با استناد به برخی احادیث و آیات مطرح شده، در واقع پوششی است برای نظریه‌ای که نویسنده تحت تاثیر آن بوده است. مثلا نظریه فروید را در روانشناسی زیربنای کار خود (دانسته یا ندانسته) قرار داده و آیات و روایاتی که با آن‌ها تناسب داشته به کار گرفته شده و نام آن را روانشناسی اسلامی گذاشته است در حالی که جنبه التقاطی دارد.
کد خبر: ۳۳۸۵۰۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۱/۳۱
یادداشت لیلا اردبیلی؛
سال ۲۰۱۹ انتشارات آکسفورد کتابی با عنوان کتاب راهنمای جامعه شناسی شناختی منتشر کرد که در آن کسانی همچون عمر لیزاردو، اویاتار زروباول، کارن سرلو، و زولتان کووچش مقالاتی وزینی را ارائه کرده اند و در آن با رابطه میان جامعه و شناخت پرداخته اند. کتاب حدود ۹۹۴ صفحه است، که برخی از مقالات ارزشمند آن را ترجمه کرده ام. در اینجا قصد دارم بخشی از یکی از مقالاتی که به نظر می‌تواند برای آشنایی با این علم چند رشته‌ای و جدید برای مخاطب جالب توجه و تامل برانگیز باشد را ارائه کنم. در اولین مقاله این کتاب. با عنوان جامعه‌شناسی شناختی و ذهن فرهنگی که سرویراستار آن ایگناتیو به رشته تحریر در آورده است مبحث جالبی درباره سنت‌های نظری درمفهوم بدنمندی شناخت در علوم اجتماعی، که یکی از مفاهیم مهم در علوم شناحتی است مطرح کرده است که در ادامه آن را می‌خوانید.
کد خبر: ۳۳۶۶۵۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۱/۱۹
بحران‌های محیط زیست؛
صرف نظر از رویکرد دانش تخصصیِ علوم فیزیکی و فنی (علوم اثباتی) که تنها از منظر ارزیابی محاسباتی و عدم قطعیت‌های خارجی و عینی به موضوع ریسک می‌نگرند، از اواخر قرن بیستم میلادی به این سو با گسترش عدم قطعیت‌های ناشناخته و آشکار شدن خطرات اکولوژیک و بحران‌های محیط زیستی ناشی از صنعتی شدن و پیامد‌های مخرب آن ها، نظریه پردازی درباره ریسک و بحران‌های اکولوژیک، مورد توجه علوم اجتماعی قرار گرفت.
کد خبر: ۳۳۶۶۵۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۱/۱۹
با بهبهانی، پژوهشگر و مترجم فلسفه
شناخت همیشه برای بشر دغدغه بوده است. البته مراد از همیشه، از آن هنگامی است که بشر تفکر خود را دربارۀ هستی را به طرقی ثبت کرد. فلسفه نیز اساساً برای همین شناخت شکل گرفت. آن زمانی که سوفسطائیان صدق و کذب را در هم می‌آمیختند، فلسفه آمد تا سره از ناسره را شناسایی کند. بحث شناخت یا در اصطلاح فلسفی آن معرفت‌شناسی البته به همین سادگی نماند. این که اساساً شناخت ممکن است؟ اگر ممکن است چه چیز‌هایی را می‌توان شناخت؟ اگر چیز‌هایی را می‌توان شناخت چگونه باید آن‌ها را شناخت؟ و…. این‌ها مسائل و پرسش‌های مهمی‌اند که در فلسفه حادث شد و بعد از هزاران سال همچنان حول آن‌ها بحث‌های بنیادینی مطرح می‌شود. پیشرفت فناوری و به‌خصوص وسایل ارتباط جمعی نیز در مباحث فلسفی به معنای عام و بحث‌های معرفت‌شناختی به‌صورت خاص تأثیر بسیاری گذاشته است. با کاوه بهبهانی در همین رابطه گفت‌وگو کرده‌ایم.
کد خبر: ۳۳۵۴۲۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۱/۱۱
نقاب یا بلور؟
چند تکه پارچه کجا و روح آسمانی ما کجا؟ می‌گویند لباس ربطی به باطن آدم‌ها ندارد. متفکران، یکی پس از دیگری، صنعت مُد و طراحی لباس را تحقیر کرده‌اند و آن را دغدغۀ سطحی‌نگر‌ها می‌دانند. اما شهیدا باری معتقد است تاریخ اندیشه ظاهر و جلوۀ بیرونیِ آدم‌ها را بیش‌ازاندازه دست‌کم گرفته است.
کد خبر: ۳۳۵۲۳۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۱/۱۰
2 گفتار از محسن مسرت؛
پروفسور محسن مسرت پروفسور محسن مسرت استاد اقتصاد دانشگاه اوزنابروک آلمان در سخنرانی به تحلیل و بررسی الگوی اقتصادی چین و همچنین مسائل کاربردی آن برای ایران پرداخته است. فرخ نگهدار در یادداشتی انتقادی به دو گفتار از پروفسور مسرت پرداخته است
کد خبر: ۳۳۵۱۶۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۱/۰۹