شعار سال: برخی از این رشته‌ها به لحاظ ضرورت، اهمیت و نیاز جامعه از جایگاه ویژه‌ای برخوردارند که از آن جمله می‌توان به تلفیق رشته‌های علوم انسانی با پزشکی اشاره کرد؛ برای مثال علم اقتصاد و دانش سلامت و ارتباط این دو با یکدیگر، رشته‌ای جذاب و پرکاربرد به نام «اقتصاد سلامت» را در فرهنگنامه تحصیلات تکمیلی ثبت کرده است.

اکنون وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در دانشگاه تربیت مدرس و دانشگاه آزاد اسلامی در واحد خمینی‌شهر، این رشته را در مقطع دکتری ارائه می‌کنند و در سه دانشگاه تابع وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی نیز این رشته با عنوان «اقتصاد بهداشت» ارائه می‌شود.

بهار حافظی مدیر گروه اقتصاد و استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد خمینی‌شهر در این باره به گفتگو نشسته و به تشریح اهمیت و جایگاه این رشته تحصیلی پرداخته است که این گفتگو را در متن زیر می‌خوانیم.

 رشته اقتصاد سلامت را به اختصار معرفی کنید.

- اساساً علم اقتصاد، علم تصمیم‌گیری و انتخاب برای رسیدن به اهداف فراوان با در نظر گرفتن منابع محدود است. در حوزه سلامت، استفاده کارا و اثربخش از منابع محدود برای تقاضاهای پرشمار، خدمات مراقبت از سلامت، دولت و پزشکان و سایر ارائه‌دهندگان خدمات سلامت را مقابل تصمیم‌های سخت بویژه از منظر فرد بیمار و جامعه قرار می‌دهد.

برای اینکه دولت‌ها و ارائه‌دهندگان خدمات و سازمان‌های بیمه‌گر بتوانند از منابع محدود موجود، بالاترین کارایی و اثربخشی و عدالت در خدمات را به دست بیاورند، باید مسلح به دانش و تجربه جدیدی به نام «علم اقتصاد سلامت» باشند.

علم اقتصاد سلامت به مفاهیم و مهارت‌هایی می‌پردازد که دانش‌آموختگان آن قادرند راه‌حل‌های قابل قبول برای جوامعی که منابع محدود و تقاضاهای نامحدود دارند، پیدا کنند و در تدوین و بازنگری سیاست‌ها به منظور افزایش کارایی و توزیع مجدد منابع خدمات سلامت به کار برند.

این کار با استفاده از روش تحلیل هزینه‌ها و نتایج برنامه‌های بهداشتی و درمانی انجام می‌شود. هدف کلی درس عملی اقتصاد سلامت برای کاربرد در «بررسی مشکلات و نیازهای سلامتی جامعه و تدوین راهبردهای تامین، حفظ و ارتقای سلامت جامعه» از سوی همه دست‌اندرکاران بخش سلامت شامل دولت و جامعه پزشکان و پیراپزشکان و بیمارستان‌ها و سایر مراکز خدمات بهداشتی و درمانی و موسسات تجهیزات پزشکی و بهداشتی و دارویی و بالاخره سازمان‌های بیمه‌گر است.

دانش‌آموختگان این رشته باید هزینه اقتصادی مشکلات و نیازهای حل‌نشده سلامت جامعه را محاسبه کرده و به روش‌های مختلف، مشکلات، برنامه‌ها و راهبردهای حل مشکلات سلامت جامعه را تحلیل هزینه کنند و متغیرهای اقتصادی – اجتماعی موثر در جمعیت‌های مختلف را شناسایی و معرفی کرده و راه حل ارائه دهند.

چه تفاوتی بین رشته «اقتصاد سلامت» و «اقتصاد بهداشت»‌ وجود دارد ؟

- دیدگاه «اقتصاد بهداشت» بیشتر مدیریت بهداشت جامعه بوده در صورتی که اساس «اقتصاد سلامت» تصمیم‌گیری و اختصاص منابع موجود برای استفاده بهتر و کاراتر از آنها در ارائه خدمات سلامت جامعه است؛ بنابراین می‌توان گفت در این زمینه یک نوع تفاوت دیدگاهی وجود دارد.

نقش دانش‌آموختگان اقتصاد سلامت در حل مشکلات جامعه چیست؟

- دانش‌آموختگان این رشته، نقش کلیدی در تحلیل وضعیت ساختاری و رفتاری جامعه بیماران و جامعه ارائه‌دهندگان خدمات سلامت داشته و در نتیجه تحلیل واقع‌بینانه‌تری از سیاست‌های خدمات مراقبت از سلامت به دست می‌دهند؛ تحلیل‌هایی واقعی که با استفاده از ابزارهای اقتصادی مانند هزینه اثربخشی و هزینه منفعت و مطالعات بیمه‌ای انجام می‌شود.

این تحلیل‌ها امکان سیاستگذاری و برنامه‌ریزی هوشمندانه‌تر و دقیق‌تری را به قصد ارتقای کارایی و اثربخشی نظام سلامت و بیمارستان‌ها و سایر مراکز تشخیصی و درمانی به دست می‌دهند که هدف آنها رسیدن به عدالت و کیفیت در سلامت است.

بدیهی است در هر جامعه‌ای منابع عظیم مالی چه از طرف دولت و یا خانواده‌ها برای سلامت هزینه می‌شود. دانش‌آموخته رشته اقتصاد سلامت در مورد به‌کارگیری صحیح و درست آن به‌گونه‌ای که اثربخشی این هزینه‌ها در بالاترین سطح کارایی باشد، تخصص پیدا می‌کند.

شناخت و تحلیل‌های واقع‌بینانه از شرایط سلامت جامعه از یک طرف و جامعه ارائه‌دهندگان خدمات مراقبت سلامت از طرف دیگر به دانش‌آموختگان قدرت تحلیل درست و انتخاب سیاست‌های مناسب برای بالابردن شاخص‌های بهبود سلامت را داده و در بخش کاربردی مانند بیمارستان‌ها بخوبی از عهده تخصیص منابع برای هرچه بهتر ارائه خدمات سلامت برخواهند آمد.

واحد خمینی‌شهر به‌عنوان تنها ارائه‌دهنده این رشته تحصیلی در مجموعه دانشگاه آزاد اسلامی کشور چه مزیت‌هایی دارد؟

- مزیت اول دانشگاه آزاد اسلامی خمینی‌شهر، استفاده از کادر علمی مجرب در دو دیدگاه اقتصادی و سلامت است که هر دوجنبه علمی اقتصاد و سلامت را پوشش می‌دهد. کتابخانه تخصصی و مجله تخصصی اقتصاد برای چاپ مقاله‌ها، وجود رشته‌های مرتبط و امکان تعامل و تضارب افکار و اندیشه‌های دانشجویان و استادان این رشته‌ها با یکدیگر، محوطه‌ها و فضای بزرگ دانشگاه و نزدیکی به مرکز استان اصفهان از جمله مزایای تحصیل در دانشگاه آزاد اسلامی خمینی‌شهر است.

سایت شعار سال، با تلخیص و اضافات برگرفته از خبرگزاری آنا، تاریخ انتشار 30 مرداد 97، کد مطلب: 426816، www.ana.ir